عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Filistin ve Yaser Arafat Sergisi: Arafat'ın karikatürleri yoğun eleştirilerin ardından kaldırıldı

İştiyye, dünyanın dört bir yanından karikatüristlerin katılımıyla “Filistin ve Yaser Arafat” sergisinin açılışını yaptı (WAFA)
İştiyye, dünyanın dört bir yanından karikatüristlerin katılımıyla “Filistin ve Yaser Arafat” sergisinin açılışını yaptı (WAFA)
    Ramallah/Kifah Zebun
TT
TT

Filistin ve Yaser Arafat Sergisi: Arafat'ın karikatürleri yoğun eleştirilerin ardından kaldırıldı

İştiyye, dünyanın dört bir yanından karikatüristlerin katılımıyla “Filistin ve Yaser Arafat” sergisinin açılışını yaptı (WAFA)
İştiyye, dünyanın dört bir yanından karikatüristlerin katılımıyla “Filistin ve Yaser Arafat” sergisinin açılışını yaptı (WAFA)

Yaser Arafat Müzesi, yoğun bir halk eleştirisi ve Fetih hareketi yöneticilerinin tehditlerinin ardından Filistinli ve yabancı sanatçıların Filistinli efsanevi lideri çizdikleri çeşitli karikatürleri kaldırdı.
Yaser Arafat Müzesi'nden yapılan açıklamada, "Filistin ve Yaser Arafat" sergisinde sergilenen çizimlerin tartışma ve incelemeye tabi tutulduğu belirtildi.
Açıklamada, “Karikatürler herhangi bir dini veya etnik tartışmadan uzaktı ve Filistin davasına ve merhum Filistinli lider Yaser Arafat'a olan desteği temsil ediyordu. Ebu Ammar karikatürleri, sanatçıların sanatsal, kültürel ve sosyal perspektifinden çizildi. Bazıları onu Çinli bir perspektiften, bir diğeri Güney Afrikalı, bir diğeri Brezilyalı ama hepsi de bizimle dayanışma perspektifinden gördü. Sergide yayınlananlar Yaser Arafat'ın kişiliği ve sembolüne halel getirmedi. Ancak karikatür tartışmalı ve yaratıcı bir sanattır. Görüntülenen tüm çizimleri inceledik ve Filistin kamuoyunun anlayışına uymayan tüm çizimleri kaldırdık” ifadelerine yer verildi.
Müze mi karikatürleri kaldırdı yoksa Fetih hareketindeki yetkililerin müzeye gelip müdahale etmesiyle mi karikatürler kaldırıldı bilinmiyor.
Fetih hareketindeki yetkililer müzeye geldiler ve Filistin Başbakanı Muhammed İştiyye'nin Pazar günü sergiyi açtığında yaptığı konuşmada övdüğü tablolarla dışarı çıktılar. Yetkililer, itiraz edilen tüm çizimleri yayınlayarak, "Ramallah bölgesi tarafından el konuldu ve imha edildi" açıklamasında bulundular.
Fetih Hareketi Başkan Yardımcısı Mahmud el-Alul şunları söyledi: “Simgesel şehidin tüm karikatürlerinin sergiden kaldırılması için Yaser Arafat Vakfı ile bir görüşme yapıldı. Bu konuda kurumdan açıklama yapılacaktır.”
Bu açıklama, Ramallah'taki hareketin, Yaser Arafat Vakfı Müzesi'nde Yaser Arafat'ın sembolizmine ve onun devrimci kişiliğine hakaret eden çizimlerin reddedildiğini söyleyen bir açıklamasının ardından geldi. Fetih Hareketi’nin açıklamasında şu ifadelere yer verildi: “Onun sembolizmine yönelik herhangi bir hakaret, herkese hakarettir. Fetih hareketinin evlatları olarak çizimlerin kaldırılmasını ve bir özür talep ediyoruz, aksi takdirde onları kendi ellerimizle kaldırmak zorunda kalacağız.”
Vakfın eski başkanı ve Arafat'ın yeğeni Nasır el-Kudve de karikatürlere yönelik sert eleştirilerde bulundu. Kudve, Kurumun şu anki kurucularının yasadışı olduğunu söyleyerek, ilçe temsilcisi dahil başkanlık kurumuna atıfta bulundu. Bu, son liderin vizyonundan, standartlarından ve temsilinden yoksun olan sözde karikatür sergisinde netlik kazandı.
Karikatürlerin bu şekilde sergilenmesine yönelik öfke sosyal medyaya yayıldı. Fetih hareketi üyeleri ve aktivistler, Arafat'ın askeri üniforması içinde ve önceki savaşlarda çekilmiş fotoğraflarını yayınladılar.
Hamas dahil muhalifler de Arafat'ın karikatürlerinin yayınlanmasını eleştirdi. Merhum liderin mirasını korumayı amaçlayan kar amacı gütmeyen bir kamu kuruluşu olan Yaser Arafat Vakfı'na bağlı müze, Pazar günü "Filistin ve Yaser Arafat'ın Karikatürleri" sergisini açtı. 43 ülkeden 100'den fazla ressamın katıldığı sergide 250'si Ramallah'taki Yaser Arafat Müzesi'nin duvarlarına asılan 350 tablo yer aldı. Kalan resimler müzenin girişindeki bir sergide sergilendi.
Serginin açılışını yapan İştiyye, sergiye çok sayıda katılımın Filistinle ve davamızla olan uluslararası dayanışmanın boyutunu ve Yaser Arafat'ın uluslararası toplumda hafızasının sağlam köklere sahip olduğunu gösterdiğini kaydetti.
İştiyye, “Dünyadaki her Filistinlinin ve Arap'ın ve özgürlük ve barış tutkunlarının kalbinde yer alan Yaser Arafat, yalnızca bir Filistin lideri değildi, aynı zamanda uluslararası bir liderdi ve dünya devriminin bayrağının taşıyıcısıydı. Yaser Arafat'ın dünya vizyonunun sanatçıların gözünden ve sanatçının hayal gücünden birçok resim aracılığıyla yansıtıldığı sergide katılım eşi benzeri görülmemiş bir düzeyde oldu.” dedi.
Yaser Arafat Sergisi, müzenin düzenlediği bir dizi sergide sekizincisi sırada yer aldı. Serginin organizatörleri, çalışmaları iki bölüme ayırdı; birincisi direniş, işgal ve Filistinliyi merkeze alan resimler, ikincisi ise çeşitli şekil ve çizimlerle Arafat'ı konu alan farklı resimlere ayrılan bölüm. Sanatçıların milliyetleri, Yaser Arafat'ı karikatürlerinde nasıl tasvir ettiklerini yansıtıyordu, bazı resimlerde Yaser Arafat'ın Çinli veya Japon olduğu görüldü.
Arafat, 2004 yılında Ramallah kentindeki karargahından tedavi görmek üzere Fransa'ya nakledilmiş ardından gizemli bir hastalığa yakalanarak hayatını kaybetmişti. Filistinliler, İsrail’i Arafat’ın ölümünün arkasında olmakla suçluyor.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Ortadoğu'da Dürziler: Gizemli doktrin ve önemli siyasi rol

Suriye’de bir cenaze sırasında Dürzi şeyhleri (AFP)
Suriye’de bir cenaze sırasında Dürzi şeyhleri (AFP)
TT
TT

Ortadoğu'da Dürziler: Gizemli doktrin ve önemli siyasi rol

Suriye’de bir cenaze sırasında Dürzi şeyhleri (AFP)
Suriye’de bir cenaze sırasında Dürzi şeyhleri (AFP)

Dürziler, dini ve sosyal gizliliğini korumaya çalışırken, Ortadoğu'da Lübnan, İsrail ve Suriye gibi yayıldığı ülkelerde siyasi roller oynayan bir azınlığı oluşturuyorlar.

Son birkaç gün boyunca, Güney Suriye'deki Suveyda şehrinde Dürzi milisler, Bedevi milislerle çatışmaya girdiler ve bunun sonucunda yaklaşık 100 kişi hayatını kaybetti. Suriye hükümeti güçleri salı günü Suveyda şehrine girip ateşkes ilan ederken, İsrail Suriye güçlerini hedef alan hava saldırıları düzenlediğini duyurdu. Zira Tel Aviv daha önce azınlık Dürzi halkını korumaya ve Güney Suriye'de asker konuşlandırmayı önlemeye çalışacağına söz vermişti.

Peki Dürziler kimdir ve inançları, siyaset ve toplumdaki rolleri hakkında ne biliyoruz?

Dini inançları

Dürzilik, 11’inci yüzyılın başında, İmamiye’den (İsna Aşeriye) sonra Şiiliğin ikinci en büyük dalı olan İsmâiliyye mezhebinin bir fırkasıdır.

Kendilerine Muvahhidun diyen Dürziler, Lübnan'daki en yüksek dini otorite olan el-Akl Şeyhliğinin web sitesine göre, “Bir ve tek olan, yeri ve göğü yaratan Allah’a” meleklerine, peygamber ve resullerine, ahiret gününe inanırlar.

Mezhep mensupları ile sınırlı olan öğretilerinin gizliliğini açıklar şekilde, ritüellerine aşina olan ve adının açıklanmasını istemeyen birinin AFP’ye vurguladığı gibi, Dürziler inançlarında “zahiri mesaj ile batini mesaj”ı temel alırlar.

Bahsi geçen kişi, tek tanrılı dinlerin uzun bağlamlarına dayanan, dini kavramları felsefe ile karıştırma yoluyla Platon'un fikirlerinden etkilenen, “Allah’ın gerçek tevhidinde olgun bir aşamaya” dayanan öğretilerden bahsediyor.

Dürzilik, sözde doğruluk, iman kardeşlerini koruma ve karşılıklı yardım, İblis'i ve bütün şer güçleri tanımama gibi yedi temel tavsiyeyi (esası) benimser ve reenkarnasyonun “mezhebin bir parçası” olduğuna inanır.

Dini günler

Dini günleri, diğer mezhepler ile aynıdır. Ek olarak, kurban bayramından önceki on gün boyunca yapılan günlük toplantılar vardır. Bu toplantılarda dini okumalar, bazı ibadetler, bazı şiirler ve manevi okumalar yapılır. Bunlar Muvahhid birisinin yerine getirmesi halinde gerçek tevhidi uygulamış kabul edileceği yedi esası pekiştirmektedir.

Aynı şekilde, Hicri yeni yılı ihya ederler ve herkes gücü yettiğince zekat öder.

Şeyhleri iman kardeşlerini koruma ve iletişimi koruma ilkesini yerine getirmek için perşembe-cuma gecesi ritüelleri ve ibadetleri eda etmek, dini okumalar yapmak amacıyla toplanırlar.

Mezhebin öğretileri mensupları arasında gizli kalır ve bazı karma evliliklerin varlığına rağmen, genellikle Dürzilerin kendilerine mezhep mensuplarının dışında hayat arkadaşı seçmeleri hoş karşılanmaz.

Yayıldıkları bölgeler

Dindar erkeklerinin siyah kıyafetler giyinip başlarına beyaz sarık sardıkları, kadınlarının ise yine siyah kıyafetler giyip, başlarını ve yüzlerinin bir kısmını örten beyaz bir başörtü taktıkları Dürzilerin sayısının 1 milyondan fazla olduğu tahmin ediliyor.  

Dürzi mezhebi mensupları çoğunlukla Lübnan, Suriye, Filistin toprakları ve Ürdün'deki dağlık bölgelerde yoğun bir şekilde yaşıyorlar.

Suriye'deki nüfuslarının 700 bin olduğu tahmin ediliyor ve çoğu kaleleri sayılan Suveyda şehrinin bulunduğu ülkenin güneyinde yaşıyor. Ayrıca Şam kırsalındaki Ceramana ve Sahnaya ilçeleri ile ülkenin kuzeybatısındaki Idlib'de sınırlı sayıda bulunuyorlar.

Lübnan'da sayılarının yaklaşık 200 bin olduğu tahmin ediliyor ve yoğun olarak ülkenin merkezindeki dağlarda, özellikle de Şuf, Aliya ve el-Metn el-Ala bölgelerinde, ayrıca Cebel el-Şeyh’in batı eteklerindeki Hasbaya ve Raşiya gibi bölgelerde yaşıyorlar.

İsrail'de ise Celile, Karmel Dağı ve işgal altındaki Golan Tepeleri'nde 20'den fazla köyde dağınık bir şekilde yaşıyorlar. Merkezi İstatistik Bölümü'ne göre, İsrail vatandaşlığına sahip olanların sayısı 153 bin. Ek olarak, Golan'da yaşayan yaklaşık 23 bin Dürzi’nin büyük çoğunluğu kalıcı İsrail ikametgah belgesine sahip.

İsrail'deki Dürzi Mirası Merkezi'ne göre, İsrail mezhebi “kendi mahkemeleri ve bağımsız manevi liderliği ile tek başına bir oluşum olarak” tanıyor.

Tarihçi Sami Nesib Makarem, “Dürzi İnancı” adlı kitabında, özellikle Lübnan ve Kuzey Suriye'deki bazı Dürzilerin “16. yüzyıldan itibaren Cebel-i Havran'a göç ettiğini” ve bölgenin “Cebel-i Dürzi” olarak anılmaya başladığını belirtiyor.

Buradan bazıları, özellikle kuzeyde yaklaşık 15 bin ila 20 bin Dürzi'nin yaşadığı Ürdün'e göç etti.

Az sayıda Dürzi de Latin Amerika, Güneydoğu Asya ve Avustralya gibi dünyanın çeşitli bölgelerine ve ayrıca Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve Meksika'ya göç etti.

Sosyal ve politik rol

Dürziler, farklı ülkelere yayılmalarına rağmen yakın bağlarını sürdürmeye çalıştılar.

Beyrut Amerikan Üniversitesi'nden tarihçi Profesör Makram Rabah, Dürziler, Maruniler ve Lübnan Dağı'ndaki çatışmalar üzerine yazdığı bir diğer kitapta şu açıklamayı yapıyor: “Karma evlilikler ve Dürziler arasında ilişkiler var ve din adamları bu ilişkinin sürdürülmesinde önemli bir rol oynuyorlar. Sınırlar çizilmiş olsa da, Dürziler onları gerçekte tanımadılar.”

Makram'a göre, bir azınlık olmalarına rağmen, Ortadoğu'da Dürziler “bölgenin siyasi ve sosyal yaşamında, ekonomik ve sosyal meselelerinde önemli ve bazen öncü bir rol” oynadılar.

Bu durum genellikle, azınlığın rolünü, büyüklüğünün ötesinde şekillendirmede önemli bir etkiye sahip olan feodal liderlerden veya aile liderlerinden kaynaklanıyordu.

Örneğin Lübnan'da lider Kemal Canbolat, 1950'lerden iç savaşın başlangıcı (1975-1990) ve 1977'deki suikastına kadar önemli bir siyasi rol oynadı.

Suriye'de Fransız manda yönetimi, 1921'de Cebel el-Dürzi bölgesine idari bağımsızlık verdi ve bu statü 1937'ye kadar devam etti. Ancak bu dönemde, en önde gelen Dürzi liderlerinden biri olan Sultan Paşa el-Atraş, 1925'te Fransızlara karşı patlak veren büyük bir ayaklanmaya liderlik etti.

İsrail'e gelince, Makram Rabah, Dürzilerin “devlete tamamen entegre olduklarını ve orduda görev yaptıklarını, bunun da onlara devlet nezdinde daha fazla nüfuz sağladığını” açıklıyor.

Suriye'de çatışmanın patlak vermesinin ardından Dürziler, kendilerini çatışmadan ve sonuçlarından uzak tuttular. Birkaç istisna dışında, genellikle rejime karşı silahlanmadılar veya muhalefete katılmadılar. Bulundukları bölgelerde çeşitli silahlı grupların parçası olan Dürziler, Beşşar Esed'in devrilmesinden sonra iktidara gelen yeni yetkililerle henüz bir anlaşmaya varamadılar.

Nisan ayı sonlarında Şam kırsalındaki iki bölgede patlak veren ve Suveyda'ya uzanan çatışmalar, Dürzi milisler ile güvenlik güçlerinin de aralarında olduğu en az 119 kişinin ölümüne yol açtı. Bu kanlı çatışmaya İsrail hava saldırılarıyla müdahale etti ve Şam’ı, Dürzilere zarar verilmemesi konusunda uyardı.

Nadir görülen bir siyasi ayrışmayla, Dürziler arasında son olaylara ilişkin tutumlar farklılaştı. Kemal Canbolat’ın oğlu Lübnanlı lider Velid Canbolat, Dürzileri Müslümanlar ile “sonsuz bir savaşa” sürüklemek konusunda uyarıda bulunurken, dini otoriteler ve Suriyeli Dürzi askeri gruplar, Dürzilerin ülkenin “ayrılmaz bir parçası” olduğunu vurguladılar. Buna karşılık, Suriyeli din adamları ve İsrail’deki Dürzilerin dini lideri Şeyh Muvaffak Tarif, İsrail'e Suriye Dürzilerini koruma çağrısında bulundular.

Rabah, bu tarafların “farklı ajandalara sahip olduğunu ve daha da önemlisi, üç ülkeye uzanan bir nüfuz mücadelesi olduğunu” belirtti.