Sudan Egemenlik Konseyi yabancı diplomatik misyonların faaliyetlerinden endişeli

Sudan Egemenlik Konseyi toplantısı
Sudan Egemenlik Konseyi toplantısı
TT

Sudan Egemenlik Konseyi yabancı diplomatik misyonların faaliyetlerinden endişeli

Sudan Egemenlik Konseyi toplantısı
Sudan Egemenlik Konseyi toplantısı

Sudan’da ordu tarafından yönetilen Egemenlik Konseyi, ülkedeki bazı diplomatik misyonların faaliyetlerinin, diplomatik teamüllere aykırı olduğunu ve ülkenin egemenliğini ihlal ettiğini ileri sürdü.
Dışişleri Bakanlığı’nı vekaleten yürüten Ali es-Sadık, Hartum’daki bazı diplomatik misyonların diplomatik normları ve ülkenin egemenliğini ihlal eden faaliyetleri hakkında konseye brifing verdi.
Egemenlik Konseyi Sözcüsü Selma Abdulcabbar, Konsey Başkanı Abdulfettah el-Burhan başkanlığındaki toplantının ardından yaptığı yazılı açıklamada, başkent Hartum’da ikamet eden bazı diplomatik misyonların faaliyetlerinin diplomatik teamüllere aykırı olduğunu ve Sudan’ın egemenliğinin ihlali anlamına geldiğini ifade etti.
Abdulcabbar, ihlalde bulunan diplomatik misyonlar hakkında bilgi vermedi.

Hartum’daki gösteriler
Sudan’da dış müdahaleyi reddeden yüzlerce kişi, önceki gün başkent Hartum’da, İngiltere ve Norveç büyükelçilikleri ile Birleşmiş Milletler Entegre Geçiş Yardım Misyonu (UNITAMS) merkezi önünde gösteri düzenlemişti.
Protestocular ‘Egemenliğe saygı, iç işlerimize müdahaleyi reddediyoruz’ yazılı pankartlar taşımış, UNITAMS Başkanı ve Birleşmiş Milletler (BM) Temsilcisi Volker Peretz’i kastederek, “Seni istemiyoruz, işimize karışma Volker” şeklinde slogan atmıştı.
BM Sudan Temsilcisi Peretz, 8 Ocak’ta krizi çözmek için Sudanlı taraflar arasında kapsamlı siyasi süreç için ön istişarelerin başlatıldığını duyurmuş ve ilk olarak sivil toplum örgütleriyle görüşmüştü.

Özel komiteler yemin etti
Ülkenin doğusundaki anlaşmazlığı çözmek amacıyla kurulan komiteler, Sudan Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) huzurunda yemin etti.
Daklu, doğudaki tüm taraf ve kuruluşlara karşı tarafsız kalacağına söz vererek, bölgede anlaşmazlıkları kışkırtmaya çalışan kişileri uyardı.
Egemenlik Konseyi tarafından oluşturulan üç komite, bölgede yaşayan bir dizi kabile ve diğer toplumları içeren Sivil Yönetimler Yüksek Kurulu temsilcilerinin yanı sıra destekçileri bölgeyi iki aydan fazla kapatan Hadandawa kabilesinin başkanı Muhammed el-Amin Turk liderliğindeki Bağımsız Kabile Reisleri ve Beja Yüksek Konseyi’nden oluşuyor.
Ülkenin doğusunda yaşanan kriz, istifa eden Başbakan Abdullah Hamduk hükümeti üzerinde büyük baskı yarattı.
Muhammed Hamdan Daklu, doğu sorununun diyalog yoluyla çözülebileceğini vurgulayarak, tarafları bölge halkının genel çıkarlarına öncelik vermeye, uyum ve hoşgörü değerlerine sahip çıkmaya çağırdı.
Doğudaki kriz, bölgedeki bir dizi kabileyi bir araya getiren yerel bir liderin, doğudaki yönetim ve zenginlik konularının ele alınmasını da içeren Cuba Barış Anlaşması’na itiraz etmesiyle patlak verdi.
17 Eylül’de, Bağımsız Kabile Reisleri ve Beja Yüksek Konseyi lideri Muhammed el-Emin Turk ülkenin ana limanlarını, yakıt boru hatları ve bölgeyi başkent Hartum’a bağlayan ulusal karayolunu kapattığında kriz daha da tırmandı ve ülkede felce yol açtı.
Doğuda gerilimin artması, bölgedeki toplumsal bileşenler arasında bir iç bölünmeye neden oldu. Bu nedenle sivil idareler ve toplumsal güçlerin bazı liderleri anlaşmanın iptaline yönelik herhangi bir adıma itiraz etti.



Irak, DEAŞ’tan daha tehlikeli bir beka sorunundan nasıl kurtuldu?

ABD’nin Bağdat'taki Büyükelçiliği'nin bulunduğu Yeşil Bölge'ye giden yolda İran'la dayanışma gösterisine katılan Iraklı mollalar (AP)
ABD’nin Bağdat'taki Büyükelçiliği'nin bulunduğu Yeşil Bölge'ye giden yolda İran'la dayanışma gösterisine katılan Iraklı mollalar (AP)
TT

Irak, DEAŞ’tan daha tehlikeli bir beka sorunundan nasıl kurtuldu?

ABD’nin Bağdat'taki Büyükelçiliği'nin bulunduğu Yeşil Bölge'ye giden yolda İran'la dayanışma gösterisine katılan Iraklı mollalar (AP)
ABD’nin Bağdat'taki Büyükelçiliği'nin bulunduğu Yeşil Bölge'ye giden yolda İran'la dayanışma gösterisine katılan Iraklı mollalar (AP)

Şarku’l Avsat’a konuşan Bağdat'taki diplomatik kaynaklar, Iraklı yetkililerin İsrail-İran savaşına sürüklenmekten korktuğunu ve bunu ‘Irak için, ülkenin üçte birini işgal eden DEAŞ’ın oluşturduğu tehditten daha tehlikeli bir beka sorunu’ olarak gördüklerini açıkladı.

Kaynaklar, DEAŞ’ın Irak’ın bedeninden atılması gereken yabancı bir cisim olduğunu, özellikle de Bağdat'ın DEAŞ’la mücadelesinde uluslararası ve bölgesel destek gördüğünü, ancak savaşın Irak'ın birliğini tehdit ettiğini belirttiler.

Söz konusu ‘beka sorunu’ aşağıdaki maddelerle açıklanabilir:

* Savaşın patlak vermesiyle Bağdat, Azerbaycan ve diğer kanallar aracılığıyla İsrail'den, Irak topraklarından kendisine yönelik herhangi bir saldırıya ‘katı ve acı verici’ misilleme yapacağına dair mesajlar aldı. Mesajlarda, Iraklı yetkililer kendi topraklarından başlatılan saldırılardan sorumlu tutuluyordu.

* Washington, önceki tavsiyelerinden doğrudan uyardı ve İran yanlısı grupların düzenleyeceği saldırıların yol açabileceği ağır sonuçlara dikkati çekti.

hnjıo
Koordinasyon Çerçevesi destekçileri, Irak güvenlik güçlerinin ABD’nin Bağdat Büyükelçiliği'ne giden köprüyü kapatmak için kurduğu barikatın üzerine İran bayrağı dikiyorlar (AP)

* Iraklı yetkililer, ‘felaket senaryosu’ olarak nitelendirdikleri bir durumun yaşanmasından yani Irak'taki silahlı grupların İsrail'e saldırmasından ve İsrail'in de savaşın başında Lübnan'daki Hizbullah liderlerine veya İranlı generallere ve bilim adamlarına yaptığı gibi bir dizi suikast düzenlemesinden endişe duyuyorlardı.

* Kaynaklar, milislere ağır darbeler indirilmesinin Şii sokakları kızıştıracağını ve bu durumun dini otoriteyi sert bir tavır almaya iteceğini, bunun da krizin Şii-İsrail çatışmasına dönüşmesine yol açacağını belirtti.

* Bu senaryo, Irak'ın o dönemdeki Şii bileşeninin Irak'ı önlenebilir bir savaşa sürükleme sorumluluğunu üstleneceği endişelerini uyandırdı.

* Diğer bir tehlike ise Kürtlerin, Irak yönetiminin tek bir bileşeni temsil ediyormuş gibi davrandığını, ülkenin savaşlardan yorulduğunu ve bölgenin Bağdat'tan uzak durmayı tercih ettiğini, çünkü ona yaklaşmanın istenmeyen savaşlara sürüklediğini ilan etme olasılığı.

* Muhammed Şiya es-Sudani hükümeti kararlılık ve bilgelikle hareket etti. Farklı kesimlere göre ülkenin birliğini tehdit eden herhangi bir çatışmaya sürükleme girişimine müsamaha göstermeyeceğini bildirdi ve diğer yandan bölgesel ve uluslararası güçlerle, özellikle Amerika ile iletişim kanallarını açık tuttu.

cvfbghjuk
Iraklı milisler, geçtiğimiz ekim ayında Bağdat'ta İran'ın İsrail'e verdiği yanıtı kutlarken (Reuters)

* Iraklı yetkililer, İranlı yetkililerin milis grupları savaşa katılmaya teşvik etmek yerine sükuneti korumaya teşvik eden tutumundan yararlandı.

* Bir başka önemli faktör ise silahlı grupların, özellikle Lübnan'da Hizbullah'ın maruz kaldığı saldırılar ve İsrail’in İran’ın derinliklerinde gerçekleştirdiği nokta atışı saldırılar, İsrail'in kendisine düşman olan örgütler hakkında kesin bilgilere sahip olduğunu ve teknolojik üstünlüğü ve bu saldırılar sayesinde hedeflerine ulaşabildiğini gösterince savaşın kendi kapasitelerinin ötesinde olduğunu fark etmeleriydi.

* Kaynaklar, baskılara ve çabalara rağmen ‘devletin kontrolü dışındaki grupların’ üç saldırı hazırlığı yaptığını, ancak yetkililerin saldırıların gerçekleştirilmesinden önce bunları engellediğini belirtti.

Kaynaklar, İsrail'in savaşı İran topraklarına taşıması ve ABD’yi İran'ın nükleer tesislerini hedef almaya teşvik etmesi nedeniyle İran'ın derin bir yara aldığını tahmin ediyor. İran nükleer programıyla ilgili gerekli tavizleri vermezse yeni bir savaşın çıkması ihtimaller dahilinde.