عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

İsrail Meclis Başkanı, Almanya Başbakanı Scholz'dan Hamas ile esir değişimi için yardım istedi

Almanya'nın yeni başbakanı Olaf Scholz (AA)
Almanya'nın yeni başbakanı Olaf Scholz (AA)
    Ramallah / Şarku’l Avsat
TT
TT

İsrail Meclis Başkanı, Almanya Başbakanı Scholz'dan Hamas ile esir değişimi için yardım istedi

Almanya'nın yeni başbakanı Olaf Scholz (AA)
Almanya'nın yeni başbakanı Olaf Scholz (AA)

İsrail Meclis (Knesset) Başkanı Mickey Levy, dün Almanya'nın yeni başbakanı Olaf Scholz ile Berlin’de yaptığı görüşmede, Gazze Şeridi'ndeki İsrailli esirlerin ve kayıp kişilerin iade edilmesi için müdahale etmesini istedi. Öte yandan Hamas Siyasi Bürosu’nun bir üyesi, yaptığı açıklamada, Hamas Hareketi’nin İsrail'i müzakerelerdeki ciddiyetsizliğini de göz önüne alarak esir değişimi anlaşmasını tamamlamaya zorlayacağını söyledi.
Knesset'in internet sitesinde yer alan açıklamaya göre Levy, Scholtz'a, “İsrail, Almanya’nın bu konuda geçmişteki başarılarının ardından şimdi Gazze'deki vatandaşlarını geri almak için yardım etmesini sabırsızlıkla bekliyor” ifadelerini kullandı. Almanya, 2011 yılında Mısır üzerinden gerçekleştirilen son esir değişimi anlaşmasında önemli bir rol oynamıştı.
Diğer taraftan Hamas Siyasi Büro Üyesi ve esirler dosyası sorumlusu Zahir Cebbarin, Hamas'ın resmi internet sitesinde bir açıklama yaptı. Aralarında İsviçre, Katar, Türkiye, Mısır, Norveç ve Almanya'nın da bulunduğu çok sayıda arabulucu esir değişimi anlaşmasının tamamlanması için müdahalede bulundu. Hepsi bu süreçte, işgalci İsrail’in anlaşma konusunda ciddi olmadığı kanaatine vardılar. Gazze Şeridi’nde Hamas’ın elinde dört İsrailli var. İsrail, bunlardan asker olan ikisinin öldüğünü düşünüyor, ancak Hamas durumları hakkında bilgi vermeyi reddediyor. Söz konusu askerler, 2014 yazında çıkan savaşta Hamas tarafından esir alınan Oron Şaul ve Hadar Goldin. Askerlerin dışında Hamas, iki de İsrailli sivili alıkoyuyor. O siviller ise, Etiyopya asıllı İsrail vatandaşı Abraham Mengistu ve Arap olan Hişam es-Sayed. Mengitsu ve Sayed, 2014 yılındaki Gazze savaşından sonra farklı zamanlarda kendi iradeleriyle Gazze'ye girdiler.
Esir değişimi için daha önce yapılan girişimlerde, İsrail'in yeni bir anlaşmayı tamamlamak için yerine getirmesi gereken taleplere yanıt vermediğinden herhangi bir ilerleme kaydedilemedi. Hamas, 2011 yılındaki ilk takas anlaşmasında serbest bırakıldıktan sonra yeniden tutuklanan tüm esirlerin yanı sıra Hamas’ın ve diğer Filistinli grupların üst düzey liderlerinin ve kaçan Gilboa Hapishanesinden kaçan, ancak daha sonra tekrar yakalanan Filistinlilerin serbest bırakılmasını istiyor.
İsrail bu talebi reddetti ve ellerini kana bulamamış makul sayıda mahkumu serbest bırakmayı teklif etti. İsrail’in serbest bırakmayı reddettiği bu mahkumlar, Hamas için en öncelikli olan mahkumlar.  VIP’ler olarak bilinen bu mahkumlar, Gazze Şeridi'nde siyasi bedeller ödediler.
İsrail ile Hamas arasında yeni bir esir değişimi anlaşmasının önündeki tek engelin, İsrail'in VIP mahkumları serbest bırakmayı reddetmesi olduğuna inanılıyor. İsrail Başbakanı Naftali Bennett’in, söz konusu mahkumların serbest bırakılmasına yönelik bir adım atması halinde bunun hükümetini oluşturan koalisyon partileri arasında tartışmaya yol açmasından endişe ediyor. Buna karşın İsrail tarafında esir değişimi için bir anlaşmaya varma girişimleri halen devam ediyor.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Tom Barrack ve Arabistanlı Lawrence

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT
TT

Tom Barrack ve Arabistanlı Lawrence

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

İbrahim Hamidi

ABD Başkanı Donald Trump'ın Türkiye Büyükelçisi ve Suriye- Lübnan Özel Temsilcisi Tom Barrack, her açıklaması veya tweeti ile tartışma yaratıyor. Sözleri, Ortadoğu'ya yabancı bir Amerikan sözlüğünden geliyor. Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküşünden sonra Sykes-Picot Anlaşması ile çizilen sınırları ve Batı'nın “(Ortadoğu'da) haritalar dayatmasını ve sınırları kurşun kalemle çizmesini” sert bir şekilde eleştirdi.

Tom Barrack, “Batı’nın müdahale dönemi sonsuza dek sona erdi. Gelecek, bölgenin kendi üreteceği çözümlerindir” dedi. Ayrıca, “giriştiğimiz beş savaşın” başarısızlıklarının ardından gelen “rejim değişikliği” ve “ulus inşası” politikalarını da tenkit etti.

Barrack, Suriye Emeviliğine ve Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara'ya olan hayranlığını dile getirerek, onu bağımsızlık için 12 yıl mücadele eden ABD'nin kurucu başkanı George Washington'a benzetti. Ayrıca, ABD'nin terörle mücadeledeki müttefiki olan Suriye Demokratik Güçleri’ni (SDG) hedef aldı. Lübnanlıları, hemen harekete geçmezlerse “varoluşsal bir tehdit” ile karşı karşıya kalacakları, Bilad-ı Şam haritasına geri dönme kaderini yaşayacakları konusunda uyardı. Ayrıca, Lübnan’ın “Büyük Suriye” haritasına dahil olduğuna dolaylı olarak işaret etti.

Şarku’l Avsat’ın Al Majalla’dan aktardığı analize göre Barrack, her açıklamanın ardından ilk açıklamasını düzelten bir açıklama yayınlıyor. Ancak, Trump'ın Temsilcisi’nin Ortadoğu'daki kilit ülkeler hakkındaki bu açıklamalarının önemini küçümsemek hata olur. Bunu vurgulamak için de açıklamalarına eşlik eden gelişmelere ve açıklamalara dikkat çekmek gerekiyor.

Öncelikle, Başkan Trump, 13 Mayıs'ta Riyad'da yaptığı “Başkan Trump'ın Ortadoğu'da Müreffeh Bir Gelecek Vizyonu” başlıklı açılış konuşmasında Ortadoğu vizyonunu bizzat ortaya koydu. “Devlet inşacıları diye adlandırılanlar, inşa ettiklerinden çok daha fazla devleti yok ettiler” dedi. Ardından “Amerikalılar Irak ve Afganistan'da trilyonlarca dolar harcadılar, ancak hiçbir işe yaramadı. ABD, bu iki ülkeden geri çekildi ve başarısız oldu çünkü Amerikalı ‘müdahaleciler’ anlamadıkları toplumlara müdahale ettiler ve nasıl yaşanacağına dair dersler verdiler” diye ekledi.

Öte yandan, bölgenin ve liderlerinin ürettiği çözümleri övdü ve “modern Ortadoğu'nun doğuşunun bölge halklarının kendi elleriyle gerçekleştiğini” ve bunun “büyük bir dönüşüme” yol açtığını söyledi. Trump, “geçmişi” olan Suriye Cumhurbaşkanı Şara'ya da övgüler yağdırdı ve ardından “Suriye'ye bir şans” vermek için ona ve Heyet Tahrir eş-Şam'a yönelik yaptırımları kaldırdı.

Trump'ın Türkiye Büyükelçisi Barrack'ı Suriye ve Lübnan Özel Temsilcisi olarak ataması, Ankara'nın bir zamanlar Amerika'nın "Arabistanlı Lawrence'ı" olarak adlandırdığı Brett McGurk'ün politikalarına karşı büyük bir darbe

İkincisi, Trump'ın İran, Gazze ve Ukrayna Özel Temsilcisi Steve Witkoff gibi Barrack da Dışişleri Bakanlığı bürokrasisinden ve Amerikan kurumlarından çok uzak ve Başkan Trump ile doğrudan dostluğu olan bir iş adamı. Ortadoğu'daki önemli meselelerdeki rolü artarken, Dışişleri Bakanlığı'nda müzakere ve diplomasi deneyimine sahip üst düzey yetkililerin atamaları ya ertelendi (örneğin, Dışişleri Bakan Yardımcısının yardımcısı olarak göreve başlaması planlanan Joel Rayburn) ya da Dışişleri Bakanı Marco Rubio tarafından uygulanan “kapsamlı reform planı” kapsamında Dışişleri Bakanlığı'ndan uzaklaştırıldılar.

Üçüncüsü, Barrack'ın nerede ikamet ettiğinin büyük bir önemi var, çünkü kendisi Trump'ın Türkiye Büyükelçisi. Ankara, eski Beyaz Saray Ortadoğu yetkilisi Brett McGurk ile ciddi bir sorun yaşıyordu. McGurk'ü Amerika’nın “Arabistanlı Lawrence’ı” olarak adlandırıyordu. Bununla, McGurk'ün, geçen yüzyılın başında Osmanlı İmparatorluğu'na karşı Arap isyanını destekleyen İngiliz Arabistanlı Lawrence’a benzer şekilde, Doğu Suriye'de kendisine karşı bir Kürt oluşumu kurarak Ortadoğu haritasını yeniden çizmek istediğini kastediyordu.

Dolayısıyla, Trump'ın Türkiye'ye elçi olarak Barrack'ı ataması, McGurk'ün politikalarına karşı büyük bir darbe anlamına geliyor. Barrack'ın Suriye, Kürtler, Lübnan, haritalar ve Sykes-Picot Anlaşması hakkındaki açıklamalarında da bu açıkça görülüyor. Barrack'ın sözlerinin önemini pekiştiren, Trump'ın bizzat kendisinin Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın “dostu” olduğunu defalarca açıkça söylemiş olması. Hatta İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'yu, Erdoğan ile askeri çatışma yerine Suriye konusunda bir anlaşmaya varmaya da teşvik etmişti.

Dördüncüsü, ABD'nin son on yıllarda Ortadoğu'daki politikaları, işlevsel olarak muhatap olduğu her rejimin hassasiyetlerini ve değerlendirmelerini dikkate alan birçok örtük, dile getirilmemiş mutabakat içeriyordu. Örneğin, Suriye güçlerinin 1976'da Amerikan onayıyla Lübnan'a girdiği tartışmasızdır. Hafız Esed, Çöl Fırtınası Harekâtı'na katılımı ve İsrail ile müzakereler karşılığında ABD’den yeşil ışık aldıktan sonra, 1990'da Mişel Avn isyanını bastırdı. Aynı durum, Filistin Kurtuluş Örgütü ve lideri Yaser Arafat'ın 1982'de Lübnan'dan sınır dışı edilmesi için de geçerliydi.

Bu mutabakatların sırları çekmecelerde ve söylemsel değerlendirmelerde saklı kaldı. Daha sonra al-Majalla’da, Suriye'nin 2005'te ordusunun çekilmesiyle vesayet döneminin sona ermesinden önce Lübnan'daki birçok eyleminin Amerikan onayıyla desteklendiğine dair bir dizi gizli Suriye belgesi yayınlayacağız.

Barrack'ın sözleri, Lübnan, Suriye ve Sykes-Picot Anlaşması doğmadan önce Osmanlı, Bilad-ı Şam ve Büyük Suriye’nin eyaletlerinden biri olan Zahle’den göç etmeden önce atalarının anlattığı hikâyelere duyulan bir özlem değil. Trump'ın ikinci döneminde söylenmiş olmaları, onlara daha fazla ağırlık kazandırıyor. Bunlar en azından boş veya tesadüfü sözler değil, aksine Beyaz Saray koridorlarındaki ciddi düşünceleri yansıtıyor. Çoğu, üst düzey liderler arasında kapalı kapılar ardında da söylenmiş olabilir. Ancak, gerçekleşmesi dengelere bağlı ve başarılı olması başka bir konu, çünkü birçok Amerikan macerası amaçlanandan farklı bir şekilde sona erdi. Trump yönetiminin hızlı sonuç almak istemesi ve görüşlerini desteklemek için uzun süreli bir askeri müdahaleye yanaşmaması, Barrack'ın tweetlerini tehlikeli ve rahatsız edici kılıyor ve etkileri sosyal medya platformlarının ötesine uzanıyor.