Mali’deki cuntadan Danimarka’ya ‘askerlerini çek’ çağrısı

Kopenhag’dan Mali’ye gönderilen 100 kişilik tabur

Mali’deki askeri cunta yönetimi, Danimarka’ya, yakın zamanda, Fransa tarafından desteklenen Takuba Görev Gücü’ne katılmak üzere gönderdiği yaklaşık 100 askerden oluşan taburu ‘derhal’ geri çekme çağrısında bulundu
Mali’deki askeri cunta yönetimi, Danimarka’ya, yakın zamanda, Fransa tarafından desteklenen Takuba Görev Gücü’ne katılmak üzere gönderdiği yaklaşık 100 askerden oluşan taburu ‘derhal’ geri çekme çağrısında bulundu
TT

Mali’deki cuntadan Danimarka’ya ‘askerlerini çek’ çağrısı

Mali’deki askeri cunta yönetimi, Danimarka’ya, yakın zamanda, Fransa tarafından desteklenen Takuba Görev Gücü’ne katılmak üzere gönderdiği yaklaşık 100 askerden oluşan taburu ‘derhal’ geri çekme çağrısında bulundu
Mali’deki askeri cunta yönetimi, Danimarka’ya, yakın zamanda, Fransa tarafından desteklenen Takuba Görev Gücü’ne katılmak üzere gönderdiği yaklaşık 100 askerden oluşan taburu ‘derhal’ geri çekme çağrısında bulundu

Mali’deki askeri cunta Danimarka’ya, yakın zamanda Fransa destekli Takuba Görev Gücü’ne katılmak üzere Mali’ye gönderdiği yaklaşık 100 askerden oluşan taburu ‘derhal geri çekmesi’ çağrısında bulundu ve taburun Mali tarafından bir onay olmadan gönderildiğini duyurdu. Cunta yönetimi, devlete bağlı televizyon kanalında ve sosyal medyada yayınlanan açıklamasında, Kopenhag yönetiminin askerlerini bir an önce geri çekmesini istediğini çünkü bu askerlerin, Ağustos ayında ordunun gerçekleştirdiği darbeye bağlı yetkililerin onayı olmadan Mali’ye konuşlandırıldığını belirtti.
Kopenhag geçen hafta yaptığı açıklamada yaklaşık 100 Danimarkalı askerden oluşan bir taburun, Afrika Sahel bölgesindeki terörle mücadele yükünü paylaşmak üzere, Fransa tarafından kurulan Avrupa Takuba Görev Gücü’ne katılmak üzere Mali’ye ulaştığını duyurdu. Danimarka Savunma Bakanlığı yaptığı açıklamada, taburun konuşlandırılmasının amacının, Mali’nin ve Mali, Nijer ve Burkina Faso arasındaki sınır üçgeninin istikrarını sağlamak ve terörist gruplara karşı sivilleri korumak olduğunu vurguladı. Danimarka taburu, çoğu özel kuvvetlerden ve askeri doktor olan 90 kişiden oluşuyor. Menaka’da konuşlandırılan taburun görevi 2023 başlarında sona erecek. Fransa tarafından 2020 yılı Mart ayında oluşturulan Takuba Görev Gücü, bölgedeki El Kaide ve DEAŞ bağlantılı örgütlere karşı savaşta Mali güçlerini desteklemeyi amaçlıyor. Fransa’nın liderlik ettiği Takuba Görev Gücü’nde, Hollanda, Estonya, İsveç, Belçika, Çek Cumhuriyeti, Norveç, Portekiz, İtalya, Macaristan ve Danimarka da bulunuyor. Danimarka taburunun Mali’den geri çekilmesine yönelik talep, ülkedeki askeri cunta ile, ordunun yakın bir zamanda yönetimi sivillere geri verme taahhüdünü yerine getirmesini isteyen uluslararası toplum arasında devam eden anlaşmazlıkların sonucu.
Mali, 2012’de ortaya çıkan ve daha sonrasında komşu ülkelere yayılan ayrılıkçı ve radikal hareketler sebebiyle güvenlik ve siyaset krizine girdi. Mali ayrıca, Ocak ayı ortasından bu yana, askeri cuntanın birkaç yıl iktidarda kalma ve Şubat 2022’de iktidarın sivillere geri verilmesini sağlayacak seçimler düzenleme taahhüdüne bağlı kalmamasına karşı olan Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) tarafından uygulanan katı yaptırımlarla yüzleşiyor.



Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
TT

Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)

Sudan'ın batısında bulunan Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki sivillerin durumu, gıda, su ve tıbbi tedaviye erişimin giderek zorlaşmasıyla daha da kötüleşiyor. Açlık ve devam eden çatışmalar, Nisan 2024'ten bu yana şehirde mahsur kalan on binlerce insanın kaderini tehdit ediyor. Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) her geçen gün kötüleşen insani durumun ortasında, gıda maddelerinin şehre girdiği tüm geçitleri ve yolları kapatıyor; temel gıda maddeleri ve yakıt tedarik etme girişimlerini engelliyor.

El-Faşir'deki kaynaklar, HDK’nin her gün pazarları ve hayati tesisleri ağır topçu ateşine tutması nedeniyle büyük marketlerin kapılarını kapatmasının ardından sivillerin büyük zorluklarla gıda temin ettiğini söyledi. Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, “Siviller, mısır unu, şeker, yağ ve sabun gibi temel gıda maddelerini satın almak için meskûn mahallelerdeki küçük marketlere güveniyor” dedi.

Devam eden kuşatmanın bir sonucu olarak, bölge sakinlerinin alım gücü azaldı ve yüksek fiyatlar nedeniyle az miktarda yiyecek bile alamaz hale geldiler.

Bir bölge sakini, banka yoluyla ödeme yapıldığında fiyatların iki katına çıktığını, nakit ödeme yapıldığında ise fiyatların düştüğünü ve çok sayıda bölge sakininin yüksek fiyatlar nedeniyle el-Faşir'den kaçtığını belirtti. Birçok sebze ve meyve türü bir yılı aşkın süredir şehrin pazarlarında bulunmuyor.

Gıda kaçakçılığı

Bazı kent sakinlerine göre, el-Faşir'e mal ve eşya sokmanın tek yolu eşek ve deve gibi hayvanları kullanarak kaçakçılık yapmak, ancak bu da riskli. Çünkü HDK militanları tarafından durduruluyorlar ve çoğu zaman mallara el konuluyor.

VFGHY
Sudanlılar savaştan kaçmak için Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir’in eteklerinde bulunan Ebu Şuk Mülteci Kampı’na sığınıyor. (AP)

Şehir sakinlerinin çoğunluğu, günde darı unu ve mısırdan yapılan tek bir ana öğünle yetiniyor ve ellerinde başka bir şey olmayabiliyor.

Geleneksel yeraltı kuyularından yeterli miktarda içme suyu temin edilse de, bir varilin fiyatının 8 bin Sudan cüneyhini aşması vatandaşların sıkıntılarını artırıyor.

Günde bir öğün ücretsiz yemek sağlayan aşevlerine bağımlı hale gelen ailelerin sayısı her geçen gün artıyor; bazen bu yemekler ihtiyaç sahibi ailelerin sayısına yetmiyor. El-Faşir'deki bazı vatandaşlar, kuşatma altında bulunan kentteki insani durumun özellikle çocuklar, kadınlar ve yaşlılar için ciddi bir zorluk derecesine ulaştığını, yetersiz beslenme nedeniyle zayıf vücutlarının bunu kanıtladığını bildirdi.

Yerlerinden edilen insanlar HDK ve müttefikleri tarafından öldürmeye varan ciddi ihlallere maruz kaldıkları için el-Faşir'den kaçmak da güvenli değil. Bölge sakinleri, kuşatmanın devam etmesi ve el-Faşir'e insani erişimin açılmaması halinde, sonbahar mevsimine girilmesi ve vatandaşların tarım yapamaması nedeniyle durumun daha da kötüleşeceğinden korkuyor.

Saha durumu

El-Faşir'deki geniş alanlar, son birkaç gün içinde siviller arasında onlarca ölüm ve yaralanmaya neden olan, bazıları konutları hedef alan yoğun topçu bombardımanına ve insansız hava aracı (İHA) saldırılarına tanık oluyor.

Yerel kaynaklar, ordunun geçtiğimiz aylarda HDK tarafından el-Faşir'e düzenlenen onlarca saldırıyı püskürtmeyi başardığını bildirdi. El-Faşir sakinleri, Birleşmiş Milletler (BM) ve yardım kuruluşlarının insani yardımın ihtiyaç sahibi sivillere ulaşmasına izin vermesi için HDK üzerinde daha fazla baskı kurmasını bekliyor.

Yerel bir gönüllü grubu olan el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu, çatışmaların ortasında kalan on binlerce masum insanın çektiği acılara son vermek için orduyu şehir üzerindeki kuşatmayı kaldırmaya çağırıyor.

CDFG
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki Hızlı Destek Kuvvetleri mensupları (Arşiv - Telegram)

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan kısa bir süre önce BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in talebi üzerine kentte bir hafta süreyle insani ateşkes yapılmasını kabul etti, ancak HDK bu konuda kendileriyle herhangi bir temas kurulmadığını belirtti.

HDK'ye göre el-Faşir kentinde şu anda siviller bulunmuyor; kentte bulunanlar ordu ve müttefik silahlı gruplara mensup savaşçılar.

Geçtiğimiz haziran ayında BM Güvenlik Konseyi, bir yıldan uzun bir süredir HDK tarafından kuşatma altında tutulan ve ordunun geniş ve yoğun nüfuslu Darfur bölgesindeki son kalesi olan el-Faşir üzerindeki kuşatmanın kaldırılması için bir karar almıştı.