Fas yönetiminden Berberi dilini geliştirme mesajı

Fas Başbakanı Ahnuş: Berberi diline ilişkin programın uygulanmasına yönelik taahhüdümüzü yineliyoruz

Fas Başbakanı Aziz Ahnuş (MAP)
Fas Başbakanı Aziz Ahnuş (MAP)
TT

Fas yönetiminden Berberi dilini geliştirme mesajı

Fas Başbakanı Aziz Ahnuş (MAP)
Fas Başbakanı Aziz Ahnuş (MAP)

Fas'ta yaşayan Berberiler, Amazig takvimine göre 2972’nci yılbaşını kutluyor. Fas'ta her yıl 13 Ocak'ta yılbaşını geleneksel kıyafetleri ve özel yemekleriyle kutlayan Berberiler (Amazigler), yeni yılın bolluk ve bereket getirmesi temennilerinde bulundu.
Fas Başbakanı Aziz Ahnuş, kabine toplantısında, Berberi dilinin Fas Krallığı'nın resmi dili olarak ilan edilmesi sürecini tamamlamaya kararlı olduklarını söyledi. Ahnuş, Facebook hesabından yaptığı paylaşımda Berberi yeni yılını şu ifadelerle kutladı: “Berberi takviminin 2972’nci yeni yılı kutlu olsun. Bu vesileyle, Fas kimliğinin ana unsurlarından olan Berberi diline ilişkin programın uygulanmasına yönelik taahhüdümüzü yineliyoruz.”
Berberi diline ve kültürüne, ulusal kimliği inşa etmede hak ettiği statüyü verme konusunda istekli olduğunu açıklayan Başbakan, “2001 yılında ulusal birliğin temel bir bileşeni olarak Fas halkının toplam kültürel ve dilsel mirası anayasal olarak tanındı. Berberi dilinin, anayasada statüsünün belirlenmesi bir kararlılık ve kraliyet iradesidir. Hükümet, Berberi dilinin resmi karakterinin etkinleştirilmesinin aşamalarını ve eğitim alanında entegrasyonunun şekillerini belirleyen ve kuruluş kanununda öngörülen öncelikli stratejik projeleri hızlandırmakla yükümlüdür” ifadelerini kullandı.
Hükümetin Berberi dilini geliştirmek için cesur ve somut önlemlerle görevine başladığını belirten Ahnuş, konuya ilişkin şunları söyledi: “Özellikle, Berberi dilinin resmi karakterini harekete geçirmek amacıyla 2022 yılı Finans Kanunu’nda (Bütçede) 200 milyon dirhem (20 milyon dolar) tahsis edilirken 2025 yılında bir milyar dirheme (100 milyon dolar) ulaşana kadar tavanı kademeli olarak yükseltme taahhüdü verildi. Hükümet halkın beklentileri elde edilene kadar bu dönem boyunca yükümlülüklerini yerine getirmeye "kararlılıkla" devam edecek.”
Bu bağlamda, Ahnuş, hükümet üyelerini, bakanlık sektörleri ve vesayeti altındaki kurumlar içinde Berberi dilinin korumak ve geliştirmek üzere gerekli tüm önlemleri almaya çağırdı.
Berberi diline değer vermek ve Berberi dil, kültür ve medeniyet mirasını tüm biçim ve ifadeleriyle korumak için tüm faaliyetleri desteklemek çağrısında bulunan Fas Başbakanı, “Berberi dilinin resmi karakterinin etkinleştirilmesinin aşamalarının belirlenmesine ve bu dilin eğitim alanına ve kamusal yaşamın öncelikli alanlarına nasıl entegre edileceğine ilişkin Kuruluş Yasası'nın 34. maddesi uyarınca kurulan Daimi Bakanlar Komitesi, "entegre hükümet şemasını" görüşmek üzere yakında toplanacak. Bu, mevcut hükümetin görev süresi boyunca tüm hükümet sektörleri için açık ve tutarlı bir yol haritası oluşturacaktır” değerlendirmelerinde bulundu.
Öte yandan Fas yönetimi, Başbakan Aziz Ahnuş'un dün Rabat'ta, 2022-2023 döneminde, 6 ile 24 ay arasında bir süre için geçici atölyelerde 250 bin doğrudan iş gücü oluşturmayı hedefleyen ‘Uraş’ programını imzaladığını duyurdu.
Açıklamada genelgenin, programın etkinleştirilmesi için çalışmak üzere konuyla ilgili görevlendirilen bakanlara ve yüksek delegelere yönelik olduğu belirtildi.
Uraş programı iki bölümden oluşuyor. Programın en kapsamlı bölümü, belirlenen hedeflere ulaşmak için 2022 yılı sonuna kadar kademeli olarak devreye girecek olan geçici kamu çalıştaylarını kapsıyor. İkinci bölüm de ulusal düzeyde sürdürülebilir entegrasyonu desteklemek üzere yapılacak diğer çalıştaylardan oluşuyor.
Açıklamada şu ifadeler yer aldı:
“Sivil toplum dernekleri, kooperatifler ve alt yükleniciler tarafından aday gösterme ve iş sözleşmeleri yoluyla akdedilen iş sözleşmeleri çerçevesinde, özellikle Kovid-19 salgını nedeniyle işini kaybedenler ve iş bulmakta zorlanan kişiler için 2022 ve 2023 yıllarında uygulama dönemi boyunca yaklaşık 250 bin kişi bu programdan yararlanacaktır.”
Hükümet, 2022 yılı bütçesinde söz konusu program için 2,25 milyar dirhem (225 milyon dolar) ayırdı.
37,5 milyon nüfusa sahip Fas’ta yaklaşık 20 milyon Berberi (Amazig) yaşıyor. Fas, Cezayir, Tunus, Libya ve Nijer, Burkina Faso, Mali ve Moritanya’da yaşayan Amaziglerin Kuzey Afrika’da toplam nüfuslarının ise 70 milyon olduğu tahmin ediliyor.



İsrail ordusu Gazze'yi işgal etmek için ayrıntılı bir plan hazırladı

TT

İsrail ordusu Gazze'yi işgal etmek için ayrıntılı bir plan hazırladı

İsrail ordusu Gazze'yi işgal etmek için ayrıntılı bir plan hazırladı

Gazze'ye yönelik savaşı tamamen durduracak yeni bir takas anlaşmasının imzalanması için büyük çaba sarf edildiği, Mossad şefi David Brennai'nin anlaşma ve diğer konuları takip etmek üzere Doha'ya gittiği ve ABD Başkanı Donald Trump'ın Tel Aviv'i ziyaret etme ihtimalinin güçlü olduğu bir dönemde, İsrail ordusu Gazze Şehrini ve tüm Gazze Şeridini işgal etmek için bir plan hazırladığını duyurdu.

Güvenlik birimleri, Gazze'yi işgal etmenin büyük bir hata olacağını, İsrail askerleri için ölüm tuzağı ve stratejik bir pusuya dönüşebileceğine inandıklarını hükümete bildirmelerine rağmen, özellikle de bir atılım ve müzakerelere dönüş umutlarının yeniden açıldığı bu dönemde, savaşta ve barışta karar verici olan siyasi liderliğin iradesine boyun eğdiler. Gazze Şeridi'nde işgal edilmemiş bölgeleri işgal etmek için bir savaş planı hazırladı. Genelkurmay Başkanı operasyonun hedeflerini Gazze'yi kontrol altına almak ve (Hamas'ı) yenilgiye uğratmak olarak formüle etti.

u6y7
İsrail askerleri 8 Haziran 2025'te Han Yunus'taki Avrupa Hastanesi'ni koruyor (DPA)

Siyasi çevreler planı, eksik ve Gazze'yi yavaş yavaş işgal etmeyi amaçlayan bir plan olarak değerlendirerek, hızlandırmak için gerekli araç ve planları geliştirmesi için orduya iade etmeyi planlıyor. Askeri kaynaklar siyasi çevrelerden gelen eleştirilere şu yanıtı verdi: "Neredeyse iki yıldır süren çatışmalardan sonra ordu, manevra yapan savaşçılarının güvenliği için en güvenli yöntemin bu yavaş yöntem olduğunu anlamaktadır. Ordu ayrıca tüm nüfusu (yaklaşık 800.000 kişi ve muhtemelen daha fazlası) sivil bölgeden çıkarıp Mevasi'deki bölgelere taşımadan işe başlamanın doğru olmayacağını da anlıyor."

Cesaret ve çatışma doktrinini terk etmekle suçlanmamak için ordu, Gazze Şehri'ndeki Zeytun mahallesine saldırarak Gazze'yi işgal etme yolunda önemli bir deneye başladığını duyurdu. Amaç bir sonraki güçlü adım için hazırlık ortamı yaratmak. İlerleme hızının yavaş olması, en azından birkaç ay sürmesi bekleniyor. Ordu, siyasi liderliğin çok sayıda silah ve  askerle hızlı ve güçlü bir “tek vuruş” operasyonu talebinin gerçekçi olmadığını açıkladı.

sdfertg
Gazze Şeridi sınırına yakın bir İsrail askeri karakolu Salı (Reuters)

İsrail Savunma Bakanlığı (IDF) Sözcüsü bugün yaptığı açıklamada “önümüzdeki günlerde binlerce yedek kuvvetler mensubunun, yedek kuvvetler için acil çağrı emri olan (Emir No. 8)'i alacağını” duyurdu. Sözcüye göre Gazze'ye doğru ilerleyişin en az iki alanda (Batı Şeria ve Yemen'deki Husiler) çatışmaların tırmanmasına yol açacağı ve başka bir alandan da meydan okuma girişimlerinin olabileceği tahmin ediliyor. Bu da Batı Şeria cephesi ve doğu sınırındaki tabur ve tugayların yanı sıra hava savunma sistemini takviye etmek üzere ilave yedek askerlerin seferber edilmesini gerektiriyor.

Yediot Ahronot'un askeri muhabiri Yoav Zeitoun'a göre dün (Perşembe) Genelkurmay Başkanı Korgeneral Eyal Zamir, Gazze'nin işgalinin düzenli ordu güçlerine ek olarak 80 ila 100 bin arasında yedek askerin askere alınmasını gerektirdiğine inanıyor. Önümüzdeki günlerde çeşitli birimler Gazze'nin en az kayıpla işgal edilmesinin nasıl olacağı konusunda ayrıntılı müzakerelere devam edecek ve tatbikata katılacak tümen ve tugaylarda yapılandırılmış bir savaş sisteminin uygulanması bekleniyor. Gazze Şehri'nde, batı yakasındaki kulelerinde ve Hamas tarafından hazırlanan gerilla hücrelerine karşı, Gazze Şeridi'nin kuzeyinin geri kalanında sık sık çatışmaların, devam etmesi bekleniyor.

safrgt
Bombardıman nedeniyle Gazze'nin kuzeyinden yükselen dumanların sınırın İsrail tarafından görüntüsü... (Reuters)

Zeitoun bu görüşmelerin Genelkurmay'ın askerlerin moralinin erozyona uğramasından endişe duyduğu bir ortamda gerçekleştiğini ve bu nedenle toparlanmanın sağlanması ve bir sonraki görevler öncesinde nefes aldırılması ışığında kuvvetlerin verimliliğinin arttırılması ve yedeklerin askere alınmaya hazır hale getirilmesinin önemine dikkat çekildiğini belirtti. Genelkurmay Başkanı'nın geçen hafta ortak bir siyasi ve askeri liderlik toplantısında uyardığı gibi IDF'nin ciddi insan gücü sıkıntısı ve sahadaki birliklerin tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olduğu bir dönemde gerçekleşiyor. Gazze Şeridi'ni işgal etmenin bir hata olacağını ve stratejik bir pusuya ve ölüm tuzağına dönüşebileceğini söyledi. Ancak siyasi liderlik bu sözleri reddetti. Netanyahu, ABD Büyükelçiliği'nin Ulusal Gün kutlamasını fırsat bilerek kendisini eleştirenlere saldırdı: “Tam zaferin ne demek olduğunu bilmeyen generaller var" dedi.

Safed'deki Kuzey Komutanlığı karargahında yaptığı konuşmada General Zamir eleştirilere şu yanıtı verdi: "Ordunun mücadelesi tüm cephelerde ve Gazze Şeridi'nde aralıksız devam ediyor. Bu, güney sakinlerinin güvenliğini sağlama hedefi doğrultusunda cesaret ve kararlılıkla yürütülen günlük bir fedakarlık gerçeğidir. Hamas yönetimini temelinden sarsmak ve kaçırılanları onurlu bir şekilde defnederek ya da evlerine getirmek, halkımıza ve aynı zamanda düşmanlarımıza verdiğimiz açık bir mesajdır. IDF güçlüdür, proaktiftir, saldırır ve tehditleri yok eder ve yeniden şekillenme sürecindedir. Yıllardır bizi boğan kıskaç düşmanlarımızın etrafında dönüyor ve sıkılaşıyor. Bu, sözlerle değil eylemlerle hayata geçirilen yeni bir gerçekliktir."