Bilim insanları ezber bozdu: "Ortaçağ'daki savaş atları şaşırtıcı boyuttaydı"

İtalyan ressam Paolo Uccello'nun San Romano Savaşı'nda Michelotto da Cotignola'nın Karşı Saldırısı adlı tablosu, Fransa'daki Louvre Müzesi'nde sergileniyor (The Yorck Project/CC0/wikimedia)
İtalyan ressam Paolo Uccello'nun San Romano Savaşı'nda Michelotto da Cotignola'nın Karşı Saldırısı adlı tablosu, Fransa'daki Louvre Müzesi'nde sergileniyor (The Yorck Project/CC0/wikimedia)
TT

Bilim insanları ezber bozdu: "Ortaçağ'daki savaş atları şaşırtıcı boyuttaydı"

İtalyan ressam Paolo Uccello'nun San Romano Savaşı'nda Michelotto da Cotignola'nın Karşı Saldırısı adlı tablosu, Fransa'daki Louvre Müzesi'nde sergileniyor (The Yorck Project/CC0/wikimedia)
İtalyan ressam Paolo Uccello'nun San Romano Savaşı'nda Michelotto da Cotignola'nın Karşı Saldırısı adlı tablosu, Fransa'daki Louvre Müzesi'nde sergileniyor (The Yorck Project/CC0/wikimedia)

Bilim insanları, Ortaçağ'ı konu alan filmlerle tablolalarda genellikle heybetli ve korkutucu bir şekilde tasvir edilen atlarla ilgili ilginç bir açıklama yaptı.
Birleşik Krallık'ta yapılan çalışmada, Ortaçağ'da şövalyelerin savaşlarda kullandığı atların çoğunun muhtemelen bir midilli büyüklüğünde olduğu sonucuna varıldı.
Araştırmacılar, MS 300 ile 1650 arasından kalma yaklaşık 2 bin atın kemiklerini inceledi. Tarihi kayıtlar ve şövalyelikle ilgili hikayeler de analiz edildi.
Bulgular, savaşta kullanıldığını düşünülen atlar da dahil olmak üzere çoğu hayvanın yüksekliğinin yaklaşık 150 santimetreden kısa olduğunu gösterdi. Mevcut midillilerin maksimum yüksekliği de bu civarda.
Araştırma ekibinden biyoarkeolog Alan Outram, "Görünen o ki işler pek de genellikle tasvir edildiği gibi değilmiş" dedi:
"Popüler kültürde savaş atları genellikle büyük tasvir edilir. Ancak gerçekte böyle değildi. Ortaçağ'da çoğu at şaşırtıcı derecede küçüktü. Filmlerde tasvir edilen şekilde çok az at vardı."
Araştırmacı ayrıca o dönemde büyük atların kullanıldığını ve küçük atların avantajlarının olduğunu söyledi. Örneğin bir ordunun geri çekilen düşmanı hırpalamak, uzun menzilli baskınlar yapmak ve teçhizat taşımak gibi görevler için küçük atlara ihtiyaç duyduğunu vurguladı.
Bilim insanları, hangi hayvanların savaşta hangilerinin çiftlikte kullanıldığını belirlemenin zor olduğunu söyleyerek çalışmaların devam etmesi gerektiğinin altını çizdi.
Araştırma makalesi, hakemli bilimsel dergi International Journal of Osteoarchaeology'de 31 Ağustos'ta yayımlandı.
Independent Türkçe, The Guardian, BBC



Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)
TT

Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Şempanzelerin insan yüz ifadelerini taklit eden bir android robottan esneme "kapabildiğini" öne süren yeni araştırma, bu davranışın evrimsel kökenleri hakkında daha fazla soru işareti yaratıyor.

Esnemenin dikkat değişiklikleri, vücut ısısının düzenlenmesi ve dinlenmeyle uyarılma arasındaki geçişle ilişkili olduğu biliniyor.

Bulaşıcı esnemeyse, bir hayvanın başka birinin aynı davranışı sergilediğini gördükten sonra esnediği tuhaf bir davranış.

Bu davranışın bulaşıcı yönü, empati ve taklit gibi bazı sosyal etkileşim unsurlarıyla ilişkilendiriliyor.

Bugüne kadar memelilerde ve bazı balıklarda gözlemlenen bulaşıcı esnemenin evrimsel kökenleri hâlâ bilinmiyor.

Bilim insanları bu davranışın insanlarda, şempanzelerde ve köpeklerde yavaş yavaş ortaya çıktığını, insanlarda yaklaşık 4 ve şempanzelerde 5 yaşında, köpeklerdeyse yaklaşık 7 ayda belirginleştiğini söylüyor.

Görsel kaldırıldı.
Şempanzelerin esneme ve uzanma davranışları sergiledikleri örnekler (RMJM/Aline Sardin-Damasso/Mona)


Perşembe günü hakemli dergi Nature'da yayımlanan yeni bir araştırma, şempanzelerin bir android robotun esnemesine tepki olarak hem esneme hem de uzanma davranışı sergilediğini ortaya koydu.

Bulgular, başka bir bireyin esnemesini gözlemlemenin şempanzelerde otomatik bir tepkiyi tetiklemekten ziyade, dinlenme işareti işlevi görebileceğini düşündürüyor.

Bilim insanları çalışmada yüz ifadelerini taklit edebilen bir android kafa kullanarak 10 ila 33 yaşındaki 14 yetişkin şempanzenin tepkilerini test etti.

Android kafada esneme gibi yüz ifadelerini oluşturan kas görevi gören 33 adet dönme motoru vardı ve her ifade 10 saniye sürüyordu.

Çalışmadaki şempanzeler, androidin esneme, ağzını açma ve nötr yüz ifadeleri sergilediği 15 dakikalık 4 seansa sokuldu.

Bilim insanları bu seansları kamerayla kaydetti ve her şempanzenin tepki verme derecesiyle uzanarak geçirdiği süre puanlandı.
 

Görsel kaldırıldı.Android kafa ağzını açma ve esneme davranışı sergiliyor (Aline Sardin-Damasso/Mona)


14 şempanzeden 8'inin, androidin "esneme" ifadesine tepki olarak esnediği saptandı.

Araştırmacılar şöyle yazıyor: 

Sonuçlar, yetişkin şempanzelerin bireyler arası esneme bulaşıcılığını değişen derecelerde sergilediğini gösterdi: En yüksek bulaşıcılık, android ağzını tamamen açtığında meydana geldi, ağzı kısmen açık olduğunda tepki azaldı ve androidin ağzı kapalıyken bulaşma görülmedi.

8 şempanze de esneme karşısında uzandı ve bazıları uzanmadan önce yatak malzemesi topladı.

Bilim insanları, "Şempanzeler, androidin esnemesini izlerken yatak malzemesi toplamak, yuva yapmak ve uzanmak gibi uyku haliyle ilişkili davranışlar sergiledi" diye yazıyor.

Araştırmacılara göre bulgular, cansız bir model kaynaklı bulaşıcı esnemenin ilk örneğini sunuyor gibi görünüyor.

Bilim insanları bu sonuçların, primatların bulaşıcı davranışlara yatkınlığına daha fazla ışık tuttuğunu söylese de burada tam olarak hangi biyolojik mekanizmaların rol oynadığının belirsizliğini koruduğunu ekliyor.

Araştırmacılar, gelecekteki çalışmaların robotların gerçekleştirdiği diğer eylemlerin de hayvanlar için bulaşıcı olup olmadığını ortaya çıkarmasını umuyor.


 Independent Türkçe, independent.co.uk/news