Uzmanlara göre ABD, Güney Çin Denizi'ne düşen F-35'in enkazına Çin'den önce ulaşmaya çalışıyor

AA
AA
TT

Uzmanlara göre ABD, Güney Çin Denizi'ne düşen F-35'in enkazına Çin'den önce ulaşmaya çalışıyor

AA
AA

Uzmanlar, ABD Donanmasının, Güney Çin Denizi'nde tatbikat sırasında düşen F-35C savaş uçağının enkazını Çin'den önce bulmaya çalışacağını belirtiyor.
CNN televizyonunun haberine göre, ABD Donanmasına bağlı 7. Filo yetkililerinden Nicholas Lingo, donanmanın yüz bin tonluk USS Carl Vinson uçak gemisine inişi sırasında güverteye çarparak denize düşen F-35C tipi savaş jetine ilişkin "donanmanın kurtarma operasyonlarının ayarlamalarını yaptığını" açıkladı.

Çin uçağın nerede olduğunu bulmaya çalışacak
Hawaii'deki ABD Pasifik Komutanlığı Ortak İstihbarat Merkezi'nin eski Operasyon Direktörü Carl Schuster de "Çin, biri derin dalış kabiliyetli olmak üzere denizaltılarını kullanarak uçağın konumunu bulmaya ve gözetlemeye çalışacak" ifadesini kullandı.
Schuster, "Uçağı ticari, deniz ve sahil güvenlik unsurlarıyla kurtarmak Pekin yönetiminin kendi kara sularında yabancı askeri ekipmanı veya çevreye potansiyel tehlikesi olan bir ekipmanı kurtardığını iddia etmesine imkan tanıyacak" görüşünü paylaştı.
ABD Donanmasının bölgede belirli bir askeri varlığı tutmaya devam edeceği değerlendirmesinde bulunan Schuster, F-35C enkazının Güney Çin Denizi'nin ne kadar derinliğine gömüldüğüne bağlı olmakla birlikte kurtarma operasyonun aylar alabileceğini dile getirdi.

Çin'in enkaza ulaşmaya çalışması ABD ile arasındaki gerilimi artırabilir
Singapur'daki S. Rajaratman Uluslararası Çalışmaları Okulundan kıdemli araştırmacı Collin Koh da Çin'in böyle bir operasyonu yapmasının siyasi risklere neden olacağını ve bunun da ABD ile gerilimlerin daha da kötüleşmesi riskini beraberinde getireceğini belirterek, "Pekin'in buna tahammül edebileceğine inanmıyorum" dedi.
ABD'nin denizin dibinde tuz buz olan parçalar arasında önemli istihbarat varlığı bırakmayı göze alıp alamayacağını sorgulayan Koh, kalan parçaları herhangi bir tarafın ele geçirmeye çalışabileceğini söyledi.
Uzmanlar, Çin'in kayıp F-35C için arama yapabileceği görüşünü paylaşırken, ABD’nin enkazı yok etmek için torpido ya da patlayıcı kullanmasının muhtemel olduğu değerlendirmesinde bulundu.
ABD donanması kazanın Güney Çin Denizi'nin neresinde gerçekleştiğini açıklamazken, Çin hükümeti, Güney Çin Denizi'nin yüzde 80'i üzerinde hak iddia ediyor.
Pekin yönetiminin Güney Çin Denizi'ndeki egemenlik iddiasına dayanarak adalara üsler inşa etmesine, bölge ülkelerinin yanı sıra ABD de karşı çıkıyor.

Kazada 7 askeri personel yaralanmıştı
Güney Çin Denizi'nde 24 Ocak'ta meydana gelen olayda uçağın pilotu fırlatma koltuğuyla uçaktan atlarken gemide bulunan 7 asker yaralanmıştı.
USS Carl Vinson uçak gemisi görev grubu ile Abraham Lincoln uçak gemisi görev grubu, Güney Çin Denizi'nde ikili uçak gemisi harekat tatbikatı icra ediyordu.
F-35 uçaklarında birçok sorun tespit edilirken, şu ana kadar özellikle F-35B ve F-35C uçaklarının teknik arızalar nedeniyle düşmesi dikkati çekiyor.



İran-İsrail çatışması ne gösterdi?

Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Suudi Arabistan Ulusal Güvenlik Danışmanı Dr. Musaid el-Ayban ve dönemin İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Sekreteri Ali Şemhani ile birlikte, Mart 2023, Pekin (SPA)
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Suudi Arabistan Ulusal Güvenlik Danışmanı Dr. Musaid el-Ayban ve dönemin İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Sekreteri Ali Şemhani ile birlikte, Mart 2023, Pekin (SPA)
TT

İran-İsrail çatışması ne gösterdi?

Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Suudi Arabistan Ulusal Güvenlik Danışmanı Dr. Musaid el-Ayban ve dönemin İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Sekreteri Ali Şemhani ile birlikte, Mart 2023, Pekin (SPA)
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Suudi Arabistan Ulusal Güvenlik Danışmanı Dr. Musaid el-Ayban ve dönemin İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Sekreteri Ali Şemhani ile birlikte, Mart 2023, Pekin (SPA)

Siyaset ve güvenlik uzmanları, Tahran'ın açıklamalarına bağlı kalması ve bölgedeki silahlı örgütlere müdahale ve destekten uzak durması halinde Körfez-İran ilişkilerinin daha güçlü hale gelebileceğini, büyüyebileceğini ve gelişebileceğini belirtti.

Uzmanlar, İran-İsrail çatışmasının, Körfez ülkelerinin bölgesel güvenlik üzerine düşünmeleri, bölgesel güvenlik vizyonlarını istikrar ve güvenliği koruyacak net mekanizmalara dönüştürmeleri ve İran ile Irak başta olmak üzere komşu ülkelerle ortak bir çerçeveye ulaşmaları gerektiğini gösterdiğini söyledi.

Körfez Araştırmaları Merkezi Başkanı Dr. Abdulaziz bin Sakr, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın Tahran'ın komşu ülkelerle iyi ilişkiler kurmak istediğine dair son açıklamalarına işaret ederek şöyle dedi: “Bugün İran'dan tek istediğimiz, Körfez'de müdahale ve saldırganlık istemediğine dair söylediklerine uymasıdır. Eğer davranışlarını değiştirir ve müdahaleci olmazlarsa, bu, bölgede daha fazla güvenlik ve istikrara, İran ve komşu ülkelerde büyüme ve refaha yol açacaktır.”

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, Tahran'ın Körfez bölgesindeki komşu ülkelerle ilişkilerde yeni bir sayfa açmaya hazır olduğunu ifade etti.

Şarku’l Avsat’ın İran Cumhurbaşkanlığı internet sitesinden aktardığına göre Pezeşkiyan kabine üyelerine hitaben yaptığı konuşmada, “İslam ülkeleri arasındaki dayanışma ihtiyacı ve kapsamlı iş birliğinin genişletilmesi hedefi göz önüne alındığında, komşuluk politikası ve bölge ülkeleriyle ilişkilerin geliştirilmesi, hükümetin temel stratejileri arasındadır” dedi.

Dr. Abdulaziz bin Sakr, Körfez Araştırmaları Merkezi tarafından düzenlenen ‘Gerilim ve Diplomasi: İsrail-İran Savaşı Üzerine Körfez Perspektifleri’ başlıklı seminerde şu ifadeleri kullandı: “İran'ı son yıllarda desteklediği Hizbullah gibi gruplardan uzak görmek ve bölgede saldırganlık içermeyen bir güvenlik standardı oluşturmak istiyoruz. İran'dan iyi sinyaller geldiği sürece Körfez'den de iyi sinyaller gelecek. İran'daki rejimi değiştirmeye yönelik her türlü saldırıya karşıyız, bu tamamen İran'ın meselesi.”

3 yol

Körfez Araştırmaları Merkezi Kıdemli Danışmanı Dr. Salih el-Haslan ise İran ile İsrail arasındaki son savaştan sonra Körfez ülkelerinin izlemesi gereken 3 yol belirledi:

Birincisi: İran ile daha fazla temas kurmak ve sivil amaçlı barışçıl bir programa sahip olma hakkına sahip olmakla birlikte herhangi bir askeri nükleer programı kabul etmediklerini açıkça belirtmek.

İkincisi: Körfez ülkeleri İran'a, davranışlarını değiştirmesi koşuluyla bölgesel ve uluslararası izolasyondan kurtulmasına yardımcı olacaklarına dair olumlu bir mesaj göndermeli.

Üçüncüsü: İran'daki ılımlı seslerin güçlendirilmesi.

El-Haslan, “Son savaş Körfez ülkelerinin bölgesel güvenlik üzerine düşünmeleri gerektiğini gösterdi. Bir yıl önce Körfez ülkeleri bölgesel güvenlik vizyonlarını ortaya koydular. Artık Körfez ülkelerinde istikrar ve güvenliği korumak ve komşuları İran ve Irak ile sürdürülebilir barış dediğimiz bir güvenlik çerçevesine ulaşmak için bu vizyonu gerçekleştirecek bir mekanizma hakkında konuşmanın zamanı geldi” ifadelerini kullandı.

dfvgyju

Körfez Araştırmaları Merkezi Güvenlik ve Savunma Programı Direktörü Mustafa el-Ani'ye göre ABD'nin İran'ın nükleer tesislerine yönelik saldırıları programın yaklaşık yüzde 90'ını yok etmiş olabilir.

ABD bu ayın başlarında sığınak delici bombalarla donatılmış bombardıman uçaklarıyla İran'ın kilit nükleer tesislerini hedef alan bir saldırı gerçekleştirmiş, İran da ertesi gün Katar'da ABD güçleri tarafından kullanılan el-Udeyd Üssü’ne füze saldırısıyla karşılık vererek Körfez ülkelerinin kınamalarına yol açmıştı.

El-Ani, İsrail ve ABD'nin harekâtının anlık bir olay olmadığını, en az 10 yıllık bir istihbarat toplama çalışmasının sonucu olduğunu belirtti. El-Ani, “İyi planlanmış bir operasyondan bahsediyoruz… Bu basit bir planlama değildi ve nükleer programın şu ana kadar yaklaşık yüzde 90 oranında yok edildiğinden hiç şüphem yok” şeklinde konuştu.

İran'ın maruz kaldığı saldırıdan sonra toparlanmasının pek mümkün olmadığını ifade eden el-Ani, İranlıların nükleer programa devam etmek istemeleri halinde, bugün konuşulanların ‘çatışmanın sonunun başlangıcı’ olduğunu belirtti. El-Ani, “Şimdi soru şu: İran toparlanabilir mi? Amerikalılar ve İsrailliler her an saldırabilecekleri bir bombanın yapımını engellemek için tekrar geri geleceklerinden ötürü toparlanamayacağından hiç şüphem yok” dedi.