Irak Meclis Başkanı Halbusi’nin konutuna yapılan füze saldırısına kınama ve tepki mesajları yağdı

Meclis Başkanı Muhammed el-Halbusi, kendisini hedef alan saldırılara verdiği yanıtta “terör ve devlet dışı güçlerin yenildiği bir devlet inşa etmek” kararlılığını vurguladı.

Muhammed el-Halbusi (INA)
Muhammed el-Halbusi (INA)
TT

Irak Meclis Başkanı Halbusi’nin konutuna yapılan füze saldırısına kınama ve tepki mesajları yağdı

Muhammed el-Halbusi (INA)
Muhammed el-Halbusi (INA)

Irak’ın başkenti Bağdat’ın 50 kilometre batısında yer alan Felluce şehrine bağlı Garma ilçesi önceki gün Meclis Başkanı Muhammed el-Halbusi’nin konutunu hedef alan füze saldırısına çeşitli siyasi çevrelerden yoğun tepki ve kınama mesajları geldi. Halbusi, saldırıya verdiği yanıtta, “Adaletin hakim olduğu, terör ve devlet dışı güçlerin yenildiği bir devlet inşa etmek için çalışmaya devam etme” sözü verdi.
Güvenlik Medya Ağından dün yapılan açıklamada, Garma beldesine atılan 3 füzeye ek olarak fırlatılmaya hazır 5 füzenin ele geçirildiği bildirildi. Açıklamada, “Korkak bir terör eylemi, Irak Meclis Başkanı Muhammed el-Halbusi’nin doğum yeri El-Kerme ilçesini hedef aldı. Dicle Nehri tarafından fırlatılan 3 katyuşa füzesi ilçe merkezine düştü. İlk füze belediye garajına düştü. İkinci füze 20 numaralı sokağa bir vatandaşın evinin önüne düştü. Üçüncü füze Reşad bölgesine düştü ve yoldan geçen 2 sivil hafif yaralandı” denildi. Halbusi, iki yaralıdan biri olan bir çocuğun tedavi masraflarını üstlendiğini bildirdiği özür mesajı paylaştı. Halbusi Twitter hesabında yaptığı paylaşımda, “Evladım senden özür diliyorum ve sana söz veriyorum; barış ve huzur içinde büyümeniz için adaletin hakim olduğu, zulmün ortadan kalktığı, terör ve devlet dışı aktörlerin yenildiği bir devlet kurma ümidini gerçekleştirme davamızı sürdüreceğiz” ifadelerini kullandı.
Garma Kaymakamı Ahmed Mahlaf, Halbusi’nin konutunu hedef alan saldırıyla ilgili aktardığı detaylarda, “Mermiler yerli füzelerdi. 3 mermiydi. Biri nehrin yakınına, diğer ikisi er-Reşad bölgesi ve 20 numaralı caddeye düştü” dedi. Mahlaf, olayda biri çocuk iki kişinin hafif yaralandığını belirtti.
Bu saldırının ardından yayınlanan kınama ve öfke mesajlarına rağmen Güvenlik Medya Ağı dün yaptığı açıklamada aynı bölgeye fırlatılmak üzere hazır 5 füze daha ele geçirildiğini bildirdi. Bu durum, ilk saldırıyı düzenleyen tarafların saldırıyı tekrarlama kararlılığına işaret ediyor.
Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih, Meclis Başkanı’nın Garma ilçesindeki konutunun hedef alınmasını ‘terör eylemi’ diye niteledi. Salih, Twitter hesabından paylaştığı mesajda, “Meclis Başkanı’nın Anbar’daki konutunu hedef alan ve iki sivilin yaralanmasıyla sonuçlanan saldırı kınanması gereken bir terör eylemidir. Kamu düzenin korunmalıdır” ifadesini kullandı.
Halbusi’nin liderliğindeki Takaddum (İlerleyiş) Partisi ile rekabet eden partiler de dahil olmak üzere Irak’ın batısındaki şehirlerde etkili tüm partiler bu saldırıya karşı birleşerek, resmi makamlardan bu tür eylemlere karşı kararlı tedbirler alma çağrısı yaptı. Şii Koordinasyon Grubu çatısı altındaki parti ve gruplar, amacı Iraklı bileşenler arasında fitne çıkarmak olan bu saldırının arkasında DEAŞ ve İsrail’in olduğunu savundular. Koordinasyon Grubu Milletvekili Muhammed Hasan Radi, “Koordinasyon Grubu silah ve şiddet ilkesine inanmıyor. Anlaşmazlıkların çözümünde grubun izlediği yol kanundur” dedi. Radi, bu tutumlarına örnek olarak Irak Federal Mahkemesi’nin seçim sonuçlarıyla ilgili kararını açıklamasının ardından Koordinasyon Grubu’nun kendisine destek veren göstericileri geri çekmesini gösterdi. Radi, “Patlamalar ve tehditler Koordinasyon Grubu’nun benimsediği şeyler değil. Bulanık suda balık avlamak ve Irak toplumunda fitne çıkarmak isteyenler var” ifadesini kullandı.
Irak’ta önde gelen Şii liderler geçtiğimiz günlerde bazı Sünni Arap ve Kürt isimlere Şii cepheyi dağıtma suçlamaları yöneltmişti. Bu suçlamalar, Halbusi liderliğindeki Takaddum Partisi, Hamis el-Hancer liderliğindeki Azim Koalisyonu, Mesud Barzani liderliğindeki Kürdistan Demokrat Partisi ve Mukteda es-Sadr arasında ‘ulusal çoğunluk hükümet kurmak’ amacıyla oluşan ittifaktan sonra geldi. Halbusi ve Barzani’yi Şii birliği parçalamakla suçlayan isimlerin başında Haşdi Şabi Heyeti Başkanı Falih el-Feyyad geliyor. Feyyad’dan önce de Hizbullah Tugayları Sorumlusu Ebu Ali Askeri Sünni ve Kürt partileri “Şii cephe içinde ayrılık çıkarma çabaları” nedeniyle uyarmıştı. Mukteda es-Sadr ise bu tehditleri reddetmiş ve ortaklarını korumaya hazır olduğunu ifade etmişti.



Suriye’nin işgal altındaki Golan Tepeleri’nde artık bir tampon bölge yok

Stratejik öneme sahip Şeyh Dağı'nın zirvesindeki İsrail askerleri (Reuters)
Stratejik öneme sahip Şeyh Dağı'nın zirvesindeki İsrail askerleri (Reuters)
TT

Suriye’nin işgal altındaki Golan Tepeleri’nde artık bir tampon bölge yok

Stratejik öneme sahip Şeyh Dağı'nın zirvesindeki İsrail askerleri (Reuters)
Stratejik öneme sahip Şeyh Dağı'nın zirvesindeki İsrail askerleri (Reuters)

Halil Musa

İsrail ordusu, ‘ileri savunma cephesi’ kurmak amacıyla Suriye'nin işgal altındaki toprakları Golan Tepeleri’ndeki tampon bölgede askeri üsler kurmaya devam ediyor. Bu üsler, tampon bölgenin ötesine geçerek Golan Tepeleri’nin doğusundaki Suriye topraklarının derinliklerindeki köylere kadar ilerliyor.

Söz konusu askeri üsler, Şeyh Dağı'nın (Hermon Dağı) kuzeyinden batıya doğru Dera'nın batı kırsalındaki Yermuk Havzası’na kadar uzanan Suriye-Ürdün-İsrail sınır üçgeninde yer alıyor.

İsrail'in 8 Aralık 2024 tarihinden bu yana Suriye’de işgal ettiği toprakların yüzölçümü 500 kilometrekareyi aşarak Golan Tepeleri’nin yarısı kadar bir alana ulaştı.

En büyük ve stratejik açıdan en önemli üs, deniz seviyesinden 2 bin 814 metre yüksekliğindeki Şeyh Dağı'nın zirvesinde yer almakta ve başkent Şam’a, Lübnan'ın Bekaa Vadisi’ne ve İsrail’in kuzeyine hâkim bir konumda.

İsrail ordusu, bu üssü Suriye ordusunun geçen yılın sonunda Esed Beşşar rejiminin düşüşüyle birlikte çekilmeden önce kullandığı yerlerde kurdu.

Üs, 1974 yılında İsrail ile Suriye arasında imzalanan Ayrışma Anlaşması ile kurulan tampon bölgenin dışında yer alıyor.

Her sabah Şam'da

Birkaç ay önce üssü ziyaret eden İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, “Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara’nın her sabah Şam'daki başkanlık sarayında gözlerini açtığında İsrail Savunma Ordusu'nun onu Şeyh Dağı'nın tepesinden izlediğini ve bizim burada, Suriye’nin güneyindeki tüm güvenlik bölgesinde Golan Tepeleri ve Celile halkını onun tehditlerinden korumak için bulunduğumuzu hatırlayacak” ifadelerini kullandı.

İsrail’in söz konusu askeri üslerinde, İsrail ordusunun üç tugayı konuşlu. Bu tugaylar 210. Bölgesel Bashan Tümeni'ne bağlı. İsrail, Şeyh Dağı'nın eteklerinden Dera’nın batı kırsalındaki Hamma bölgesine (Yermuk Nehri havzası) kadar uzanan 70 kilometre uzunluğundaki tampon bölge boyunca 10'dan fazla askeri üs kurdu.

Üsler, Cibata el-Haşeb, el-Hamidiye, Kuneytra, Kahtaniye, Tel Kuna, Tel el-Ahmer eş-Şarki ve Tel el-Ahmer el-Garbi köylerine kuruldu.

jı8uk

İndependent Arabia’ya konuşan kaynaklar, İsrail ordusunun şu anda Kenitra kırsalındaki Kudna kasabası yakınlarındaki Tel Ahmer’in doğusunda bir askeri üs inşa ettiğini ve bu üssün Tel Ahmer'in batısındaki başka bir askeri üsse ekleneceğini söyledi.

İsrail ordusu, bu askeri üslerin yakınlarındaki evleri yıkıyor. Son haftalarda, Kuneytra kırsalında yer alan Hamidiye köyünde 16 evi yıktı.

İsrail ordusu, Dera’nın batı kırsalında güvenlik ve askeri operasyonlar yürütmek üzere Mariye beldesi yakınlarında bir askeri üs kurdu.

İsrail, bu üsleri kurarak ordusunun bölge üzerindeki kontrolünü güçlendirmeyi ve iki taraf arasındaki ‘çatışmayı önleme anlaşmasına’ aykırı olarak Suriye'nin güneyinde yeni bir gerçeklik oluşturmayı hedefliyor.

Birleşmiş Milletler Ateşkes Gözlem Gücü (UNDOF), Kuneytra’daki başlıca karargahı ve Nebe el-Fevvar köyündeki başka bir karargahı ile Şeyh Dağı eteklerindeki diğer karargahları aracılığıyla tampon bölgede çalışmalarını sürdürüyor.

Dişleri olmayan bir ülke Suriye

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Suriye’nin Golan Tepeleri’nde kontrol ettiği bölge, bin 800 kilometre karelik yüzölçümüyle Suriye'nin yüzölçümünün yaklaşık yüzde birini oluşturuyor. İsrail 1967 yılında Golan Tepeleri’nin bin 160 kilometre karelik kısmını ele geçirmişti. Son aylarda ise kontrolünü 500 kilometre karelik bir alana daha genişletti.

İsrail ordusu bu üsler aracılığıyla kuzeyde Şeyh Dağı'ndan güneyde sınır üçgenine kadar uzanan onlarca Suriye köyüne baskınlar ve aramalar düzenleyerek, ‘terörizmin altyapı tesisleri’ olarak adlandırdığı yerleri hedef alıyor ve ‘kuzey cephesinden gelebilecek tehditleri önlemek’ için askeri faaliyetlerde bulunuyor.

İsrail ordusu, birkaç gün önce ‘Suriye'nin güneybatısındaki Ummu el-Lahs ve Ayn el-Bustali bölgelerinde İran'a bağlı dört silahlı kişiyi’ tutukladığını duyurdu.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, ‘İsrail'in kuzey sınırlarının güvenliğini sağlamak için tampon bölgede ve ona yakın birkaç ek noktada faaliyet gösterildiği’ belirtilirken nerelerde konuşlandığına değinmekten kaçındı.

Suriyeli kaynaklara göre İsrail ordusu birkaç hafta önce bu köylerde, özellikle de Yermuk Havzası'nda bulunan Dera ilinin batı kırsalında ve Kuneytra kırsalında nüfus ve sosyal araştırmalarını tamamladı.

İsrail ordusu, Suriye'nin güneyindeki güvenlik bölgesinin silahsız ve tehditlerden arındırılmış olmasını sağlamak amacıyla Suriye'de süresiz olarak kalmaya hazır olduğunun altını çizdi.

Suriyeli stratejist Fayez el-Esmer, “İsrail, Beşşar Esed rejiminin düşüşünü fırsat bilerek Suriye'yi dişsiz ve pençesiz hale getirmeye ve Golan Tepeleri’ndeki kontrol alanını genişletmeye çalışıyor” yorumunda bulundu.

Tel Aviv'in bunun durumun perde arkasında Ayrışma Anlaşması dışında yeni bir anlaşma dayatmak istediğini düşünen Esmer, “Bu anlaşma, Tel Aviv'e tampon bölgede erken uyarı istasyonları kurma ve güvenliğini sağlama bahanesiyle bölgeye ABD askerleri konuşlandırma imkanı verecek” dedi.

Suriyeli stratejist, İsrail’in Ahmed eş-Şara liderliğindeki yeni Suriye yönetimine güvenmediği için tıpkı 7 Ekim 2023'te Hamas'ın İsrail'e düzenlediği Aksa Tufanı Operasyonu gibi bu kez Suriye topraklarından yeni bir saldırı düzenlenmesinden çekindiğini söyledi.

1974 tarihli Ayrışma Anlaşması’nın çöküşü

Stratejist Anan Vehbi ise İsrail'in bu üsler aracılığıyla güvenlik tehditlerine karşı önleyici saldırılar düzenlemeye dayanan yeni çatışma kuralları dayatmak istediğini düşünüyor. Bu yeni üslerin çatışmanın devam etmesini sağlamak, ancak büyük bir savaşa değil, düşük yoğunluklu bir çatışmaya yol açmak amacıyla kurulduğunu söyleyen Vehbi, “İsrail ordusunun bu bölgelerden çekilmesini imkânsız görüyorum, çünkü Tel Aviv bu bölgelerden hareketle Suriye'nin güneybatısının tamamında güvenlik hakimiyeti kurmak istiyor” değerlendirmesinde bulundu.

8ı
Netanyahu, Golan Tepeleri konusunda Ayrışma Anlaşması’nın çöktüğünü açıkladı (Reuters)

Öte yandan Suriye Dışişleri Bakanlığı, Tel Aviv'in Şam ile ilişkilerin ‘normalleştirilmesi’ konusundaki ilgisini dile getirmesinin ardından, Suriye'nin 1974 yılında İsrail ile imzalanan Ayrışma Anlaşması’na geri dönmek için ABD ile iş birliği yapmaya hazır olduğunu açıkladı.

Suriyeli yetkililer, İsrail'in Suriye'nin askeri cephaneliğine yüzlerce hava saldırısı düzenlemesi ve Beşşar Esed rejiminin düşmesinden sonra ülkenin güneyine girmesinin ardından ‘tansiyonu düşürmek için’ İsrail ile dolaylı müzakereler yürüttüğünü kabul etti.

ABD'nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Suriye ve İsrail'in ABD'nin arabuluculuğunda ‘sınırlarında sükuneti yeniden tesis etmeyi amaçlayan’ ciddi görüşmeler yaptığını doğruladı.

Suriye'den resmi bir kaynak ise ‘İsrail ile barış anlaşması imzalanacağına dair açıklamalar yapmak için zamanlamanın doğru olmadığını, ancak Tel Aviv'in 1974 tarihli anlaşmaya tam olarak uyması ve işgal ettiği bölgelerden çekilmesi halinde yeni anlaşmaların müzakere edilebileceğinden söz edilebileceğini’ söyledi.