Bennett hükümetindeki taraflar Filistinlilerin birleşmesini engellemek için muhalefeti destekliyor

Raz: Yahudilerin ırk üstünlüğü teorisini pekiştirmek için gelen ırkçı bir yasa

Geçtiğimiz haziran ayında Filistinlilerin aile olarak bir araya gelmesini yasaklayan bir yasanın tartışılmasını protesto etmek için Knesset önünde toplanan Arap göstericiler (AFP)
Geçtiğimiz haziran ayında Filistinlilerin aile olarak bir araya gelmesini yasaklayan bir yasanın tartışılmasını protesto etmek için Knesset önünde toplanan Arap göstericiler (AFP)
TT

Bennett hükümetindeki taraflar Filistinlilerin birleşmesini engellemek için muhalefeti destekliyor

Geçtiğimiz haziran ayında Filistinlilerin aile olarak bir araya gelmesini yasaklayan bir yasanın tartışılmasını protesto etmek için Knesset önünde toplanan Arap göstericiler (AFP)
Geçtiğimiz haziran ayında Filistinlilerin aile olarak bir araya gelmesini yasaklayan bir yasanın tartışılmasını protesto etmek için Knesset önünde toplanan Arap göstericiler (AFP)

İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid'e yakın çevreler dün Yair Lapid’in Aile Birleşimi Yasası’yla ilgili önceki tutumundan vazgeçtiğini, İsrail Başbakanı Naftali Bennett, İçişleri Bakanı Ayelet Şaked ve Adalet Bakanı Gideon Saar'ın baskısına yenik düştüğünü ve Filistinli ailelerin toplanmasını engelleyen yasanın, Dini Siyonizm Partisi gibi aşırı sağcı muhalefet bloğunun önerdiği biçimde meclisten geçmesini kabul ettiğini teyit ettiler.
Bu çevreler geçtiğimiz hafta Dini Siyonizm Partisi’nden Knesset üyesi Simcha Rotman'ın tasarısını oy çokluğuyla onaylayan İsrail Hükümeti Bakanlar Kurulu Yasama Komisyonu’nun, suikast sonucu öldürülen Meir Kahane’nin öğrencilerinden Knesset üyelerini de içeren Dini Siyonizm Partisi ile ailelerin birleşmesini engelleme hususunda işbirliği yapma konusunda ciddi göründüğünü söylediler. Lapid, Bakanlar Kurulu’nun kararına itiraz etmiş ve Dini Siyonizm Partisi’nden gelen bir yasa metnini kabul etmeyeceğini öne sürerek hükümete temyiz başvurusunda bulunmuş olsa da, bu tutumundan vazgeçerek yasayı ilerletmeyi kabul etti.
Dini Siyonizm Partisi’nin önerdiği yasa metninin, Knesset'in 2003 yılında onayladığı ‘geçici’ hükümet yasasından daha sert olduğu biliniyor. 2003 yılından beri her yıl yenilenen yasa geçtiğimiz haziran ayında sağcı yerleşimci partilerin hükümeti zor durumda bırakmak için yasayı uzatmaya karşı çıkmalarıyla durdurulmuştu. Şaked hükümet koalisyonunu yasayı geçirmesi için ikna etmeye çalıştı, ancak sol görüşlü Meretz partisinin ve Birleşik Arap Listesi’nin (İslami Hareket) karşı çıkması yasanın geçmesini engelledi. Bu nedenle Şaked, sağ muhalefete yöneldi.
Bu durum Meretz'e ve Birleşik Arap Listesi’ne yönelik güçlü bir protestoya neden oluyor. Milletvekili Mansur Abbas'ın başkanlığındaki Birleşik Arap Listesi’nin milletvekillerinin yasanın geçmesi halinde koalisyonu dağıtmakla tehdit ediyor. Meretz'den milletvekili Mossi Raz, her bir vakayı ayrı ayrı inceleyerek aile birliğini sağlayacak ve yalnızca gerçek bir güvenlik tehdidi oluşturanların aile olarak birleşmesini önleyecek alternatif bir yasa tasarısı sundu.
Raz, milletvekili Rotman'ın sunduğu tasarının "ırkçı bir yasa" olduğunu söyledi. Şaked’in, amacının İsrail'in güvenliğini korumak olduğuna ilişkin sözlerini çürüterek “İsrail hükümetleri her gün 150 binden fazla Filistinli işçinin çalışmak üzere İsrail'e girmesine izin veriyor. Burada aileleri olan ve bugün onlardan mahrum bırakılan Filistinliler güvenlik için bir tehdit kaynağı olarak görülürken, bu işçiler nasıl oluyor da güvenliği tehdit etmiyor?” dedi.
Raz sözlerini şöyle sonlandırdı:
“Aslında bu yasa sadece Yahudilerin ırk üstünlüğü teorisini pekiştirmek için geldi. Bu yasa demokrasimizin sadece Yahudiler için olduğunu gösteriyor. Yasa Arap vatandaşlarının sevme ve istediği kişiyle evlenme hakkı gibi temel insan haklarını çiğniyor.”



Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
TT

Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)

ABD medyası ABC News, Washington’da Beyaz Saray yakınında iki askerin silahlı saldırıya uğradığını bildirdi.

Beyaz Saray sözcüsü, Başkan Donald Trump’ın olay hakkında bilgilendirildiğini ve Beyaz Saray’ın kapatıldığını açıkladı.

ABD İç Güvenlik Bakanı Kristi Noem ise iki Ulusal Muhafız mensubunun Washington’da silahlı saldırıya maruz kaldığını doğruladı, ancak detay vermedi.


İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
TT

İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf

Financial Times, İran’daki elit çevrelerde özellikle Batı ve Arap ülkeleriyle ilişkiler konusunda dış politikanın yeniden şekillendirilmesi gerektiğine dair tartışmaların arttığını bildirdi. Bu tartışmalar, Haziran ayında İsrail ile yaşanan 12 günlük savaşın ardından gündeme geldi.

Habere göre, İran elitleri arasında bir değişim gözlemleniyor; devrimin ikinci kuşağı, üst düzey yetkililer ve yönetim içi önemli isimler bu tartışmalara dahil. Lider Ali Hamaney’in (86) görünürlüğü, İsrailli yetkililerin suikast tehdidi sonrası azaldı ve Hamaney’in yerine geçecek liderle ilgili spekülasyonlar gündeme geldi.

İçerideki pragmatik sesler arasında yer alan Hamza Safavi, İran’ın ABD ve İsrail’e karşı tutumunu yeniden değerlendirmesi gerektiğini vurguluyor ve Çin modelinden örnek veriyor. Eski parlamento üyesi Fazile Haşimi ise Washington ile diplomatik ilişkilerin yeniden kurulmasını ve İran’ın daha açık bir sisteme doğru adım atmasını savunuyor.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times’tan aktardığı analize göre bu tartışmaların kısa vadede sınırlı etkisi olabileceğini, ancak Hamaney sonrası dönemin temel fikir ve nüfuz mücadelesini şimdiden şekillendirdiğini belirtiyor. Halkın, ideolojik çatışmaların ekonomik ve yaşam standartları üzerindeki etkilerinden endişeli olduğu vurgulanıyor.


Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
TT

Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)

İsrail Savunma Bakanı Yoav Katz ile Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun ofisinde düzenlenen uzlaşı toplantısında bir araya gelmiş olsalar da aralarındaki gerilim dinmedi. Tartışma, İsrail kamuoyunda büyük tepki yaratırken yorumcular bunu “öğretmenin çocukların kavgasından keyif aldığı bir anaokulu”na benzetiyor.

Anlaşmazlık, Zamir’in 7 Ekim 2023’te Hamas’ın saldırısı sırasında yaşanan “büyük başarısızlıktan” sorumlu tuttukları üst düzey subaylara ceza vermesiyle başladı. Savunma Bakanı Katz ise bu kararların kendisine danışılmadan alındığını söyleyerek uygulamayı reddetti. Uzmanlara göre konu artık yalnızca iki isim arasındaki bir çekişme değil; hükümet ile güvenlik kurumları arasındaki güç mücadelesine dönüşmüş durumda.

Netanyahu’nun bu krizi kendi lehine kullanmaya çalıştığı belirtiliyor. Başbakanın, yaklaşan Likud iç seçimleri öncesinde Katz’ın parti içindeki konumunu zayıflatmak, aynı zamanda Zamir’in ordudaki konumunu da tartışmalı hâle getirmek istediği ifade ediliyor.

Gerilim son olarak dün gece doruğa ulaştı. Netanyahu, iki tarafı barıştırmak için Katz ve Zamir’i birlikte toplantıya çağırdı. Ancak Katz toplantıya zamanında gelmedi ve iki ayrı görüşme yapılmasını tercih ettiğini bildirdi. Netanyahu’nun da bu talebi kabul ettiği aktarıldı.

Netanyahu’dan iki tarafa da mesajlar

Başbakanlık çevreleri, basına yapılan sızıntılarla iki tarafa da mesajlar iletti. Medyaya yansıyan haberlere göre Netanyahu, Katz’ın “Genelkurmay Başkanıyla gereksiz çatışma çıkardığını ve aşırı şekilde saygısız davrandığını” düşünüyor. Öte yandan başka sızıntılarda Netanyahu’nun, “Zamir’in atanmasının hata olduğunu düşündüğü, bağımsız hareket ettiği ve görev öncesi verdiği sözlerden döndüğü” iddia edildi.

fgthy
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz, bir ordu karargahındabir araya geliyor. (İsrail hükümeti)

Bu sızıntılar kamuoyunda tartışma yaratınca, bu kez “askerî çevrelerin kasıtlı olarak gerilimi artırmak için bilgi sızdırdığı” iddia edildi. Netanyahu’ya yakın isimler, başbakanın Katz’ı da Zamir’i de görevden almayı planlamadığını savundu.

Çatışmanın kökeni

Gerilim, Zamir’in Hamas saldırısı sırasında güney cephesinden sorumlu komutanlara disiplin cezaları vermesi ve terfi listesini bakanlığa danışmadan hazırlamasıyla büyüdü. Katz, buna karşılık terfileri askıya aldı ve ordu içi incelemelerin yeniden araştırılmasını içeren başka bir komisyon kurdu.

Zamir, yapılan tüm atama ve cezaların “profesyonel askerî kararlar” olduğunu savunurken, Katz bunu “otoriteye başkaldırı” olarak niteliyor. Netanyahu ise hem Zamir’i “bakanı yok saymakla”, hem de Katz’ı “gerilimi tırmandırmakla” eleştirdi.

Orduyu suçlama stratejisi

Haaretz gazetesi, yaşananları “7 Ekim hükümetinin tüm sorumluluğu orduya yükleme çabasının” bir parçası olarak değerlendirdi. Gazete, hükümetin “kamuoyunun orduya güvenini sarsmayı, atamaları siyasallaştırmayı ve Genelkurmay Başkanı’nı küçük düşürmeyi” amaçladığını iddia etti.

Strateji uzmanı Efrahim Ganor da Maariv’e yaptığı açıklamada, yaşananların “devlet güvenliğini tehlikeye atan bir skandal” olduğunu belirterek, “Gerçek bir devlet adamı önceliğini güvenliğe ve ülkenin geleceğine verirdi” dedi.

Lapid’den Netanyahu’yu sıkıştıracak hamle

İsrail muhalefet lideri Yair Lapid, gelecek hafta ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze krizinin çözümü ve rehinelerin serbest bırakılması için sunduğu 20 maddelik planı Knesset’e oylatacağını açıkladı. Lapid’in amacı, bu plana karşı çıkan koalisyon partilerini zor durumda bırakarak Netanyahu’yu ABD yönetimi karşısında sıkıştırmak.

Lapid, muhalefetteki ortağı Avigdor Liberman’ı da plana destek vermeye ikna etmeye çalışıyor. “İsrail halkı, Başkan Trump’ın rehinelerin serbest bırakılması için yürüttüğü cesur girişime minnettardır” diyen Lapid, tüm partilere plana destek çağrısı yaptı.