SDG, Haseke’deki Sanayi Hapishanesi’nin kontrolünü ele geçirdi

Şarku’l Avsat, DEAŞ üyelerinin teslim olmasının ardından sahadaki durumu yerinde gözlemledi.

Guveyran Mahallesi'ndeki Sanayi Hapishanesi yakınlarında teslim olan DEAŞ üyeleri. (Şarku’l Avsat)
Guveyran Mahallesi'ndeki Sanayi Hapishanesi yakınlarında teslim olan DEAŞ üyeleri. (Şarku’l Avsat)
TT

SDG, Haseke’deki Sanayi Hapishanesi’nin kontrolünü ele geçirdi

Guveyran Mahallesi'ndeki Sanayi Hapishanesi yakınlarında teslim olan DEAŞ üyeleri. (Şarku’l Avsat)
Guveyran Mahallesi'ndeki Sanayi Hapishanesi yakınlarında teslim olan DEAŞ üyeleri. (Şarku’l Avsat)

ABD liderliğindeki Uluslararası Koalisyon tarafından desteklenen Suriye Demokratik Güçleri (SDG), geçtiğimiz hafta silahlı isyana tanık olan Haseke’nin Guveyran Mahallesi'ndeki Sanayi Hapishanesi'nde kontrolün tamamen ele geçirildiğini duyurdu.
SDG lideri Mazlum Abdi, yaptığı açıklamada şu ifadeleri kulandı:
“Güçlerimiz tarihi tekerrür ettirdi, DEAŞ’ı yeni bir yenilgiye uğrattı ve Haseke’deki Sanayi Hapishanesi savaşında DEAŞ örgütünün ve destekçilerinin planlarını alt üst etti.”
Kürt bir askeri yetkili de DEAŞ’lıların SDG’li tüm rehineleri serbest bıraktıklarını ve silahlı isyana katılan bin 500'den fazla DEAŞ üyesinin de teslim olduğunu açıkladı.
Geçtiğimiz hafta 5 bin aşırılık yanlısının kaldığı Sanayi Hapishanesi’nin önünde başlatılan silahlı isyana ve hapishane içindeki şiddet olaylarına katılan bin 500'den fazla terör örgütü üyesi ve milis teslim oldu. ABD ve İngiltere, hapishanedeki ayaklanmanın başlamasından sonra bölgede ortak devriyeler düzenledi. Sıkı güvenlik önlemleri alınan hapishanenin önüne Bradley Piyade muharebe araçları konuşlandırılırken F16 savaş uçakları hapishanenin üzerinde uçuş gerçekleştirdi. İç Güvenlik Güçleri ve Terörle Mücadele Güçleri’nin sıkı güvenlik kontrolleri ve SDG’nin önemli askeri takviyeleri arasında hapishane koğuşları ile kuzey ve batı cephesinde yer alan hücrelerden ve bölümlerden çıkan mahkumların bir kısmının koltuk değnekleriyle yürüdükleri, bir kısmının çeşitli yerlerinden yaralanmış oldukları görülürken birçoğu yüzlerini saklamaya çalıştı.
SDG Sözcüsü Ferhat Şami, Sanayi Hapishanesi’nde sekiz gün süren şiddetli çatışmaların ardından askeri müdahalenin sona erdiğini duyurdu. Şami, hapishanenin kapısının önünde düzenlediği basın toplantısında şunları söyledi:
“Halkların Çekici Operasyonu sona erdi. Askeri ve emniyet güçlerimiz, Haseke'deki Sanayi Hapishanesi’nin kontrolünü tamamen ele geçirdi. İsyana katılan tüm DEAŞ üyelerini teslim aldı.”
SDG’nin operasyonlarının, sonuna kadar silahlarını bırakmayan DEAŞ üyelerini teslim olmak zorunda bıraktığını belirten Şami, “Güçlerimizin hapishane koğuşlarına gerçekleştirdiği baskınlar, ayaklanmaya katılan DEAŞ çetelerini teslim olmaya zorladı” dedi.
SDG’den yapılan açıklamada, ayaklanma sırasında yaklaşık 200 DEAŞ üyesinin, SDG’den ise 27 unsurun öldüğü belirtildi. Açıklamaya göre silahlı isyana katılan bin 500'den fazla DEAŞ üyesi teslim oldu.
SDG’nin önde gelen isimlerinden Siyamend Ali, Şarku’l Avsat’a şu açıklamada bulundu:
“Güçlerimiz, Sanayi Hapishanesi’nde kontrolü tamamen ele geçirdi ve terör örgütü üyeleri tarafından hapishane binası içinde kaçırılan tüm rehineler serbest bırakıldı. Sağlıkları iyi ve güvenli bir yere nakledildiler. Operasyonlarda öncelik terör örgütü üyeleri tarafından rehin alınan hapishane çalışanlarını ve mahkûmları kurtarmaktı. 23 rehine özel bir askeri operasyonla kurtarıldı.”
Hapishane çevresindeki mahallelerde arama operasyonlarının devam ettiğine ve DEAŞ çetelerinin sivilleri canlı kalkan olarak kullandıkları bölgelerden sivillerin çıkışları için güvenli koridorlar açtıklarına işaret eden Ali, operasyonların ve kontrolün ele geçirilmesinin neden olan ikinci engelin, DEAŞ üyelerinin, bazıları 12 yaşın altında olduğu tahmin edilen 850 genci ve çocuğu kalkan olarak kullanması ve iki ateş arasında kalmaları olduğuna dikkat çekti:
 “İsyancılar, çatışmalar sırasında çocuklarını canlı kalkan olarak kullandılar. Biz de onlara ateş açmadık. Bu, SDG özel kuvvetlerinin ve komandolarının müdahalesini gerektiren bir durumdu.”
Sanayi Hapishanesi’nin çevreleyen Guveyran ve Zuhur mahallelerinde üzerlerinde çok sayıda kurşun ve roket güdümlü el bombası (RPG) deliği açılan binalar ve mermi kovanlarıyla dolu sokaklar, çatışmaların şiddetini gözler önüne serdi. SDG güçleri ile DEAŞ üyeleri arasında şiddetli çatışmaların yaşandığı bölgede herhangi bir yaşam belirtisine rastlanılmazken caddelerde yazlınızca buldozerlerin olduğu ve onları çevredeki arama faaliyetlerini sürdüren SDG üyelerinin koruduğu görüldü. Çevrede duyulan tek ses, ABD liderliğindeki Uluslararası Koalisyon güçlerine ait jetlerin gürültüs, mayın temizleme ekipleri tarafından infilak ettirilen ve imha edilen tuzaklanmış patlayıcıların patlamalarıydı.
Haseke’nin Guveyran Mahallesi’ndeki Sanayi Hapishanesi, SDG’nin kontrolündeki en büyük gözaltı merkezlerinden biri. Aralarında ‘Hilafetin Yavruları’ olarak anılan yaklaşık 850 genç ve çocuğun yer aldığı, daha önce DEAŞ saflarında savaşmış yaklaşık 5 bin mahkum burada kalıyor. İsyana katılan mahkumların çoğu SDG'nin 2019 yılının baharında DEAŞ’ın askeri ve coğrafi kontrolüne karşı başlattığı ve yenilgiye uğrattığı Deyrizor'un doğusundaki El-Bağuz beldesinde DEAŞ’a karşı yapılan son savaşta yakalandı veya teslim oldu.
İsyan, 20 Ocak Perşembe günü, hapishanenin kuzey kapısının girişine yakın bir yerde büyük bir tankerin, ardından birkaç metre ötede ikinci bir bomba yüklü aracın patlamasıyla başladı. Patlamalarla eş zamanlı olarak hapishanenin karşı tarafında bulunan (Sadcob Şirketi’ne ait) benzin istasyonunda üçüncü bir bomba yüklü araç daha infilak etti. Aynı zamanda istasyonda park halindeki çok sayıda yakıt tankı ve araç da hava uçtu. Duman ve alev bulutları yükselerek gökyüzünü kapladı. Uluslararası Koalisyon’a ait jetler, yüksel duman ve alev bulutları nedeniyle koordinatları takip edemezken olaya havadan müdahale de edemedi.
Meydana gelen bu üç patlama, Sanayi Hapishanesi’nde tutuklu DEAŞ üyelerinin isyan ve silahlı itaatsizliğinin başlangıcının işaretiydi. Bunlar, DEAŞ üyelerinin tutuklanarak buraya getirildikleri 2019 baharında bu yana yaşanan en büyük ve en şiddetli patlamaydı.
Hapishanenin nöbetçi kulesindeki güvenlik kameraları, yüzlerce mahkumun koğuşlardan nasıl firar ettiklerinin görüntülerini kaydetti. Görüntülerde mahkumların, hapishanenin ana kapısının yakınlarında yangın çıkardıkları, gardiyanlara ve güvenlik güçlerine saldırdıkları ve olayları kızıştırmak için plastik kapakları ve tenekeleri yaktıkları görüldü. Mahkumlar, yeni hapishanenin bazı bölümlerinin ve eski binanın kontrolünü ele geçirdiler. Gardiyanların bulunduğu bölümüne girmeyi başaran mahkumlar, buradaki tüm silahları ve mühimmatı ele geçirdiler. DEAŞ’ın saldırıları sırasında aralarında SDG’nin Hapishane Müdürü Cemal Kobani’nin de olduğu bazı SDG’liler yaşamlarını yitirirken 23 rehine operasyonlar bittikten sonra serbest kaldı.



Sudan Savaşında yeni umut penceresi: Suudi–ABD Girişimi

Sudan, on binlerce kişinin hayatını kaybettiği çatışmaların gölgesinde üçüncü yıl üst üste küresel insani krizler izleme listesinin başında yer aldı (Reuters)
Sudan, on binlerce kişinin hayatını kaybettiği çatışmaların gölgesinde üçüncü yıl üst üste küresel insani krizler izleme listesinin başında yer aldı (Reuters)
TT

Sudan Savaşında yeni umut penceresi: Suudi–ABD Girişimi

Sudan, on binlerce kişinin hayatını kaybettiği çatışmaların gölgesinde üçüncü yıl üst üste küresel insani krizler izleme listesinin başında yer aldı (Reuters)
Sudan, on binlerce kişinin hayatını kaybettiği çatışmaların gölgesinde üçüncü yıl üst üste küresel insani krizler izleme listesinin başında yer aldı (Reuters)

Sudanlıların, 15 Nisan 2023’ten bu yana yaşadıkları savaşın ve insani trajedinin yakın zamanda sona ereceğine dair umutları giderek zayıfladı. İlk kurşunun sıkıldığı andan itibaren bölgesel ve uluslararası girişimlerin tıkanması, kamuoyundaki karamsarlığı daha da derinleştirdi.

Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın inisiyatif alması ve Başkan Donald Trump’tan doğrudan müdahale istemesi, karamsar tablo içinde yeni bir umut penceresi açtı; Suudi Arabistan, kilitlenmiş sürecin çözümünde belirleyici bir aktör olarak öne çıktı.

Veliaht Prens, kısa süre önce ABD’ye yaptığı resmî ziyaret sırasında, savaşın durdurulmasına yardımcı olması için Başkan Trump’tan müdahale talep etti. Trump, 19 Kasım’da düzenlenen ABD–Suudi İş Forumu’nda yaptığı açıklamada bu talebi doğruladı.

dfrgt
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Riyad’daki el-Yemame Sarayı’nda Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdülfettah el-Burhan’ı kabul ederken (SPA)

Veliaht Prens’in Sudan’daki savaşı sona erdirmek için kendisinden doğrudan müdahale istediğini ifade eden Trump,  “Prens, Sudan konusunda belirleyici bir adım atmamı talep ediyor” dedi. Trump, ABD’nin çatışmanın bitirilmesinde etkin bir rol oynayacağını da sözlerine ekledi.

Halk ne diyor?

Savaşın harabeye çevirdiği Hartum’da vatandaşlar, Suudi hamlesini “kardeşlerden beklenen” bir adım olarak görüyor. Ahmed Musa, “Veliaht Prens’in yaptığı, kardeş bir ülke olan Suudi Arabistan’dan beklenen bir adımdır” diyor.

Hızlı Destek Güçleri’nin kontrolüne giren Faşir’de yaşayan Hava İbrahim, savaşın yıkımını şu sözlerle anlatıyor: “Savaş yeşili kuruyu yok etti; çok zarar gördük.”

Kuşatma altındaki Kuzey Kordofan’ın başkenti Ubeyd’en İsa Abdullah ise genel ruh hâlini şöyle özetliyor: “Savaştan etkilenmeyen ev kalmadı; bu nedenle kardeşlerin müdahalesini memnuniyetle karşılıyoruz.”

Sudan Kurucu İttifakı'nın (Te'sis) fiilî başkenti konumundaki Nyala’dan F. Cibril, kamuoyunun temel beklentisinin çatışmaların sona ermesi, insani yardımların ulaştırılması ve yerinden edilenlerin geri dönüşü olduğunu belirtti.

sa
Güney Sudan’ın Renk şehrinde bir sınır noktasından ayrılmayı bekleyen, yerinden edilmiş ailelerin kişisel eşyalarını taşıyan bir kamyon (Arşiv – AFP)

Sudanlılar dışarıdan dayatılan bir çözümden ziyade, tarafları yeniden müzakere masasına getirecek, siyasi süreçlerin zaman kazanmak için kullanılmasını engelleyecek “tarafsız” bir arabulucu istiyor. Kamuoyunda Suudi Arabistan’ın bu rolü üstlenebileceği düşünülüyor.

Geri adım sinyalleri

Resmî düzeyde tepkiler tek çizgide ilerlemedi. Trump’ın 19 Kasım 2025’te Veliaht Prens’in talebini açıklamasının hemen ardından, Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Abdülfettah el-Burhan adımı memnuniyetle karşıladı ve X’te “Teşekkürler Prens Muhammed bin Selman, teşekkürler Başkan Trump” mesajını paylaştı.

Suudi ve ABD girişimlerine destek açıklayan Burhan hükümeti, barış için hazır olduğunu vurguladı; ancak Dörtlü Grup çerçevesindeki arabuluculuğa mesafeli durarak Suudi Arabistan’ın tek başına yürüteceği bir süreci ön plana çıkardı.

Askerî bir anlaşma mı?

Eski Başbakan Abdullah Hamduk’un liderliğindeki sivil-demokratik ittifak Sumud, Suudi çabalarını “yeni bir yol açabilecek olumlu bir adım” olarak değerlendirdi; ancak çözümün yalnızca askerler arasında kalmaması ve sivil aktörlerin kapsamlı bir uzlaşmaya dâhil edilmesi şartını koydu.

HDK’ye yakın Sudan Kurucu İttifakı da Suudi Arabistan’ın  hamlesini desteklediğini ve bunun krallığın Sudan’ın çöküşünü önleme konusundaki hassasiyetini yansıttığını söyledi.

Girişim başarılı olur mu?

Sudanlılar, Suudi–ABD girişimlerinin ateşkesi zorlayan, insani yardım geçişlerini mümkün kılan ve krizi yeniden üretmeyen bütüncül bir diplomatik çerçeveye dönüşmesini umuyor. Avukat Hatem İlyas, Şarku’l Avsat’a bu yaklaşımın “en büyük ihtiyaç” olduğunu ifade etti.

İlyas, Şarku’l Avsat’a, savaşın en büyük zorluğunun meşruiyet mücadelesi, toplumsal bölünme, kurumların zayıflığı ve çok sayıda aktörün çıkar çatışmalarından kaynaklanan karmaşık yapı olduğunu ifade etti.

rty6
Faşir’den kaçan Sudanlılar, 19 Kasım 2025’te Kuzey Sudan’daki Debbe kentinde bulunan “El-Ifad” yerinden edilmişler kampına ulaştıktan sonra dinlenirken (AFP)

Tüm belirsizliklere karşın, Sudan’ın doğusundan batısına uzanan kentlerde ortak bir duygu öne çıkıyor. Paris’te yaşayan gazeteci Muhammed el-Esbat, kamuoyunda silahların susmasına ve uzun süredir beklenen barışa giden yola dair temkinli ama güçlü bir beklentinin hâkim olduğunu ifade etti.

Yakın bir çözüme dair umutların zayıflamasının ardından, Egemenlik Konseyi Başkanı Abdülfettah el-Burhan’ın 15 Aralık’ta Riyad’a yaptığı ziyaret ve Veliaht Prens’le gerçekleştirdiği üst düzey görüşme, yeniden iyimser bir hava yarattı.

Riyad’da bu görüşmenin yapılması bile, savaşın durdurulması ve insani felaketin sona erdirilmesine yönelik yeni bir umut kapısı araladı. Genel kanaat, “Suudi Arabistan’ın Sudan’da savaşı durdurma dosyasını önceliklerinin başına aldığı” yönünde.

Savaşın yorduğu, canlar aldığı, geçim kaynaklarını yok ettiği ve milyonları mülteci ile yerinden edilmiş kişi hâline getirdiği Sudanlılar, ülkelerine, evlerine ve özledikleri hayatlarına dönmeyi umut ediyor. Peki bu kez girişimler kalıcı bir barış getirecek mi?


Şam–SDG hattında belirsizlik: Anlaşma iddiaları yalanlandı

Fotoğraf:  Reuters
Fotoğraf:  Reuters
TT

Şam–SDG hattında belirsizlik: Anlaşma iddiaları yalanlandı

Fotoğraf:  Reuters
Fotoğraf:  Reuters

Suriye’nin El Vatan gazetesi, bugün (perşembe) hükümetten bir kaynağa dayandırdığı haberinde, Suriye hükümeti ile Suriye Demokratik Güçleri (SDG) arasında yakın zamanda bir askerî anlaşmaya varılacağı yönündeki iddiaların yalanlandığını aktardı.

Kaynak, SDG ile temasların şu anda durmuş olduğunu ve hükümetin, Suriye Savunma Bakanlığı tarafından sunulan bir öneriye SDG’nin verdiği yanıtı değerlendirdiğini vurguladı.

Suriye televizyonu ise bugün, bir kaynağa dayandırarak, ABD arabuluculuğunda hükümet ile SDG arasında, unsurların yıl sonundan önce Suriye ordusu ve iç güvenlik güçlerine entegre edilmesini öngören bir askerî anlaşmaya yakında varılmasının beklendiğini bildirmişti.

Televizyonun aktardığına göre, söz konusu anlaşma Savunma ve İçişleri bakanlıklarına 90 bin unsurun entegre edilmesini ve Rakka, Deyrizor ve Haseke’de Savunma Bakanlığına bağlı güçler içinde SDG’ye tahsis edilecek üç askerî tümeni kapsıyor.

Kaynak ayrıca, hükümet güçlerinin Suriye’nin kuzeydoğusuna girişi, askerî karar alma mekanizması ile görev, yetki ve sorumlulukların dağılımı gibi başlıca ihtilaflı konuların hâlen müzakere edildiğini belirtti.


Katz: İsrail, yerleşimlerini korumak için Gazze Şeridi’nde güvenlik kuşağı kuracak

Batı Şeria’da Cenin kenti yakınlarında bulunan ve tahliye edilen İsrail yerleşimi Sanur’da İsrailli askerler (EPA)
Batı Şeria’da Cenin kenti yakınlarında bulunan ve tahliye edilen İsrail yerleşimi Sanur’da İsrailli askerler (EPA)
TT

Katz: İsrail, yerleşimlerini korumak için Gazze Şeridi’nde güvenlik kuşağı kuracak

Batı Şeria’da Cenin kenti yakınlarında bulunan ve tahliye edilen İsrail yerleşimi Sanur’da İsrailli askerler (EPA)
Batı Şeria’da Cenin kenti yakınlarında bulunan ve tahliye edilen İsrail yerleşimi Sanur’da İsrailli askerler (EPA)

İsrail Savunma Bakanı Israel Katz, bugün (perşembe) Gazze savaşıyla ilgili açıklamalarında, “Gazze’de kazandık” dedi. Hamas ile olası bir ateşkes anlaşmasına değinen Katz, ülkesinin “Gazze’den asla ayrılmayacağını” söyledi. Katz, İsrail Gazze Şeridi içinde, yerleşimleri korumak amacıyla bir güvenlik kuşağı oluşturacağını ifade etti.

Savunma Bakanı Katz, Hamas’ın silah bırakması gerektiğini yineleyerek, aksi takdirde “İsrail’in bu görevi kendisinin yerine getireceğini” ifade etti.

Şarku’l Avsat’ın Yedioth Ahronoth gazetesinden aktardığı habere göre Katz, Bnei Akiva, Ulpanot Merkezi ve Makor Rishon’un ortak düzenlediği Ulusal Eğitim Konferansı’nda yaptığı konuşmada, ABD Başkanı Donald Trump’ın planı çerçevesinde Hamas silah bırakmazsa İsrail’in bu adımı bizzat atacağını söyledi.

Haberde, ordunun Gazze’den çekilmesini ve bölgenin Filistinlilere devrini içeren anlaşmaya karşın, Katz’ın Gazze Şeridi’ni çevreleyen bir güvenlik kuşağının yerleşimlerin korunması amacıyla kurulacağını ifade ettiği belirtildi.

Öte yandan Batılı ülkeler iki devletli çözümden söz etmeyi sürdürürken, İsrail parlamentosu Knesset, Haziran 2024’te Ürdün Nehri’nin batısında bir Filistin devletinin kurulmasını reddeden kararı resmen kabul etmişti. Kararda, 7 Ekim olaylarının ardından bir Filistin devleti kurulmasının “teröre ödül” anlamına geleceği savunulmuş ve bunun Hamas’ı daha da teşvik edeceği öne sürülmüştü.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile aşırı sağcı dini kanattan bazı bakanlar da defalarca Filistin devleti kurulmayacağını dile getirmişti.