Fas yönetiminden Berberi dilini geliştirme mesajı

Fas Başbakanı Ahnuş: Berberi diline ilişkin programın uygulanmasına yönelik taahhüdümüzü yineliyoruz

Fas Başbakanı Aziz Ahnuş (MAP)
Fas Başbakanı Aziz Ahnuş (MAP)
TT

Fas yönetiminden Berberi dilini geliştirme mesajı

Fas Başbakanı Aziz Ahnuş (MAP)
Fas Başbakanı Aziz Ahnuş (MAP)

Fas'ta yaşayan Berberiler, Amazig takvimine göre 2972’nci yılbaşını kutluyor. Fas'ta her yıl 13 Ocak'ta yılbaşını geleneksel kıyafetleri ve özel yemekleriyle kutlayan Berberiler (Amazigler), yeni yılın bolluk ve bereket getirmesi temennilerinde bulundu.
Fas Başbakanı Aziz Ahnuş, kabine toplantısında, Berberi dilinin Fas Krallığı'nın resmi dili olarak ilan edilmesi sürecini tamamlamaya kararlı olduklarını söyledi. Ahnuş, Facebook hesabından yaptığı paylaşımda Berberi yeni yılını şu ifadelerle kutladı: “Berberi takviminin 2972’nci yeni yılı kutlu olsun. Bu vesileyle, Fas kimliğinin ana unsurlarından olan Berberi diline ilişkin programın uygulanmasına yönelik taahhüdümüzü yineliyoruz.”
Berberi diline ve kültürüne, ulusal kimliği inşa etmede hak ettiği statüyü verme konusunda istekli olduğunu açıklayan Başbakan, “2001 yılında ulusal birliğin temel bir bileşeni olarak Fas halkının toplam kültürel ve dilsel mirası anayasal olarak tanındı. Berberi dilinin, anayasada statüsünün belirlenmesi bir kararlılık ve kraliyet iradesidir. Hükümet, Berberi dilinin resmi karakterinin etkinleştirilmesinin aşamalarını ve eğitim alanında entegrasyonunun şekillerini belirleyen ve kuruluş kanununda öngörülen öncelikli stratejik projeleri hızlandırmakla yükümlüdür” ifadelerini kullandı.
Hükümetin Berberi dilini geliştirmek için cesur ve somut önlemlerle görevine başladığını belirten Ahnuş, konuya ilişkin şunları söyledi: “Özellikle, Berberi dilinin resmi karakterini harekete geçirmek amacıyla 2022 yılı Finans Kanunu’nda (Bütçede) 200 milyon dirhem (20 milyon dolar) tahsis edilirken 2025 yılında bir milyar dirheme (100 milyon dolar) ulaşana kadar tavanı kademeli olarak yükseltme taahhüdü verildi. Hükümet halkın beklentileri elde edilene kadar bu dönem boyunca yükümlülüklerini yerine getirmeye "kararlılıkla" devam edecek.”
Bu bağlamda, Ahnuş, hükümet üyelerini, bakanlık sektörleri ve vesayeti altındaki kurumlar içinde Berberi dilinin korumak ve geliştirmek üzere gerekli tüm önlemleri almaya çağırdı.
Berberi diline değer vermek ve Berberi dil, kültür ve medeniyet mirasını tüm biçim ve ifadeleriyle korumak için tüm faaliyetleri desteklemek çağrısında bulunan Fas Başbakanı, “Berberi dilinin resmi karakterinin etkinleştirilmesinin aşamalarının belirlenmesine ve bu dilin eğitim alanına ve kamusal yaşamın öncelikli alanlarına nasıl entegre edileceğine ilişkin Kuruluş Yasası'nın 34. maddesi uyarınca kurulan Daimi Bakanlar Komitesi, "entegre hükümet şemasını" görüşmek üzere yakında toplanacak. Bu, mevcut hükümetin görev süresi boyunca tüm hükümet sektörleri için açık ve tutarlı bir yol haritası oluşturacaktır” değerlendirmelerinde bulundu.
Öte yandan Fas yönetimi, Başbakan Aziz Ahnuş'un dün Rabat'ta, 2022-2023 döneminde, 6 ile 24 ay arasında bir süre için geçici atölyelerde 250 bin doğrudan iş gücü oluşturmayı hedefleyen ‘Uraş’ programını imzaladığını duyurdu.
Açıklamada genelgenin, programın etkinleştirilmesi için çalışmak üzere konuyla ilgili görevlendirilen bakanlara ve yüksek delegelere yönelik olduğu belirtildi.
Uraş programı iki bölümden oluşuyor. Programın en kapsamlı bölümü, belirlenen hedeflere ulaşmak için 2022 yılı sonuna kadar kademeli olarak devreye girecek olan geçici kamu çalıştaylarını kapsıyor. İkinci bölüm de ulusal düzeyde sürdürülebilir entegrasyonu desteklemek üzere yapılacak diğer çalıştaylardan oluşuyor.
Açıklamada şu ifadeler yer aldı:
“Sivil toplum dernekleri, kooperatifler ve alt yükleniciler tarafından aday gösterme ve iş sözleşmeleri yoluyla akdedilen iş sözleşmeleri çerçevesinde, özellikle Kovid-19 salgını nedeniyle işini kaybedenler ve iş bulmakta zorlanan kişiler için 2022 ve 2023 yıllarında uygulama dönemi boyunca yaklaşık 250 bin kişi bu programdan yararlanacaktır.”
Hükümet, 2022 yılı bütçesinde söz konusu program için 2,25 milyar dirhem (225 milyon dolar) ayırdı.
37,5 milyon nüfusa sahip Fas’ta yaklaşık 20 milyon Berberi (Amazig) yaşıyor. Fas, Cezayir, Tunus, Libya ve Nijer, Burkina Faso, Mali ve Moritanya’da yaşayan Amaziglerin Kuzey Afrika’da toplam nüfuslarının ise 70 milyon olduğu tahmin ediliyor.



İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik bombardımanında son 24 saat içinde 100'den fazla kişi hayatını kaybetti

 Gazze İnsani Yardım Vakfı tarafından dağıtılan gıda yardımlarını taşıyan Filistinliler (AFP)
Gazze İnsani Yardım Vakfı tarafından dağıtılan gıda yardımlarını taşıyan Filistinliler (AFP)
TT

İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik bombardımanında son 24 saat içinde 100'den fazla kişi hayatını kaybetti

 Gazze İnsani Yardım Vakfı tarafından dağıtılan gıda yardımlarını taşıyan Filistinliler (AFP)
Gazze İnsani Yardım Vakfı tarafından dağıtılan gıda yardımlarını taşıyan Filistinliler (AFP)

İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik bombardımanı devam ederken ve son 24 saat içinde 100'den fazla kişi hayatını kaybederken, Gazze İnsani Yardım Vakfı bugün Gazze Şeridi'ndeki yardım dağıtım merkezlerinden birini yeniden açtı.

Vakıf, Hamas'ın kendisine yönelik tehditler savurduğunu iddia ederek dün yardım dağıtım merkezlerini kapatmıştı. Şarku’l Avsat’ın Alman haber ajansı DPA’dan aktardığına göre vakıf cuma günü de güvenlik gerekçesiyle yardım dağıtım merkezlerini kapatmış ve halka bu merkezlerden uzak durmaları çağrısında bulunmuştu.

Vakıf, Facebook sayfasında Arapça olarak yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta bulunan merkezlerinden birinin bugün öğlen 12'de yeniden açılacağını duyurdu.

Diğer yandan vakıf, bölge sakinlerinden çalışma saatlerinden önce merkeze yaklaşmamalarını, aksi takdirde gıda paketlerinin dağıtılamayabileceğini belirtti.

İsrail yaklaşık iki hafta önce Gazze Şeridi'ne yardım girişi üzerindeki ablukasını hafifletti. Vakıf, Birleşmiş Milletler (BM) yardım kuruluşlarını ve diğer girişimleri atlayarak yardımın dağıtılması sorumluluğunu üstlendi.

Vakıf, mevcut yardım ağlarını bypass etmenin yanı sıra sivilleri tehlikeye attığı ve tarafsız insani yardım için yaygın olarak kabul edilen standartları ihlal ettiği iddiasıyla eleştiriliyor.

Bu arada Gazze Şeridi’ndeki Sağlık Bakanlığı, İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarında 7 Ekim 2023'ten bu yana hayatını kaybedenlerin sayısının 54 bin 880'e yükseldiğini açıkladı. Bakanlık günlük istatistik raporunda, İsrail bombardımanı sonucunda son 24 saat içinde hastanelere 108 ölü ve 393 yaralının ulaştığını bildirdi.

Gazze Şeridi'ndeki Sivil Savunma Müdürlüğü bugün, İsrail bombardımanı sonucu on Filistinlinin yaşamını yitirdiğini, bunlardan beşinin Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta bulunan bir yardım merkezine gıda maddesi almak için gitmekte olduğunu duyurdu.

İsrail ordusu, bölgede askerlerine yaklaşan ‘şüphelilere’ uyarı ateşi açtığını söyledi.

Sivil Savunma Müdürlüğü Sözcüsü Mahmud Basal AFP'ye yaptığı açıklamada, ekiplerinin ‘Refah'ın batısındaki el-Alem kavşağı bölgesinde beş şehit ve onlarca yaralıyı’ hastaneye naklettiğini söyledi. Basal, hayatını kaybedenlerin ‘Refah'ın batısındaki yardım dağıtım merkezine gitmeye hazırlanan binlerce yerinden edilmiş Filistinli’ arasında olduğunu açıkladı.

Basal, İsrail güçlerinin dağıtım merkezine ulaşmalarına yüzlerce metre kala sivillere ateş açtığını bildirdi.

AFP'nin bir sorusuna yanıt olarak İsrail ordusu şu cevabı verdi: “Dün gece bölgenin aktif bir çatışma bölgesi olduğuna dair yapılan uyarılara rağmen, bazı şüpheliler Refah bölgesinde faaliyet gösteren İsrail ordusu güçlerine tehditkâr bir şekilde yaklaşmaya çalıştı.”

Bu bölgede yardım için toplanan insanlara ilk kez ateş açılmıyor. Sivil Savunma Müdürlüğü son günlerde bölgede bu türden en az üç olayda onlarca kişinin öldüğünü duyurdu.

Daha önceki en az iki olayda İsrail ordusu ‘şüphelilere’ ateş açtığını kabul etmişti.

Bugün de Han Yunus'un batısındaki el-Mevasi bölgesinde yerlerinden edilmiş insanların kaldığı bir çadırın İsrail tarafından bombalanması sonucu aralarında iki çocuğun da bulunduğu beş Filistinli hayatını kaybetti.