Gine ve Moritanya, Mali'ye sınırlarını kapatmayacak

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Gine ve Moritanya, Mali'ye sınırlarını kapatmayacak

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) tarafından sert yaptırımlara maruz kalan Mali'ye Gine ve Moritanya'dan destek geldi.
Mali Dışişleri Bakanı Abdoulaye Diop tarafından yapılan yazılı açıklamada, hafta başında Gine ve Moritanya'dan gelen delegasyonların Mali'ye desteğini yinelediği belirtildi.
Açıklamada, Gine ve Moritanya'nın ECOWAS ülkelerinin aksine sınırlarını Mali'ye kapatmama kararı aldığı kaydedildi.
Mali'de 24 Mayıs'ta darbeyle iktidara gelen cunta yönetimi, 2 Ocak'ta, demokratik seçimleri 5 yıl erteleme kararı aldıklarını duyurmuştu.

BM'nin Mali'ye yaptırımlarını Çin ve Rusya engelledi
ECOWAS ülkeleri, cuntanın 5 yıl yönetimde kalma kararının ardından 9 Ocak'ta Gana'nın başkenti Akra'da olağanüstü toplanmıştı.
Zirvede, ECOWAS ülkelerinin Bamako büyükelçilerini geri çağırması, Mali'nin Batı Afrika Devletleri Merkez Bankasındaki (BCEAO) varlıklarının dondurulması, ekonomik yardımların durdurulması, temel ihtiyaç maddeleri ve tıbbi malzemeler haricinde Bamako ile her türlü ticari ilişkinin askıya alınması ve ECOWAS ülkelerinin Mali'ye sınırlarını kapatması kararı alınmıştı.
Aynı zamanda Batı Afrika Ekonomik ve Parasal Birliği (UEMOA) de ekonomik ambargo uygulayacağını açıklamıştı.
Fransa da 12 Ocak'ta ECOWAS'ın Mali'ye yaptırımlarına destek içeren bildiriyi Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne sunmuştu.
BMGK'nin yaptırımlara destek vermesini öngören bildiri, Çin ve Rusya tarafından engellenmişti.

AB'den de yaptırım
Öte yandan Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, 13 Ocak'ta ECOWAS'ın aldığı ambargo kararı doğrultusunda AB'nin de Mali'ye yaptırım uygulayacağını duyurmuştu.
Batı Afrika'da yer alan 15 üye ülkeden oluşan ECOWAS, Gine ve Mali'deki darbenin ardından bu 2 ülkenin üyeliklerini askıya almıştı.
ECOWAS üyesi komşuları Senegal, Nijer, Burkina Faso, Fildişi Sahili'nin Mali'ye hava ve kara sınırlarını kapatması ülkenin adeta "abluka" altına alınmasına neden olmuştu.
Mali'ye, ECOWAS üyesi olmayan diğer komşusu Cezayir'den destek gelmişti. Halihazırda cuntanın yönetimde olduğu diğer komşu Gine de ECOWAS üyeliği askıya alındığı için ambargo kararını tanımıyor. Moritanya'nın ise ECOWAS üyesi olmadığı için ambargoya uyma zorunluluğu bulunmuyor.

22 Ocak'ta eylemler düzenlenecek
Mali'deki cunta yönetimi hem ECOWAS hem AB'nin aldığı yaptırım kararlarına karşı çıkarak halkı meydanlara çağırmıştı.
Başta başkent Bamako olmak üzere ülke çapında 14 Ocak'ta yaptırımları protesto etmek için eylemler düzenlenmişti.
Gösterilerde, Fransa'nın ülkedeki askeri varlığı da protesto edilirken, eylemcilerin Rusya bayrakları taşıması ise dikkati çekmişti.
Öte yandan yurt dışında bulunan Mali diasporası, 22 Ocak'ta yeniden sokaklara dökülme çağrısı yaptı.
Mali'nin yanı sıra başta Fransa ve ABD olmak üzere birçok ülkede ECOWAS yaptırımları protesto edilecek.



Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
TT

Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)

Sudan'ın batısında bulunan Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki sivillerin durumu, gıda, su ve tıbbi tedaviye erişimin giderek zorlaşmasıyla daha da kötüleşiyor. Açlık ve devam eden çatışmalar, Nisan 2024'ten bu yana şehirde mahsur kalan on binlerce insanın kaderini tehdit ediyor. Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) her geçen gün kötüleşen insani durumun ortasında, gıda maddelerinin şehre girdiği tüm geçitleri ve yolları kapatıyor; temel gıda maddeleri ve yakıt tedarik etme girişimlerini engelliyor.

El-Faşir'deki kaynaklar, HDK’nin her gün pazarları ve hayati tesisleri ağır topçu ateşine tutması nedeniyle büyük marketlerin kapılarını kapatmasının ardından sivillerin büyük zorluklarla gıda temin ettiğini söyledi. Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, “Siviller, mısır unu, şeker, yağ ve sabun gibi temel gıda maddelerini satın almak için meskûn mahallelerdeki küçük marketlere güveniyor” dedi.

Devam eden kuşatmanın bir sonucu olarak, bölge sakinlerinin alım gücü azaldı ve yüksek fiyatlar nedeniyle az miktarda yiyecek bile alamaz hale geldiler.

Bir bölge sakini, banka yoluyla ödeme yapıldığında fiyatların iki katına çıktığını, nakit ödeme yapıldığında ise fiyatların düştüğünü ve çok sayıda bölge sakininin yüksek fiyatlar nedeniyle el-Faşir'den kaçtığını belirtti. Birçok sebze ve meyve türü bir yılı aşkın süredir şehrin pazarlarında bulunmuyor.

Gıda kaçakçılığı

Bazı kent sakinlerine göre, el-Faşir'e mal ve eşya sokmanın tek yolu eşek ve deve gibi hayvanları kullanarak kaçakçılık yapmak, ancak bu da riskli. Çünkü HDK militanları tarafından durduruluyorlar ve çoğu zaman mallara el konuluyor.

VFGHY
Sudanlılar savaştan kaçmak için Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir’in eteklerinde bulunan Ebu Şuk Mülteci Kampı’na sığınıyor. (AP)

Şehir sakinlerinin çoğunluğu, günde darı unu ve mısırdan yapılan tek bir ana öğünle yetiniyor ve ellerinde başka bir şey olmayabiliyor.

Geleneksel yeraltı kuyularından yeterli miktarda içme suyu temin edilse de, bir varilin fiyatının 8 bin Sudan cüneyhini aşması vatandaşların sıkıntılarını artırıyor.

Günde bir öğün ücretsiz yemek sağlayan aşevlerine bağımlı hale gelen ailelerin sayısı her geçen gün artıyor; bazen bu yemekler ihtiyaç sahibi ailelerin sayısına yetmiyor. El-Faşir'deki bazı vatandaşlar, kuşatma altında bulunan kentteki insani durumun özellikle çocuklar, kadınlar ve yaşlılar için ciddi bir zorluk derecesine ulaştığını, yetersiz beslenme nedeniyle zayıf vücutlarının bunu kanıtladığını bildirdi.

Yerlerinden edilen insanlar HDK ve müttefikleri tarafından öldürmeye varan ciddi ihlallere maruz kaldıkları için el-Faşir'den kaçmak da güvenli değil. Bölge sakinleri, kuşatmanın devam etmesi ve el-Faşir'e insani erişimin açılmaması halinde, sonbahar mevsimine girilmesi ve vatandaşların tarım yapamaması nedeniyle durumun daha da kötüleşeceğinden korkuyor.

Saha durumu

El-Faşir'deki geniş alanlar, son birkaç gün içinde siviller arasında onlarca ölüm ve yaralanmaya neden olan, bazıları konutları hedef alan yoğun topçu bombardımanına ve insansız hava aracı (İHA) saldırılarına tanık oluyor.

Yerel kaynaklar, ordunun geçtiğimiz aylarda HDK tarafından el-Faşir'e düzenlenen onlarca saldırıyı püskürtmeyi başardığını bildirdi. El-Faşir sakinleri, Birleşmiş Milletler (BM) ve yardım kuruluşlarının insani yardımın ihtiyaç sahibi sivillere ulaşmasına izin vermesi için HDK üzerinde daha fazla baskı kurmasını bekliyor.

Yerel bir gönüllü grubu olan el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu, çatışmaların ortasında kalan on binlerce masum insanın çektiği acılara son vermek için orduyu şehir üzerindeki kuşatmayı kaldırmaya çağırıyor.

CDFG
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki Hızlı Destek Kuvvetleri mensupları (Arşiv - Telegram)

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan kısa bir süre önce BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in talebi üzerine kentte bir hafta süreyle insani ateşkes yapılmasını kabul etti, ancak HDK bu konuda kendileriyle herhangi bir temas kurulmadığını belirtti.

HDK'ye göre el-Faşir kentinde şu anda siviller bulunmuyor; kentte bulunanlar ordu ve müttefik silahlı gruplara mensup savaşçılar.

Geçtiğimiz haziran ayında BM Güvenlik Konseyi, bir yıldan uzun bir süredir HDK tarafından kuşatma altında tutulan ve ordunun geniş ve yoğun nüfuslu Darfur bölgesindeki son kalesi olan el-Faşir üzerindeki kuşatmanın kaldırılması için bir karar almıştı.