Beyin aktivitelerini hiç olmadığı kadar ayrıntılı kaydeden cihaz geliştirildi

Araştırma yeni gelişen beyin-bilgisayar arayüzleri alanında atılımlara ön ayak olabilir

Bir dizi yeni beyin sensörü doğrudan insan beyninin yüzeyinden elektrik sinyalleri kaydedebiliyor (David Baillot / UC San Diego)
Bir dizi yeni beyin sensörü doğrudan insan beyninin yüzeyinden elektrik sinyalleri kaydedebiliyor (David Baillot / UC San Diego)
TT

Beyin aktivitelerini hiç olmadığı kadar ayrıntılı kaydeden cihaz geliştirildi

Bir dizi yeni beyin sensörü doğrudan insan beyninin yüzeyinden elektrik sinyalleri kaydedebiliyor (David Baillot / UC San Diego)
Bir dizi yeni beyin sensörü doğrudan insan beyninin yüzeyinden elektrik sinyalleri kaydedebiliyor (David Baillot / UC San Diego)

Araştırmacılar insan beyninden gelen sinyalleri rekor seviyede ayrıntılı biçimde kaydedebilen ve böylece beyin-bilgisayar arayüzleri için yeni olanaklar sunan bir sensör geliştirdi.
The Independent'ın haberine göre, Kaliforniya San Diego Üniversitesi'nden Profesör Shadi Dayeh liderliğindeki mühendis ve cerrah ekibi, beyin zarındaki aktiviteyi mevcut teknolojilerden 100 kat daha yüksek çözünürlükte okumalarını mümkün kılması için binlerce elektrokortikografi (ECoG) sensörü yerleştirilmiş yoğun dizilimli bir ızgara kullandı.
Üç santimetreye üç santimetre boyutlarında ince ve esnek dizilim, beynin belirli bölümlerine son derece ayrıntılı bir görüş sunuyor ve klinik kullanım için onaylanması halinde bunun geniş kapsamlı etkileri olabilir.
Erken uygulamalar cerrahların son derece net beyin sinyali bildirimleri almasını sağlayarak sağlıklı dokuya zarar vermeden tümörleri çıkarmak için daha iyi rehberlik sunabilir ve ilaca dirençli epilepsinin cerrahi tedavisine imkan tanıyabilir.
Beyin cihazı daha uzun vadede felç veya elektriksel uyarıyla tedavi edilebilen Parkinson gibi nörodejeneratif başka rahatsızlıkları olanlara yardım etmek için kalıcı bir kablosuz implant görevi görebilir.
Bunun da ötesinde, ECoG teknolojisi, bilgisayarları sadece düşünerek kontrol etmekten doğrudan beyninize müzik akışına kadar potansiyel uygulama yelpazesi çok geniş olan, giderek ilerleyen beyin-bilgisayar arayüzleri alanında kullanılmak üzere geliştirilebilir.
Örneğin beynin nasıl çalıştığına ilişkin yeni bilgiler ortaya çıkararak cihaz, beyin dalga modellerinden faydalanarak el hareketlerini yeni şekillerde yorumlamak için kullanılabilir.

Beyin-bilgisayar arayüzü teknolojisi üzerinde çalışan en tanınmış şirketlerden biri olan Elon Musk'ın Neuralink girişimi, geliştirdiği çipi bu yıl içinde insanlarda denemeye başlamayı hedefliyor.
Profesör Dayeh'in ekibi şimdiden ECoG cihazını halihazırda planlanmış beyin ameliyatlarının "dinlenme süresinde" araştırmaya katılmayı kabul eden 19 kişi üzerinde test etti.
Bir sonraki adım, teknolojinin bilim insanlarına verilen 12,25 milyon dolarlık hibeyle finanse edilecek klinik deneyini gerçekleştirmek olacak.
Araştırma bu hafta Science Translational Medicine adlı bilimsel dergide yayımlandı.



Meta, yapay zekâ ihtiyaçları için nükleer enerjiye yöneliyor

Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)
Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)
TT

Meta, yapay zekâ ihtiyaçları için nükleer enerjiye yöneliyor

Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)
Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)

Meta, Constellation Energy'den nükleer enerji satın almak için 20 yıllık bir anlaşma imzalayarak, teknoloji devlerinin veri merkezlerinin artan enerji ihtiyaçlarını karşılamak için sektörle iş birliği yapma eğilimini sürdürdü.

Meta, Haziran 2027'den itibaren Constellation'ın Illinois'deki Clinton Temiz Enerji Merkezi'nden yaklaşık 1,1 gigavat güç satın alacak. Bu, tesisin tek nükleer reaktörünün toplam çıktısını temsil ediyor.

İki şirket, uzun vadeli anlaşmanın santralin devam eden işletimini ve yeniden lisanslanmasını destekleyeceğini doğruladı.

Şarku’l Avsat’ın CNBC'den aktardığına göre Meta'nın taahhüdü olmadan santral, 2017'den bu yana kullandığı emisyonsuz kredinin süresi dolduğunda kapanma riskiyle karşı karşıyaydı.

Constellation Başkanı ve CEO'su Joe Dominguez, “Meta ile ortaklık yapmaktan gurur duyuyoruz... Meta, mevcut santrallerin yeniden lisanslanmasını ve genişletilmesini desteklemenin yeni enerji kaynakları bulmak kadar etkili olduğunu fark etti” ifadelerini kullandı.

Clinton Centre'ın üretimini de 30 megawatt artıracak olan anlaşmanın şartları açıklanmadı. Santral doğrudan Meta'nın veri merkezlerini beslemeyecek; teknoloji devinin yüzde 100 temiz enerji üretme hedefine katkıda bulunurken bölgesel şebekeye güç sağlamaya devam edecek.

Bu duyuru, büyük teknoloji şirketleri ile nükleer endüstri arasında yapılan bir dizi anlaşmanın sonuncusu. Eylül ayında Constellation, Three Mile Island'ı yeniden çalıştıracağını ve 20 yıllık bir anlaşma kapsamında Microsoft'a enerji satacağını duyurmuştu.

Google geçtiğimiz yıl küçük modüler nükleer reaktörler (SMRs) geliştiren Kairos Power ile yaptığı iş birliğinin ardından üç yeni nükleer tesisin geliştirilmesini finanse etme sözü verdi. Amazon ise ekim ayında bu reaktörlerin geliştirilmesi için 500 milyon dolardan fazla yatırım yaptı ve Mart 2024'te Susquehanna Nükleer Santrali’nde faaliyet gösterecek bir veri merkezi kompleksi satın aldı. Amazon, Google ve Meta gibi teknoloji devleri mart ayında Dünya Nükleer Birliği öncülüğünde 2050 yılına kadar nükleer enerjinin küresel olarak üç katına çıkarılması çağrısında bulunan bir taahhüdü imzaladılar.

Ancak Constellation ile yapılan anlaşma, Meta'nın nükleer enerji sektörüne ilk resmi girişi anlamına geliyor. Şirket aralık ayında, ABD'de bir ila dört gigawatt arasında yeni nükleer kapasite ekleme arzusunu belirterek, ortak olacak nükleer enerji geliştiricileri bulmak için bir teklif talebinde bulundu. Gelişmiş nükleer enerjiye odaklanan bu teklif halen değerlendirme aşamasında ve şirketin Clinton tesisine verdiği destekten farklı.

Meta Küresel Enerji Başkanı Urvi Parekh şunları söyledi: “Yapay zekâ hedeflerimizi ilerletmeye devam etmek için temiz ve güvenilir enerjiyi güvence altına almak şart. Clinton tesisinin önümüzdeki yıllarda da faaliyet göstermesine katkıda bulunmaktan ve bu tesisin ABD'nin enerji liderliğini ilerletmenin önemli bir parçası olduğunu göstermekten gurur duyuyoruz.”

Başkan Donald Trump kısa bir süre önce, 2050 yılına kadar ABD'nin nükleer kapasitesini dört katına çıkarma hedefiyle nükleer enerjinin yaygınlaştırılmasını hızlandırmayı amaçlayan dört kararname imzaladı. Bu kararnameler, diğer hususların yanı sıra, Nükleer Düzenleme Komisyonu'nun elden geçirilmesini ve yerli bir nükleer yakıt tedarik zinciri kurulmasını öngörüyor.

Beyaz Saray ayrıca, küçük modüler reaktörler de dahil olmak üzere reaktörlerin düzenleyici onayının hızlandırılması çağrısında bulundu. Geçmişte nükleer projeler yüksek ön maliyetlerden ve uzun inşaat programlarından mustaripti. Sektör, küçük nükleer reaktörlerin nükleer enerjiyi genişletmek için daha uygun maliyetli bir yol olacağını umuyor. Şu anda ABD'de faaliyette olan küçük nükleer reaktör bulunmuyor.

Diğer yandan Constellation dün yaptığı açıklamada, Clinton sahasında küçük bir nükleer reaktör inşa etme olasılığı için Nükleer Düzenleme Komisyonu'ndan yeni bir lisans almayı değerlendirdiğini duyurdu.