Libya Başbakanı Dibeybe'nin Başyardımcısı Hüseyin el-Katran, "paralı askerlerin" Libya'dan çıkarılması konusunu görüşmek üzere Rusya'ya gidiyor

Libya Başbakanı Dibeybe'nin Başyardımcısı Hüseyin el-Katran, "paralı askerlerin" Libya'dan çıkarılması konusunu görüşmek üzere Rusya'ya gidiyor
TT

Libya Başbakanı Dibeybe'nin Başyardımcısı Hüseyin el-Katran, "paralı askerlerin" Libya'dan çıkarılması konusunu görüşmek üzere Rusya'ya gidiyor

Libya Başbakanı Dibeybe'nin Başyardımcısı Hüseyin el-Katran, "paralı askerlerin" Libya'dan çıkarılması konusunu görüşmek üzere Rusya'ya gidiyor

Libyalı kaynaklar, bugün (Pazar) Libya Başbakanı Abdulhamid Dibeybe'nin Başyardımcısı Hüseyin el-Katrani'nin bir hükümet heyeti başkanlığında Rusya'ya bir ziyaret düzenleyeceğini söyledi. Heyette petrol, sağlık ve planlama bakanlarının da yer alması bekleniyor.
Kaynakların aktardığına göre görüşmede seçim sürecindeki gelişmelerin yanı sıra, "paralı askerlerin" ve yabancı güçlerin ülkeden çıkarılması ele alınacak.
Katrani, hükümetin ilk toplantısında Dibeybe ile görüşeceğini ve Ürdün ve Fas'ı kapsayan bir Arap turuna çıkmayı planladığını kaydetti.
Diğer yandan Cumhurbaşkanlığı seçimlerine adaylığını açıklayan Libya Ulusal Ordusu (LUO) Komutanı Halife Hafter’in yakın zamanda İsrail'e habersiz bir ziyaret yaptığı iddia edildi. Ancak Hafter’e yakın kaynaklar bu haberleri yalanladı.
Hafter iddialar üzerine sessiz kalmayı tercih etti. İsrail medyasının “Hafter’in özel uçağının Kıbrıs'tan geldiği ve Ben Gurion Havalimanı'nda görüldüğü, ardından iki saat sonra havalandığı” yönündeki haberlere ilişkin ise resmi bir açıklama yapılmadı.
Libya Ulusal Ordusu (LUO) sözcüsü Ahmed el-Mismari de konuya ilişkin açıklama yapmadı. Ancak Hafter'e yakın kaynaklar Şarku'l Avsat'a yaptıkları açıklamada İsrail ile herhangi bir temas olmadığını ifade ederek iddiaları yalanladılar. Söz konusu kaynaklar iddiaların "Hafter’in siyasi itibarını sarsmayı amaçlayan kötü niyetli bir propaganda girişiminin parçası" olduğunu söyledi.
Hafter'e yakın diğer bir kaynak da İsrail ziyareti iddialarının "cevaba layık olmadığını" belirterek, "Özellikle Hafter’in muhalifleri tarafından başlatılan bir propaganda kampanyası var" dedi. 
Öte yandan "Ulusal Ordu" güney bölgesinde güvenliği sağlamak için genişletilmiş bir operasyon duyururken, ABD'nin Libya Büyükelçisi ve Özel Temsilcisi Richard Norland, şunları söyledi: “Bu bölgedeki güvensizlik ve yoksulluk, birleşik bir ulusal hükümetin tüm Libyalıların yararına çalışabilmesi için seçimlerin hızla yapılmasını gerektiriyor.”
Ancak Libya Ulusal Ordusu (LUO) Güney Bölgesi Operasyon Odası Komutanı Tümgeneral Mebruk Sahban tarafından yapılan açıklamada şu ifadeler kullanıldı: “Ulusal güçler karşılık olarak ülkenin güneyinde suç ve kaçakçılık çetelerine karşı geniş çaplı bir askeri operasyon başlattı ve bölgede güvenlik önlemi aldı.” 
Bu arada yerel kaynaklar, "Ulusal Ordu" güçlerinin, "birlik" hükümetinin Başbakanı'nın şehre yakın bir ziyaret yapmasını engellemek amacıyla önceki gün Gat şehrinin havaalanını aniden kapattığını söyledi. Fotoğraflarda ise ordu mensupları havaalanına girerken görülüyordu.

Yol haritası Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylandı
Norland, Libya Başkanlık Konseyi Başkan Yardımcısı Musa el-Koni ile yaptığı görüşmede, ABD'nin Libya "siyasi diyalog forumunun" yol haritası ışığında ve orijinal zaman çerçevesi içinde gerçekleşecek bir seçim sürecine desteğini vurguladığını söyledi. Bahse konu yol haritası Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylanmıştır.
Libya Başkanlık Konseyi Başkan Yardımcısı Abdullah el-Lafi, “ABD, Libya Siyasi Diyalog Forumu'nun yol haritasında öngörülen orijinal zaman çerçevesi ışığında kendi içinde özgür, adil ve kapsayıcı seçimlere götürecek bir yolu güçlü bir şekilde destekliyor. Seçimlerin yapılması için net bir harita ve belirli bir zaman çerçevesi çizilmeli. Temsilciler Meclisi bu yolu Libya halkının isteklerini karşılayacak şekilde ve sonuçları tüm taraflarca kabul edilen bir bütünlük ve şeffaflık mekanizmasına uygun olarak izleyecektir” diye konuştu.
Bu bağlamda Norland, Libya Siyasi Diyalog Forumu üyesi Vafiye Seyf en-Nasr'ın Libya'daki seçim sürecinin nasıl canlandırılacağına ilişkin görüşlerini dinledi. Nasr, seçimlerin şeffaflık gerektirdiğini ve tüm Libyalıların, özellikle milyonlarca kayıtlı seçmenin, Libya siyasi liderlerinden sonraki adımlar hakkında daha fazla şey duymayı hak ettiğini" ifade etti.
ABD büyükelçisi ile seçimler için ivmeyi nasıl sürdüreceğini tartıştığını yerel basına söyleyen Nasr mevcut yasama organlarının kabul etmemesi halinde diyalog komitesine başvurulabileceğini kaydetti.
Bu gelişmeler, Temsilciler Meclisi'nin yarın Tobruk (doğu) kentindeki karargahında yapacağı toplantıdan önce geldi. Parlamento, Dibeybe'nin başbakanlık görevinden alınmasını ve yerine başka bir isim atamasını talep ediyor.
Konsey üyeleri, gündem hakkında bilgi vermeden bu toplantıyı yapmak için meclis başkanından bir davet aldıklarını söylediler.
Bu arada meclis kaynakları, oturumun hükümeti değiştirmek için oy kullanma olasılığını tartışmanın yanı sıra Yol Haritası Komitesi ve Yüksek Seçim Komisyonu'nu dinlemeye ayrılacağını söyledi.
Temsilciler Meclisi Yol Haritası Komisyonu, önceki gün Bingazi (doğu) şehrinde Anayasa Taslağı Hazırlayan Meclis'in bazı üyeleriyle bir araya geldi. Temsilciler Meclisi Başkanı Akila Salih'in, cumhurbaşkanlığı seçim adayları da dahil olmak üzere çeşitli yerel partilerle istişare çemberini genişletmesi dikkat çekici. Bunu Salih’e yakın kaynaklar yeni bir hükümet kurmak için yapılan istişareler olarak okudular.
Ancak Dibeybe'ye yakın kaynaklar, Dibeybe’nin pozisyonunda kalmak istediğini ve buna yönelik parlamento ve halkın tepkisini yatıştırmak için hükümette sınırlı bakanlık değişiklikleri yapmaya çalıştığını söyledi.



Dibeybe hükümeti Tahran'la kanal açarak neyi hedefliyor?

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Libyalı mevkidaşı Necla Menguş'u Tahran'da kabul etti. (İran Dışişleri Bakanlığı)
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Libyalı mevkidaşı Necla Menguş'u Tahran'da kabul etti. (İran Dışişleri Bakanlığı)
TT

Dibeybe hükümeti Tahran'la kanal açarak neyi hedefliyor?

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Libyalı mevkidaşı Necla Menguş'u Tahran'da kabul etti. (İran Dışişleri Bakanlığı)
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Libyalı mevkidaşı Necla Menguş'u Tahran'da kabul etti. (İran Dışişleri Bakanlığı)

Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Dışişleri Bakanı Necla Menguş'un İran'ın başkenti Tahran'a yaptığı resmi ziyaret, geçtiğimiz hafta yerel ve bölgesel medyanın ana gündemlerindendi. Söz konusu ziyaret, üst düzey bir Libya delegasyonunun yaklaşık 17 yıl aradan sonra İran’a yaptığı ilk diplomatik ziyaretti.

Menguş'un İranlı mevkidaşı Hüseyin Emir Abdullahiyan'ın daveti üzerine Tahran’a yaptığı ziyaret, Dibeybe hükümetinin bundan elde edebileceği fayda hakkında bazı soruları gündeme getirdi. Belki de görüşme Lübnan'da tutuklu bulunan Hannibal Kaddafi'nin dosyasının görüşülmesini amaçlıyordu.

Libya Temsilciler Meclisi (TM) üyesi Rabia Ebu Ras, Dibeybe hükümetinin “bölge ve bilge dışında birçok taraf ve güçle ittifaklar kurmaya çalıştığını ve Libya içindeki siyasi konumunu ve gücünü daha uzun süre elinde tutma kabiliyetini güçlendirmek amacıyla yeni bölgesel politikalarda aktif bir taraf olmayı hedeflediğini” söyledi.

Rabia Ebu Ras Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamalarda, bu ziyaretin arkasında Dibeybe hükümeti için ‘potansiyel kazanımlar’ olduğuna işaret ederken, bazılarının Türkiye'nin bu ziyaret için arabulucu rol oynadığı fikrini dışladı. Ebu Ras, söz konusu ziyaretin Menguş'un geçtiğimiz mayıs ayında Kuveyt, Bahreyn, Umman ve Suudi Arabistan'ı kapsayan Körfez gezisi sırasında planlanmış olabileceğini ifade etti.

El-Ahram Siyasi ve Stratejik Araştırmalar Merkezi araştırmacılarından Mısırlı Dr. Muhammed Naci Abbas, Manguş'un ziyaretinin gerçekten de Dibeybe hükümetinin ‘dış ilişkilerinin marjını genişletmesine’ olanak sağlayabileceği tezine katılıyor. Abbas ziyaretin, İran'ın Kuzey Afrika ülkelerine açılma isteğinin ve Tahran ile Arap ülkeleri arasındaki ilişkilerin gelişiminin üzerine geldiğini söyledi.

Abbas, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada, “İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi yönetimi, selefi Hasan Ruhani'ye yöneltilen Kuzey Afrika ve Arap bölgesini dikkate almamak ve yalnızca Batı’ya güvenmekle ilgili suçlamaları ele almak istiyor” dedi.

İran uzmanı olan Mısırlı araştırmacı, ziyaretin iki ülke arasındaki çeşitli alanlarda ortaklıklar, ekonomik ilişkiler veya İran'ın Libya'daki siyasi krizin çözümünde herhangi bir rol oynaması gibi amaçlarla gerçekleştiğini reddederek şunları söyledi: “Libya siyasi arenasında nüfuz sahibi olanlar, Washington, Kahire, Ankara ve Libya'nın geri kalan komşu ülkeleri gibi, burada açık bir varlığa sahip olanlardır. Dolayısıyla Tahran'ın tüm bunların üzerine geçmesi düşünülemez.”

Mısırlı araştırmacı değerlendirmesini şöyle sürdürdü: “Evet, İran medyası Abdullahiyan'ın Menguş ile yaptığı görüşmelerde ülkesinin Libya'daki yeniden yapılanma çabalarına katılma arzusuna ilişkin ifadesine atıfta bulundu. Ancak bu, İran'a uygulanan ekonomik yaptırımlara ek olarak, Libya siyasi sahnesinin devam eden karmaşıklığı göz önüne alındığında (dışlanmasa da) büyük ölçüde erken.”

Libyalı siyasi analist İzzeddin Akil ise Menguş'un Tahran'a yaptığı ziyaretin amacının “ABD önerilerini İran tarafına iletmek” ve Tahran'ın 2015 yılından bu yana tutukluluğunun devam etmesinde ısrar eden bazı Lübnanlı güçler üzerindeki güçlü etkisi nedeniyle, Hannibal Kaddafi meselesini görüşmek” olduğuna inanıyor.

Akil, “Dibeybe'nin Hannibal'i gerçekten Libya'ya geri getirebilmesinin siyasi rakipleri (TM ve Devlet Yüksek Konseyi) karşısında konumunu güçlendirmenin yanı sıra, seçim tarihi geldiğinde cumhurbaşkanlığı yarışında eski rejim destekçilerinin ve ona bağlı olanların oylarını garanti edeceğini" söyledi.

Akil, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada, “Tahran, krizlerini gidermek ve Arap bölgesindeki herkese açılmak istiyor. Bu ziyaret, amaçlarının bir kısmını gerçekleştirdi. İran, diplomatik tecrübesiyle ziyareti geliştirmekten ve iki ülke arasında gelecekteki ilişkileri çeşitli yollarla pekiştirmekten çekinmeyecektir” şeklinde konuştu.

Libyalı yazar Abdullah el-Kebir, ziyaretin Hannibal Kaddafi davasıyla ilgili olabileceğini belirterek,  Dibeybe'nin eski rejimin destekçilerini yanına çekmede herhangi bir olumlu ilerlemeden fayda sağlayacağı görüşüne destek verdi.

El-Kebir, Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, ziyaretle ilgili birçok soruyu, (iki ülke arasındaki Kaddafi dönemindeki güçlü ilişkiye kıyasla) iki ülke arasındaki ilişkilerin uzun vadeli kopmasına bağladı. El-Kebir, “İran önemli bir bölge ülkesi. Onunla yeni bir sayfa ve Trablus ile Tahran arasındaki kapalı kapıları yeniden açmak faydalı olabilir. Şiilik korkuları ise Sünni Maliki düşünce okulunun bazı mensupları tarafından abartılıyor” değerlendirmesinde bulundu.