Tunus Cumhurbaşkanı Said: Reformlar yolsuzlukla mücadele etmeyi hedefliyorhttps://turkish.aawsat.com/home/article/3431321/tunus-cumhurba%C5%9Fkan%C4%B1-said-reformlar-yolsuzlukla-m%C3%BCcadele-etmeyi-hedefliyor
Tunus Cumhurbaşkanı Said: Reformlar yolsuzlukla mücadele etmeyi hedefliyor
Almanya, Tunus’ta anayasal düzene dönüş için 100 milyon euro verecek
Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said (Reuters)
Tunus / Şarku’l Avsat
TT
TT
Tunus Cumhurbaşkanı Said: Reformlar yolsuzlukla mücadele etmeyi hedefliyor
Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said (Reuters)
Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, aşamaları ve tarihleri duyurulan reformların, ‘özgürlüğü korumayı, adaleti sağlamayı ve Tunus halkının parasını ve kaynaklarını yağmalayan herkese karşı mücadele etmeyi hedeflediğini’ belirtti.
Tunus Cumhurbaşkanı’nın açıklaması dün Fransız meslektaşı Emmanuel Macron’dan aldığı bir telefon görüşmesi sırasında geldi. Said “Egemenlik, tüm yetkilerin kaynağı halka aittir. Hiç kimse, Tunus halkının iradesi ile hiçbir ilişkisi olmayan, devlet kurumlarına içeriden zarar vermek için yapılan kanunlar ışığında sözde bir meşruiyet adına, kendisini yasa koyucu ilan edemez.” dedi.
Tunus Cumhurbaşkanlığı tarafından yayınlanan ve özel bir radyo istasyonu Mosaique tarafından aktarılan açıklamaya göre, iki lider Tunus-Fransız ilişkilerinin, ekonomi dahil olmak üzere her alanda iş birliği ile ilgili konuları ele aldı.
Cumhurbaşkanlığı’nın açıklamasına göre bu görüşmede, Said kesintiye uğrayan aşamalar ve Tunus’un yaşadığı krizden çıkış için belirlenen tarihler de dahil olmak üzere bir dizi konuda bildi verdi.
Kays Said ayrıca, “Bazı medya kuruluşlarında ve bir dizi sosyal medya platformlarında çıkan söylentilerin gerçekle hiçbir ilgisi yok.” ifadelerini kullandı. Cumhurbaşkanı bu bağlamda, “Ne yazık ki demokrasi, özgürlük ve adalet karşıtı birçok taraf bulunuyor ancak büyük meblağlar karşılığında yalan ve yanlış bilgi yayan bu taraflar, Tunus’a ve Tunus halkına zarar vermeyi amaçlıyor.” dedi.
Said ayrıca “İronik olarak, kendilerini zorbalığın kurbanı olduğunu belirtenler, zorbalığa geri dönmek, hatta paradan başka amacı olmayan taraflarla iş birliğine girerek, vatanlarına komplo kurmak, yurtları ve ülkeleri içeriden vurmak isteyen kişilerdir.” dedi.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise, ülkesinin Tunus’a ekonomi alanı başta olmak üzere desteğini vurguladı ve Tunus yaşadığı birçok sorunu ve zorluğu anladığını belirtti.
Fransa Cumhurbaşkanlığı yaptığı açıklamada, Cumhurbaşkanı Macron’un Tunuslu mevkidaşına ‘kapsayıcı’ bir geçiş aşaması uygulama çağrısında bulunduğunu söyledi. Açıklamada Macron’un, geçiş aşaması için bir takvimin duyurulmasına övgüde bulunduğunu ve Başkan Said’i, bu geçişi mümkün olan en geniş kapsamlı çerçevede uygulamaya koymaya teşvik ettiğini belirtti. Ayrıca, Tunus Cumhurbaşkanı’nın hukukun üstünlüğüne ve demokratik özgürlüklere saygı gösterme taahhüdünde bulunduğuna dikkat çekildi.
Geçen yıl 25 Temmuz'dan bu yana, Cumhurbaşkanı Said, parlamentoyu askıya alarak yetkileri tekeline aldı ve muhaliflerin protestolarına, yerel ve uluslararası sivil toplum kuruluşlarının kınamalarına rağmen, kararnameler çıkararak ülkeyi yönetmeye başladı.
Elysee Sarayı ayrıca Macron’un, Tunus Cumhurbaşkanını ülkenin tanık olduğu ekonomik krize karşı mücadele etmek için gerekli reformları içeren bir program hazırlamaya teşvik ettiğini ayrıca Fransa’nın Tunus’u desteklemeye ve bu reformların uygulamaya konulmasında eşlik etmeye hazır olduğunu vurguladı.
Almanya ise, bu kararı Cumhurbaşkanı Said’in anayasal düzene dönüş ve demokratik kazanımları geri getirme taahhüdü desteklemek için, yakında Tunus’a 100 milyon euro değerinde yardım yapacağını duyurdu.
Almanya’nın Tunus Büyükelçiliği’nin dün Facebook sayfasında yaptığı açıklamaya göre Almanya Büyükelçisi Peter Prügel Tunus Maliye Bakanı Siham el- Buğdiri ile görüşmesi sırasında, Alman Kalkınma Bankası’nın (KfW) 2020 yılında yapılan bir sözleşme kapsamında 100 milyon euroluk promosyon kredisinin önümüzdeki günlerde ödeneceğini açıkladı.
Açıklamada “Ödeme kararı, Cumhurbaşkanı’nın hazırladığı yol haritasına olan güvene istinaden alındı ve anayasal düzene dönüş ile ülkede demokratik kazanımların yeniden sağlanmasının önünü açacak.” ifadelerine yer verildi.
Ankara, Şam ile Tel Aviv arasında olası bir barışın ardından Suriye'deki nüfuzunu kaybeder mi?https://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5160642-ankara-%C5%9Fam-ile-tel-aviv-aras%C4%B1nda-olas%C4%B1-bir-bar%C4%B1%C5%9F%C4%B1n-ard%C4%B1ndan-suriyedeki
Suriye meselesini takip edenler, olası barış anlaşmasının Türkiye'nin Suriye’deki özellikle askeri ve siyasi nüfuzunu azaltacağını düşünüyor (Independent Arabia)
Ankara, Şam ile Tel Aviv arasında olası bir barışın ardından Suriye'deki nüfuzunu kaybeder mi?
Suriye meselesini takip edenler, olası barış anlaşmasının Türkiye'nin Suriye’deki özellikle askeri ve siyasi nüfuzunu azaltacağını düşünüyor (Independent Arabia)
Mustafa Rustem
Suriye’nin ABD'nin arabuluculuğunda İsrail ile barış anlaşması imzalaması halinde bölgeyi çok önemli bir jeopolitik değişim bekliyor. Bu anlaşma, tüm bölgede bir değişim yaratacak ve hatta özellikle Suriye topraklarında olanlar olmak üzere bölgedeki aktörlerin yapısı ve rolleri değişecek ve bazılarının nüfuzu azalacak.
ABD’nin planlaması
Suriye'ye gönderilen ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi ve Ankara Büyükelçisi Tom Barrack, özellikle halkları aynı söylemlerden bıktığı için diyaloğa hazır ‘yeni bir Ortadoğu’dan bahsetti. Barrack, normalleşmeyle ilgili son açıklamalarında, “Öncelikle Gazze'deki durumun iyileşmesiyle birlikte herkesin İbrahim (Abraham) Anlaşmaları’na geri döneceğini göreceksiniz” dedi.
Barrack, İran ile İsrail arasındaki savaşın Ortadoğu'da yeni bir süreç başlattığını ve savaşın ardından Tel Aviv ile Beyrut ve Şam arasında normalleşmenin gerekli hale geldiğini belirtti.
Türkiye ile ABD arasında F-35 savaş uçakları programı ve ABD tarafından Ankara'ya uygulanan yaptırımlarla ilgili anlaşmazlıkların bu yıl sonuna kadar çözüleceğini öngören Barrack, “Türkiye ile İsrail arasında mükemmel ilişkiler vardı ve bu tekrar olabilir. Dolayısıyla görüşmeler ve diyalog olacak. Suriye ile İsrail ve Lübnan ile İsrail arasında da aynı şey olacak” şeklinde konuştu.
Şartlı anlaşma
Şarku’l Avsat’ın i24NEWS’ün İbranice kanalından aktardığı habere göre Suriyeli bir kaynak 2025 yılının sonlarında bir anlaşma imzalanacağını belirtti. Söz konusu barış anlaşması, Tel Aviv'in 8 Aralık 2024’te Beşşar Esed rejiminin düşüşünün ardından tampon bölge içinde ilerlediği, Şeyh Dağı (Hermon Dağı) zirvesi de dahil olmak üzere tüm Suriye topraklarından kademeli olarak çekilmesini öngörüyor.
Buna karşın yakınlaşma konusunda hızla gelişen olayları doğrulayan veya yalanlayan resmi bir açıklama yapılmadı. Ancak İsrail'de Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara’nın da aralarında bulunduğu Arap liderlerin, arzu edilen barışı ifade eden bir reklam panosunda yer aldığı bir afiş ortaya çıktı.
Suriye'deki bir askeri üssün üzerinde dalgalanan Türk bayrağı (Independent Arabia)
Öte yandan Şara ve Netanyahu’nun Washington'da bir araya geleceklerine dair söylentiler gün geçtikçe artıyor. İsrail Dışişleri Bakanı Gidon Sa'ar, düzenlediği bir basın toplantısında, ülkesinin Golan Tepeleri'nden (Tel Aviv tarafından 1967'de işgal edildi) vazgeçmeyeceğini vurgulayarak, İsrail'in İbrahim Anlaşmaları'nın kapsamını genişletmek ve Suriye ve Lübnan gibi yeni ülkeleri barış çemberine dahil etmekle ilgilendiğini belirtti.
Genişleme ve daralma arasındaki etki
Bu arada, Suriye meselesini takip edenler, olası barışın Türkiye'nin Suriye’deki özellikle askeri ve siyasi etkisini azaltacağını düşünüyorlar. Uzmanlar bu durumu, Türkiye'nin Suriye'nin kuzeyinde, özellikle de eski rejimin düşmesinden ve tehditlerinin sona ermesinden sonra, uzun süreli askeri varlığının gerekçelerinin azalması ve birkaç ay önce İsrail'in Şam'ı işgal etmekle tehdit ederken Şeyh Dağı'nın zirvesini işgal etmesinden sonra kararlaştırıldığı gibi Suriye'nin orta kesimleri ve güneyinde askeri üsler kurma planı ile gerekçelendiriyorlar.
Ankara'nın eskisi gibi siyasi bir aktör olarak ortaya çıkması ve ABD’nin devreye girmesiyle nispeten izole olması bekleniyor. Washington'ın özellikle de Şara yönetiminin, Türk ordusu da dahil olmak üzere tüm yabancı güçlerin Suriye topraklarından çekilmesini talep etmesinden sonra Şam'a verdiği desteğin artmasıyla rollerin değişmesi ihtimali de göz ardı edilemez. Bu durum, Ankara’nın ülkenin güneyindeki Suriye ile ortak sınırlarını Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ve Kürt silahlı güçlerinin tehdidinden korumak için hazırladığı planını zayıflatıyor.
Türk siyasi analisti ve yazarı Firas Rıdvanoğlu, beklenen barışın gerçekleşmesi durumunda bunun Türkiye'nin Suriye’deki nüfuzuna herhangi bir etkisi olmayacağını belirtti. Çünkü kararın Tel Aviv ile Ankara arasındaki ilişkileri dengeleyen Şam tarafından alındığını söyleyen Rıdvanoğlu, ‘Türkiye'nin İsrail ile çatışmaya girmeyeceğini de’ sözlerine ekledi. Bu durumun Şam'ın gücü ve ordusuyla ilgili olduğunu, ABD'nin gelişmiş silahlar veya benzeri silahlar edinmesine izin verip vermeyeceğinin bu noktada önem arz ettiğini belirten Rıdvanoğlu, “Suriye'nin İsrail'le rekabet edecek askeri gücü olmadan ekonomik olarak canlanan bir ülke olabileceğini düşünüyorum, bu yüzden Türkiye'nin varlığı her iki taraf için de garanti sağlayacaktır” ifadelerini kullandı. Türkiye'nin nüfuzunun zayıflamayacağını, çünkü Suriye-Türkiye ilişkisinin İsrail ile olan ilişkiyle karşılaştırılamayacağını söyleyen Rıdvanoğlu, “Türk ve Suriye halkları özellikle son 14 yıl içinde birbirleriyle kaynaştılar. Dolayısıyla bu karşılaştırmayı yapmak oldukça zor. Türkiye, halkın kabulü nedeniyle nüfuzunu sürdürecektir. Bu ilk orta aşamadır ve gelecekte durum değişebilir” ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin ilkeleri ve barışın tozu
Ankara, terörle mücadele gerekçesiyle Suriye’de yeni askeri üsler kurmayı planlıyor. Bunlar arasında DEAŞ tehdidiyle mücadele etmek amacıyla inşa edilmesi planlanan bir hava üssü ve bir deniz üssü de bulunuyor. Bunun yanında Suriyeli yetkililere askeri ve güvenlik alanında yardım sağlanacak. Ayrıca Milli Savunma Bakanlığı geçtiğimiz mayıs ayından bu yana, özellikle son altı ayda İsrail'in 700'e yakın hava saldırısı sonucu Suriye ordusunun stratejik ve askeri kapasitesinin tahrip edilmesinden sonra, yeni Suriye ordusunun kapasitesini güçlendirmek amacıyla bir eğitim üssü kurmayı değerlendiriyor.
Şam ve Ankara, Suriye’ye hava koruması sağlamak amacıyla ortak bir savunma anlaşması müzakerelerine başlamışlardı. Anlaşma, Türkiye'nin Suriye’nin orta kesimlerindeki Palmira (Tedmur) kenti yakınlarındaki askeri noktalarda ve üslerde konuşlanmasını ve T4 Hava Üssü’nde Hisar Savunma Sistemi kurulmasını öngörüyordu.
Yeni Türkiye Araştırma Merkezi araştırmacısı Ali el-Esmer yaptığı değerlendirmede, Türkiye’nin Suriye'deki askeri üsleri ve barış konusunun, İsrail'in katı tutumuna bakılmaksızın ABD tarafından kabul edilebilir konular olduğunu belirtti. ABD Başkanı Donald Trump'ın İsrail Başbakanı Netanyahu'ya “(Cumhurbaşkanı Recep Tayyip) Erdoğan ile sorunlarınız varsa, biz çözeriz” dediğini hatırlatan Esmer, “Türkiye, özellikle NATO'nun aktif bir üyesi olarak ABD’nin Suriye'de bıraktığı boşluğu doldurabilecek tek güç. İsraillilerin hepsi Türkiye'ye Netanyahu gibi bakmadığı bir gerçek. Aksine Türkiye'nin Suriye'deki varlığının İran'ın varlığından çok daha iyi olduğunu söylüyorlar. Bölgenin politikaları Netanyahu hükümetinin istediği gibi şekillendirilemez, çünkü bu hükümet kalıcı değil geçici bir hükümet. Suriye ile İsrail arasındaki normalleşme Türkiye ile İsrail arasında bir çatışmayı önleyecektir. Öte yandan Türkiye daha önce Suriye'deki üslerinin İsrail için bir tehdit oluşturmayacağını açıklamıştı” değerlendirmesinde bulundu.
Firas Rıdvanoğlu ise Türkiye’nin Suriye’deki askeri üslerinin son derece önemli olduğunu ve Tel Aviv'in güney tarafının silahsızlandırılmasını istediğini, ABD’nin Suriye'nin bölünmesini engellemesi halinde İsrail'in hiçbir rolünün kalmayacağını söyledi.
Müzakere baskısı
Bu bağlamda Şara ile Netanyahu'nun görüşme olasılığı artıyor. Yahudi insan hakları örgütü Simon Wiesenthal Merkezi'nin direktörü olan ABD’li Haham Abraham Cooper, “ABD Başkanı Donald Trump, Şara’ya Suriye'nin yeniden inşasında yardım etme sözü verdi” dedi. Şam’ın ziyaret ettiğini söyleyen Cooper, burada Suriye Cumhurbaşkanı ile Şam ve Tel Aviv arasında su ve tarım alanlarında iş birliği girişimleri ve iki taraf arasında kayıp kişilerin akıbeti hakkında görüştüğünü açıkladı.
Ali el-Esmer Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile ilgili değerlendirmesinde ABD’deki Yahudi lobisinin SDG konusunda Başkan Trump'a baskı uyguladığını, ancak Trump’ın silahlı unsurlar uğruna Türkiye ve Suriye hükümetlerini feda etmeyeceğini belirtti.
Esmer, değerlendirmesini şöyle sürdürdü:
“ABD, SDG'nin nihayetinde Suriye ordusuna katılmasının gerekli olduğunu vurguluyor. Bu bir oyun ve tüm taraflar en güçlü kartlarını oynamaya çalışıyor. İsrail'in kartı, bölgedeki azınlıkları kendi çıkarları için kullanmak. Türkiye ise diplomatik yollarla bu planı engellemeye çalışıyor. Türkiye aynı zamanda bir yandan içeride uzlaşıya vararak PKK’nın silah bırakmasını sağlarken, diğer yandan Suriye hükümeti ve Trump yönetimi ile koordinasyon içinde hareket ediyor.”
Türkiye'nin birden fazla kartla oynadığını ve Suriye'nin sosyal, ekonomik, askeri ve güvenlik alanları açısından yeni bir vizyona sahip olduğunu vurgulayan Esmer, buna karşın İsrail’in Suriye'ye karşı tamamen bencil bir güvenlik vizyonuna sahip olduğunu, bunun da ABD’nin Suriye konusunda Türkiye ile daha fazla uyum içinde olmasını sağladığını söyledi.