Arap dünyasından Abu Dabi'deki İHA saldırısına kınamahttps://turkish.aawsat.com/home/article/3421146/arap-d%C3%BCnyas%C4%B1ndan-abu-dabideki-i%CC%87ha-sald%C4%B1r%C4%B1s%C4%B1na-k%C4%B1nama
Arap dünyasından Abu Dabi'deki İHA saldırısına kınama
Fotoğraf: AA
Amman/AA
TT
TT
Arap dünyasından Abu Dabi'deki İHA saldırısına kınama
Fotoğraf: AA
Arap ülkeleri, Yemen'deki İran destekli Husi milislerin Birleşik Arap Emirliği'nin (BAE) başkenti Abu Dabi'ye silahlı insansız hava aracıyla (İHA) düzenlediği saldırıyı kınadı.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı, yayımladığı kınama açıklamasında güvenlik ve istikrarı tehdit eden her durum karşısında BAE'nin yanında olduğunu vurguladı.
Ürdün Dışişleri Bakanlığı da yaptığı yazılı açıklamada, 3 kişinin hayatını kaybettiği saldırıyı "korkak terör saldırısı" olarak nitelendirdi. Açıklamada, BAE'nin güvenliğinin, Ürdün'ün güvenliğinin ayrılmaz bir parçası olduğu ifade edildi.
Ürdün Kralı Abdullah'ın da Abu Dabi Veliaht Prensi Muhammed bin Zayid'i arayarak saldırıyı kınadığı ve Ürdün'ün BAE'nin yanında olduğunu ilettiği kaydedildi.
Kuveyt'ten BM Güvenlik Konseyine çağrı
Kuveyt Dışişleri Bakanlığı ise BM Güvenlik Konseyine "Husi milislerin saldırgan davranışlarına son vermesi ve uluslararası barış ve güvenliği koruması" çağrısında bulundu.
Bahreyn Dışişleri Bakanlığı, saldırının BAE egemenliğinin apaçık ihlali olduğunu belirterek, bu eylemlerle mücadelede BAE'nin atacağı tüm adımların desteklendiğini kaydetti.
Lübnan'dan dayanışma mesajı
Lübnan Başbakanı Necib Mikati, yayımladığı yazılı açıklamada, saldırıya karşı BAE ile dayanışma içinde olduğunu belirtti.
Eski Lübnan Başbakanı ve Sünni Müstakbel Hareketi lideri Saad Hariri de saldırıyı kınayarak, Arap dünyasının, "Körfez bölgesinin güvenliğini ve halkını koruyan bir duruş sergilemesi ve İran yayılmacılığının durdurulması" çağrısında bulundu.
Yemen Dışişleri Bakanlığı kınama açıklamasında, "Bu saldırı, İran destekli Husilerin, Marib ve Şebve cephelerindeki yenilgilerinin ardından yaşadığı kafa karışıklığı ve hayal kırıklığını gösteriyor" ifadelerini kullandı.
Mısır Dışişleri Bakanı, BAE'li mevkidaşını aradı
Mısır Dışişleri Bakanlığının açıklamasında da Bakan Samih Şukri'nin, BAE'li mevkidaşı Abdullah bin Zayid Al Nahyan'ı telefonla arayarak, saldırıyı kınadığı ve Abu Dabi'ye desteğini ilettiği kaydedildi.
Katar Dışişleri Bakanlığı da saldırıyı şiddetle kınayarak, bunu uluslararası normlara ve yasalara aykırı bir "terör eylemi" olarak nitelendirdi.
Açıklamada, saldırıda hayatını kaybedenlerin ailelerine başsağlığı, yaralılara acil şifa, BAE ve halkına ise güvenlik ve istikrar temennisinde bulunuldu.
Irak, Umman, Cezayir, Moritanya ve Fas Dışişleri Bakanlıkları da saldırıyı kınayan açıklamalar yaparak, BAE'nin güvenlik ve istikrarını hedef alan saldırılara karşı Abu Dabi yönetimiyle dayanışma içinde olduklarını kaydetti.
Saldırıda 3 kişi öldü, 6 kişi yaralandı
BAE'nin başkenti Abu Dabi'nin Musaffah bölgesine yönelik İHA saldırısı sonucu 3 yakıt tankerinde patlama meydana gelmişti. Saldırıda 3 kişinin öldüğü, 6 kişinin yaralandığı bildirilmişti.
Saldırının sorumluluğunu Yemen'deki İran destekli Husiler üstlenmişti.
Husilerin açıklamasında, Dubai ve Abu Dabi havaalanları da dahil olmak üzere BAE'ye ait tesislerin, 5 balistik füze ve çok sayıda İHA ile hedef alındığı aktarılmıştı.
Hizbullah savaşçılarını Lübnan ordusuna entegre etme fikri gerçeklerle çarpışıyorhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5134482-hizbullah-sava%C5%9F%C3%A7%C4%B1lar%C4%B1n%C4%B1-l%C3%BCbnan-ordusuna-entegre-etme-fikri-ger%C3%A7eklerle
Hizbullah savaşçılarını Lübnan ordusuna entegre etme fikri gerçeklerle çarpışıyor
21 Mayıs 2023 tarihinde Lübnan'ın Aramta kasabasında bir askeri tatbikata katılan Hizbullah savaşçıları (Reuters)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın Hizbullah savaşçılarının, 1990 iç savaşından sonra olduğu gibi Lübnan ordusuna entegre edilmesi önerisi siyasi çevrelerde ve uzmanlar arasında tartışma konusu oldu.
Ordunun çeşitli sebeplerle bu savaşçıları bünyesine katamaması nedeniyle öneri henüz yaygın kabul görmezken, uzmanlar bu meselenin doğuracağı sonuçlar konusunda uyarıda bulundu. Bunun ‘silahlarını devlete teslim etmesi karşılığında Hizbullah için bir teselli ödülü’ olduğunu belirten uzmanlar, ‘dini emir alan ve ideolojik inanca sahip olan unsurların orduda yer alamayacağını’ vurguladı.
Cumhurbaşkanı Avn basına verdiği demeçte, “Ordu içinde Hizbullah savaşçılarından oluşan bağımsız bir birim oluşturmak mümkün değil. Ancak 1990'ların başında Lübnan'daki iç savaşın sonunda çeşitli taraflarla olduğu gibi üyeleri orduya katılabilir ve kurslara tabi tutulabilir” ifadelerini kullandı.
Bu öneriyi yorumlayan Güçlü Cumhuriyet Bloğu Milletvekili Giyas Yazbek, ordunun ‘Hizbullah'ın dış uzantılarla ordusunu oluşturduğunu iddia ettiği 100 bin savaşçıyı absorbe edemeyeceğini’ söyledi. Şarku’l Avsat'a konuşan Yazbek, “Hizbullah'ın 25 bin savaşçısı olsa bile, şu anda subaylarının ve üyelerinin maaşlarını dış yardımlarla güvence altına almaya çalışan askeri kuruma bunları dahil etmek imkânsız” dedi.
Yazbek, ‘ordunun cumhurbaşkanı ve hükümetle birlikte geliştirdiği ulusal güvenlik stratejisinin henüz Lübnan'ın ordu ve güvenlik güçlerinin sayısına olan ihtiyacını belirlemediğini’ vurguladı. Yazbek, “Sınırlarımızı çizdiğimizde, savaşın nedenlerini ortadan kaldırdığımızda ve Lübnan'da siyasi bir çözüme doğru ilerlediğimizde, ordunun mevcut subay ve personel sayısı yeterli olacak ve artacaktır” şeklinde konuştu.
Hizbullah savaşçılarının durumu
Askeri uzman Halid Hamade'ye göre, ‘Taif Anlaşması'ndan sonra silahlı milislerin dağıtılmasında olduğu gibi bugün de Hizbullah savaşçılarının orduya alınması önerisi, Cumhurbaşkanı'nın Hizbullah'ı silahlarını devlete teslim etmeye ikna etme çabaları bağlamında Hizbullah için bir teselli ödülüdür.’
Hamade, ‘Hizbullah savaşçılarının orduya entegre edilmesinin, özellikle ateşkes anlaşmasının imzalanmasının ardından yaşanan gelişmelerden sonra, birçok engelle karşı karşıya olduğunu’ savundu.
Hizbullah Genel Sekreteri Haşim Safiyuddin'in 24 Şubat 2025 tarihinde Lübnan'ın güneyindeki Deyr Kanun en-Nahr kasabasında düzenlenen cenaze töreni sırasında Hizbullah üyeleri (Reuters)
“İç savaşın sona ermesinin ardından Lübnan devletinin yüzlerce milisi orduya ve güvenlik güçlerine katmayı başardığı doğrudur, ancak Hizbullah'ın durumuyla karşılaştırma yapmak artık mümkün değildir” diyen Hamade, Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Ulusal Mutabakat Belgesi imzalandığında milis liderleri belgeyi tanıdı, milislerin feshedildiğini duyurdu, silahlarını gönüllü olarak devlete teslim etti ve siyasi sürecin bir parçası oldu. Hizbullah ise ateşkes anlaşmasını tanımıyor ve silahlarını teslim etmeyi kabul etmiyor. Dolayısıyla siyasi sürecin bir parçası haline geldiğini ve artık askeri bir kanadı olmadığını kabul etmeden milislerini orduya dahil etmekten bahsetmek bağlamdan kopuktur.”
Hizbullah'ın ideolojisi
Yazbek'e göre Hizbullah'ın ideolojisi, savaşçılarının orduya entegrasyonunun önündeki en büyük engel. Yazbek, “Hizbullah, Lübnan'ı İran'ın uzantısı olan coğrafi bir nokta olarak görüyor. Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım'ın silahları teslim etmeyeceğini ve silahların devletin elinde olmasıyla ilgili konuşmalarla ilgilenmediğini açıklamasının da gösterdiği gibi bu doktrin halen varlığını sürdürüyor” ifadelerini kullandı.
24 Şubat 2025 tarihinde düzenlenen cenaze töreninde eski Hizbullah Genel Sekreteri Haşim Safiyuddin'in tabutunu taşıyan Hizbullah savaşçıları (AP)
‘Lübnan iç savaşı sırasında milisleri olan ve devlet şemsiyesi altına giren liderlerin Lübnanlı liderler olduğunu, kararlarının Lübnanlıların kararı olduğunu’ hatırlatan Hamade, “Hizbullah ise organik olarak bölgesel bir otoriteye bağlıdır ve hem Lübnan içinde hem de dışında tehlikeli askeri ve güvenlik rolleri oynamıştır” dedi. Hizbullah'ın ‘Tahran'dan ayrıldığını, yerel bir siyasi bileşen olmayı kabul ettiğini ve askeri kolunu feshettiğini açıklamadığına, böylece savaşçılarının ordu içinde absorbe edilmesi konusunun tartışılabileceğine’ dikkat çeken Hamade sözlerini şöyle sürdürdü: “Veliyyül Fakih tarafından verilen ve uygulanması gereken meşru yetki çerçevesinde faaliyet gösteren askeri bir grup ile anayasal makamlar tarafından demokratik mekanizmalar çerçevesinde alınan siyasi bir karar çerçevesinde faaliyet gösteren başka bir grubu uzlaştırmak nasıl mümkün olabilir? İster sivil idarelerde ister güvenlik kurumlarında milislerin devlete entegre edilmesi deneyimi tekrarlanabilecek kadar başarılı oldu mu?”
Ordu disiplini
Bazılarının iddia ettiği gibi iç savaş sürecindeki milislerin orduya alınmadığını belirten Yazbek, ‘güvenlik ve askeri kurumlara alınanların Lübnan'ı yöneten Suriye rejimine yakın olduğunu, ülkenin egemenliği için savaşan ve Suriye işgaline karşı çıkanların ise kovalandığını, hapsedildiğini ve birçoğunun Lübnan'ı terk etmek zorunda kaldığını’ vurguladı. Yazbek ayrıca, ‘ordu personeli tarafından uygulanan disiplinin Hizbullah savaşçıları için geçerli olmadığını, çünkü milislerin orduyla, ordunun da onlarla uyumlu olmadığını’ belirtti.
Hamade, “Hizbullah savaşçılarının Lübnan ordusuna ve diğer devlet kurumlarına dahil edilmesinin artıları ve eksileri ne olursa olsun, doğru yol Hizbullah'ın silahlarını devlete teslim etmesiyle başlamalı. Hizbullah üyeleri Lübnan toplumundan izole edilmiş bir grup değildir ve topluma entegre edilmelidir. Ancak Hizbullah’ın silahlarını teslim etmesi için bir tür ayartma olarak özümsenmeleri konusunu gündeme getirmekte acele etmek hedefe ulaşılmasını sağlamayacaktır. Gerekli olan, Hizbullah’ın öncelikle devleti, silahların yalnızca devletin elinde olmasını, savaş ve barış kararının devletin elinde olduğunu ve bu konuda meydana gelebilecek herhangi bir düzenlemenin başlangıcı olarak uluslararası kararları uygulama ihtiyacını tanımasıdır” dedi.
