ABD’li politikacıların finanse edilmesi fikri İsrail lobisini karıştırdı: ‘Paranın insanları satın alabileceğine inanan yeni Yahudi nesli var’

Bir AIPAC katılımcısı, ABD-İsrail temalı kıyafet giyiyor (Reuters)
Bir AIPAC katılımcısı, ABD-İsrail temalı kıyafet giyiyor (Reuters)
TT

ABD’li politikacıların finanse edilmesi fikri İsrail lobisini karıştırdı: ‘Paranın insanları satın alabileceğine inanan yeni Yahudi nesli var’

Bir AIPAC katılımcısı, ABD-İsrail temalı kıyafet giyiyor (Reuters)
Bir AIPAC katılımcısı, ABD-İsrail temalı kıyafet giyiyor (Reuters)

ABD’de İsrail’i desteklemek için kurulan bir lobi olan Amerikan İsrail Kamu İşleri Komitesi’nin (AIPAC), Tel Aviv yönetimi ve aldığı kararları başarılı kılmak amacıyla, ABD başkan adaylarını ve Kongre üyelerini finanse etmek ve desteklemek için yeni bir siyasi komite kurma kararı almasının ardından, AIPAC şiddetli anlaşmazlıklara tanık oluyor. Lobinin bazı eski liderleri, söz konusu komitenin oluşumunun İsrail’e zarar vereceği ve birçok destekçisini etkileyeceği uyarısında bulundu.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre, AIPAC iki ayrı siyasi komite kurmaya karar verdi. Bunlardan biri İsrail yanlısı başkan adayları için bağış toplama konusunda uzmanlaşmış bir komite, diğeri ise İsrail’e yönelik sevgi ve destek kavramlarını aşılamak için, Cumhuriyetçi Parti’den ve Demokratik Parti’den Kongre adaylarını destekleyen bir komite olması planlanıyor. Lobiye yakın bir kaynağa göre, zengin Yahudiler ve muhafazakar evanjelistler, İsrail yanlısı faaliyetleri ve arkasındaki temsilcileri bizzat destekliyordu ancak bağışlarda son yıllarda önemli bir düşüş yaşandı. Böylece ABD lobilerinin geri kalanı gibi, faaliyetleri kurumsallaştırma ve bunun açık bir şekilde ele alınması bir ihtiyaç haline geldi. Ancak AIPAC’ın eski liderleri bu kararı büyük bir hata olarak değerlendirdi. Lobiye 13 yıl boyunca (1980-1993) genel müdürlük yapan Tom Dine, “Lobi bu konuyu geçmişte birkaç kez ele aldı ve İsrail’e zarar vereceği sonucuna vardı” dedi. Dine, Haaretz gazetesine verdiği röportajda “AIPAC, ana kaygısı İsrail'e destek olan, parti olmayan ve partiler üstü bir organizasyondur. Yeni karar, belirli bir eyaletteki politikacıların, diğer politikacılara karşı desteklenmesini sağlar, bu da bizi bir tarafa karşı önyargılı yapar. Konuya stratejik çıkar açısından bakarsak da, İsrail’e dosttan çok düşman yaratırız” açıklamasında bulundu.
AIPAC Sözcüsü kararı savunarak, “ABD büyük değişiklikler geçiriyor ve siyasi eylem farklı bir hal aldı. Değişime ayak uydurmalı ve değişimle başa çıkmayı başarmalıyız. Özellikle İsrail’e desteğin iki büyük partiden de gelmesini sağlamaya çalıştığımız için, oyun açık ve net, biz de dikkatli ve dengeli olursak, hiçbir sorunumuz kalmaz. Biz İsrail’e yönelik desteği artırmak için çalışıyoruz” dedi.
Son 9 yıldır AIPAC’a liderlik eden Douglas M. Bloomfield ise “Karar, İsrail’in çıkarlarına bir darbe indirir. Paranın güç verdiğine ve insanları satın alabileceklerine inanan yeni bir ABD’li Yahudi liderler nesli var. Bu yanlış bir bakış açısı. İnsanlar değerlerimize bağlı kalmamızı istiyorlar, çalışmalarımızı izliyorlar ve hırslı ve tutkulu olmamızı bekliyorlar, parayı baskı aracı olarak kullanan açgözlüler olmamızı değil. Ayrıca böyle bir durumda bizden daha fazla parası olanların da bulunduğunu unutmamalıyız. Paraya yönelik amacımızı değiştirirsek, ona karşı savaşı kaybederiz” ifadelerini kullandı.



Suriyeli iki araştırmacı, İsrailli bakanla Suveyda'daki durumun görüşülmesini eleştirdi

19 Temmuz’da İsrail bombardımanına maruz kaldıktan sonra Şam'daki Savunma Bakanlığı binası önünde dalgalanan Suriye bayrağı (AP)
19 Temmuz’da İsrail bombardımanına maruz kaldıktan sonra Şam'daki Savunma Bakanlığı binası önünde dalgalanan Suriye bayrağı (AP)
TT

Suriyeli iki araştırmacı, İsrailli bakanla Suveyda'daki durumun görüşülmesini eleştirdi

19 Temmuz’da İsrail bombardımanına maruz kaldıktan sonra Şam'daki Savunma Bakanlığı binası önünde dalgalanan Suriye bayrağı (AP)
19 Temmuz’da İsrail bombardımanına maruz kaldıktan sonra Şam'daki Savunma Bakanlığı binası önünde dalgalanan Suriye bayrağı (AP)

Suriye resmi medyası, Dışişleri Bakanı Esad eş-Şeybani'nin salı akşamı Fransa'nın başkentinde İsrail heyetiyle bir toplantı yaptığını duyurdu. Şeybani toplantıda, Suriye'nin birliğini vurguladı, bölünme projelerini reddetti, Suriye'nin iç işlerine müdahale edilmemesini istedi, Suriye'nin güneyindeki Suveyda vilayetinde ateşkesin izlenmesini ve 1974 anlaşmasının yeniden yürürlüğe konmasını talep etti. İsrail medyası, İsrail'deki Dürzi topluluğunun lideri Şeyh Muvaffak Tarif'in ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack ile Suriyeli yetkililerle güven artırıcı bir önlem olarak, Kuneytra kırsalındaki Hadar kasabasını Suveyda vilayetine bağlayan bir insani koridor kurulması olasılığını görüşmek üzere Paris'te olduğunu ortaya koymuştu.

Yedioth Ahronoth gazetesi, Şeyh Tarif'in bu talebi, ABD'nin himayesinde Suriyeli yetkililerle güven inşa etmek için bir adım olarak sunduğunu yazdı.

Şarku’l Avsat, Suriye'nin güneyindeki durumu takip eden iki Suriyeli araştırmacıyla, Şeybani'nin Paris'te İsrailli müzakereciyle yaptığı görüşme ve Suriye'deki Dürzilerin taleplerini dile getiren Muvaffak Tarif'in varlığı hakkında yorum yapmak üzere iletişime geçti.

kıjı
Cenevre müzakerelerinin baş müzakerecisi hukukçu Muhammed Sabra

Cenevre müzakerelerinde muhalefetin baş müzakerecisi olan Suriye'li avukat ve siyasetçi Muhammed Sabra, Şarku’l Avsat’a şunları söyledi:

“Hükümet, 1974 tarihli güçlerin ayrılması anlaşmasını ihlal ettiği, tampon bölgede yeni Suriye topraklarını işgal ettiği ve Suriye içinde her gün ihlallerde bulunduğu gerekçesiyle İsrail ile güvenlik görüşmeleri yapmak zorunda kalabilir. Suriye şu anda askeri yollarla kendini savunamayacak kadar yıkılmış bir ülke. Bu nedenle hükümetin bu tür görüşmeler yapmasını mazur görebiliriz, ancak bunun amacı 1974 anlaşmasını yeniden yürürlüğe koymak olmalıdır.”

dfert
Suriye Kızılayı konvoyu, tıbbi yardım, gıda ve insani yardım malzemeleriyle yüklü olarak pazar günü Suveyda vilayetine girdi. (SANA)

Ancak ne yazık ki Sabra'nın da belirttiği gibi, Suveyda konusunda Suriye ile İsrail arasında görüşmelerin yapılmasının siyasi veya ulusal hiçbir gerekçesi olamaz. Bu, hükümetin gitmemesi gereken bir noktaya doğru büyük bir ihlal ve tehlikeli bir kayma. En kötü olan ise Dışişleri Bakanlığı'nın yaptığı açıklamanın şaşkınlık ve soru işaretleri uyandırması, özellikle de İsrailli bakanla Suveyda'daki ateşkesin izlenmesi konusunda görüşülmesi ile ilgili paragraf!

Sabra sözlerini şöyle bitirdi: “Bu, hükümetin Şam-Suveyda yolunu açarak ve Suveyda ile Suriye'nin diğer bölgeleri arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin yeniden kurulmasıyla aşabileceği büyük bir siyasi hatadır.”

cdfg
Son zamanlarda Suveyda'da düzenlenen gösterilerde İsrail bayrakları dalgalandırıldı. (Sosyal medya)

Suriye'li araştırmacı ve siyasetçi Mudar Riyad ed-Debis, Şarku’l Avsat’a şunları söyledi:

“Suveyda sorunu Suriye'nin iç meselesidir. Bu sorunun bölgedeki bölgesel çıkarlarla çakışabileceği doğrudur, ancak Suriyeliler için sorunun içten çözümü, müdahaleyi, özellikle de İsrail'in iç meselelere müdahalesini önlemek için gerekli bir koşuldur.

d90p
Suriyeli araştırmacı ve siyasetçi Mudar Riyad ed-Debis

Geçiş yönetiminin davranışlarından ve bu bağlamda sorunu yönetme biçiminden önemli mesajlar çıkıyor. Örneğin, Suriye'nin güneyindeki sorunun İsrail'de çözüleceği fikrini kabul ettiğimizde, bunun stratejik anlamı, İsrail'in bu bölgede Suriye'nin iç meselelerine karar verme hakkına sahip olduğu yönündeki çabalarını pekiştirmekten başka bir şey değildir. Söz ve eylemde açık olan gerçek şu ki, Suveyda'daki Suriyelilerin beklentilerini, taleplerini ve geleceklerini ancak kendileri gibi Suriyeliler temsil edebilir.

sdfrgt
İsrail'deki Dürzi topluluğunun lideri Şeyh Muvaffak Tarif, Paris'te ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack ile birlikte (Barrack’ın X hesabı)

Ayrıca Suveyda'daki Suriyeliler politika konusunda tek bir görüşte birleşmiş değiller; aynı mezhebe mensup olmaları, aynı siyasi görüşü paylaştıkları anlamına gelmiyor. Dolayısıyla bu görüşün, aynı mezhebe mensup olan ancak düşman bir ülkenin vatandaşlığını taşıyan bir İsrailli tarafından dile getirilmesi kabul edilebilir.

Bu tuhaf ve garip bir manzara. Eğer bu resmi olarak devletin düşüncesini temsil ediyorsa, bu felaket bir teslimiyettir ve iktidarın resmi davranışlarına sızarsa sonuçları herkes için felaket olabilir. Benim tahminime göre, geçiş dönemi yönetimi bu bağlamda birçok hata yaptı. Bu hatalar, planlamadaki zayıflığı ve siyasi çalışmanın profesyonelce kurumsallaştırılmadığını ortaya koyuyor ve yönetimdeki stratejik planlamanın yokluğunu ortaya çıkarıyor.”

ty6u7ı8
Suveyda vilayetindeki Bedevi aşiret savaşçıları, Temmuz 2025 (DPA)

Ed-Debis, İsrail ile Suriye arasındaki resmi ilişkilerin artık sır olmaktan çıktığını, bunun ‘müzakere’ veya ‘diyalog’ olarak adlandırılamayacağını, daha çok geçiş dönemindeki iktidarın İsrail'in kötülüklerinden kaçınmak için yaptığı bir tür girişim olduğunu, ancak bu girişimlerin siyasi ve ulusal açıdan iyi düşünülmemiş olduğunu belirtti.

Ed-Debis sözlerini şöyle noktaladı: “Resmi yaklaşımda halen eksik olan ilke, iç politika alanında çalışmanın ve ulusal birlik fikrinin dış politikaya ulusal çıkarları belirlemek, ardından bunları gerçekleştirmek ve savunmak için gerekli gücü verdiği gerçeğidir. İç sorunu çözmek için dışardan başlayan yaklaşım, mutlaka yetersiz ve çok denenmiş bir yaklaşımdır; bu yaklaşıma güvenmeye devam etmemeliyiz. Aksi takdirde uzun vadede egemenlik fikrini tamamen kaybedeceğiz.”