Libya Temsilciler Meclisi’nden Dibeybe’nin görevden alınması talebi

Başbakan Abdulhamid Dibeybe, El-Vefa Engelli ve Yaşlı Bakımı Evi’ni ziyaret etti. (Hükümetin medya ofisi)
Başbakan Abdulhamid Dibeybe, El-Vefa Engelli ve Yaşlı Bakımı Evi’ni ziyaret etti. (Hükümetin medya ofisi)
TT

Libya Temsilciler Meclisi’nden Dibeybe’nin görevden alınması talebi

Başbakan Abdulhamid Dibeybe, El-Vefa Engelli ve Yaşlı Bakımı Evi’ni ziyaret etti. (Hükümetin medya ofisi)
Başbakan Abdulhamid Dibeybe, El-Vefa Engelli ve Yaşlı Bakımı Evi’ni ziyaret etti. (Hükümetin medya ofisi)

Libya Temsilciler Meclisi’nin çok sayıda üyesi, Abdulhamid Dibeybe başkanlığındaki Ulusal Birlik Hükümeti’nden ‘güven oylarını’ geri çektiklerini belirterek yönetimin görevden alınması ve sınırlı bir ‘teknokrat’ hükümetin kurulması için yeni bir ismin belirlenmesi çağrısı yaptı. Aynı şekilde Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih de ülkenin doğusundaki Tobruk şehrinde pazartesi günü resmi bir toplantı düzenlenmesini talep etti.
15 milletvekili tarafından kabul edilen bu talep, Dibeybe’nin ülke içinde ziyaretlerine hız verme ve yaşlıların bakımı için projeleri, hastaneleri veya klinikleri denetleme konusundaki adımlarıyla eş zamanlı geldi. Açıklamaya imza atan milletvekilleri, Meclis Başkanı’na Dibeybe hükümetinden ‘güven oylarını’ geri çektiklerini ileterek belirli görevlere sahip kısa bir ‘teknokrat’ hükümet kurmak için gelecek oturumların gündemine yeni bir başbakan seçilmesine ilişkin bir madde eklemesini talep ettiler. Milletvekilleri açıklamalarında “Özellikle güven oyunun geri çekilmesinden sonra hükümetin faydasız olmasının ve yolsuzluğunun sorumluluğunu üstlenmiyoruz” ifadesini kullandılar.
Milletvekilleri söylemlerine hız verirken hükümetin faaliyetlerini durdurmaya ve ‘medya yoluyla ortaya atılan tüm suçlar, yasal ihlaller ve yolsuzluk şüpheleri’ konusunda Başsavcı tarafından hükümeti soruşturmaya kararlı olduklarını vurguladılar. Talal el-Mihub ve Tarık el-Carusi de dahil olmak üzere birçok milletvekili, Libya arenasını bir an önce seçimlere hazırlamak amacıyla alternatif hükümete, ‘mücbir sebep durumunu ortadan kaldırmak, kurumları birleştirmek, halkın acılarını yok etmek için güvenlik düzenlemeleri ve yolsuzluğun durdurulması’ da dahil olmak üzere belirli görevler verileceğini bildirdiler.
Kimliklerinin açıklanmasını istemeyen parlamento kaynakları, cumhurbaşkanlığı adayı Büyükelçi Arif en-Nayed’i mini bir hükümet kurmaya çağırdı. Öte yandan Meclis Sözcüsü Abdullah Buleyhik, bir sonraki toplantının gündemi belirlenmeden, pazartesi günü Tobruk’ta resmi bir toplantı düzenleme çağrısı yaptı.
Temsilciler Meclisi geçen eylül ayında 113 milletvekilinden 89’unun oy çoğunluğuyla hükümetten güvenini geri çekti. Ancak Muhammed el-Menfi liderliğindeki Başkanlık Konseyi, hükümete çalışmalarına devam etmesi talimatı verdi.
Diğer yandan ABD’nin Libya Özel Temsilcisi ve Trablus Büyükelçisi Richard Norland geçen perşembe akşamı Rusya’nın Libya Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Jamshid Poltaev ile Tunus’ta bir araya geldiğini açıkladı. Norland, Twitter hesabı aracılığıyla yaptığı açıklamada, toplantının ‘Libya’daki cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinde hızın geri kazanma beklentilerine ilişkin notları karşılaştırmayı’ amaçladığını ifade etti.
Cumhurbaşkanlığı seçimlerinden önce parlamento seçimleri çağrıları karşısında ise ‘Yenilenme’ Partisi Başkanı ve cumhurbaşkanlığı için muhtemel adaylardan olan Süleyman el-Bayudi, yaptığı basın açıklamasında şunları söyledi:
“Kim bu yol için çabalarsa, tüm süreci yok etmeye çalışır. Seçimleri dayatmak isteyenler, yabancıların gündeminden uzakta, sokaklara çıkıp iradesini dayatmak için gösteri yapmalıdır.”
Libya’daki siyasi çevrelerin, ‘Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Danışmanı Stephanie Williams’ın gelecek haziran seçimlerinin yapılması için belirlediği tarihe’ yaklaşımlarına ilişkin açıklamalarda bulunan BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Libya’da birkaç yıldır ilk kez şahit olunan olumlu gelişmeler olduğunu söyledi.
Guterres, geçen perşembe günü New York’ta düzenlediği basın toplantısında şu ifadeleri kullandı:
“Libya’nın tüm bölgelerini temsil eden Temsilciler Meclisi üyeleri bir araya gelerek yol haritası hazırlamak üzere bir komite kurdu.”
Guterres ‘bu haritanın, seçimlerin bir an önce yapılmasına izin vermesini sağlamak’ için konseyle birlikte çalışma sözü verdiği açıklamasının devamında “Çünkü ülkede meşru kurumların kurulmasının önemli olduğunu düşünüyorum” dedi.
Diğer taraftan Dibeybe, hükümetinin görevden alınması talebini görmezden gelerek 14 Ocak’ta, Cuma Namazı sonrasında ‘El-Vefa Engelli ve Yaşlı Bakımı Evi’ni ziyaret etti. Dibeybe’nin medya ofisine göre bakım evi, yirmi yılı aşkın bir süredir ilk kez restorasyondan geçirildi. Yaşlılarla bir araya gelen Dibeybe, yapılan imar çalışmalarıyla ilgili bakım evinin çalışanlarının görüşlerini dinledi. Dibeybe, geçen perşembe günü de Nalut şehrinde bir çimento fabrikasını ziyaret etmişti. Aynı şekilde İçişleri Bakanı Tümgeneral Halid Mazen ve çok sayıda yetkilinin de eşliğiyle Tunus’la sınır kapısı olan ‘Vazin’e gitti. Bölgede çalışmaların ilerleyişi, gümrük ve güvenlik unsurlarının sınırları kontrol etmek ve iki ülke arasında mal ve yolcuların hareketini kolaylaştırmak için aldığı önlemler hakkında kendisine bilgi verildi.
İnsan Hakları İzleme Örgütü (Human Rights Watch), Ulusal Birlik Hükümeti’nin seçilmesinden başlayarak, yıl sonundan önce yapılması planlanan seçim sürecinin başarısızlığa uğramasına kadar, 2021 yılına hâkim olan Libya’daki koşulları ele aldı. Açıklamada Libya’nın halen kalıcı bir anayasası olmadığı ve sadece 2011 yılındaki ‘kurucu anlaşmasının’ geçerli olduğu belirtildi. Ayrıca Temmuz 2017’de Anayasa Hazırlama Komisyonu tarafından önerilen bir anayasa taslağının varlığına da dikkat çeken örgüt ancak taslağın halk oylamasına sunulmadığını bildirdi. Örgüt, 14 Ocak’ta yayınladığı raporda şu ifadelere yer verdi:
“Yüksek Mahkeme’deki Anayasa Dairesi, 2014 yılından bu yana silahlı çatışma nedeniyle kapalı. Bu durum, Anayasa Mahkemesi’nin seçimlerle ilgili noktalar da dahil olmak üzere anayasaya aykırı sayılan yasaları incelemesine ve iptal etmesine neden oldu.”
Örgüt, Libya ceza adaleti sisteminin, yıllarca süren çatışmalar ve siyasi bölünme nedeniyle bazı bölgelerde işlevsiz kaldığını vurguladığı açıklamasında ayrıca Libya mahkemelerinin, kayıt ve sonuçlar da dahil olmak üzere seçim anlaşmazlıklarını çözmeye izin vermeyen kısıtlı bir konumda bulunduğuna dikkat çekti.
Örgüt açıklamasının sonunda şu ifadelere yer verdi:
“Vatandaşlar hakkında kovuşturma ve yargılamalar yapıldı. Askeri mahkemeler sivilleri yargılamaya devam ederken hakimler, savcılar ve avukatlar silahlı grupların tacizlerine ve saldırılarına maruz kaldılar.”



Sarı hat, Mısır ile İsrail arasında gerilim yaratıyor

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc'de İsrail ordusu tarafından çizilen sarı hat sınırı (Arşiv – AFP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc'de İsrail ordusu tarafından çizilen sarı hat sınırı (Arşiv – AFP)
TT

Sarı hat, Mısır ile İsrail arasında gerilim yaratıyor

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc'de İsrail ordusu tarafından çizilen sarı hat sınırı (Arşiv – AFP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc'de İsrail ordusu tarafından çizilen sarı hat sınırı (Arşiv – AFP)

İsrail medyasında, Binyamin Netanyahu hükümetinin Gazze Şeridi’ndeki uygulamaları nedeniyle Mısır ile İsrail arasındaki gerilimin son dönemde arttığına dair haberler yer alırken, Mısırlı üst düzey bir yetkili Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Mısır makamları İsrail’in Şarm eş-Şeyh Anlaşması’nı ihlal eden uygulamalarını tespit etti, bunlara ilişkin bir dosya hazırladı ve Washington’ı bilgilendirdi” dedi.

Mısır’da görev yapmış bazı eski askeri yetkililere göre ise Kahire, İsrail’in Gazze Şeridi’ndeki adımlarını, üzerinde uzlaşılan Trump planından kaçınma girişimi ve sarı hat olarak bilinen bölgede kalıcı bir İsrail askeri varlığı tesis etme çabası olarak değerlendiriyor. Bu durumun Mısır’ın ulusal güvenliğini tehdit ettiği ifade ediliyor.

Sarı hat, 10 Ekim’de Şarm eş-Şeyh’te ABD Başkanı Donald Trump’ın katılımıyla imzalanan ve Gazze savaşını sona erdirmeyi amaçlayan barış planı kapsamında, Gazze Şeridi’ni iki bölüme ayıran bir ayrım hattı olarak tanımlanıyor. Buna göre hat, Filistinlilerin kontrolündeki batı bölgesindeki toprakların yüzde 47’sini, İsrail’in kontrolü altındaki Gazze’nin yüzde 53’ünden ayırıyor. Gazze’deki Filistinlilerin neredeyse tamamının, bu hattın batısındaki bölgeye göç etmek zorunda kaldığı belirtiliyor.

xsdf
ABD Başkanı Donald Trump ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu arasında Gazze barış planını görüşmek üzere bu ayın sonlarında bir zirve yapılması bekleniyor. (AFP)

İsrail Kanal 14 televizyonunun yayımladığı bir raporda, İsrail ordusunun sarı hat olarak bilinen bölgede faaliyet yürüttüğü ve Gazze Şeridi’nin coğrafi yapısını değiştirdiği öne sürüldü. Kanalın aktardığına göre Kahire, bu durumu ‘bölgesel çıkarlarına yönelik doğrudan bir tehdit’ olarak değerlendiriyor. Raporda, söz konusu faaliyetlerin Mısır’ı öfkelendirdiği ve Kahire’nin, Gazze Şeridi’ni ikiye bölmeye, bölgenin demografik ve coğrafi yapısını değiştirmeye çalıştığı gerekçesiyle İsrail’i ABD’ye şikâyet ettiği belirtildi.

Rapora göre Kahire, özellikle İsrail Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir’in sarı hata ilişkin açıklamalarının ardından Gazze’de yaşananları büyük bir endişeyle izliyor. Zamir’in bu hattı yeni bir savunma ve saldırı hattı olarak nitelemesine dikkat çekilirken, İsrail ordusunun kontrolü altında bulunan bölgede tünel altyapısını tahrip etme ve evleri yıkma gibi faaliyetlerinin, Kahire’de Gazze’de uzun vadeli bir askeri varlık tesis edilmesine yönelik hazırlık olarak yorumlandığı ifade edildi. Bu durumun, Mısır’ı Washington nezdinde acil diplomatik girişimlerde bulunmaya sevk ettiği kaydedildi.

Mısır Askerî İstihbaratı eski Başkan Yardımcısı ve İstihbarat Dairesi eski Başkanı Korgeneral Ahmed Kâmil ise Mısır’ın İsrail’in üzerinde uzlaşılan barış planından kaçınma girişimlerine karşı büyük bir öfke duyduğunu belirtti. Kâmil, İsrail’in sarı hattaki hamlelerinin Gazze’de ve Mısır sınırına yakın bölgelerde kalıcı bir askeri varlık oluşturma niyetine işaret ettiğini, bunun da Mısır’ın ulusal güvenliği açısından ciddi bir tehdit oluşturduğunu vurguladı.

uı
Kaynaklar, Mısır'ın Sisi ve Netanyahu arasında bir zirve düzenlenmesi için şartlar belirlediğini bildiriyor. (İsrail medyası)

Kâmil, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Mısır’ın tutumunun ulusal güvenliği ilgilendiren bir dizi temel konuda açık, net ve değişmez olduğunu söyledi. Kâmil, bu tutumun, barışın Mısır dış politikasının temel ve stratejik hedefi olması, Kahire’nin İsrail tarafıyla imzalanan anlaşmalara bağlılığı ve İsrail’in iki taraf arasında imzalanan anlaşmalara saygı göstermesi gerekliliğine dayandığını ifade etti.

Kâmil, Mısır’ın İsrail ile gerilimin düşürülmesine yönelik şartlarının, Gazze anlaşmasının ABD Başkanı Donald Trump’ın girişimi doğrultusunda tüm aşamalarıyla uygulanmasını kapsadığını belirtti. Buna göre, herhangi bir engelleme ya da geçersiz gerekçeler olmaksızın ikinci aşamaya derhal geçilmesi, kalıcı ateşkesin tesis edilmesi ve barış sürecine geçilmesi gerektiğini vurguladı. Ayrıca İsrail’in anlaşmayı eksiksiz uygulaması, mutabık kalınan miktarlarda insani yardımların girişine izin vermesi ve Refah Sınır Kapısı’nın iki yönde açılması şartlarını sıraladı.

Kâmil’e göre diğer şartlar arasında, Mısır’ın Gazze Şeridi sakinlerinin zorla ya da gönüllü göçe zorlanmasını kesin olarak reddetmesi, İsrail’in Batı Şeria’da yerleşim kurulmasına ve bölgenin İsrail’e ilhakına yönelik adımlarına karşı çıkılması, İsrail ordusunun Philadelphia Koridoru da dahil olmak üzere Gazze Şeridi’nin tamamından çekilmesi ve 7 Ekim 2023 sınırlarına dönülmesi yer alıyor. Kâmil, mevcut İsrail varlığının, anlaşmanın aşamalarının uygulanmasına bağlı geçici bir durum olduğunu, sarı hat da dahil olmak üzere tüm hatların fiili ve hukuki geçerliliği olmayan, varsayımsal çizgiler olduğunu ifade etti.

Dördüncü şartın ise Netanyahu ve hükümetinin, Arap Barış Girişimi kapsamında yer alan açık Arap taleplerine ne ölçüde yanıt verdiğiyle ilgili olduğunu belirten Kâmil, bunun; işgal altındaki Arap topraklarından çekilme, iki devletli çözüme onay verilmesi ve Filistinlilerin Gazze ya da Batı Şeria’dan zorla yerinden edilmesinin reddedilmesi gibi başlıkları içerdiğini söyledi. Ayrıca İsrail’in iyi komşuluk ve saldırmazlık yönünde iyi niyet göstermesi, nükleer silah tehdidinden arındırılmış bir bölge oluşturulmasına ilişkin uluslararası taleplerle uyumlu adımlar atması ve bu alandaki uluslararası anlaşmalara katılması gerektiğini vurguladı.

d
Hamas mensupları, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) çalışanlarını, ateşkes anlaşması kapsamında İsrail güçlerinin geri çekildiği ‘sarı hat’ içindeki bir bölgeye götürüyor. (Arşiv – Reuters)

Mısır’ın, ABD ve İsrail’in Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu arasında bir görüşme düzenleme girişimlerine, İsrail’in barış ve bölgesel istikrara dair açık ve uygulanabilir bir girişimde bulunmadan yanıt vermeyeceği değerlendiriliyor.

İsrail medyasının aktardığına göre ABD, Sisi, Netanyahu ve Trump’ın katılımıyla Washington’da üçlü bir zirve düzenlemeyi denedi. Ancak bu girişim, Mısır’ın şartları nedeniyle İsrail açısından ‘kabul edilemez’ bulundu. Aynı raporlarda, Kahire’nin, Trump’ın bu ay sonunda Florida’da Netanyahu ile yapacağı görüşmede İsrail’e yönelik baskı yaparak Gazze’deki adımlarını sınırlaması yönünde rol oynayacağını beklediği kaydedildi.

Mısırlı strateji uzmanı Tümgeneral Semir Ferec, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Trump-Netanyahu zirvesinin sonuçlarına büyük önem atfedildiğini ve Trump’ın, adını taşıyan Gazze Barış Planı’nın uygulanması konusunda Netanyahu üzerinde kesinlikle baskı kuracağını söyledi.

Ferec, Mısır’ın pozisyonunun, Trump-Netanyahu zirvesinin sonuçlarına bağlı olarak değerlendirileceğini, ancak aynı zamanda İsrail’in sarı hat ya da Gazze’nin herhangi bir bölgesinde kalıcı askeri varlık tesis etmesini asla kabul etmeyeceğinin açık ve net olduğunu vurguladı. Ferec’e göre Mısır, Netanyahu hükümetinin tüm hareketlerinin, İsrail ordusunun Gazze’nin tamamından çekilmesini öngören barış planını engellemeye yönelik girişimler olduğunun farkında.

 


Irak hükümeti, Hizbullah ve Husileri terör örgütleri listesine dahil etmekten sorumlu yetkilileri görevden aldı

Irak Bakanlar Kurulu toplantısından (INA)
Irak Bakanlar Kurulu toplantısından (INA)
TT

Irak hükümeti, Hizbullah ve Husileri terör örgütleri listesine dahil etmekten sorumlu yetkilileri görevden aldı

Irak Bakanlar Kurulu toplantısından (INA)
Irak Bakanlar Kurulu toplantısından (INA)

Irak hükümeti dün yaptığı açıklamada, yaklaşık iki hafta önce Yemen’deki Husiler ile Lübnan’daki Hizbullah’ı ‘terör örgütü’ olarak sınıflandıran bir kararın yayımlanmasına ilişkin olarak bazı yetkililerin görevden alınmasını içeren yaptırımların onaylandığını duyurdu.

Irak Bakanlar Kurulu, resmî gazetede yayımlanmasının ardından özellikle hükümeti oluşturan ve söz konusu gruplara yakınlığıyla bilinen siyasi çevreler arasında geniş tartışmalara yol açan kararla ilgili kurulan soruşturma komisyonunun tavsiyelerini kabul etti.

Söz konusu sınıflandırmanın, iki grubun mal varlıklarının dondurulmasını da içermesi üzerine hükümet, kararın ‘yanlışlıkla’ yayımlandığını belirtmişti. Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani, karardaki hataya ilişkin acil soruşturma başlatılması, sorumluların tespit edilmesi ve ihmali bulunanların hesap vermesi talimatını vermişti.

Hükümetin dün yayımladığı açıklamada, Bakanlar Kurulu’nun, Irak Resmi Gazetesi’nin 17 Kasım 2025 tarihli 4848 sayısında yer alan ve Teröristlerin Mallarının Dondurulması Komisyonu’nun 2025/61 sayılı kararına ilişkin soruşturma komisyonu tavsiyelerini onayladığı belirtildi. Tavsiyeler kapsamında, ilgili bazı yetkililerin görevden alınması ve bazılarının ise başka görevlere atanması gibi idari yaptırımların yer aldığı kaydedildi.

Diğer yandan Irak Ulusal Güvenlik Servisi dün yaptığı açıklamada, komşu bir ülkeden geldiği belirtilen ve DEAŞ terör örgütü bünyesindeki ‘en tehlikeli bomba uzmanlarından biri’ olarak tanımlanan bir kişinin yakalandığını duyurdu.

Irak Ulusal Güvenlik Servisi, Irak Haber Ajansı’na (INA) yaptığı açıklamada, 10 aydan uzun süren takip ve hassas izleme faaliyetlerini içeren nitelikli bir istihbarat operasyonu sonucunda, komşu ülkelerden birinden dönüşünün ardından DEAŞ’ın üst düzey isimlerinden birinin gözaltına alındığını bildirdi. Açıklamada, yakalanan kişinin yüksek derecede tehlikeli unsurlar arasında yer aldığı, adının terör örgütü lider kadrolarına ait listelerde bulunduğu ve 2004 yılından itibaren Bağdat’ta El Kaide unsurları içinde faaliyet göstermeye başladığı belirtildi. Ebu İlya lakabını kullanan şüphelinin, patlayıcı düzeneklerin hazırlanmasında uzmanlaştığı, beş kişiden oluşan bir hücreye liderlik ederek saldırıların gerçekleştirilmesinde rol aldığı kaydedildi.

Soruşturmalarda, söz konusu kişinin patlayıcıların cep telefonlarıyla irtibatlandırılması ve hazırlanmasından sorumlu olduğu, Bağdat’ta faaliyet gösterdiği dönem boyunca 100’den fazla patlayıcı düzeneği teslim ettiği ve başkentin farklı bölgelerini hedef alan terör eylemlerinin doğrudan uygulanmasına katkı sağladığı tespit edildi.


Eski rejimin kalıntıları Yeni Suriye’nin inşasını zorlaştırıyor

Şair ve aktivist Enver Fevzat, pazar günü Suveyda ilinin doğusundaki Busan köyünde evinin önünde öldürüldü (SANA)
Şair ve aktivist Enver Fevzat, pazar günü Suveyda ilinin doğusundaki Busan köyünde evinin önünde öldürüldü (SANA)
TT

Eski rejimin kalıntıları Yeni Suriye’nin inşasını zorlaştırıyor

Şair ve aktivist Enver Fevzat, pazar günü Suveyda ilinin doğusundaki Busan köyünde evinin önünde öldürüldü (SANA)
Şair ve aktivist Enver Fevzat, pazar günü Suveyda ilinin doğusundaki Busan köyünde evinin önünde öldürüldü (SANA)

Suriye’deki yeni yönetim, büyük şehirlerin kalabalık sokakları ile kırılgan, yoksul kırsal kesimler ve Suriye genelindeki yaygın yıkım arasında, önceki dönemin karmaşıklığından kaynaklanan muazzam zorluklarla karşı karşıya.

Beşşar Esed rejiminin düşüşünü günlerce kutlayan mahallelerin göz alıcı görüntüsünün ardında, daha az gürültülü ve daha karmaşık başka bir mücadele sürüyor. Bir güvenlik kaynağına göre bu mücadelede DEaŞ ve göçmenler (yabancı savaşçılar) en önemli zorlukları oluşturuyor.

Ancak bazıları DEAŞ’ı ve genel olarak aşırılığı güvenlik yaklaşımıyla çözülebilecek ‘teknik bir sorun’ olarak görürken, diğerleri ‘asıl sorunun, eğitim veya aile sistemi ya da herhangi bir örgütlü yaşam biçimi olmaksızın, birkaç yıldır normal sosyal bağlamın dışında gelişen devasa bir insan kitlesini absorbe edecek planlar yapmakta yattığını’ düşünüyor.

Zorluk, yıkıma uğrayan bölgeleri yeniden inşa etmek ve geçim kaynakları yaratmak, özellikle de siyasi ve sosyal kimliklerin radikal grupların mirasıyla iç içe geçmiş olduğu ve bu yüzden potansiyel çatışmalar için verimli bir zemin oluşturan İdlib gibi kırsal bölgelerde yatıyor.

ABD, Irak'tan çekilmeden önce Sünni aşiretlerinden oluşan ve el-Kaide'ye karşı savaşan Sahva Silahlı Güçleri deneyimi, radikalizmden etkilenenleri siyasi ve güvenlik yapılarına dönüştürerek Suriye için olası bir model sunarken, militarizasyondan siyasete ve hizipçilikten devletçiliğe geçiş, yeni Suriye'nin karşı karşıya olduğu en büyük zorluk olmaya devam ediyor.