Hartum’daki protestolarda bir ölü ve onlarca yaralı

Hartum’daki darbe karşıtı protestolarda ölü ve onlarca yaralı. Ümmet Partisi Burhan’a istifa çağrısı yaptı.

Hartum sokaklarında dün düzenlenen gösteriler (Reuters)

Sudan’ın başkenti Hartum’da Cumhurbaşkanlığı Sarayı çevresinde güvenlik güçlerinin kullandığı mermiyle en az bir gösterici hayatını kaybetti onlarca kişi yaralandı. Protestolarda bugüne kadar ölenlerin sayısı 74’e yükseldi.
Binlerce Sudanlı askeri darbeyi protesto için dün (pazartesi) Hartum ve diğer şehirlerde sokaklara inerek gösteriler düzenledi. Fakat güvenlik güçleri göstericilere orantısız güç kullandı. Ulusal Ümmet Partisi, Ordu Komutanı Abdulfettah el-Burhan’a görevden derhal istifa etme ve yönetimi sivillere devretme çağrısında bulundu.
Ordu güçleri, Ani Müdahale Kuvveti unsurları başkent Hartum ve ilçeleri Umdurman ile Bahri’nin sokaklarında yoğun güvenlik önlemleri alırken, çevik kuvvet güçleri de genellikle Genelkurmay Başkanlığı binası ve Cumhurbaşkanlığı Sarayı çevresinde konuşlandı.
Hartum Valiliği Güvenlik Komitesi, barışçıl olması koşuluyla ifade özgürlüğüne vurgu yaparak, egemenliğin temsilcisi olan stratejik kurumların ve gösterici grupların güvenliğini koruma talimatı verdi.
Sudan Merkezi Doktorlar Komitesi, Facebook resmi sayfasında paylaştığı açıklamasında, darbe otoritesi güçlerinin açtığı ateşte göğsüne kurşun isabet eden bir göstericinin hayatını kaybettiğini bildirdi.
Komite, açıklamasında, “Darbe güçleri dün askeri darbeye karşı çıkan barışçıl göstericilere vahşet ve orantısız güç uyguladı. Aynı şekilde mahallelerin içinde göstericileri kovalamayı sürdürdü” ifadelerini kullandı.
Açıklamada, Hartum’da Cumhurbaşkanlığı Sarayı’na doğru yürüyen gösterici gruplar ile Umdurman’ın El-Erbain Caddesi’ne çıkan göstericilerin orantısız şiddetle karşılaştıkları, darbe güçlerinin ses bombalarının yanı sıra gerçek mermi ve yoğun bir şekilde göz yaşartıcı gaz kullandığı ve büyük gruplar halinde göstericileri birkaç yönden kuşattıkları bildirildi. El Cezire eyaletinin başkenti VadMedeni kentinde (en büyük şehirlerden biri kabul edilir) büyük kalabalıklar şehit Muhammed Faysal’ın Ed-Debbağa banliyösündeki Şuayriyye bölgesinde bulunan evinin önünde toplandı. Faysal 17 Ocak’ta milyonluk gösteriler sırasında boynuna isabet eden mermi nedeniyle hayatını kaybetmişti.
Hartum’daki güvenlik ve polis güçleri, Cumhurbaşkanlığı Sarayı’na yaklaşmaya çalışan binlerce protestocuyu plastik mermi ve göz yaşartıcı gaz kullanarak dağıttı. Polisin müdahalesi sonucu göstericiler arasında yaralananlar olurken, bazı göstericiler göz yaşartıcı gazdan etkilenerek boğulma tehlikesi atlattı.
Şarku’l Avsat’a konuşan görgü tanıkları, Vad Medeni kentinde alana inen göstericiler konvoy oluşturarak kentin ana çarşısından başlayıp şehrin mahallelerini dolaştı. Göstericiler yürüyüş sırasında orduya kışlasına dönme ve yönetimi sivillere devretme çağrısı yapan sloganlar attı.
Faysal’ın annesi kalabalığa hitaben yaptığı konuşmada, göstericilere yönelik ölüm ve şiddetin durdurulmasını talep etti. Sivil siyasi liderler de kalabalıklara yaptıkları çağrıda, “askeri darbe düşene kadar gösterilerin barışçıl yapısını koruma” talebinde bulundu.
Görgü tanıkları polis güçlerinin Vad Medeni’de Nil Caddesi’nde kontrolü ele geçiren binlerce göstericiyi dağıtmak için yoğun bir şekilde göz yaşartıcı gaz kullandığını aktardı.
Vad Medeni geçtiğimiz haftadan bu yana sürekli gösterilere sahne oluyor. Nitekim göstericiler parke taşları yığarak kentteki cadde ve köprüleri trafiğe kapatıyor. Askeri darbe karşıtı muhalif siyasi partiler ile direniş komitelerinin çağrıları üzerine Vad Medeni’de başlatılan sivil itaatsizlik ve grev nedeniyle hayati öneme sahip tesislerde çalışmalar durdu. Ülkenin birçok kenti, Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri (ÖDBG) ile direniş komitelerinin milyonluk gösteri çağrısına yanıt verdi. Milyonluk gösteriler kapsamında El-Abyad, Ed-Damar, Kosti, Kesla, Şendi, Nyala, el-Faşır, Port Sudan, ez-Zanci, Dankla, Atbara, el-Kadarif ile diğer kentlerde binlerce kişi sokağa indi. Göstericiler askerlerin yönetimi bırakmasını ve barışçıl göstericilerin ölümünden sorumlu kişilerin yargılanmasını talep etti.
Bu bağlamda, Ulusal Ümmet Partisi, Ordu Komutanı Abdulfettah el-Burhan’a yönetimden derhal istifa etme, 25 Ekim darbesiyle ilgili tüm izleri silme ve darbeye dayalı olarak alınan kararları geri çekme çağrısında bulundu.
Ümmet Partisi, siyasi bürosunun düzenlediği toplantının ardından yaptığı açıklamada, yönetimi devretme prosedürlerine ilişkin ek bir belge hazırlamaya başladığını ve bu belgenin askeri darbe liderlerinin yer aldığı gruba teslim edileceğini kaydetti.
Açıklamada, meşruiyetin geri alınması amacıyla siyasi süreçle ilgili yürütülen istişarelere rağmen darbeci liderlerin barışçıl göstericilere karşı şiddeti tırmandırmaya devam ettiği vurgulandı. Açıklamaya göre, barışçıl göstericilere yönelik şiddet Hartum ve diğer eyaletlerde milyonluk gösterilerin düzenlendiği 17 Ocak’ta zirveye ulaştı. Nitekim söz konusu gösterilerde 9 kişinin hayatını kaybetmesi sonucu darbeden bu yana ölenlerin sayısı 72’ye ulaştı, 2 binden fazla kişi yaralandı ve bazılarının durumunun kritik olduğu belirtiliyor.
Açıklamada ayrıca darbeci liderlerin katliamlar gerçekleştirerek vahşeti sürdürdüğü, devrimcileri tutukladığı, yoğun bakım odalarındaki yaralıları kaçırdığı ve buna ek olarak şehit cenazelerinde oluşan konvoydaki kişileri darp ettiği ifade edildi. Ümmet Partisi her türlü barışçıl direnişe olan desteğini yineledi.