İsrail’den Lapid’i eleştiren Ukrayna Büyükelçisi’ne nota

İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid (AP)
İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid (AP)
TT

İsrail’den Lapid’i eleştiren Ukrayna Büyükelçisi’ne nota

İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid (AP)
İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid (AP)

İsrail Dışişleri Bakanlığı, Dışişleri Bakanı Yair Lapid’in Rusya ile Ukrayna arasındaki krizle ilgili açıklamalarına eleştirileri sebebiyle, Ukrayna’nın Tel Aviv Büyükelçisi Yevgeny Kornichuk İsrail Dışişleri Bakanlığı'na çağrıldı.
Kornichuk, iki gün önce Facebook hesabında yaptığı paylaşımda “Lapid’in Rusya ile Ukrayna arasındaki anlaşmazlıklarla ilgili son açıklamaları karşısında büyük bir şok yaşadım. Şu an olanlar bir çatışma değil, Rusya’nın Ukrayna’ya karşı sert ve soğuk bir şekilde yürüttüğü bir savaş” dedi. Büyükelçi Kornichuk, Lapid’in doğu Ukrayna’daki olaylarla ilgili tutumundan duyduğu üzüntüyü dile getirerek, Lapid’i, “Rus propagandası söylemini tekrarlamakla” itham etti ve “Avrupa’da geniş kapsamlı bir savaşın çıkması durumunda İsrail, İran tehdidi ile yüz yüze gelirken kendisini tek başına bulacaktır” ifadelerini kullandı.
Lapid daha önce Twitter’da yaptığı bir paylaşımda, “Yakın zamanda Rusya ile Ukrayna arasında şiddetli bir çatışma beklemediğini” yazdı. Aynı zamanda, hükümetinin, Ukrayna’nın bir Rus saldırısı tehdidi ile mücadeleye hazırlık kapsamında hava ve siber savunma alanında yardım talep etmekten çekindiğini hissettiğini de belirtti.
İsrail’in resmi yayın kuruluşu Kan 11’in haberine göre, Lapid, şu anki sözlü çatışmanın İsrail’i bir ikileme soktuğunu zira hem Rusya’da hem de Ukrayna’da büyük bir Yahudi nüfusunun yaşadığını ayrıca Rusya ve Ukrayna kökenli çok sayıda İsrail vatandaşı olduğunu belirtti. Bakan, “Başka hiçbir ülkenin kaldıramayacağı Rusya-Ukrayna krizinde dikkatli davranmak bizim görevimiz” dedi.
İsrail ile Rusya arasında güçlü ilişkilerin olduğu biliniyor. İsrail ile Ukrayna arasındaki ilişkiler de son yıllarda büyük oranda güçlendi. Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelensky’nin İsrail’i ziyaret etmesi ve Kudüs’te ülkesinin resmi bir temsilciliğini açması bekleniyor. Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba, İsrail’in müttefik olduğunu ve Ukrayna’nın hava ve siber savunma alanında yardım almak istediğini belirtmiş, siber savunma alanında iki ülke arasında görüşmelerin olduğunu da belirtmişti. Kuleba, ülkesinin başta hava savunma olmak üzere, savunma alanında iş birliğini artırma ile ilgilendiğini açıkladı. İsrail’in Ukrayna ve Rusya arasında diplomatik bir rol oynamaya yönelik çabalarını memnuniyetle karşıladığını belirtti.
Bu açıklama sonrası Tel Aviv'de siyasi ve askeri yetkililer, Rusları kızdıran ve Suriye arenasında İsrail'den intikam almalarına neden olacak davranışlara karşı uyarıda bulundu. Hükümeti, Ukrayna sorununu Rusya ile ilişkileri göz ardı ederek çözecek herhangi bir eylemden kaçınmaya çağırdılar. Diplomatik kaynaklar, Rusya'nın İsrail'e Kiev'deki muhaliflerine herhangi bir askeri desteğin görmezden gelinmeyeceği imasında bulunduğunu belirtti.



Kaynaklar: Trump, Azerbaycan ve bazı Orta Asya ülkelerini İbrahim Anlaşmaları’na dahil etmek istiyor

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, 15 Eylül 2020'de Washington'da İbrahim Anlaşmaları’nın imzalanmasının ardından ABD Başkanı Donald Trump ile birlikte (Reuters)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, 15 Eylül 2020'de Washington'da İbrahim Anlaşmaları’nın imzalanmasının ardından ABD Başkanı Donald Trump ile birlikte (Reuters)
TT

Kaynaklar: Trump, Azerbaycan ve bazı Orta Asya ülkelerini İbrahim Anlaşmaları’na dahil etmek istiyor

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, 15 Eylül 2020'de Washington'da İbrahim Anlaşmaları’nın imzalanmasının ardından ABD Başkanı Donald Trump ile birlikte (Reuters)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, 15 Eylül 2020'de Washington'da İbrahim Anlaşmaları’nın imzalanmasının ardından ABD Başkanı Donald Trump ile birlikte (Reuters)

Reuters’a konuşan bilgi sahibi beş kaynak, ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin, Azerbaycan ve Orta Asya'daki bazı müttefiklerini İbrahim Anlaşmaları’na dahil etme olasılığını aktif olarak müzakere ettiğini ve bununla mevcut İsrail ile ilişkileri güçlendirmeyi umduğunu bildirdi.

Trump'ın ilk başkanlık döneminde, 2020 ve 2021 yıllarında imzalanan İbrahim Anlaşmaları uyarınca, Müslüman çoğunluğa sahip dört ülke, ABD'nin arabuluculuğuyla İsrail ile diplomatik ilişkilerini normalleştirmeyi kabul etti.

Kimliklerinin açıklanmamasını isteyen kaynaklar, Azerbaycan ve bazı Orta Asya ülkelerinin İsrail ile zaten uzun süredir ilişki içinde olduğunu belirtti. Bu da, anlaşmaların bu ülkeleri de kapsayacak şekilde genişletilmesinin büyük ölçüde sembolik bir adım olacağı, ticaret ve askeri iş birliği gibi alanlarda ilişkilerin güçlendirilmesine odaklanılacağı anlamına geliyor.

Gazze Şeridi'nde artan vefat sayısı, bölgeye yardım girişinin engellenmesi ve İsrail'in askeri operasyonları nedeniyle bölgede yaşanan kıtlık, Arap öfkesini daha da artırdı. Bu durum, İbrahim Anlaşmaları’na daha fazla Müslüman çoğunluklu ülke ekleme çabalarının aksamasını beraberinde getirdi.

Gazze Şeridi’ndeki sağlık yetkilileri, Gazze savaşının on binlerce kadın ve çocuk dahil olmak üzere 60 binden fazla kişinin hayatına mal olduğunu ve bunun dünya çapında öfkeye yol açtığını belirtti. Kanada, Fransa ve Birleşik Krallık son zamanlarda bağımsız bir Filistin devletini tanıma niyetlerini açıkladı.

Üç kaynak, diğer bir ana anlaşmazlık noktasının Azerbaycan'ın komşusu Ermenistan ile olan çatışması olduğunu söyledi. Trump yönetimi, Kafkasya bölgesinde bulunan iki ülke arasındaki barış anlaşmasını İbrahim Anlaşmaları’na katılmak için ön koşul olarak görüyor.

Trump yönetimi yetkilileri, anlaşmaya katılabilecek birkaç ülkenin adını kamuoyuna açıklarken, kaynaklar Azerbaycan'a odaklanan görüşmelerin en organize ve ciddi olanlar arasında olduğunu belirtti. İki kaynak, birkaç ay hatta birkaç hafta içinde bir anlaşmaya varılabileceğini söyledi.

Trump'ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, mart ayında Azerbaycan'ın başkenti Bakü'ye giderek Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile görüştü. Üç kaynak, Witkoff'un en önemli yardımcılarından biri olan Aryeh Lightstone'un bahar aylarında Aliyev ile bir araya gelerek İbrahim Anlaşmaları’nı görüştüğünü belirtti.

Şarku'l Avsat'ın Reuters'ten aktardığına göre aynı kaynaklar, bu görüşmeler kapsamında Azerbaycanlı yetkililerin komşu Kazakistan da dahil olmak üzere Orta Asya ülkelerindeki muhataplarıyla temasa geçerek, İbrahim Anlaşmaları'nın kapsamının genişletilmesine ne kadar ilgi duyduklarını ölçtüler.

Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan, Tacikistan ve Kırgızistan'ı içeren Orta Asya'da diğer hangi ülkelerle iletişime geçildiği henüz belli değil.

ABD Dışişleri Bakanlığı, yorum istendiğinde belirli ülkelere değinmedi, ancak anlaşmaların kapsamının genişletilmesinin Trump'ın ana hedeflerinden biri olduğunu bildirdi. Bir ABD'li yetkili, “Daha fazla ülkeyi dahil etmek için çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.

Azerbaycan hükümeti ise yorum yapmaktan kaçındı. Beyaz Saray, İsrail Dışişleri Bakanlığı ve Kazakistan'ın Washington Büyükelçiliği de yorum taleplerine yanıt vermedi.