Gökbilimciler ilk kez yuvarlak olmayan, "deforme" bir gezegen buldu

Gökbilimciler ilk kez ragbi topu şeklinde, "deforme olmuş" bir ötegezegen buldu.

Gezegen, etrafında döndüğü Wasp-103 adlı uzak yıldız ve kendisi arasındaki gelgit kuvvetleri nedeniyle gerilip ezilmişti. Söz konusu yıldız, Güneşimizden yaklaşık 200 derece daha sıcak ve 1,7 kat daha büyük.

Wasp-103b diye bilinen bu olağandışı gezegen, Avrupa Uzay Ajansı'nın ötegezegen bulma görevi Cheops'tan alınan yeni verilerin kullanılmasıyla tespit edildi. Bu veriler, Hubble ve Spitzer uzay teleskoplarından elde edilmiş mevcut bilgilerle birleştirildi.

Bilim insanları bu tür ötegezegenleri, "geçiş" zamanlarını arayarak buluyor. Bu zamanlarda gezegenler yıldızlarının önünde hareket ediyor ve yıldızdan gelen ışıkta azalmaya neden oluyor. Araştırmacılar, bu geçişin doğasından gezegenlerin boyutunu ve diğer ayrıntıları anlayabiliyor.

Ancak gökbilimciler, Cheops'u kullanarak bu sinyali de daha ayrıntılı biçimde tespit edebildi. Böylece, gezegenin ezilmiş şeklini ve diğer detaylarını çözümleyebildi.

Paris Bilim ve Edebiyat Üniversitesi'ndeki (Université Paris Sciences et Lettres) Paris Gözlemevi'nden Jacques Laskar, "Cheops'un bu küçük deformasyonu sahiden ortaya çıkarabilmiş olması inanılmaz" dedi.

"Bu tür bir analiz ilk kez yapılıyor. Daha uzun bir zaman aralığında gözlem yapmanın, bu gözlemi de güçlendireceğini ve gezegenin iç yapısı hakkında daha iyi bir kavrayışa imkan tanıyacağını umabiliriz."

Söz konusu veriler aynı zamanda gezegenin "şiştiğini" de gösterdi. Wasp-103b'nin kütlesi Jüpiter'in kabaca 1,5 katıyken, yarıçapı Jupiter'in iki katı. Bu durum, muhtemelen kısmen yıldızı tarafından ısıtıldığı için şiştiğini düşündürüyor.

Araştırmacılar, yakın zamanda fırlatılan James Webb Uzay Teleskobu'nun kullanılacağı araştırmalar da dahil olmak üzere, daha fazla çalışmanın bu hesaplamalara dair daha fazla kesinlik kazandırıp, gezegenin bu hale nasıl geldiğine dair bazı göstergeler sağlayabileceğini umuyor.

Araştırma, hakemli bilimsel dergi Astronomy & Astrophysics'de yayımlanan "Cheops, WASP-103b'nin gelgit deformasyonunu açığa çıkarıyor" başlıklı makalede anlatıldı.
Independent Türkçe