Husi karşıtı güçler, milislerin Bayhan’daki yenilgisinin ardından ilerleyişine devam ediyor. (AFP)
Amalika Tugayları, Yemen'in Ma'rib vilayetine bağlı Harib bölgesini Husi milislerinin elinden kurtarmak için harekete geçti. Saha kaynaklarının Şarku'l Avsat'a aktardığına göre tugaylar, Marib'in güneyinde, Harib ve Cuba'ya doğru ilerleyen Ulusal Ordu güçleriyle birleşti. Yemen Dışişleri Bakanı Ahmed Avad bin Mübarek'in BM Yemen Özel Elçisi Hans Grundberg ile yaptığı görüşmedeki açıklamalarına göre söz konusu gelişme Yemen hükümetinin, Husi milislerin barış çabalarına ve sivillere karşı şiddete devam etmekle suçladığı bir zamanda geldi.
Mutlu Yemen'in Özgürlüğü Operasyonu kapsamında tüm Yemen birlikleri tarafından katılım gösterilen çatışmalara dün Arap Koalisyonu uçaklarının yoğun hava saldırıları eşlik etti. Koalisyon tarafından gerçekleştirilen operasyonlarda 330 Husi milisi öldü, onlarca askeri araç imha edildi.
Suudi Arabistan resmi haber ajansı SPA tarafından Twitter’dan paylaşılan bilgilere göre Koalisyon, Marib'de 24 saat içinde milislere yönelik 36 operasyon gerçekleştirdi. Söz konusu operasyonlarda 250'den fazla terörist öldürülürken 22 askeri araç da imha edildi.
Arap Koalisyonu El-Beyda vilayetinde de24 saat içinde 12 operasyon düzenledi. 80’den fazla teröristin öldürüldüğü operasyonlarda 7 askeri aracın imha edildiği bilgisi verildi.
Yapılan açıklamalarda Amalika Tugayları’nın el-Bayda'nın doğu eteklerine ulaştığı kaydedildi.
Koalisyon Marib'de milislere yönelik 31 operasyon düzenlediğini bildirdiği açıklamasında 220’nin üzerinde teröristin öldürüldüğünü, 18 askeri aracın da imha edildiğini duyurdu. Komşu el-Bayda vilayetinde de aynı gün gerçekleştirilen 22 operasyonda 120'den fazla terörist milisin öldürüldüğü, 13 askeri aracın da imha edildiği kaydedildi.
Amalika Tugayları Cuma günü Harib'de Husi milislerinin üç liderinin öldürüldüğünü duyurdu. Söz konusu liderlerin isimlerinin Abdulfettah el-Bahri, Ahmed Salim el-Heddar ve Talib Muhsin eş-Şerif olduğu bilgisi paylaşıldı.
Avad-Grundberg görüşmesi
Resmi kaynakların aktardığına göre Yemen Dışişleri Bakanı Ahmed Avad bin Mübarek, BM Yemen Özel Elçisi Hans Grundberg ile cuma günü yaptığı telefon görüşmesinde Yemen sahasındaki son gelişmeleri tartıştı.
Saba haber ajansının bildirdiğine göre Yemen Dışişleri Bakanı, yerinden edilmiş 2 milyonun üzerinde insan da dahil olmak üzere Husi milislerin iki yıldan daha uzun süre boyunca sürekli devam ettiği barbarca saldırılarla karşı karşıya kalan Marib kentindeki insani durum hakkında Grundberg’e bilgi verdi.
Bakan ayrıca isyancı milislerin elinden kurtarılan Şebve vilayetinin ilçelerindeki durumu normalleştirme çabalarına da değindi. Ajansın aktardığına göre Avad bin Mübarek şu ifadeleri kullandı:
“Husi milisleri çok ileri gitti ve halen tüm barış çağrılarını reddediyorlar. Savaşı sona erdirmeyi ve barış yoluna geri dönmeyi amaçlayan tüm uluslararası ve bölgesel girişimleri engelliyorlar.”
Yemenli Bakan, Yemen hükümetinin barış çabalarını destekleme, savaşı sona erdirme ve Yemenlilerin acılarına son verme konusundaki isteğini ve adımların onaylanmış üç referans doğrultusunda atıldığını yineledi.
Yemenli kaynakların aktardığına göre Grundberg de açıkamasında “Diyaloga dayalı siyasi çözüm adil ve sürdürülebilir bir barışın inşasının garantisi ve bu çabaların başarısında tüm tarafların iş birliği önemli” diye konuştu.
Yemenli taraflar, Husi milislerine karşı ardı ardına elde edilen zaferler ve bunun sonucunda resmi ve halk düzeyinde oluşan memnuniyetin yanı sıra Suudi Arabistan ve BAE liderliğindeki meşruiyeti destekleyen Arap Koalisyonu'nun oynadığı role övgüde bulundular.
Meşruiyet şemsiyesine bağlı taraflar, Mutlu Yemen'in Özgürlüğü Operasyonu’nu memnuniyetle karşıladılar ve bölgedeki İran yayılmacı projesine karşı büyük Arap savaşında birlik olmanın önemini vurguladılar. Taraflar ayrıca devleti yeniden inşa etme ve darbeyi sona erdirmek konularındaki ulusal hedefte oluşan birliğe dikkat çektiler.
Meşruiyet şemsiyesine bağlı taraflar, Yemen Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi'ye, meşru hükümete ve sorumlu makamlara ‘savaşın başarısı için orduya tüm lojistik gereksinimlerini sağlama, kazanılan zaferlerin akabinde, özellikle başta ordu ve güvenlik kurumları olmak üzere çeşitli merkezi ve yerel kurumlarda derin ve kapsamlı reformlar gerçekleştirme’ çağrısı yaptılar. Ayrıca ‘sorunları ortadan kaldırılma, eksiklikleri giderme, ortak çalışma ve mutabakatı yeniden sağlama, içerinin güvenini ve dışarının saygısını kazanacak şekilde meşruiyeti yeniden tesis etme’ yönündeki taleplerini aktardılar.
Meşru yönetime bağlı tarafların açıklamasında ‘parti farklılıklarını ve rekabetlerini bir kenara bırakma ve küçük bölgesel ve mezhepçi projelerden vazgeçme’ çağrısı da yinelendi.
Lübnan'da tartışmalara yol açan bir İran belgesi: Hizbullah Ulusal Muhafızlara mı dönüşecek?https://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5164237-l%C3%BCbnanda-tart%C4%B1%C5%9Fmalara-yol-a%C3%A7an-bir-i%CC%87ran-belgesi-hizbullah-ulusal-muhaf%C4%B1zlara
Belge, “Hizbullah’ın askeri ve örgütsel yapısının Lübnan Ulusal Muhafızlarına tamamen dönüştürülmesinin” başlangıcını öngören geri döndürülemez bir stratejik karardan bahsediyor (Reuters)
Lübnan'da tartışmalara yol açan bir İran belgesi: Hizbullah Ulusal Muhafızlara mı dönüşecek?
Belge, “Hizbullah’ın askeri ve örgütsel yapısının Lübnan Ulusal Muhafızlarına tamamen dönüştürülmesinin” başlangıcını öngören geri döndürülemez bir stratejik karardan bahsediyor (Reuters)
Denise Rahma Fahri
Son zamanlarda, Lübnan'daki yerel medya kuruluşları, İran Devrim Muhafızlarına yakın bir merkez olan Tahran'daki Savunma Çalışmaları Merkezi'nden sızdırıldığı bildirilen bir İran belgesi yayınladı. Belge Hizbullah adına, Lübnan Cumhurbaşkanı komutasında faaliyet gösterecek “Ulusal Muhafızlara” dönüşmeyi öneriyor ve buna hazır olduğunu ifade ediyor. Belgeye göre, Lübnan Ulusal Muhafızları, “Meçhul Asker Kurumu” bünyesinde bir direniş unsuru ve stratejik yedek kuvvet olarak yer alacak. Belgede belirtildiği üzere, bu “direnişin” sonu değil, silahların devletin elinde olduğu yeni bir dönemin başlangıcı. Hizbullah’a yakın bir kaynak, bu belgeden haberdar olmadığını, şu anda konuya ilişkin belirli bir vizyon bulunmadığını ve meselelerin silah ile ilgili diyaloğun kaderiyle bağlantılı olduğunu belirtse de, Hizbullah liderliği bu belgeyi resmi olarak yalanlamadı. Birçok kişi de belgeyi, Hizbullah'ın silahını korumayı, komutayı Devrim Muhafızları ile sınırlandıran, resmi ordusunun ise sembolik bir rol oynadığı İran modelini benimseyerek, varlığını meşrulaştırmayı amaçlayan öneri ve çözümler için nabız yoklaması olarak değerlendirdi.
İran belgesi, Lübnan'daki mevcut dönemi direniş ve ulusal egemenlik tarihinde önemli bir an olarak tanımlıyor (AFP)
Diğer Seçenek Hareketi'nin lideri Alfred Madi, bu belge hakkında ilk konuşan kişi oldu. Madi, Cumhurbaşkanı Joseph Avnn, Hizbullah ve Emel Hareketi temsilcilerini içeren ve Lübnan ulusal güvenlik stratejisi üzerinde çalışan komitelerin yanı sıra, Hizbullah’ın talep ettiği garantilerin İran'ın önerisinin ciddiyetini gösterdiğini açıkladı.
Sızdırılan metin
İmza bekleyen bir taslak bildiri olduğu düşünülen İran belgesi, Lübnan'daki mevcut dönemi direniş ve ulusal egemenlik tarihinde önemli bir an olarak tanımlıyor. Hizbullah'ın “Ulusal Muhafız”a dönüşmeye hazır olmasını da, caydırıcılık denklemini Lübnan devleti bayrağı altında pekiştirme ve ulusal güçleri halkın ve anayasanın çıkarlarına hizmet edecek şekilde yeniden konumlandırma taahhüdü çerçevesinde değerlendiriyor.
Belge, “Hizbullah’ın askeri ve örgütsel yapısının Lübnan Ulusal Muhafızları'na tamamen dönüştürülmesi sürecinin” başlamasını öngören geri döndürülemez bir stratejik karardan bahsediyor. Belgeye göre Ulusal Muhafızlar, Lübnan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı ve Silahlı Kuvvetler Başkomutanı komutasında ve Bakanlar Kurulu ile koordinasyon halinde, ulusal egemenlik çerçevesinde faaliyet gösteren egemen bir halk direniş oluşumudur.
Pratik adımlara gelince, belgede “bu yıl sonuna kadar, elit birlikler, silah depoları ve komuta kontrol merkezleri de dahil olmak üzere, kuzeyden güneye tüm silah ve muharebe kabiliyetlerinin kademeli olarak Lübnan Ulusal Muhafızları'na devredileceği” belirtiliyor. Belgede ayrıca, “daha önce direnişle bağlantılı olan ileri askeri üretim birimlerinin resmen Lübnan devletinin denetimine girdiği ve gizli teknik ve güvenlik raporlarını, en yüksek egemenlik koruması çerçevesinde, Cumhurbaşkanı aracılığıyla Bakanlar Kurulu'na sunduğu” da ifade ediliyor. Bu birimler arasında hassas mühimmat üretimi, savunma sistemleri, insansız hava araçları, füzeler ve uzun menzilli mermilerin geliştirilmesi yer alıyor.
Hizbullah adına, Lübnan Cumhurbaşkanı komutasında faaliyet gösterecek “Lübnan Ulusal Muhafızları”na dönüşmeyi öneren ve buna hazır olduğunu belirten bir belge yayınlandı (Reuters)
İran'ın önerisi, Lübnan Savunma Bakanlığı'nı, korunan teminatlar dahilinde ve gönüllülere doğrudan maaş ödenmeden, Ulusal Muhafızlar ile ilgili gizli altyapı ve operasyonel görevlerden sorumlu kuruluş olarak belirliyor. Yine öneriye göre Ulusal Muhafızlar, acil durumlarda hızlı karar alma ile ilgili taktiksel nedenlerle bağımsız bir operasyon odası ile birlikte Meçhul Asker Kurumu’na bir direniş bileşeni ve stratejik yedek olarak dahil edilecek.
Independent Arabia, bu belgenin Farsçasını aradı ve hatta kendisini hazırladığı söylenen kurumun web sitesini taradı, ancak hiçbir şey bulamadı.
Aynı zamanda, Diğer Seçenek hareketinin lideri Alfred Madi, önerinin sadece medyada çıkan bir haberden ibaret olsa da masum olmadığını vurguluyor. Bu yönde bir dizi adımın atıldığını açıklıyor. Ona göre bu adımların en dikkat çekeni, Hizbullah, Emel Hareketi ve Cumhurbaşkanı Avn'dan oluşan ortak komitelerin ulusal güvenlik stratejisi üzerinde çalışmak üzere medyadan uzakta, tamamen gizlice düzenlediği toplantılardır. Bu çalışma, Hizbullah’ın silahlarını teslim etmesi karşılığında talep ettiği garantilerle ilgili olarak son zamanlarda gün yüzüne çıkan taleplerle örtüşüyor. Madi, bu önerinin Cumhurbaşkanı'nın tasarrufunda olmasıyla ilgili sızdırılan belgenin içeriğine de ışık tutuyor. Tüm göstergelerin, Hizbullah'ın Cumhurbaşkanı Avn'a, başkan yardımcılığı ve ordu komutanı yardımcılığı görevlerini güvence olarak almadığı sürece hiçbir şey vermeyeceğini gösterdiğini belirtiyor. Bunun için anayasa değişikliği veya yeni bir kuruluş konferansı gerekiyor. Madi, daha fazla ayrıntı vermekten kaçınarak, “Perde arkasında bir şeyler planlanıyor ve ana hatları artık belli” diye ekliyor.
Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı analize göre belgeyle ilgili sızıntıların ciddiyetiyle ilgili olarak, İran'ın Hizbullah'ın askeri kanadını Ulusal Muhafızlar adı altında koruma türünden bir sızıntı, silahların teslim edilmesini ve sadece devletin elinde olmasını şart koşan Lübnanlı ve uluslararası talepleri atlatmaya veya etrafından dolanmaya yönelik akıllıca bir girişim sayılmıyor. Aksine, söz konusu öneri ile “çözüm bu” ve orduya ancak tek grup halinde entegre oluruz diyorlar.
Madi, bu öneri ile ilgili olarak şunu da ekliyor: “Hizbullah'ın silahları sorununu çözmeyecek, aksine ülkeyi yıkıma ve Hizbullah’ın Lübnan’ı işgalini meşrulaştırmaya götürecek, ki bu da siyasi bir sapkınlıktır”. Ayrıca “sadece zorlu çözümü uygulamaktan kaçınmak için Lübnan formülünün tamamını değiştirebilecek bir öneriyi kabul etmek mümkün değil. Hizbullah'ı da içeren bir Ulusal Muhafız Birliği kurmak, Sünniler, Hristiyanlar veya Dürziler için ve hatta Şiilerin yarısı için bile kabul edilemez. Böyle bir çözümü ancak mevcut siyasi otorite sürdürebilir. İran'ın önerisi, 10.452 kilometrekarelik bir ülke olarak Lübnan'ın sonu demektir” diye de vurguluyor.
Askeri kaynaklar
Askeri çevreler ise bu önerinin Lübnan'ı yıkıma götüreceğine ve federal bir sistemin dayatılmasına yol açacağına inanıyor. Zira bu durum, bir Hristiyan Ulusal Muhafız Birliği, bir Sünni Ulusal Muhafız Birliği ve bir Dürzi Ulusal Muhafız Birliği kurulması yönünde karşı talepleri tetikleyebilir. Askeri çevreler “böyle bir proje yaşayamaz ve amacı Lübnan'ı federal bir devlete dönüştürmek olmadığı sürece imkânsızdır. Bu öneri bir İran rüyasıdır ve gerçekleşmeyecektir” diyor. Bunu tanımlamak için halk arasında yaygın “Şeytan’ın cennete girmeyi hayal etmesi gibi” sözünü kullanan çevreler, ulusal ordunun yanı sıra tüm bu silah ve teçhizata sahip bir silahlı örgütün varlığını dahi şiddetle reddediyor. Böyle bir öneriyi sızdırmanın, Lübnan devletini ve ABD'yi alt etme çabalarını gizlediğine ve ancak Lübnan'ın merkezi siyasi otoriteye sahip bir devletten ademi merkeziyetçi bir devlete dönüşmesi durumunda başarılı olacağına inanıyorlar.
Aynı çevreler, İran ve Hizbullah'ın nabız yoklamak için belgeyi kasıtlı olarak sızdırmış olma ihtimalini de göz ardı etmiyor. Belgenin içeriğinin merkezi bir devlet içinde uygulanmasının, o devletin yıkılması anlamına geleceğine ve Lübnan'daki diğer mezhep ve dini grupları silahlanmaya iteceğine inanıyorlar. Dahası, “böyle bir karar, zaten hayal kırıklığı içinde yaşayan askeri personeli daha da hayal kırıklığına uğratacaktır” diyorlar. Ulusal Muhafızlar personelinin veya Ulusal Muhafızlar kılığındaki Hizbullah üyelerinin maaşlarını kim ödeyecek, eski cumhurbaşkanı Emile Lahud döneminde direnişin yararına ordudan kesilen fonlar yetmez mi diye soruyorlar. Böyle bir karar Lübnan Ordusu için felaket olur diye de ekliyorlar.
Hizbullah’a yakın kişiler; böyle bir öneri yok diyorlar.
Hizbullah'a yakın bir isim olan siyasi analist Faysal Abdussettar, böyle bir önerinin mevcut olmadığını ve bu konunun masada bile olmadığını vurguluyor. Abdussettar, “Lübnan daha önce 1960'ların sonlarında benzer bir deneyim yaşamıştı, ancak bu anlamda değil, daha ziyade 'ordu destekçileri' bayrağı altında bir oluşum söz konusuydu. O dönemde mesele, Filistinli örgütlerin ve güçlerin varlığının ardından birçok güney bölgesinde hakim olan durumla ilgiliydi” diyor. Bunun bugün yeniden gündeme gelmesine şaşırdığını ifade eden Abdussettar, herhangi birinin bu dönemi taklit etmek veya direnişin elindeki silahlar sorununa bir çözüm bulmaya çalışmak amacıyla bunu gündeme getirmiş olmasından şüphe duyuyor. Abdussettar’a göre bu öneri “ne ciddi ne de mevcut değil.” Şunu da ekliyor: “Herkesin bildiği yerleşik denklem, silahların teslim edilmesinin söz konusu olmadığıdır. Ulusal savunma stratejisi kapsamında bir tartışma yapılabilir, ancak bu konu derinlemesine bir diyalog gerektiriyor. Diyalog ise devletin başı olan Cumhurbaşkanı da dahil olmak üzere tüm Lübnanlı liderler için artık kaçınılmaz hale geldi.” Ancak Abdusettar, ABD Başkanı Özel Temsilcisi Tom Barrack'ın Lübnan'dan ayrılması ve ABD'nin Lübnan'ın yanıtına nasıl bir yanıt vereceğinin henüz bilinmemesi nedeniyle yakın gelecekte herhangi bir diyalog olasılığının uzak olduğunu “bu nedenle, bir sonraki adımların netleşmesi için daha fazla zamana ihtiyaç olduğunu” belirtiyor.
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة
