IGAD: Sudan krizini çözmek için yeni bir girişim yok

Sudan sorununun çözümü için gelecek hafta Addis Ababa’da toplantı yapılacak

30 Ocak’ta Hartum’da düzenlenen yürüyüş sırasında Sudanlı bir protestocu (AFP)
30 Ocak’ta Hartum’da düzenlenen yürüyüş sırasında Sudanlı bir protestocu (AFP)
TT

IGAD: Sudan krizini çözmek için yeni bir girişim yok

30 Ocak’ta Hartum’da düzenlenen yürüyüş sırasında Sudanlı bir protestocu (AFP)
30 Ocak’ta Hartum’da düzenlenen yürüyüş sırasında Sudanlı bir protestocu (AFP)

Afrika Boynuzu bölgesinde barışı destekleyen Hükümetler Arası Kalkınma Otoritesi (IGAD) Sudan’daki krizi ele almak için önerilen girişimlerle eş zamanlı olarak yeni bir girişim sunma niyetinde olmadığını belirtti. IGAD bu konudaki rolünün, Sudan’ın bu durumdan çıkması yardım sağlamanın yanı sıra Sudan’ın Afrika Birliği üyeliğinin askıya alınmasının herhangi bir etkisi olmadan, siyasi krizle ilgili uygun kararların alınabilmesi amacıyla gelecek hafta Addis Ababa’da düzenlenecek Afrika Birliği Zirvesi toplantıları kapsamında düzenlenecek IGAD toplantısında liderlere, sahadaki gerçeklere ilişkin rapor sunmakla sınırlı kalacağını belirtti.
IGAD Genel Sekreteri Workneh Gebeho, Sudan’a yaptığı 3 günlük ziyaretini sona erdirirken dün Hartum’da gerçekleştirdiği bir basın toplantısı sırasında, Hartum’a sahadaki gerçekleri görmek ve Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa’da gelecek hafta düzenlenecek Afrika zirvesi toplantısında IGAD ülkeleri liderlerine Sudan’ın durumuna ilişkin raporlar hazırlamak için geldiğini söyledi.
IGAD’ın Sudan’ın yaşamakta olduğu kritik siyasi krizle yüzleşmesine yardımcı olmak için çalıştığını açıklayan Gebeho, “Sudan halkının kritik koşullarda yaşadığını biliyorum. Bu zor zamanlarda onları yanında durmak ve bu zorluklarla mücadele etmelerine yardımcı olmak için buradayız. Bunlar, Sudan’ın kurucularından biri olduğu, öncü bir rol üstlendiği hatta başkanlık ettiği IGAD’ın rolüne bağlı olarak, ziyaretimin hedefini oluşturuyor.” ifadelerine yer verdi.
Gebeho IGAD’ın önerilen birçok girişimin yanı sıra yeni bir girişim sunmaya niyetli olmadığını belirterek, “Sudanlıların karşılaştıkları zorlukları, kendi bilgelikleri ile aşabileceklerini biliyoruz. Biz, Sudan’ın da üye olduğu bölgesel bir kuruluş olarak, Sudan halkının çabalarına yardımcı olmak için buradayız. IGAD’ın çalışmalarının, Sudan halkının yaşadığı krizle mücadelesini desteklemek ile sınırlı olması gerektiğine inanıyoruz. Çalışmaların aksamasını istemiyoruz, bu yüzden başka bir eş zamanlı girişim başlatmayacağız. Bununla birlikte Sudanlıların yakın olduğumuz için, Afrika Birliği ve diğer uluslararası çalışmalarda koordinasyon sağlanmasında bir rol oynamamız gerekiyor. Sudan’da tanınmış diplomatik toplulukla bu konuda çalışmak için istişarelerde bulunduk ve birden fazla eş zamanlı girişim sunmama konusunda anlaştık.” dedi.
Gebeho Sudan ziyareti öncesinde IGAD üyesi ülkelerinin liderleriyle görüşmeler gerçekleştirdiğini söyledi. Afrika Zirvesinin kapsamında yapılacak IGAD zirvesi toplantısı ile ilgili olarak “Toplantıda IGAD’ın oynayabileceği rol belirlenecek. Elbette (IGAD’ın) Sudan'ın içinde bulunduğu bu kritik dönemde yanında durması gerekiyor.” dedi.
Üst düzey IGAD yetkilisi Gebeho, Sudan’daki, sivil toplum örgütlerindeki ve Konsey Başkanı Abdulfettah el-Burhan ve Başkan Yardımcısı Muhammed Hamdan Dagalo (Hamideti) da dahil olmak üzere Egemenlik Konseyi’nin askeri oluşumundaki çeşitli siyasi aktörlerle yoğun görüşmeler ve istişarelerde bulunarak, ülkenin karşı karşıya olduğu zorlukların ayrıntılı bir açıklamasını dinledi.
Gebeho, Sudanlı partilerin IGAD’ın çalışmalarından duydukları memnuniyeti dile getirdiklerini ve çok sayıda girişimin olduğunu söylediklerini belirterek “Raporlarımızı IGAD liderlerine sunmak üzere geri dönüyoruz ve yeni bir girişim sunma niyetinde değiliz.” dedi.
Gebeho, durumun acil olduğunu ve bir sonraki adıma karar vermeleri için hazırlanan raporu Başkan Museveni’ye ve diğer IGAD liderlerine sunacağını belirtirken, Uganda Devlet Başkanı Yoweri Museveni’nin, Sudan ve Etiyopya’daki durumu görüşmek üzere Mart ayında bir IGAD zirvesi düzenleme çağrısında bulunmasına atıfta bulunarak “Tarihleri hakkında konuşmak istemiyorum ancak Başkan Museveni bu toplantıya ev sahipliği yapmayı teklif etti.” dedi.
Gebeho, Sudan’ın IGAD başkanlığının, Başbakan Abdullah Hamduk’un istifasından etkilenmeyeceğini belirterek “IGAD başkanlığı bir kişiye değil, ülkeye verilir. Dolayısıyla Sudan, ülkelerin iç çatışmalarına karışmayan IGAD’daki başkanlık görevine devam edecek” açıklamasında bulundu.
Yetkili ayrıca Sudan’ın IGAD üyeliğinin, Afrika Birliği üyeliğinin askıya alınmasından etkilenmeyeceğini zira IGAD anlaşmasının katılımcı ülkelerin üyeliğinin askıya alınmasını içermediğini belirtti. Gebeho “Afrika Birliği'nin durumu farklı, IGAD’da Sudan’ın toplantılara katılma hakkı var. Bu bağlamda, bir sonraki adımın atılması için diğer IGAD liderleriyle birlikte toplantıya katılacak” dedi.



Gazze’de hapse atılan doktor sayısı 28’e yükseldi

İsrail'in Gazze Şeridi'ne 7 Ekim 2023'ten bu yana düzenlediği saldırılarda öldürülen Filistinlilerin sayısı 60 bine yaklaştı (AP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne 7 Ekim 2023'ten bu yana düzenlediği saldırılarda öldürülen Filistinlilerin sayısı 60 bine yaklaştı (AP)
TT

Gazze’de hapse atılan doktor sayısı 28’e yükseldi

İsrail'in Gazze Şeridi'ne 7 Ekim 2023'ten bu yana düzenlediği saldırılarda öldürülen Filistinlilerin sayısı 60 bine yaklaştı (AP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne 7 Ekim 2023'ten bu yana düzenlediği saldırılarda öldürülen Filistinlilerin sayısı 60 bine yaklaştı (AP)

Gazze savaşında İsrail tarafından hapse atılan Filistinli doktorların sayısı 28'e yükseldi.

Filistin merkezli sağlık kuruluşu Healthcare Workers Watch'un (HWW) verilerine göre, Gazze'den İsrail hapishanelerine götürülen doktorlardan 8'i cerrahi, ortopedi, yoğun bakım, kardiyoloji ve pediatri alanlarında kıdemli uzmanlar.

HWW, 28 kişiden 21'inin 400 günden uzun süredir hapiste tutulduğunu, hiçbiri hakkında İsrail makamları tarafından hukuki işlem başlatılmadığını aktarıyor.  

Gazze Sağlık Bakanlığı, Ebu Yusuf en-Neccar Hastanesi Müdürü ve Sağlık Bakanlığı Sözcüsü Mervan el-Hams'ın "İsrailli özel bir silahlı birim" tarafından götürüldüğünü pazartesi duyurmuştu.

Hams'ın nerede olduğu bilinmiyor ve İsrailli yetkililer henüz olaya dair herhangi bir açıklama yayımlamadı. Ancak İsrail Savunma Kuvvetleri'nin (IDF) Guardian'a gönderdiği yazılı açıklamada, Gazze'deki sağlık personeli ve doktorların "Hamas'ın terör faaliyetlerine karıştığı" iddia edildi.

Gazze'de İsrail ablukası nedeniyle açlık krizi yaşanırken, Birleşik Krallık (BK) bölgeye havadan yardım göndermeyi planlıyor.

Tel Aviv yönetiminden cuma günü yapılan açıklamada, yabancı ülkelerin Gazze'ye havadan yardım yapmasına müsaade edileceği duyurulmuştu. BK Başbakanı Starmer, "Bu yöntemle bölgeye yardım göndermek için elimizden geleni yapacağız" dedi.

Starmer'a Filistin devletini tanıması için yapılan baskı da artıyor. Yarısından fazlası İşçi Partisi'nden olmak üzere 9 siyasi partiden 220 parlamenter, Starmer'a böyle bir adımın iki devletli çözüm için hayati önem taşıdığını belirten ortak bir mektup gönderdi.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, cuma günkü açıklamasında Filistin devletini eylülde tanıyacaklarını duyurmuştu.

Diğer yandan Gazze'deki ateşkes süreci yeniden çıkmaza girdi. ABD Başkanı Donald Trump'ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, "Hamas'ın ateşkese isteksiz" olduğunu öne sürerek, Katar'ın başkenti Doha'da görüşmeleri yürüten ekibini geri çağırdığını perşembe duyurmuştu.

Wall Street Journal'ın analizinde, İsrail'in "Ortadoğu'da kontrolsüz bir güce" dönüştüğüne dikkat çekilerek, Washington'ın Tel Aviv'le sürtüştüğü belirtiliyor.

MAGA (Make Amerika Great Again/Amerika'yı Yeniden Harika Yap) ideologlarının, İsrail'in ABD'yi savaşa çekmeye çalıştığını düşündüğü ve Trump'ın İsrail lideri Binyamin Netanyahu'ya desteğine daha eleştirel yaklaştığı ifade ediliyor.

Eski ABD Başkanı Joe Biden'ın kıdemli danışmanlarından Amos Hochstein, "İsrail'in artık Ortadoğu'daki en büyük güç olduğunu" savunarak, bunu dengeleyecek hiçbir unsur kalmadığını söylüyor. Ancak danışman, bunun ABD açısından iyi bir gelişme olmadığını, Tel Aviv'in de savaşları uzatmasına yol açtığını belirtiyor.

Analizde, hiçbir Amerikan başkanının İsrail'e mesaj göndermek adına askeri desteği tamamen kesmeyi göze almayacağı, Netanyahu'nun da bunu bilerek hareket ettiği yorumu yapılıyor.

Independent Türkçe, Guardian, BBC, Wall Street Journal