ABD Başkanı Joe Biden, ABD Özel Harekat Kuvvetleri’nin Çarşamba gece yarısı Suriye’nin kuzeybatısında gerçekleştirdiği terörle mücadele operasyonunda DEAŞ lideri Ebu İbrahim el-Haşimi el-Kureyşi’nin öldürüldüğünü açıkladı.
Biden, Suriye’nin İdlib kentinde düzenlenen operasyon hakkında Beyaz Saray’da düzenlediği basın toplantısında ABD askerleri arasında can kaybı olmadığını da bildirdi.
Yerel sağlık görevlilerine göre, ABD’nin Suriye’nin Atme kasabasındaki operasyonu sırasında 6’sı çocuk ve 4’ü kadın olmak üzere 13 kişi hayatını kaybetti.
Washington Post gazetesine konuşan ABD’li yetkililer, bu görevin aylardır planlandığını söyledi.
Gazete, ABD’nin DEAŞ ve El Kaide’nin üst düzey liderlerini hedef alan operasyonlarını sondan başa doğru şu şekilde derledi;
Ebu Bekir el-Bağdadi
ABD eski Başkanı Donald Trump, Ekim 2019’da dönemin DEAŞ lideri Bağdadi’nin Suriye’deki bir ABD askeri operasyonu sırasında öldüğünü açıkladı.
26 Ekim 2019’da düzenlenen bir gece operasyonunda, helikopterler ile Suriye’nin kuzeybatısına gelen ABD özel harekat timi, Bağdadi’nin bulunduğu duvarla çevrili binaya saldırı başlattı.
Trump, operasyonun ardından yaptığı açıklamada, Bağdadi’nin operasyon sırasında binanın altındaki tünellere kaçtığını, çıkmaz bir tünelin sonuna ulaştığında üzerindeki patlayıcıyı infilak ettirerek kendisi ve 3 çocuğunu öldürdüğünü söyledi.
ABD’li yetkililer, ABD istihbarat teşkilatlarının Bağdadi’yi çeşitli radikal grupların faaliyet gösterdiği İdlib’e kadar takip ettiğini açıkladı.
Yetkililer, operasyonda iki ABD askerinin hafif şekilde yaralandığını ve aralarında Bağdadi’nin eşleri olduğu söylenen patlayıcı yelek giyen iki kadın da dahil olmak üzere diğer silahlı kişilerin öldürüldüğünü bildirdi.
Dönemin Savunma Bakanı Mark Esper CNN’e verdiği demeçte, operasyonun amacının Bağdadi’yi yakalamak olduğunu söyledi.
Ebu İbrahim el-Haşimi el-Kureyşi, Bağdadi’nin öldüğü operasyondan birkaç gün sonra DEAŞ liderliğini devraldı.
Şubat 2020 tarihli Pentagon raporunda, Bağdadi’nin öldürülmesinin örgütün komuta yapısı veya operasyonları üzerinde çok az etkisi olduğuna dikkat çekildi.
Hamza bin Ladin
Trump, Eylül 2019’da, El Kaide kurucusu Usame bin Ladin’in oğlu Hamza bin Ladin’in Afganistan-Pakistan bölgesindeki bir terörle mücadele operasyonunda ABD güçleri tarafından öldürüldüğünü açıkladı.
Ancak Hamza’nın daha önce öldüğüne işaret eden haberler, operasyonun zamanlaması konusunda belirsizlik yarattı.
Trump daha sonraki bir açıklamasında Hamza’yı ‘El Kaide’nin varisi’ olarak nitelendirdi.
Terör uzmanları da, Hamza’nın El-Kaide örgütü DEAŞ ile rekabet halindeyken genç militanlar için çekici bir figür olduğunu vurguladı.
Ancak bazı analistler Hamza’nın El Kaide üzerindeki etkisini sorguladı.
Üst düzey El Kaide liderlerinin Yemen ve Libya’daki ABD saldırılarında öldürülmesinin, örgütün ideolojisinin yayılmasını durdurmada hiçbir etkisi olmadı.
Usame bin Ladin
Eski Başkan Barack Obama 2009’da göreve geldiğinde, dönemin CIA Direktörü Leon Panetta’ya Usame bin Ladin’in öldürülmesi veya yakalanmasını birinci öncelik haline getirmesi yönünde talimat verdi.
Obama ve üst düzey yetkililer, 1 Mayıs 2011 gecesi Beyaz Saray Durum Odası’ndan, ABD askerlerinin Usame bin Ladin’in saklandığı yerleşkeyi basmak üzere Afganistan’dan Pakistan’ın Abbottabad şehrinde uçuşunu izledi.
ABD Özel Kuvvetleri, 54 yaşındaki bin Ladin’i öldürdü ve cesedini, bir yığın evrak ve kişisel eşyalarını aldı.
Operasyonun ardından açıklama yapan Obama, bin Ladin’in ölümünü ‘El Kaide’yi yenilgiye uğratma mücadelesinde en önemli başarı’ olarak nitelendirdi ve Usame bin Ladin’in ölümüyle dünyanın daha iyi ve daha güvenli bir yer haline geldiğini söyledi.
Kısa bir süre sonra yapılan anketler, ABD halkı tarafından operasyonun geniş çapta onaylandığını gösterdi.
ABD’nin müttefikleri de operasyona övgüde bulundu.
Ancak insan hakları grupları ve bazı avukatlar, ABD kuvvetlerinin Usame bin Ladin’i canlı yakalamaya ve onu yargılamaya çalışması gerektiğini savunarak, öldürmenin yasal ve etik olmadığını ifade etti.
Ebu Musab ez-Zerkavi
ABD güçleri, 7 Haziran 2006’da El Kaide’nin Irak’taki lideri Ebu Musab Zerkavi’yi Bağdat’ın kuzeyindeki bir eve düzenledikleri hava saldırısında öldürdü.
El Kaide bağlantılı web siteleri hızla ölümü teyit ederek, Zerkavi’nin ‘şehitliğe’ ulaştığını ifade etti.
Askeri yetkililer, operasyonda bir çocuk ve bir kadın da dahil olmak üzere 6 kişinin öldüğü bilgisini verdi.
İran'ın dini lideri Ali Hamaney (AFP)
