İsrail polisi, Pegasus ile belediye başkanlarını dinlemiş

İsrail polisi, belediye başkanlarının telefonlarını dinlemek için casus yazılım programı Pegasus'u kullandı

Eski İsrail Başbakanı Netanyahu'nun yolsuzluk davalarına karşı olan göstericilerin bazılarının telefonları polis tarafından hacklendi (EPA)
Eski İsrail Başbakanı Netanyahu'nun yolsuzluk davalarına karşı olan göstericilerin bazılarının telefonları polis tarafından hacklendi (EPA)
TT

İsrail polisi, Pegasus ile belediye başkanlarını dinlemiş

Eski İsrail Başbakanı Netanyahu'nun yolsuzluk davalarına karşı olan göstericilerin bazılarının telefonları polis tarafından hacklendi (EPA)
Eski İsrail Başbakanı Netanyahu'nun yolsuzluk davalarına karşı olan göstericilerin bazılarının telefonları polis tarafından hacklendi (EPA)

İsrailli kaynakların aktardığına göre İsrail polisi, İsrail siber saldırı şirketi NSO Group'un şüpheli telefonların izlenmesini sağlayan casus yazılım programı Pegasus'u aralarında devlet görevlileri, iş insanları, muhalif protesto gruplarını dinlemek için mahkeme izni olmaksızın kullandı.
Polis kaynakları, çok sayıda belediye başkanı ve yerel meclisin yanı sıra birçok üst düzey yetkili ve onlara yakın kişilerin takip edildiğini ortaya çıkardı. Kaynaklar, polisin bu dinlemeleri belediye başkanlarına karşı dahi hiçbir gerekçe göstermeden, suç şüphesi olmadan veya haklarında yolsuzluk dosyası açmadan yaptığını söyledi.
Her ikisi de Yediot Ahronot gazetesine bağlı olan Ynet internet sitesi ve ekonomi gazetesi Catalist, İsrail polisinin gizli siber biriminin üyelerinin ülkedeki 3 belediye başkanının telefonuna Pegasus casus programını yerleştirdiğini bildirdi.  Bu, bir mahkeme emri olmadan ve suç işleme olasılığına dair belgelenmiş kanıtlar veya yolsuzluk dosyaları olmadan yapıldı.
Web sitesi, başkanların telefonlarının izlenmesinin ardından birim üyelerinin herhangi bir suç şüphesine rastlamadıklarını söyledi. Ardından üç belediye başkanına yakın kişilerin telefonları dinlendi.
Polis rüşvet aldığına dair kanıt bulmak amacıyla bir belediye başkanının telefonunu hacklemek için casus yazılım programı Pegasus'u kullandı. Delil bulunduktan sonra kamu soruşturması açıldı ve telefonda bulunan veri belediye başkanı aleyhine delil olarak kullanıldı.
Polis, yasada izin verildiği iddia edilen bir boşlukla bunu yaptığını ileri sürdü.
Başka bir olayda, başka bir belediye başkanının telefonunu hacklemek için yine Pegasus kullanıldı. Dinleme sonucunda belediye başkanının bir müteahhitten rüşvet aldığından şüphelenildi. Ancak soruşturma sonucunda iddianame hazırlamak için yeterli delil toplanamadı.
İsrail polisinin, devlet görevlilerini mahkeme izni olmaksızın dinlemek için casus yazılım programı Pegasus’u kullanmaları dün (Pazar) İsrail'de büyük ses getirdi. İsrail İçişleri Bakanı Ayelet Shaked, bunu "demokrasinin temellerini istikrarsızlaştıran tehlikeli bir eylem" olarak değerlendirdi.
Shaked, “Bu araçlar, haklarında ciddi bir suç işlediklerine dair gerçek bir kanıt bulunmayan kişilere karşı kullanılmamalı. Kamu Başdenetçisi (Ombudsman) polisin casus yazılım programını kullanması ile ilgili mümkün olan en kısa sürede bir rapor yayınlamalı” diye konuştu.
İsrail Emniyet Genel Müdürü Kobi Shabtai, kampanyaya, polisinin yalnızca yasalara göre hareket ettiğini ve telefon dinleme bağlamındaki tüm çalışmalarının yalnızca yasal bir otoritenin emriyle yapıldığını söyleyerek yanıt verdi. Polisin yolsuzluk soruşturmalarını kısıtlamak için siyasi baskılara boyun eğmeyeceğini ve bu soruşturmalarda yasal araçlarına bağlı kalacağını açıkladı.
Görev süresi sırasında bu casusluk operasyonunu başlatan eski Polis Başmüfettişi Ronnie Elsheikh, “Belediye başkanlarının birçoğu kasıtsız ihlal yaptılar, yolsuzluk niyetiyle değil” dedi.
Şarku’l Avsat’ın Calcalist gazetesinden aktardığı habere göre “geçtiğimiz hafta başlatılan soruşturmada İsrail polisinin Pegasus programını ilk kez Aralık 2013'te Yohanan Danino'nun polis genel müfettişi olduğu dönemde ele geçirdiği ortaya çıktı.”
Pegasus'u satın almanın ve bakımını yapmanın maliyeti on milyonlarca dolara ulaştı. Program 2015 yılında Polis Başmüfettişi Ronnie Elsheikh döneminde aktif hale getirildi. Bu program kapsamında birçok seçilmiş kişi ve siyasi aktivist, telefonlarında aşırı takip ve casusluğa maruz kaldı.
Olay bir protesto dalgasına yol açtığı ölçüde, İsrail'de polisi savunmak için bir karşı kampanya da düzenleniyor.



Dürziler ile Bedeviler arasındaki çatışmalar devam ederken, İsrail Suveyda'daki tankları hedef aldı

Suveyda'da konuşlanan Suriye İç Güvenlik Güçleri mensupları (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Suveyda'da konuşlanan Suriye İç Güvenlik Güçleri mensupları (Suriye İçişleri Bakanlığı)
TT

Dürziler ile Bedeviler arasındaki çatışmalar devam ederken, İsrail Suveyda'daki tankları hedef aldı

Suveyda'da konuşlanan Suriye İç Güvenlik Güçleri mensupları (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Suveyda'da konuşlanan Suriye İç Güvenlik Güçleri mensupları (Suriye İçişleri Bakanlığı)

İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee bugün yaptığı açıklamada, ordu kuvvetlerinin Suriye'nin güneyinde bulunan Suveyda bölgesindeki Semia köyü civarında konuşlanmış tanklara yönelik bir saldırı gerçekleştirdiğini duyurdu.

Adraee X platformu üzerinden yaptığı açıklamada, “Kısa bir süre önce İsrail ordusu kuvvetleri Suriye'nin güneyindeki Semia köyü (Suveyda bölgesi) civarında birkaç tanka saldırdı” dedi.

Suriye devlet medyası bugün Suveyda'da bir dizi ordu personelinin ‘yasadışı’ gruplar tarafından hedef alındıktan sonra hayatını kaybettiğini bildirdi.

Suriye resmi haber ajansı SANA, ‘Suveyda'daki çatışmaları durdurmak ve halkı korumak için görevlendirildikleri sırada yasadışı gruplar tarafından hedef alınan’ bir dizi ordu personelinin öldürüldüğünü duyurdu. Şarku’l Avsat’ın yerel medya kaynaklarından aktardığına göre en az dört ordu personeli öldürüldü.

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi'ne (SOHR) göre, Dürzi savaşçılar ile Bedevi aşiretler arasındaki ölümcül çatışmalar devam ederken Suriye birlikleri bugün ülkenin güneyindeki Suveyda'ya konuşlanmaya başladı. Çatışmalarda, altısı Suriye askeri olmak üzere 50 kişi hayatını kaybetti.

Cumartesi günü başlayan çatışmalar, geçtiğimiz aralık ayında Beşşar Esed'in devrilmesinden sonra iktidara gelen Suriye'deki geçiş dönemi yetkililerinin karşı karşıya kaldığı güvenlik sorunlarını ön plana çıkarıyor.

Daha önce de mart ayında Suriye kıyı kesiminde ölümcül olaylar yaşanmış ve nisan ayında Şam yakınlarında Dürzi militanlar ile güvenlik güçleri arasında çatışmalar çıkmıştı.

SOHR ve yerel medya ağı Suveyda 24’e göre Suveyda vilayetinin batı kırsalındaki bazı köylerde çatışmalar düne kadar devam etti.

SOHR, Suveyda vilayetinde ve kırsalındaki bölgelerde yaşanan çatışmalarda ve karşılıklı bombardımanlarda 50 kişinin öldüğünü (Aralarında iki çocuğun da bulunduğu 34 Dürzi, 10 Bedevi ve altı Suriye askeri) açıkladı.

‘Kurumsal boşluk’

Suriye Savunma Bakanlığı, Suveyda vilayetindeki olaylarla ilgili bir açıklama yayınladı. Açıklamada, “Suveyda vilayetinde son iki gün içinde meydana gelen ve birçok mahalle ve kasabada 30'dan fazla ölü ve 100'e yakın yaralıya yol açan kanlı gelişmeleri büyük bir üzüntü ve endişeyle takip ediyoruz” denildi.

Açıklamanın devamında şu ifadeler yer aldı: “İçişleri Bakanlığı ile koordinasyon halinde, uzman askeri birliklerimizi etkilenen bölgelere konuşlandırmaya, siviller için güvenli koridorlar sağlamaya ve çatışmaları hızlı ve kararlı bir şekilde çözmeye başladık. Askerlerimizin sivilleri yasalara uygun olarak koruma konusundaki kararlılığını yineliyoruz. Bu çatışmaların patlak vermesine eşlik eden kurumsal boşluk, kaos ortamının daha da kötüleşmesine katkıda bulunmuş ve resmi güvenlik veya askeri kurumların müdahale etme kabiliyetinden yoksun olması, sükûnet ve itidal çabalarını engellemiştir.”

SOHR’a göre çatışmalar cumartesi günü Dürzi bir sebze tüccarının Suveyda-Şam yolu üzerinde kontrol noktaları kuran Bedevi silahlı kişiler tarafından kaçırılmasıyla başladı ve daha sonra iki taraf arasında karşılıklı adam kaçırmaya dönüştü.

Yerel bir medya kuruluşu olan Suveyda 24, ‘daha sonra her iki taraftan kaçırılan kişilerin dün gece serbest bırakıldığını’ bildirdi.

Ancak SOHR, bu son karışıklıkların, Şam yakınlarındaki Dürzi bölgelerinde ve Suveyda'da Dürzi militanlar ile güvenlik güçleri arasında ‘nisan ayında patlak veren mezhep çatışmalarından bu yana devam eden gerginlikten’ kaynaklandığını belirtti. Güvenlik güçlerinin yanı sıra, eyaletteki Sünni Bedevi aşiret mensupları da çatışmalara katıldı.

‘Güvenliği sağlamak’

Nisan ayında patlak veren şiddet olaylarında aralarında Dürzi militanlar ve güvenlik güçlerinin de bulunduğu en az 119 kişi hayatını kaybetti. Çatışmaların ardından Suriye hükümeti temsilcileri ve Dürzi ileri gelenleri gerilimi kontrol altına almak için ateşkes anlaşmaları imzaladı.

Mayıs ayından bu yana Dürzi militanlar, yerel gruplar ve yetkililer arasında yapılan bir anlaşma çerçevesinde Suveyda'da güvenliği sağlıyordu. Ancak silahlı Sünni Bedevi aşiret mensupları da vilayet kırsalında konuşlanmış durumda.

İçişleri Bakanı Enes Hattab X platformu üzerinden yaptığı açıklamada, “Devlet kurumlarının, özellikle de askeri ve güvenlik kurumlarının yokluğu, Suveyda ve kırsalında devam eden gerilimin başlıca nedenlerinden biri. Güvenliği sağlamadan, iç barışı ve tüm ayrıntılarıyla normal hayata dönüşü sağlamak için kurumların rolünü etkinleştirmeden buna bir çözüm bulunamaz” değerlendirmesinde bulundu.

İçişleri Bakanlığı daha önce yaptığı açıklamada, kuvvetlerini Savunma Bakanlığı ile koordineli olarak konuşlandırmaya başlayacağını duyurmuştu. Bakanlık yaptığı açıklamada, çatışmaların ‘önceki dönemlerde biriken gerginliklerin arka planında’ meydana geldiğini belirtti.

Yinelenen gerginlikler

Çatışmaların ardından Suveyda Valisi Mustafa el-Bekkur, ‘akla ve diyaloğa yanıt verilmesi’ çağrısında bulundu. El-Bekkur, “Yerel ve aşiret yetkililerinin gerginliği kontrol altına almak için gösterdikleri çabaları takdir ediyor ve devletin vatandaşlarını korumaktan geri durmayacağını vurguluyoruz” dedi.

Dürzi liderler sükûnet çağrısında bulunarak, Şam makamlarını müdahaleye davet etti.

Yeni yönetim iktidarı devraldıktan sonra Şam'ı ziyaret eden uluslararası toplum temsilcileri ve Batılı delegeler, özellikle çeşitli bölgelerde yaşanan mezhepsel şiddet ve ihlallerin ardından dışlanmaları korkusuyla, azınlıkların korunması ve geçiş döneminin yönetimine katılımlarının sağlanması için yetkililere çağrıda bulundu.

Haziran ayında Şam'da bir kiliseye düzenlenen ve 25 kişinin ölümüyle sonuçlanan intihar saldırısından hükümetin DEAŞ'ı sorumlu tutması Suriye'deki azınlıkların korkularını daha da arttırdı.

Sayılarının bir milyondan fazla olduğu tahmin edilen Dürziler çoğunlukla Lübnan, Suriye, Filistin toprakları ve Ürdün'deki dağlık bölgelerde yaşıyor.

Suriye'deki sayılarının 700 bin civarında olduğu tahmin ediliyor ve bunların çoğu ülkenin güneyinde, kaleleri olan Suveyda vilayetinde yaşıyor. Şam yakınlarındaki Ceramana ve Sahnaya şehirlerinde de bulunuyorlar ve ülkenin kuzeybatısındaki İdlib'de sınırlı bir varlıkları var.

Geçtiğimiz nisan ayındaki çatışmaların ardından İsrail Suriye'de hava saldırıları başlattı ve Şam'ı Dürzi toplumu üyelerine zarar vermemesi konusunda uyardı.