Şam'ın önde gelen isimleri, yakıt krizi nedeniyle hükümete sert sözlerle yüklendiler

Bu ayın 20'sinde gece vakti Şam caddesi (AFP)
Bu ayın 20'sinde gece vakti Şam caddesi (AFP)
TT

Şam'ın önde gelen isimleri, yakıt krizi nedeniyle hükümete sert sözlerle yüklendiler

Bu ayın 20'sinde gece vakti Şam caddesi (AFP)
Bu ayın 20'sinde gece vakti Şam caddesi (AFP)

Şam'ın önde gelen isimleri, Suriye hükümetine "ısıtma sağlayamadığı" gerekçesiyle sert sözlerle yüklendi ve vatandaşları statükoya itiraz etmeye çağırdı. Söz konusu isimler hükümeti ulusun kararlılığını zayıflatmakla suçladı.
Suriye'nin tüm bölgelerini etkisi altına alan şiddetli bir soğuk dalgası ve ısıtma araçlarının yetersizliği ışığında, önde gelen Suriyeli aktör Firas İbrahim, Facebook hesabından bir paylaşımda bulundu. İbrahim paylaşımında şu ifadeleri kullandı: “Örneğin Rusya'da sıcaklık sıfırın altında 40 dereceye ulaşıyor ve kimse soğuktan şikayet etmiyor. Yani suçlanacak olan soğuk değil. Soğuk her zamanki gibi normal mevsimlik görevini yapıyor. Suçlu ben, sen ve biz, tüm ısıtma araçlarının yokluğunu kabul eden herkes. Masum ve samimi itirazlarımızla ne vicdanları ne de insafları olan insanlar rahatsız olmasın diye sessiz kalıyoruz.”
Ancak kısa süre sonra İbrahim, halkın acılarına değinen paylaşımını sildi. Bu paylaşımını, konuya ilişkin düşüncelerini dile getirdiği başka bir paylaşım takip etti: “Sorun benim yazdıklarımda değil; çünkü yazdıklarımız ve ifade ettiklerimiz çoğu aciz insanın sözcülüğüdür. Sorun yazılanların çarpıtılmasında ve bazı “dahilerin” kendilerine göre yorumlamasında saklı. Yazdığımız fikirleri tehlikeli yollara sürükleyip bu sözlerin ticaretini yapıyorlar. Ben ve benim gibiler, sizin kötü niyetli yorumlarınızdan beriyiz. Paylaşımlarım, yazdıklarımla alakasız başlıklar altında onlarca site tarafından yayınlandığı için bugünden itibaren herhangi bir kamusal konu hakkında yazmayı düşünmüyorum. Çünkü hiçbir zaman kahraman olmak için yazmadım eminim ki bu devirde kahramanlık susmak, tahammül etmek, yaraları ısırmak, konuşmak, ifşa etmek ve itiraz etmek değil. İnsanların her gün gözümün ve kulağımın önünde düşen nabzını tutmaya çalıştım.”
İbrahim'in ilk paylaşımından sonra taciz ve tehditlere maruz kaldığı tahmin ediliyor. Üçüncü bir paylaşımında, bir daha kamu meselelerini tartışmayacağıma söz verdiğim önceki paylaşımıma atfen biri bana “eğer durumu beğenmiyorsan seni (ülkeden ayrılmak üzere) Şam yakınlarındaki havaalanı yoluna yönlendirebilirim” diye yazdı.
İbrahim, paylaşımının altına yapılan yoruma şöyle cevap verdi: "Ben yolu iyi bilirim, ama bu ülkeyi terk ederek benden kurtulmayı düşünmek yerine, benimle birlikte yıkılanları onarmaya çalışırsınız diye umuyordum ki hepimiz burada kalalım... Böyle bir çağrı ve tavsiye uğursuzluktur ve dikkate almazsam kusura bakmayın!"
İbrahim geçen yıl hükümete ve yetkililere yönelik şu sözlerle yüklenmişti: "Bizi su, elektrik, yakıt, gaz, ekmek ve sağlık gibi hayatın en temel ihtiyaçlarından mahrum bırakıyorlar. Hedef, Suriyelilerin insan yaşamının en temel ihtiyaçlarını karşılamak için çalışmaktan başka bir şey düşünememeleri."
Hükümete yönelik sert eleştirileriyle tanınan eski Halk Meclisi (parlamento) üyesi Nebil Salih ise Facebook'ta şunları yazdı: “Soğuk ulusun kararlılığını zayıflatır... Elektrik ve yakıtın paylaştırılması ulusun bedenini zayıflatır. Elektronik mahkemeler ulusun sesini susturur. Ekmek, şeker ve pirinç kuyrukları milleti küçük düşürür. Bir günden fazla yetmeyen maaş, milletin çalışma kabiliyetini zayıflatır. Asker ailelerinin ihtiyaçlarının karşılanmaması ülke cephesini zayıflatır. Resmi makamların yaptıklarının çoğu ulusun ruhunu zayıflatmaya yardımcı olur. Bizimle onlar arasındaki anlaşmazlık, ulusun anlamının yorumlanması konusunda devam ediyor. Ulus halk mı yoksa kaderlerini belirleyen otoriteler mi? Her halükarda milletin kararlılığı, evlatlarının damarlarında yiğitlik aktığı müddetçe bitmez. Onlar, akrabaların ve düşmanların zararlarına karşı sebat ederler.”
Geçen yıl, yetenekli Suriyeli sanatçı Muna Wassef, hükümet kontrolündeki bölgelerde soğuktan ve yaşam standartlarındaki bozulmadan şikayet eden Suriyelilerin ve yoksulların geri kalanına katıldı. Ünlü aktör Beşar İsmail ise daha önce elektrik ve yakıt bulunabilirliğinde krizlerin şiddetlenmesi nedeniyle kışın soğuğun çilesinin arttığını ifade etmişti.



Şara’ya hangi İngiliz kurumu siyasi danışmanlık hizmeti verdi?

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ve İngiltere Ulusal Güvenlik Danışmanı Jonathan Powell'ı gösteren kompozit bir fotoğraf (Independent Arabia)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ve İngiltere Ulusal Güvenlik Danışmanı Jonathan Powell'ı gösteren kompozit bir fotoğraf (Independent Arabia)
TT

Şara’ya hangi İngiliz kurumu siyasi danışmanlık hizmeti verdi?

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ve İngiltere Ulusal Güvenlik Danışmanı Jonathan Powell'ı gösteren kompozit bir fotoğraf (Independent Arabia)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ve İngiltere Ulusal Güvenlik Danışmanı Jonathan Powell'ı gösteren kompozit bir fotoğraf (Independent Arabia)

İsa en-Nehari

Independent Arabia'nın kaynakları Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'ya siyasi danışmanlık hizmeti veren İngiliz kurumun Londra merkezli ‘Inter Mediate’ olduğu açıklandı. ABD'nin eski Suriye Büyükelçisi Robert Ford bu ayın başlarında katıldığı bir konferanstaki konuşmasında, Şera'nın Beşşar Esed rejimini devirmeden yaklaşık iki yıl önce danışmanlık yapmak üzere bu kurumla birlikte çalıştığından söz etmişti.

Inter Mediate’in kurucusu İngiltere’nin mevcut Ulusal Güvenlik Danışmanı

Independent Arabia'nın ulaştığı resmi internet sitesine göre karmaşık çatışmalarda arabuluculuk ve müzakere konusunda uzmanlaşmış bir İngiliz sivil toplum kuruluşu olan Inter Mediate 2011 yılında, daha önce eski İngiltere Başbakanı Tony Blair'in özel kalem müdürlüğünü yapmış olan Jonathan Powell tarafından kuruldu.

Jonathan Powell, İngiltere Başbakanı Keir Starmer tarafından Ulusal Güvenlik Danışmanı olarak atanmasının ardından geçtiğimiz yıl aralık ayında kurumdan ayrıldı ve Downing Street 10 numarada dış politika, güvenlik, savunma, Avrupa ilişkileri ve uluslararası ekonomik işlerin koordinasyonunu üstlendi.

Inter Mediate’in kurucuları arasında Birleşmiş Milletlerin (BM) eski Yemen Özel Temsilcisi ve geçtiğimiz yıl temmuz ayına kadar BM İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı ve Acil Yardım Koordinatörü olan İngiliz diplomat Martin Griffiths de yer alıyor.

Gizli diyaloglar yürütme konusunda uzman

Kurum kendisini, diğer kuruluşların üzerinde çalışması zor olan en ciddi ve karmaşık çatışmaları çözmeye odaklanan bir kuruluş olarak tanımlıyor. Kurumun internet sitesine göre müzakere ve diyalog alanında dünyanın önde gelen uzmanlarını bir araya getiren Inter Mediate, çatışma çözümü alanındaki boşluğu doldurmayı amaçlayan küçük ve esnek bir ekiple faaliyet gösteriyor.

İngiliz kurum, özellikle etkili kanalların bulunmadığı çatışmalarda ‘anlamlı ve gizli diyaloglar’ başlatmayı amaçladığını belirtiyor. Bu da Suriye'deki rolünün belirsizliğini haklı çıkarıyor. Resmi internet sitesine göre kurum ‘dünya genelindeki çatışmaların tarafları için bir iletişim platformu olarak hareket ediyor. Üst düzey siyasetçiler, diplomatlar ve uzmanların uzmanlıklarından ve bilgilerinden yararlanıyor, daha önceki barış süreçlerindeki deneyimlerini paylaşarak tarafların ihtiyaçlarına cevap veriyor.

Filistin ve Yahudi kökenli yeni icra direktörü

Powell'ın ayrılmasıyla kurumun mütevelli heyeti, 2 Aralık 2024 itibariyle Claire Hajaj'ın yeni icra direktörü olarak atandığını duyurdu. Kurumun internet sitesine göre Filistin ve Yahudi kökenli olan Hajaj, 2018 yılında kurumun bünyesine dahil oldu ve burada Politika Direktörü ve ardından CEO Yardımcısı olarak görev yaptı. Haiti'den Gazze'ye kadar dünyanın birçok bölgesinde stratejiyi yönlendirmek ve büyük projeleri denetlemek gibi görevler üstlendi.  

Çatışma çözümü ve müzakere alanındaki kariyerine 2002 yılında Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde (BMGK) Terörle Mücadele Komitesi'nde başlayan Hajaj, 20 yılı aşkın süredir Lübnan, Kosova, Irak, Myanmar, Nijerya, Afganistan ve Pakistan dahil olmak üzere dünyanın dört bir yanındaki çatışma bölgelerinde insani, siyasi ve güvenlik alanlarında yapılan müzakerelere katkıda bulundu. Hajaj, ABD’nin işgalinden sonra isyanın en yoğun olduğu dönemde BM’nin Irak Özel Temsilcisi ile birlikte bölgede çalıştı.

Inter Mediate internet sitesine göre kurum, barışı koruma çabaları ve insani müdahaleler yoluyla çatışmanın etkileriyle başa çıkmak için her yıl milyarlarca dolar harcayan hükümetler ve uluslararası kurumlar gibi büyük kuruluşların kaynaklarından yararlanmayı amaçlıyor.

Robert Ford’dan İngiliz kurumun rolünün perde arkasına dair

ABD'nin eski Suriye Büyükelçisi Robert Ford, bu ayın başlarında Baltimore'daki Uluslararası İlişkiler Konseyi'nin bir oturumunda, çatışma çözümü konusunda uzmanlaşmış adı açıklanmayan bir İngiliz kurumun, yıllarca uluslararası terörist örgütlerde yer alan Ahmed eş-Şara'yı siyasi hayata entegre etme girişiminin arkasında olduğunu açıkladı.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Ford, başlangıçta girişime katılma ve Şara ile görüşme konusunda isteksiz olduğunu, ancak daha sonra İngiliz kurumun daveti üzerine yardım etmeyi kabul ettiğini söyledi.

Suriye'nin Hama şehri

Ford, 2011 yılında Suriye devriminin başlangıcında Hama şehrini ziyaret eden ilk Batılı diplomattı. Bu adım, Suriye rejiminin öfkesini çekti ve Washington'u güvenlik nedenleriyle onu geri çekmeye zorladı. Şu anda Suriye konusunda ABD’nin en önde gelen isimlerinden biri olan Ford, çeşitli düşünce kuruluşlarında ve politika araştırma merkezlerinde araştırmacı olarak çalışıyor.

Suriye Cumhurbaşkanlığı ise Ford'un Cumhurbaşkanı Şara ile yaptığı görüşmelere ilişkin açıklamalarının ‘doğru olmadığını’ belirterek, katıldığı oturumlarda yabancı heyetlerle İdlib deneyimlerini paylaştığı belirtildi. Emekli diplomatın bir İngiliz araştırma ve inceleme kuruluşunun heyeti içinde yer aldığı ifade edildi.

Independent Arabia, Inter Mediate ile iletişime geçmeye çalıştı, ancak bir yanıt alamadı.

Sivil toplum kuruluşlarının rolü

Suriye işleri uzmanı Charles Lister, sivil toplum kuruluşlarının (STK) rolüne ilişkin değerlendirmesinde son yıllarda bazı saygın STK'ların o dönemde sadece Şara liderliğindeki Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) ile değil, aynı zamanda Esed rejimi ve Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile de siyasi gündemlerini anlamak ve müzakerelere dahil etmek amacıyla diyalog kurduğunu belirtti.

Lister, geçmişte uzun yıllar bu tür diyalogların yürütülmesinde görev almış biri olduğunu hatırlatarak, “Bu süreçlerin, güvensizlik ve düşmanlıktan uzak, daha iyi bir anlayışa giden yolu açmada ve nihayetinde gerçek diplomatik ilerleme için gerekli olan güveni inşa etmede kritik bir rol oynadığını rahatlıkla söyleyebilirim” ifadelerini kullandı.