Filistin Merkez Komitesi İsrail’e karşı net kararlar alabilecek mi?

Gözlemciler, toplantı sonuçlarının Devlet Başkanı Abbas'ın geleneksel politikasının dışına çıkmayacağını düşünüyorlar

Başkan Abbas her fırsatta Merkez Komitesi’nin İsrail’e karşı kati kararlar alacağını vurguluyor (WAFA)
Başkan Abbas her fırsatta Merkez Komitesi’nin İsrail’e karşı kati kararlar alacağını vurguluyor (WAFA)
TT

Filistin Merkez Komitesi İsrail’e karşı net kararlar alabilecek mi?

Başkan Abbas her fırsatta Merkez Komitesi’nin İsrail’e karşı kati kararlar alacağını vurguluyor (WAFA)
Başkan Abbas her fırsatta Merkez Komitesi’nin İsrail’e karşı kati kararlar alacağını vurguluyor (WAFA)

Halil Musa
Filistin Merkez Komitesi’nin önümüzdeki pazar Ramallah'ta yapılacak toplantısına sayılı günler kala, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken arasındaki telefon görüşmesi yaptı.
Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) çatısı altındaki grupların ve Hamas’ın boykot ettiği Komite’nin yetkilileri Arap mevkidaşlarına toplantıda alınacak kararlar hakkında brifing verdiler.
Cumhurbaşkanı Abbas ve Filistinli yetkililer her fırsatta Merkez Komitesi’nin “İsrail’in Filistin halkına ve topraklarına yönelik ihlalleri ve suçlarına karşılık vermek için zaruri ve kati kararlar” alacağını vurguluyorlar.

Filistin Halk Kurtuluş Cephesi (FHKC) boykot ediyor
Ancak FKÖ’nün ikinci büyük grubu olan FHKC, Fetih Hareketi’nin yanı sıra sadece Filistinli küçük grupların katılacağı toplantıyı boykot ettiğini duyurdu.
FHKC, Filistin liderliğini bölünmeyi derinleştirmek ve “Merkez Komitesi’nin toplanmasında ısrar ederek” ulusal kurumda münhasırlık ve hegemonik yaklaşımını pekiştirmekle suçladı. Bunun "önceki ulusal uzlaşmalara ve kapsamlı seçimlerin yapılmasına karşı bir ihlal" teşkil ettiğini de sözlerine ekledi.
FHKC “Merkez Komitesi ve Ulusal Konsey’in İsrail'in tanınmasını kaldırma ve Oslo Anlaşmaları ile bu anlaşmalarda geçen başta güvenlik koordinasyonu olmak üzere güvenlik, siyasi ve ekonomik taahhütleri feshetme kararlarını uygulamak üzere tüm güçlerin katılımıyla kapsamlı bir ulusal diyalog düzenlenmesini” talep etti.
Fetih Hareketi Merkez Komitesi Genel Sekreteri Cibril er-Racub, Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri ve Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu’l Gayt ile Kahire'de yaptığı görüşmesinin ardından “Bakan Şukri ve Genel Sekreter Ebu’l Gayt’a Merkez Komitesi’nin atmayı planladığı adımlar hakkında bilgi verdiğini” söyledi.

Halk direnişinin etkinleştirilmesi
Racub, Merkez Komitesi’nin kararlarının, İsrail ile bağları kesen ve 2018'de FKÖ'nün İsrail'i tanımasını iptal eden “Ulusal Konsey ve Merkez Komitesi’nin kararlarına ilişkin yürütme mekanizmalarını” kapsayacağını da sözlerine ekledi.
Racub, Ulusal Konsey’in “halk direnişini tamamen harekete geçirme ve bir sonraki konsey toplantısına hazırlanma" yönünde karar alacağını açıkladı.
Filistinliler, İsrail'in iki devletli çözümü kabul etmemesinin yanı sıra İsrail Başbakanı Naftali Bennett'in FKÖ ile siyasi bir süreç başlatmayı reddedip Filistinlilerin hayatını kolaylaştırmayı ve ekonomik kolaylıklar sağlamayı kabul etmesinden şikayet ediyorlar.
Aynı zamanda Filistinli yetkililer ABD Başkanı Joe Biden yönetiminin yerleşimcilik ve Kudüs'teki ABD Konsolosluğu'nu yeniden açma konusundaki sözlerini yerine getirmek üzere fiili adımlar atmaması karşısında “derin üzüntü” duyduklarını da dile getirdiler.

ABD’nin söylem ve eylem çelişkisi
Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el-Maliki konuya ilişkin yaptığı açıklamada “ABD’li yetkililerin sözleri ve eylemleri arasında büyük bir uçurum var. ABD sözlerini yerine getirme konusunda gevşek davranıyor” ifadelerini kullandı.
Maliki sözlerini şöyle sürdürdü:
“ABD, Merkez Komitesi’nin gelecek kararlarından ciddi bir şekilde korkuyor. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'in Başkan Abbas ile yaptığı görüşme, Filistinlileri Merkez Komitesi’nin sonuçlarına ilişkin ifadelerin büyüklüğünü azaltmaya ikna etme girişimidir.”
Filistin Devlet Başkanlığı Sözcüsü Nebil Ebu Rudeyne “Filistin-ABD temasları yavaş bir şekilde devam ediyor olsa da bir sonuca ulaşma söz konusu değil ya da çıkmaza girmiş durumdalar. ABD’nin tavrının belirsizliği barışa hizmet etmiyor çünkü İsrail sahada oldu bitti politikasına devam ediyor” dedi.

Medya kampanyası
Kudüs Siyasi Araştırmalar Merkezi Direktörü Ureyb er-Rentavi “Merkez Komitesi’nin kararları Başkan Abbas'ın geleneksel politikasının dışına çıkmayacak. Bir sonraki aşama, iki taraf arasındaki çatışmanın azaltılması, güven inşa etme icraatının tamamlanması ve ekonomi ile ekonomik barış karşılığında güven verilmesi üzerine inşa edilen bir teoriye dayanacak” dedi.
Rentavi “Merkez Komitesi’nin önemli adımlar atacağının yayılması, İsrail veya yurt dışını değil, Filistin'in iç kesimlerini hedef alan bir medya kampanyasından başka bir şey değil” ifadelerini kullandı. Rentavi Merkez Komitesi’nin İsrail ile ilişkilerde yeni bir Filistin stratejisi benimsemesine pek ihtimal vermese de “Filistinlilerin üzerinde ittifak kurduğu, Batı Şeria'da güven inşa etmeye yönelik adımlarla birlikte Gazze'de sükuneti sağlamaya dayalı duruma uyum sağlama eğilimi” olduğuna dikkat çekti.
Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Rentavi, Fetih Hareketi Merkez Komitesi'nin Hüseyin eş-Şeyh'in FKÖ Yürütme Komitesi üyeliğine aday gösterilmesine ilişkin kararlarının "siyasi anlamının hafife alınmaması gerektiğini" söyleyerek bu kararların "FKÖ’de üst düzey pozisyonlar sağlayarak Filistin Otoritesi'nin söz sahibi kanadını güçlendirmeye" katkıda bulunduğunu belirtti.



İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Ben-Gvir bin kişi ile Mescid-i Aksa'ya baskın düzenledi

Ben-Gvir yerleşimcilerle birlikte Mescid-i Aksa çevresinde (WAFA)
Ben-Gvir yerleşimcilerle birlikte Mescid-i Aksa çevresinde (WAFA)
TT

İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Ben-Gvir bin kişi ile Mescid-i Aksa'ya baskın düzenledi

Ben-Gvir yerleşimcilerle birlikte Mescid-i Aksa çevresinde (WAFA)
Ben-Gvir yerleşimcilerle birlikte Mescid-i Aksa çevresinde (WAFA)

Kudüs'teki İslami Vakıflar Dairesi, İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir liderliğindeki bin 251 yerleşimcinin bu sabah (Pazar) Mescid-i Aksa'ya baskın düzenlediğini bildirdi.

Vakıflar Dairesi'ne göre: bu sabah Ben-Gvir, İsrail Likud partisinden bir Knesset üyesi olan Amit Halevi birlikte bin 251 yerleşimci ile bir provokatif bir yürüyüşe öncülük etti.

İsrail basınında yer alan video görüntülere göre, Ben Gvir, baskını Filistin topraklarını gasbeden bir grup İsrailliyle birlikte gerçekleştirdi.

Baskında Yahudilik inancına göre Tapınak'ın yıkılış dönümünü (Tişa BeAv) anma gerekçesiyle Mescid-i Aksa'nın avlusunda Talmud ayinleri gerçekleştirildi..

frtgbftr
İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir geçtiğimiz Mayıs ayında Kudüs'ün Eski Şehrindeki Şam Kapısını ziyaret etmek üzere yürürken (Reuters)

Ben-Gvir, Ortadoğu'daki en hassas bölgenin kurallarına karşı gelerek Tapınak Tepesi'nde dua ettiğini söyledi. Müslüman yetkililerle on yıllardır süren hassas “statüko” düzenlemeleri uyarınca Tapınak Tepesi Ürdünlü bir dini kurum tarafından yönetiliyor ve Yahudiler burayı ziyaret edebiliyor ancak dua edemiyor.

Tapınak Tepesi İdaresi (TMA) adlı küçük bir Yahudi kuruluşu tarafından yayınlanan videolarda Ben-Gvir'in Tapınak Tepesi'nde ibadet eden bir gruba liderlik ettiği görülüyor. İnternette dolaşan diğer videolarda ise dua ederken görülüyor.

Ben-Gvir daha önce bölgeyi ziyaret etmiş ve burada Yahudilerin ibadet etmesine izin verilmesi çağrısında bulunmuş, Başbakan Binyamin Netanyahu da bunun İsrail'in politikası olmadığı yönünde açıklamalar yapmıştı. Ben-Gvir yaptığı açıklamada İsrail'in Gazze savaşında Hamas'a karşı zafer kazanması ve orada silahlı gruplar tarafından tutulan İsrailli rehinelerin geri dönmesi için dua ettiğini söyledi. İsrail'in Gazze Şeridi'nin tamamının kontrolünü ele geçirmesi çağrısını yineledi.

İsrail'in Tapınak Tepesi'ndeki kuralları değiştirdiği yönündeki iddialar Müslüman dünyasında öfke yaratacak ve geçmişte şiddet olayları patlak vermişti. Bugün herhangi bir şiddet olayı yaşanmamıştır.

fghyu
Bir İsrailli sertlik yanlısı 23 Haziran 2025 tarihinde Kudüs'teki Mescid-i Aksa'nın Batı Duvarı önünde yürürken (AFP)

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın sözcüsü Nebil Ebu Rudeyne, Ben-Gvir'in Tapınak Tepesi'ne yaptığı ziyareti kınayarak bunun “tüm kırmızı çizgileri aştığını” söyledi.

Sözcü Rudeyne yaptığı açıklamada, uluslararası toplumun, özellikle de ABD yönetiminin, yerleşimcilerin suçlarına ve aşırı sağcı hükümetin Mescid-i Aksa'daki provokasyonlarına son vermek, Gazze Şeridi'ndeki savaşı durdurmak ve insani yardım getirmek için derhal müdahale etmesi gerektiğini söyledi.

Ürdün Dışişleri Bakanlığı da yaptığı açıklamada İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı'nın Mescid-i Aksa'ya saldırısını kınayarak kabul edilemez bir provokasyon  olarak nitelendirdi.

Filistin Haber ve Bilgi Ajansı'na WAFA göre aşırılık yanlısı sömürgeci Tapınak Tepesi örgütleri, İncil'de ‘Tapınağın yıkılışının yıldönümü’ olarak bilinen güne denk gelen bugün Mescid-i Aksa'ya geniş çaplı bir baskın düzenlenmesi çağrısında bulundu.

Kudüs Valiliğine göre bu yılki yıldönümü Mescid-i Aksa için en tehlikeli günlerden biri olarak görülüyor çünkü Tapınak Tepesi grupları, hükümetin aşırılık yanlısı gündemlerinin arkasında tam bir uyum içinde olmasından yararlanarak dini ve yasal kırmızı çizgileri aşmak için niteliksel bir girişimle üç Ağustos'u en büyük saldırı günü haline getirmeyi planlıyor.

fghyju
Kudüs (DPA)

WAFA, Ben-Gvir'in polis memurlarına İsrailli yerleşimcilerin Mescid-i Aksa'da dans etmelerine ve şarkı söylemelerine izin vermeleri yönünde talimat vermesinden sadece birkaç hafta sonra, özellikle de geçtiğimiz Mayıs ayında camiye düzenlediği baskın sırasında Tapınak Tepesi'nde dua ve secdenin mümkün hale geldiğini ve mevcut statükonun açık ve tehlikeli bir şekilde ihlal edildiğini açıklamasının ardından, yeni gerçeklikleri zorla dayatmanın önünü açan bir adım olarak bu tırmanışa eşi benzeri görülmemiş bir kışkırtma ortamının eşlik ettiğine dikkat çekti.