Irak Cumhurbaşkanı Salih: Bölgede terörü canlandırma girişimleri hafife alınmamalı

Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi, DEAŞ saldırısıyla ilgili acil soruşturma talimatı verdi.

Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih (Arşiv)
Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih (Arşiv)
TT

Irak Cumhurbaşkanı Salih: Bölgede terörü canlandırma girişimleri hafife alınmamalı

Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih (Arşiv)
Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih (Arşiv)

Irak Silahlı Kuvvetler Genel Komutanlığı Sözcüsü Tümgeneral Yahya Resul dün (Cuma) yaptığı açıklamada, Silahlı Kuvvetler Genel Komutanı ve Başbakan Mustafa el-Kazımi’nin, Diyala ilinin El-Azim nahiyesinin Um El-Kerami bölgesinde aralarında Irak ordusundan bir subayın da bulunduğu 11 kişinin öldürüldüğü terör eylemine ilişkin acil soruşturma başlatma talimatı verdiğini bildirdi.
“Silahlı Kuvvetler Komutanı, terör örgütlerinin planlarını engellemek ve DEAŞ terör örgütü üyelerinin kullandığı bölgelerde büyük çaplı operasyonlar düzenlemek amacıyla teyakkuz seviyesinin en üst düzeylere çıkarılmasını emretti” diyen Resul, bu korkakça eylemi gerçekleştiren teröristlerin adil cezalarını almaları için her nerede olursa olsunlar peşlerine düşme çağrısı yaptı. Alman Haber Ajansı DPA’da yer alan habere göre Resul “Bu korkakça terör eylemleri silahlı güçlerimizin DEAŞ’ın bulunduğu bölgelerin izini sürme ve kalıntılarını Irak topraklarının her yerinden söküp atma kararlılığını artırıyor” ifadelerini kullandı.
Irak’taki siyasi parti ve oluşumlar saldırıyı kınadı. Suriye’de DEAŞ unsurlarının tutulduğu Sanayi Hapishanesi’ne yönelik büyük çaplı saldırı ile Irak ordusunu hedef alan söz konusu saldırının zamanlaması dikkati çekti. Irak Cumhurbaşkanı Salih, Bölgede terörü canlandırma girişimleri hafife alınmaması çağrısında bulundu. Salih, Twitter hesabından paylaştığı mesajda, “Diyala’daki ordu kahramanlarının maruz kaldığı bu korkakça terör saldırısı, güvenliğimizi hedef almaya yönelik aşağılık ve başarısız bir girişimdir. Bölge düzeyinde terörü yeniden canlandırma girişimleri asla hafife alınamaz. Görevimiz, ulusal güvenliği koruyabilecek ve halka hizmet edebilecek bir hükümetin kurulması amacıyla iç cepheyi güçlendirmek ve anayasal kazanımları sürdürmektir” diye yazdı.
Irak Meclis Başkanvekili Hakim ez-Zamili, hükümete, ilave güvenlik gücünü harekete geçirme ve DEAŞ örgütünün konuşlandığı güvenlik açısından zayıf bölgelerin tümünde geniş kapsamlı bir operasyon başlatma çağrısında bulundu. Zamili, yaptığı açıklamada, “Irak hükümeti istikrarlı bölgelerden ilave güvenlik birliklerini alıp güvenlik açısından zayıf bölgelere göndermeli ve istihbaratın çabasıyla desteklenen geniş ve kapsamlı bir operasyon başlatmalıdır. Bunun amacı, Irak sınırlarında her yönden kontrolü sağlamak için yeni bir strateji üzerinden terör örgütlerini ve kalıntılarının takibini yapmak ve Irak dışında bile olsa tedarik kaynaklarını kurutmaktır” dedi.
Mısır terör saldırısını en sert ifadelerle kınadı. Mısır Dışişleri Bakanlığı Ofisi’nden yapılan açıklamada, “Mısır kardeş Irak’a, hükümetine, halkına ve elim olayda hayatını kaybeden masumların yakınlarına en içten taziye ve başsağlığı dileklerini sunuyor” ifadelerini kullandı. Mısır’ın, güvenlik ve istikrarı sağlamlaştırmaya yönelik alacağı önlemler noktasında Irak ile tam dayanışma halinde olduğu vurgulanan açıklamada Mısır’ın aynı zamanda kardeş Irak’ın terör kalıntılarını ve destekçilerinin kökünü kazıma ve bu korkakça terör eylemlerini aşma gücüne sahip olduğuna inandığı ifade edildi.
Mısır'daki El-Ezher Kurumu da saldırıyı kınayarak, “İslam dini ve İslam Peygamberi’nin uzak olduğu bu örgütlerin işlediği tüm suçlar ve şiddet eylemlerini reddettiğini” yineledi. Kurum yaptığı açıklamada, “Bu örgütü kökünden kazımak ve ortadan kaldırmak için uluslararası dayanışma gerekli” ifadesini kullandı. Ezher Şeyhi Dr. Ahmed et-Tayyib, Irak’a, hükümetine, halkına ve kurbanların ailelerine en içten taziyelerini sunarak, kurbanlara Allah’tan rahmet, ailelerine ve yakınlarına sabır dileklerini iletti.-



Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
TT

Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani'nin açıklamaları, yardımcısı Muhsin el-Mendelavi ile yaşadığı tartışmanın ardından siyasi krize yol açarak dün yapılması planlanan oturumun ertelenmesine neden oldu.

El-Meşhedani, ‘Irak'ın kimliği’ olarak tanımladığı şeyin anayasa metninde belirtildiği gibi ‘Arap Birliği'nin kurucu üyesi’ olmakla ilişkilendirilmesini kınamış ve açıklamasında ‘bu kimliğin binlerce yıl öncesine dayandığını’ belirtmişti.

Söz konusu kimliğin bu bağlantıyla nitelendirilmesine ilişkin bir soruya cevaben el-Meşhedani, bu bağlantıyı tamamen uygunsuz bularak ‘saçma’ kelimesini kullandı ve siyasi bir krize yol açtı.

Oturumun ertelenmesine, yapılmaması konusunda ısrar etmesine ve açıklamalarını geri çekmemesine rağmen el-Meşhedani bugün X platformunda “Gerçek bir sınav anında Sünni bloklar başkan etrafında kenetleniyor” diye yazdı ve meclis başkanına destek vermek için parlamento merkezinde toplanan Sünni milletvekillerine atıfta bulundu.

Irak'ın siyasi geleneğine göre meclis başkanlığı Sünni güçlerin elindeyken, Kürtler cumhurbaşkanlığı, Şiiler ise başbakanlık koltuğuna oturuyor.

Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu, yardımcısıyla patlak veren krizi kontrol altına almak amacıyla Sünni kampı dışından el-Meşhedani'ye desteğini açıklayan ilk siyasi bloklardan biri oldu.

İnşa ve Kalkınma Bloğu Sözcüsü Firas el-Meslemavi yaptığı basın açıklamasında, “Cabbar el-Kenani, Muhammed es-Sayhud, Kazım et-Tuki ve Murtaza es-Saadi'nin de aralarında bulunduğu 5 milletvekilinden oluşan blok liderliği, oturumu etkileyen sözlü tartışmalarla ilgili olarak parlamento içinde yaşananların koşullarını belirlemek üzere Temsilciler Meclisi Başkanlığı ile kapalı bir toplantı gerçekleştirdi” dedi.

El-Meslemavi, “Yaşananlar, meclis başkanlığının toplu olarak sorumlu olduğu bir emsal teşkil ediyor. Çünkü en yüksek yasama otoritesi olan yasama kurumunun başkanlığını ve üyelerini düzenleyen usul kuralları ve Temsilciler Meclisi yasası vardır. Bu nedenle bir blok olarak çözümlerle birlikteyiz ve oturumları düzenlemek ve önemli yasaları geçirmek için uygun yolları destekliyoruz” ifadelerini kullandı.

Sudani liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu’nun el-Meşhedani ve yardımcılarıyla görüşmesi, parlamentodaki Sünni blokların el-Meşhedani'yi destekleyici bir tutum sergilemek üzere bir araya gelmesinin ardından gerçekleşti.

 Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)

Yanlış anlama

Sünni bir siyasetçiye göre, ‘el-Meşhedani'nin açıklamaları herhangi bir belirsizlik içermiyor, ancak Şii güçlerin yardımcısını bu yöne iten kasıtlı bir iradesi olduğu anlaşılıyor’.

Adının açıklanmaması kaydıyla Şarku'l Avsat'a konuşan Sünni siyasetçi, “El-Meşhedani ile pek çok konuda aynı fikirde olmasam da, Irak'ın kimliği ve anayasal olarak Arap Birliği üyeliğiyle ilişkilendirilmesi konusunda söyledikleri doğru. Hatalı olan Irak anayasasını hazırlayan taraftır” dedi.

Söz konusu tartışma, Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı Muhsin el-Mendelavi’nin el-Meşhedani'yi telefonla arayarak “Irak'a hakaret ettin” demesiyle başladı.

Telefon görüşmesiyle yetinmeyen el-Mendelavi tartışmayı sürdürmek üzere el-Meşhedani'nin ofisine gitti ve ‘Irak'ın kimliği’ hakkındaki açıklamalarına itiraz etti. El-Meşhedani ise “Irak, Arap Birliği kurumundan daha büyüktür, 7 bin yıllıktır ve kimliğini onlarca yıllık bir kurumdan alması makul değildir” şeklinde yanıt verdi.

El-Meşhedani'nin Arap Birliği'ne ilişkin açıklamaları, meclis başkanlığı ile ilişkilerde bardağı taşıran son damla gibi görünse de el-Meşhedani televizyonda yaptığı açıklamalarda, Irak'ta önümüzdeki ay gösteriler düzenleneceğini ve bir güvenlik sorunu yaşanması halinde ‘acil durum hükümetine’ gidilebileceğini söylemek gibi başka önemli konuları da gündeme getirdi. ABD'nin Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) ile ilgili olarak tüm siyasi liderlere mesaj gönderdiğini de doğrulayan el-Meşhedani, ABD'nin yaklaşımının Halk Seferberlik Güçleri’ni yapılandırmak değil, güvenlik güçlerine entegre etmek olduğunu belirtti.

‘Boşluğu doldurmak’

Araştırmacı Yahya el-Kubeysi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şöyle dedi: “Devlet içindeki Sünni temsiliyeti sadece bir boşluğu dolduruyor, çünkü bu boşluğu Şii siyasi aktörler yönlendiriyor.”

El-Kubeysi'ye göre bu durum, Federal Yüksek Mahkeme'nin Irak Temsilciler Meclisi eski Başkanı Muhammed el-Halbusi'yi görevinden alma ve parlamentodan ihraç etme kararına kadar uzanıyor.

El-Kubeysi, “Bu karar anayasal ya da yasal bir argümana dayanmıyordu; daha ziyade siyasi bir karardı. Federal Yüksek Mahkeme de bu kararı almak için bir araçtı” ifadelerini kullandı.

Araştırmacı Seyf es-Saadi'ye göre ‘Temsilciler Meclisi'nin krizi 61. madde ve fıkralarında öngörülen yasama sürecinden sapması ve siyasi bloklar ile liderlerinin meclisin genel gidişatını kontrol etmesidir. Tüm sorumluluk meclis başkanlığına atfedilemez; aksine Temsilciler Meclisi Başkanı’nın sorumluluğu milletvekillerinin sorumluluğunu tamamlayıcı niteliktedir. Milletvekillerinin çoğu kendi bloklarının direktiflerini takip etmekte ve başkanlarının kararlarına uymamakta, bu da parlamento içinde tıkanıklığa yol açmaktadır.’

Es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ‘beşinci parlamento döneminin sona erdiğini ve halen yürütme makamının performansını denetleyecek anayasal bir dayanaktan yoksun olduğunu’ ifade etti.