Gazze’nin yeniden inşası için Mısır ve Katar, İsrail ile Hamas arasında temaslarda bulundu

Üst düzey Mısırlı yetkililerden oluşan bir heyet Tel Aviv’e geldi

Gazze Şeridi’nin kuzeyindeki Beit Lahia’daki bir çöp alanında plastik ve demir toplayan bir çocuk (AFP)
Gazze Şeridi’nin kuzeyindeki Beit Lahia’daki bir çöp alanında plastik ve demir toplayan bir çocuk (AFP)
TT

Gazze’nin yeniden inşası için Mısır ve Katar, İsrail ile Hamas arasında temaslarda bulundu

Gazze Şeridi’nin kuzeyindeki Beit Lahia’daki bir çöp alanında plastik ve demir toplayan bir çocuk (AFP)
Gazze Şeridi’nin kuzeyindeki Beit Lahia’daki bir çöp alanında plastik ve demir toplayan bir çocuk (AFP)

Katar ve Mısır, haftalarca süren gerilimin ardından ateşkes anlaşmasında yaralanmak için İsrail ve Gazze Şeridi arasında temaslarını yoğunlaştırdı.
Filistinli kaynaklar Şarku’l Avsat’a, Katar büyükelçisi Muhammed El-Amedi’nin İsrailli yetkililerle görüştüğünü ve ziyaret sonrası Beyt Hanun (Erez) kontrol noktasından Gazze Şeridi’ne geçmesinin beklendiğini söyledi.
Kaynaklara göre, El-Amedi’nin gündemi, bölgedeki sakinliği kalıcı hale getirmek ve Katar yardımları hakkında çalışmaların hızlandırılması da dahil olmak üzere Gazze Şeridi’nin yeniden inşasını tartışmaktı.
El-Amedi ziyaretine, İsrail merkezli ‘Reshet Kan’ kanalının, üst düzey Mısırlı yetkililerden oluşan bir heyetin İsrailli yetkililerle görüşmek üzere Tel Aviv’e geldiğini aktardığı bir zamanda başladı. Kanala göre, toplantıda yeniden inşa, bölgedeki sükunet ve mahkumlar meselesini çözme de dahil olmak üzere Gazze Şeridi ile ilgili meseleler üzerinde duruldu.
Ateşkes anlaşması sonrası Kahire, Gazze Şeridi’nde sükunet konusunda İsrail ve Hamas ile yakın temas halinde bulunuyor. Birleşmiş Milletler (BM) ve Katar da bu süreçte iki taraf ile temaslarını sürdürüyor.
El-Amedi’nin Gazze’de bulunduğu sırada Hamas liderlerinden ve hareketin Gazze sorumlusu Yahya Sinvar ve diğer yetkililerle Gazze’de daha uzun süreli bir sükunetin sağlanması konularını ele aldığı ifade edildi.
Mısır-Katar hamleleri, İsrail’in, Gazze Şeridi’ne uygulanan yaptırımların bir kısmını hafifletmek için bir plan geliştirmeyi düşündüğü bir zamanda yapıldı. Ancak Hamas’ın, Tel Aviv’in 4 askerini ve vatandaşını geri alacağı bir esir değişimi anlaşmasına yanıt vermediği sürece, bölgenin yeniden inşası ve kuşatmanın kaldırılması gerçekleşmeyecek. Ziyaretler, Gazze’de yeniden inşa sürecindeki yavaşlama nedeniyle artan gerilimin ortasında geliyor.
Gazze’den İsrail’e üç hafta önce roketler fırlatıldı ve İsrail ordusu, Gazze Şeridi’nin güneyindeki Han Yunus’un batısındaki Hamas bölgelerini bombalayarak karşılık verdi. Gazze’deki Filistinli gruplar dün, İsrail’in Negev ve Batı Şeria’daki politikalarının bedelini ödeyeceği tehdidinde bulundu.
Filistinli gruplardan yapılan açıklamada, “İşgal ordusunun Negev bölgesinde Filistin halkımıza, Salhia ailesindeki ve Şeyh Cerrah’taki insanlarımıza yönelik saldırısı bu toprağa ve Filistin halkına karşı Siyonist saldırganlığın bariz bir devamını temsil ediyor” denildi. Ayrıca “Bunların sonuncusu El-Halil’deki halk direnişinin simgesi Şeyh Süleyman Al-Halil’in şehadetidir” denildi.
Açıklamada, Filistin direniş gruplarının bir toplantı düzenlediği ve ‘işgalcilerin saldırılarının ve yerleşimcilerin Filistinlilere, Negev ve Şeyh Cerrah’taki mülklerine karşı işledikleri suçların bedelini ödeyeceğine’ karar verildiği belirtildi. Söz konusu açıklamada “Direniş, halkımızın topraklarında ve evlerinde güvenli ve onurlu bir yaşam sürmesi için gaspçı işgalcilerin peşindeki bir kabus olarak kalacaktır” ifadelerine yer verildi.
Salı günü sabah saatlerinde İsrail tarafından, Gazze Şeridi’nin kuzey ve güneyinde yer alan Filistin topraklarına baskın düzenlendi. Görgü tanıklarına göre, birkaç buldozer ve iş makinesi, Beyt Lahya kasabasının kuzeyindeki tarım alanlarına ve Han Yunus’un doğusundaki Khuza’a kasabasının doğusuna taşındı. Buldozer ve iş makinelerinin bölgeye gelmesi, balıkçı teknelerine ateş edilmesi, birden fazla sınır bölgesinde çiftçilere ve çobanlara ateş açılmasıyla aynı zamana denk geldi.



Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
TT

Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani'nin açıklamaları, yardımcısı Muhsin el-Mendelavi ile yaşadığı tartışmanın ardından siyasi krize yol açarak dün yapılması planlanan oturumun ertelenmesine neden oldu.

El-Meşhedani, ‘Irak'ın kimliği’ olarak tanımladığı şeyin anayasa metninde belirtildiği gibi ‘Arap Birliği'nin kurucu üyesi’ olmakla ilişkilendirilmesini kınamış ve açıklamasında ‘bu kimliğin binlerce yıl öncesine dayandığını’ belirtmişti.

Söz konusu kimliğin bu bağlantıyla nitelendirilmesine ilişkin bir soruya cevaben el-Meşhedani, bu bağlantıyı tamamen uygunsuz bularak ‘saçma’ kelimesini kullandı ve siyasi bir krize yol açtı.

Oturumun ertelenmesine, yapılmaması konusunda ısrar etmesine ve açıklamalarını geri çekmemesine rağmen el-Meşhedani bugün X platformunda “Gerçek bir sınav anında Sünni bloklar başkan etrafında kenetleniyor” diye yazdı ve meclis başkanına destek vermek için parlamento merkezinde toplanan Sünni milletvekillerine atıfta bulundu.

Irak'ın siyasi geleneğine göre meclis başkanlığı Sünni güçlerin elindeyken, Kürtler cumhurbaşkanlığı, Şiiler ise başbakanlık koltuğuna oturuyor.

Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu, yardımcısıyla patlak veren krizi kontrol altına almak amacıyla Sünni kampı dışından el-Meşhedani'ye desteğini açıklayan ilk siyasi bloklardan biri oldu.

İnşa ve Kalkınma Bloğu Sözcüsü Firas el-Meslemavi yaptığı basın açıklamasında, “Cabbar el-Kenani, Muhammed es-Sayhud, Kazım et-Tuki ve Murtaza es-Saadi'nin de aralarında bulunduğu 5 milletvekilinden oluşan blok liderliği, oturumu etkileyen sözlü tartışmalarla ilgili olarak parlamento içinde yaşananların koşullarını belirlemek üzere Temsilciler Meclisi Başkanlığı ile kapalı bir toplantı gerçekleştirdi” dedi.

El-Meslemavi, “Yaşananlar, meclis başkanlığının toplu olarak sorumlu olduğu bir emsal teşkil ediyor. Çünkü en yüksek yasama otoritesi olan yasama kurumunun başkanlığını ve üyelerini düzenleyen usul kuralları ve Temsilciler Meclisi yasası vardır. Bu nedenle bir blok olarak çözümlerle birlikteyiz ve oturumları düzenlemek ve önemli yasaları geçirmek için uygun yolları destekliyoruz” ifadelerini kullandı.

Sudani liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu’nun el-Meşhedani ve yardımcılarıyla görüşmesi, parlamentodaki Sünni blokların el-Meşhedani'yi destekleyici bir tutum sergilemek üzere bir araya gelmesinin ardından gerçekleşti.

 Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)

Yanlış anlama

Sünni bir siyasetçiye göre, ‘el-Meşhedani'nin açıklamaları herhangi bir belirsizlik içermiyor, ancak Şii güçlerin yardımcısını bu yöne iten kasıtlı bir iradesi olduğu anlaşılıyor’.

Adının açıklanmaması kaydıyla Şarku'l Avsat'a konuşan Sünni siyasetçi, “El-Meşhedani ile pek çok konuda aynı fikirde olmasam da, Irak'ın kimliği ve anayasal olarak Arap Birliği üyeliğiyle ilişkilendirilmesi konusunda söyledikleri doğru. Hatalı olan Irak anayasasını hazırlayan taraftır” dedi.

Söz konusu tartışma, Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı Muhsin el-Mendelavi’nin el-Meşhedani'yi telefonla arayarak “Irak'a hakaret ettin” demesiyle başladı.

Telefon görüşmesiyle yetinmeyen el-Mendelavi tartışmayı sürdürmek üzere el-Meşhedani'nin ofisine gitti ve ‘Irak'ın kimliği’ hakkındaki açıklamalarına itiraz etti. El-Meşhedani ise “Irak, Arap Birliği kurumundan daha büyüktür, 7 bin yıllıktır ve kimliğini onlarca yıllık bir kurumdan alması makul değildir” şeklinde yanıt verdi.

El-Meşhedani'nin Arap Birliği'ne ilişkin açıklamaları, meclis başkanlığı ile ilişkilerde bardağı taşıran son damla gibi görünse de el-Meşhedani televizyonda yaptığı açıklamalarda, Irak'ta önümüzdeki ay gösteriler düzenleneceğini ve bir güvenlik sorunu yaşanması halinde ‘acil durum hükümetine’ gidilebileceğini söylemek gibi başka önemli konuları da gündeme getirdi. ABD'nin Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) ile ilgili olarak tüm siyasi liderlere mesaj gönderdiğini de doğrulayan el-Meşhedani, ABD'nin yaklaşımının Halk Seferberlik Güçleri’ni yapılandırmak değil, güvenlik güçlerine entegre etmek olduğunu belirtti.

‘Boşluğu doldurmak’

Araştırmacı Yahya el-Kubeysi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şöyle dedi: “Devlet içindeki Sünni temsiliyeti sadece bir boşluğu dolduruyor, çünkü bu boşluğu Şii siyasi aktörler yönlendiriyor.”

El-Kubeysi'ye göre bu durum, Federal Yüksek Mahkeme'nin Irak Temsilciler Meclisi eski Başkanı Muhammed el-Halbusi'yi görevinden alma ve parlamentodan ihraç etme kararına kadar uzanıyor.

El-Kubeysi, “Bu karar anayasal ya da yasal bir argümana dayanmıyordu; daha ziyade siyasi bir karardı. Federal Yüksek Mahkeme de bu kararı almak için bir araçtı” ifadelerini kullandı.

Araştırmacı Seyf es-Saadi'ye göre ‘Temsilciler Meclisi'nin krizi 61. madde ve fıkralarında öngörülen yasama sürecinden sapması ve siyasi bloklar ile liderlerinin meclisin genel gidişatını kontrol etmesidir. Tüm sorumluluk meclis başkanlığına atfedilemez; aksine Temsilciler Meclisi Başkanı’nın sorumluluğu milletvekillerinin sorumluluğunu tamamlayıcı niteliktedir. Milletvekillerinin çoğu kendi bloklarının direktiflerini takip etmekte ve başkanlarının kararlarına uymamakta, bu da parlamento içinde tıkanıklığa yol açmaktadır.’

Es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ‘beşinci parlamento döneminin sona erdiğini ve halen yürütme makamının performansını denetleyecek anayasal bir dayanaktan yoksun olduğunu’ ifade etti.