Sahra Çölü karla kaplandı

Karla kaplı kum tepeleri. (Kerim Bouchetata- Puff Media)
Karla kaplı kum tepeleri. (Kerim Bouchetata- Puff Media)
TT

Sahra Çölü karla kaplandı

Karla kaplı kum tepeleri. (Kerim Bouchetata- Puff Media)
Karla kaplı kum tepeleri. (Kerim Bouchetata- Puff Media)

Sahra Çölü’ne yağan kar, henüz kardan adam veya iglo inşa etmek için yeterli seviyeye ulaşmasa da kumun üstünde olağanüstü manzaralar ortaya çıkarttı.
Şarku’l Avsat’ın Londra merkezli Metro gazetesinden aktardığına göre fotoğrafçı Kerim Bouchetata, Sahra Çölü’nün kum tepelerini kaplayan karı fotoğrafladı. Sıcak ve kuru iklimi ile meşhurolan Sahra Çölü’Nün bu fotoğrafları oldukça nadir olarak nitelendi.
Fotoğrafçı Kerim Bouchetata fotoğrafları, sıcaklığın eksi 2’ye düştüğü Cezayir’in kuzeybatısındaki Ayn Sefra kasabasında çekti. Ayn Sefra, deniz seviyesinin yaklaşık bin metre yükseğinde, Atlas Dağları’na yakın bir yerde bulunuyor. Dolayısıyla bölgeye nadiren kar yağıyor. Bu, bölgeye son 52 yılda yağan beşinci kar oldu.Daha önce 2021, 2018, 2016 ve 1979 yıllarında yağmıştı.
Ayn Sefra bölgesi, ‘Çölün Kapısı’ olarak biliniyor. Kuzey Afrika’nın çoğunluğunu kaplayan Sahra Çölü, son bir kaç yüz yılda sıcaklık ve nem açısından birçok değişikliğe tanık oldu. Çölde çoğu zaman ortalama sıcaklık gündüz 38 derece ve 50 derece arasında değişiyor.  
Çöle kar yağması ise çok nadir bir olay olarak nitelendiriliyor. Zira çölde geceleri çok soğuk olsa bile havada kar yağması için yeteri kadar su olmuyor.



Yaşlılıkta hastalıklardan koruyan beslenme biçimleri açıklandı

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Yaşlılıkta hastalıklardan koruyan beslenme biçimleri açıklandı

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Bilim insanları, yediklerimizin hayatımızın ilerleyen dönemlerinde yakalanacağımız kronik hastalıkların miktarını belirleyebileceği konusunda uyarıyor.

Araştırma sebze-meyve, balık ve doymamış yağlar bakımından zengin Akdeniz diyeti gibi sağlıklı bir beslenme düzeninin yaşlılarda demans da dahil olmak üzere kronik hastalıkların gelişimini yavaşlatabileceğini ortaya koydu. İşlenmiş et ve şeker açısından zengin, iltihabı artıran diyetlerse bu süreci hızlandırabilir.

İsveç'teki Karolinska Enstitüsü'nden araştırmacılar, 4 diyetin yaşlılardaki kronik hastalıklar üzerindeki etkilerini inceledi.

İncelenen diyetlerden üçü sağlıklı ve sebze, meyve, tam tahıl, kuruyemiş, baklagiller ve doymamış yağların alımına; şekerli yiyecekler, kırmızı et, işlenmiş et ve tereyağı/margarin tüketimininse azaltılmasına odaklanıyor.

Diğer yandan dördüncü diyet iltihaplanmaya yol açıyor ve daha az sebze, çay ve kahve; daha çok kırmızı ve işlenmiş et, rafine tahıllar ve şekerli içecek tüketimini içeriyor.

Araştırmacılar İsveç'teki 60 yaş ve üstü 2400 yetişkinin beslenmelerini 15 yıl boyunca izleyip kronik hastalıklarını takip etti.

Alınan besinleri, gıda sıklığı anketleri ve şu 4 diyet örüntüsüne bağlılıkla ölçtü: Ampirik Diyet İnflamatuar İndeksi (EDII), AHEI, Alternatif Akdeniz Diyeti (AMED) ve MIND (Nörodejeneratif Gecikme için Akdeniz - Dash Müdahalesi).

Multimorbidite, kronik hastalıkların sayısıyla tanımlanıp organ sistemlerine göre (kas-iskelet, kardiyovasküler ve nöropsikiyatrik) gruplandırıldı.

Nature Aging adlı bilimsel dergide yayımlanan sonuçlar, sağlıklı diyetleri benimseyenlerde kronik hastalıkların daha yavaş geliştiğini ortaya koydu.

Örneğin, başta AMED, AHEI ve MIND olmak üzere sağlıklı beslenme örüntülerine uzun süreli bağlılık, yaşlılarda kronik hastalıkların daha yavaş gelişmesiyle bağlantılı çıktı.

Bu, kardiyovasküler hastalıklar ve demans için geçerli olsa da kas ve kemiklerle ilgili hastalıklarda böyle bir bağlantı görülmedi.

Ancak iltihaplanma oluşturan diyeti benimseyenlerde kronik hastalık riski arttı.

Karolinska Enstitüsü'ndeki Yaşlanma Araştırma Merkezi, Nörobiyoloji, Bakım Bilimleri ve Toplum Bölümü'nde doktora sonrası araştırmacı olan ortak birinci yazar Adrián Carballo-Casla, "Sonuçlarımız, yaşlanan popülasyonlarda multimorbiditenin gelişimini diyetin ne kadar önemli ölçüde etkilediğini gösteriyor" diyor.

Diyetin koruyucu etkileri, yaşlanmaya bağlı hastalıklarda kilit önem taşıyan bir faktör olan iltihaplanmanın azalmasıyla açıklanabilir.

Araştırma makalesinin yazarları, uzun ömür üzerinde en büyük etkiye sahip olabilecek diyet önerilerini ve yaşlarına, cinsiyetlerine, psikososyal geçmişlerine ve kronik hastalıklarına göre bunlardan en fazla yararlanabilecek yaşlı gruplarını belirleyerek araştırmalarını ilerletmek istiyor.

Independent Türkçe