Mısır’dan terörle mücadelede Afrika ülkelerine destek çağrısı

BM Güvenlik Konseyi’ne, bölgesel mekanizmalar ve gruplaşmaların desteklenmesinde bir rol önerildi

Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri, toplantıya video konferans yoluyla katılım sağladı (Mısır Dışişleri Bakanlığı)
Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri, toplantıya video konferans yoluyla katılım sağladı (Mısır Dışişleri Bakanlığı)
TT

Mısır’dan terörle mücadelede Afrika ülkelerine destek çağrısı

Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri, toplantıya video konferans yoluyla katılım sağladı (Mısır Dışişleri Bakanlığı)
Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri, toplantıya video konferans yoluyla katılım sağladı (Mısır Dışişleri Bakanlığı)

Mısır hükümeti, Birlemiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) bölgesel gruplaşma ve mekanizmalar açısından önemli bir role sahip olduğuna dikkat çekerek, Birleşmiş Milletler'e (BM) kıtanın mustarip olduğu terörizm ve radikalizm olgusuyla mücadelede Afrika ülkelerini destekleme çağrısında bulundu.
Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri, Pazartesi akşamı Afrika Barış ve Güvenlik Konseyi ile BMGK üyesi olan 3 Afrika ülkesi arasında video konferans yöntemiyle düzenlenen Bakanlar İstişare Toplantısına katıldı.
Mısır Dışişleri Bakanlığı resmî sözcüsü tarafından yapılan açıklamaya göre Şukri, toplantıda üç üye ülke arasında koordinasyona ve kıtada barış ve güvenlik konularındaki ortak çıkar ve tutumları sürdürmek üzere oluşan dayanışmaya övgüde bulundu.
Toplantı sırasında Şukri, Afrika dayanışmasının, başta terörizm ve radikalizm olgusu olmak üzere kıtanın karşı karşıya kaldığı tüm krizler karşısında sergilenen kararlılığı yansıtmadaki önemini de vurguladı. Ona göre bu durum, Güvenlik Konseyi'nin bu olgudan etkilenen Afrika ülkelerine yardım sağlayarak gerekli  sorumlulukları almasını ve Afrika girişimlerini desteklemesini gerektiriyor.
Açıklamaya göre Dışişleri Bakanı, Güvenlik Konseyi'nin bölgesel gruplaşmaların ve mekanizmaların güvenlik yeteneklerini desteklemek için oynayabileceği role ek olarak Mısır'ın kıtaya güvenlik ve istikrar getirmede oynadığı önemli role olan inancını dile getirdi.
Bu bağlamda Bakan, Mısır’ın, Afrika barış misyonlarına katılan kuvvetlere yönelik eğitim kurslarının sağlanması da dahil olmak üzere çeşitli yollarla terörden etkilenen bölgelerdeki Afrika kurumlarının kapasite geliştirmesini destekleme çabalarını yoğunlaştırmaya devam etmesine dikkat çekti.
Şukri ayrıca iklim yansımalarının kıtadaki barış ve güvenlik üzerindeki etkisine gereken özenin gösterilmesi çağrısında bulundu.
Aynı zamanda Şukri, BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'nin Tarafları Konferansı'nın (COP27) yaklaşmakta olan dönem başkanlığı sırasında, Mısır'ın kıtanın çıkarlarını savunmak, birleşik tutumlarını vurgulamak ve iklim değişikliğinin olumsuz etkileri hakkında endişelerini dile getirmek için Afrika ülkeleriyle koordine olmaya çalışacağını da söyledi.
Diğer yandan, Mısır Kalkınma Ortaklık Ajansı (EAPD) Genel Sekreteri Büyükelçi Muhammed Halil, Kongo Demokratik Cumhuriyeti Diplomatik İşler Başkan Danışmanı Christian Bouchiri Onjala ile Kahire'de gerçekleştirdiği görüşmede, EAPD‘nın faaliyetlerini ve eğitim kursları ve kapasite geliştirme programlarında temsil edilen Kongo'ya verdiği desteği değerlendirdi.
Ayrıca EAPD’ın Nil Havzası ülkelerini geliştirmek için Mısır Girişimi aracılığıyla Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde uyguladığı projeleri de gözden geçirdi. Yağış ve İklim Değişikliği Tahmin Merkezi, Entegre Su Kaynakları Yönetimi Projesi gibi, EAPD Kongo tarafına öncelikli alanlarda daha fazla destek sağlamaya hazır olduğunu ifade ediyor.
Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan bir açıklamada, Demokratik Kongo Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı danışmanının “EAPD tarafından Diplomatik Araştırmalar Enstitüsü ile işbirliği içinde düzenlenen bir eğitim kursuna katılmak için Mısır'da bulunmaktan mutluluk duyduğunu” söylediği aktarıldı.
Bakanlık ayrıca, Mısır ile Demokratik Kongo Cumhuriyeti arasındaki ilişkiler için, özellikle de siyasi liderlik düzeyindeki güçlü ilişkiler için minnettar olduğunu ifade etti.



Trablus'taki çatışmalar, Dibeybe'nin Libya'daki nüfuzunun arttığını gösteriyor

Libya güvenlik güçleri, Trablus'un Ebu Selim bölgesinde gece boyunca yaşanan çatışmaların ardından geri alınan bir polis karakolunu koruyor (AFP)
Libya güvenlik güçleri, Trablus'un Ebu Selim bölgesinde gece boyunca yaşanan çatışmaların ardından geri alınan bir polis karakolunu koruyor (AFP)
TT

Trablus'taki çatışmalar, Dibeybe'nin Libya'daki nüfuzunun arttığını gösteriyor

Libya güvenlik güçleri, Trablus'un Ebu Selim bölgesinde gece boyunca yaşanan çatışmaların ardından geri alınan bir polis karakolunu koruyor (AFP)
Libya güvenlik güçleri, Trablus'un Ebu Selim bölgesinde gece boyunca yaşanan çatışmaların ardından geri alınan bir polis karakolunu koruyor (AFP)

 

Trablus'ta gece saatlerinde rakip silahlı gruplar arasında çıkan şiddetli çatışmalarda en az altı kişi ve güçlü bir silahlı grubun lideri öldürüldü. Çatışmalar dün salı günü şafak vakti “istikrarın yeniden sağlandığının” duyurulmasıyla sona erdi.

Acil Durum ve Tıp Merkezi salı günü yaptığı açıklamada, “Güney Trablus'taki yoğun nüfuslu Ebu Selim bölgesi civarındaki çatışmaların yaşandığı yerden altı kişinin cesedinin çıkarıldığını” söyledi.

Pazartesi günü başlayan ve saatlerce süren, makineli tüfekler ve roketatarlar da dahil olmak üzere ağır silahların kullanıldığı çatışmalarda başka olası can kayıpları ve yaralanmalar bildirilmedi.

Yerel medya araçları Ganiva lakaplı Abdulgani el-Kikli’nin öldürüldüğünü bildirdi. İstikrarı Destekleme Birimi Başkanı olan Kikli, 2011'den bu yana Trablus'un önemli bölgelerini kontrol eden en önemli silahlı grupların kilit liderlerinden biri.

Muhammed el-Menfi başkanlığındaki Başkanlık Konseyi'ne bağlı gibi görünen İstikrarı Destekleme Birimi, İçişleri ve Savunma Bakanlıkları tarafından güvenliğinin sağlanması gereken devlet kurumları ve hayati öneme sahip tesisler üzerinde kontrolünü zorla dayatan en önemli silahlı gruplardan biri.

AFP'nin doğruluğundan emin olamadığı görüntüler, Kikli'nin yerde yattığını ve yakın mesafeden vurulduğu gösteriyor.

Analist Celal Harşavi, Ganiva'nın yeğeninin, “Trablus'taki silahlı grupların en güçlü ve etkili liderlerinden biri” olan adamın pusuya düşürüldüğünü söylediğini aktardı.

Harşavi, “Kikli’nin bankalar, telekomünikasyon, idareler ve hatta üst düzey diplomatik görevler gibi kilit pozisyonlara kendisine sadık kişileri atayabildiğini” açıkladı.

Salı günü okullar ve Trablus Üniversitesi güvenlik önlemleri kapsamında ikinci bir duyuruya kadar eğitime ara verdiler. Daha sonra Üniversite çarşamba gününden itibaren eğitime yeniden başladığını duyurdu. İçişleri Bakanlığı, “Vatandaşlar ile memurlara işlerine dönme” çağrısı yaparak, durumun “güvenli ve istikrarlı” olduğunu vurguladı.

Pazartesi akşamı uçaklar Trablus Havalimanı'ndan başkentin 200 kilometre doğusunda bulunan Misrata'daki güvenli bir yere nakledildi ve çok sayıda uçuş bu şehre yönlendirildi. Daha sonra havalimanına uçuşlar yeniden başlatıldı ve Mitiga Uluslararası Havalimanı hava sahası da açıldı.

Nüfuz haritasındaki değişim

Pazartesi akşamı Libya'nın başkentinde güçlü bir silahlı grubun liderinin öldürülmesi, saatlerce süren şiddetli çatışmalara ve grubunun kalesinden çıkarılmasına yol açtı. Bu durum, Trablus hükümetiyle ittifak halindeki silahlı grupların nüfuzunun güçlenmesiyle sonuçlanabilir.

Yıllardır Trablus'un geniş bir bölümünü kontrol eden Kikli'nin öldürülmesi, bundan daha geniş bir bölgenin istikrarı açısından da sonuçlar doğurabilir.

Libya önemli bir enerji ihracatçısı olup uzun süredir rakip doğulu ve batılı silahlı gruplar arasında bölünmüş durumda. Akdeniz'i geçerek Avrupa'ya ulaşmak isteyen göçmenler için bir hareket noktası ve bölgedeki rakip güçlerin mücadele alanı konumunda. Libya çatışması Rusya, Türkiye, Mısır ve BAE'yi de kendine çekti.

Kikli'nin öldürülmesinin ardından Ulusal Birlik Hükümeti, Başbakan Abdulhamid Dibeybe'nin düzensiz silahlı gruplar olarak adlandırdığı gruplara karşı güvenlik operasyonunun tamamlandığını duyurdu. Kikli'ye bağlı militanlar cezaevlerini yönettiler ve bakanlıklarda, devletin mali kuruluşlarında görevler üstlendiler.

Avrupa Dış İlişkiler Konseyi'nden Tarık Megerisi, “Ganiva, Trablus'un fiilen kralıydı. Takipçilerinin bir kısmı İç Güvenliği kontrol ederken, diğer bir kısmı da Merkez Bankası'ndan yapılan nakit transferlerinin dağıtımını kontrol ediyorlardı. Ayrıca birçok kamu şirketi ve bakanlık da kontrolleri altındaydı” dedi.

Trablus'ta otoritenin güçlenmesi, son yıllardaki kendisini zorla görevden alma girişimlerinin ardından Türkiye'nin müttefiki ve Ulusal Birlik Hükümeti'nin Başkanı Dibeybe’yi de güçlendirecek. Aynı zamanda Doğu Libya'daki silahlı gruplarla kapsamlı çatışmadaki pozisyonunu destekleyecek.

Dibeybe liderliğindeki Ulusal Birlik Hükümeti'ne bağlı silahlı gruplar, Kikli başkanlığındaki İstikrarı Destekleme Birimi'nin uzun süredir elinde tuttuğu bölgeleri ve üsleri hızla ele geçirdi. Ele geçirilen bölgeler arasında örgütün kalesi olan Ebu Selim bölgesi de yer alıyordu.

Kikli'nin devrilmesiyle birlikte Savunma Bakanlığı'na bağlı ve Dibeybe ile müttefik grupların, özellikle de Mahmud Hamza komutasındaki 444. Tugay ile 111. Tugay ve Misrata'dan gelen Ortak Harekât Gücü’nün daha büyük bir rol üstlenmesi mümkün.

Dibeybe'nin müttefiklerinin birleşmesi, Batı Libya'nın, komutan Halife Hafter'in on yıl önce rakiplerini tasfiye ederek ve diğer grupları kendi kontrolüne girmeye zorlayarak iktidarı ele geçirdiği Doğu Libya’ya benzemesine yol açabilir.

Atlantik Konseyi araştırmacılarından İmadeddin Badi, “Bu, Trablus'ta daha önce görülmemiş düzeyde bir saha kontrolünün önünü açıyor ve silahlı grupların sayısının azaltılmasını sağlıyor” dedi.

Libya, Muammer Kaddafi rejiminin 2011 yılında devrilmesinden bu yana bölünmelerle boğuşuyor. Ülke iki hükümet tarafından yönetiliyor: Biri uluslararası toplum tarafından tanınan ve Abdulhamid Dibeybe başkanlığındaki Trablus'taki hükümet, diğeri ise doğuda Usame Hamad’ın başkanlık ettiği ve Meclis ile Mareşal Halife Hafter tarafından desteklenen hükümet.