WHO Çin’i Kovid-19’un kaynağını bulmak için iş birliğine çağırıyor

WHO Çin ile Kovid-19'un kaynağını tespit için iş birliğini vurguluyor

Dünya Sağlık Örgütü  Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus (EPA)
Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus (EPA)
TT

WHO Çin’i Kovid-19’un kaynağını bulmak için iş birliğine çağırıyor

Dünya Sağlık Örgütü  Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus (EPA)
Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus (EPA)

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus yaptığı açıklamada, Çin Başbakanı Li Keçiang ile bir araya geldiğini, Çin yönetimiyle Kovid-19’un kaynağı konusunu ve pandeminin kökenine dair devam etmekte olan soruşturmayı görüştüğünü duyurdu.
Ghebreyesus, Twitter hesabı üzerinden paylaştığı gönderisinde şu ifadelere yer verdi; “Çin Başbakanı Li Keçiang ile tanıştığım için çok mutlu oldum. 2022 Kış Olimpiyatları vesilesiyle Pekin’e yaptığımız ziyaret sırasında dünya nüfusunun yüzde 70'ini aşılanması için bu yıl aşıların adil dağılımı konusunda büyük bir çaba gösterilmesi gerektiğini görüştük. Virüsün kökenini belirlemek için bilim ve kanıtlara dayalı olarak daha yakın iş birliği yapma gereğini de görüştük.”
Bu seyahat, Adhanom Ghebreyesus’un Çin’in Wuhan şehrinde ilk koronavirüs vakalarının bildirilmesinden birkaç hafta sonra Ocak 2020'den bu yana Çin'e yaptığı ilk ziyaret.
WHO’dan uluslararası uzmanlar, Çinli meslektaşları ile iş birliği içinde koronavirüsün kökenini araştırmak için Ocak 2021'de Wuhan'ı ziyaret etmişti.
Mart 2021'de yayınlanan ortak bir araştırmada, en muhtemel senaryonun, yeni tip koronavirüsün, insanlara bir hayvan aracılığıyla, muhtemelen bir yarasa ile bulaşmış olmasının mümkün olduğu düşünülürken, virüsün laboratuvardan sızdığı teorisinin pek olası olmadığı değerlendirildi.
Bu kapsamda Ghebreyesus, daha sonra Çin'deki bir laboratuvardan sızan virüsün hipotezi hakkında daha derinlemesine bir soruşturma çağrısında bulunarak, uluslararası uzmanların, Çin'deki ön verilere erişimde zorluklarla karşılaştığını vurguladı.
Ghebreyesus ayrıca, Pekin'in soruşturmayı nasıl ele aldığına dair bir eleştiride bulundu.
Tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs salgınının patlak vermesinden iki yıl sonra bile, bilim adamları kökenini belirlemek için aralıksız çaba gösteriyor.
Cenevre merkezli WHO soruşturmaya devam etmek için yeni bir bilim insanı ekibi kurdu. Ancak Çin, yeni bir soruşturmaya itiraz ederek iş birliği çağrılarını reddetti.
 



Filistinli aşiret liderlerinden El Halil Emirliği planı

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri Batı Şeria ve Doğu Kudüs'e düzenlediği saldırılarda 167'si çocuk yaklaşık bin Filistinli öldürüldü, 7 bine yakın kişi de yaralandı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri Batı Şeria ve Doğu Kudüs'e düzenlediği saldırılarda 167'si çocuk yaklaşık bin Filistinli öldürüldü, 7 bine yakın kişi de yaralandı (Reuters)
TT

Filistinli aşiret liderlerinden El Halil Emirliği planı

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri Batı Şeria ve Doğu Kudüs'e düzenlediği saldırılarda 167'si çocuk yaklaşık bin Filistinli öldürüldü, 7 bine yakın kişi de yaralandı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri Batı Şeria ve Doğu Kudüs'e düzenlediği saldırılarda 167'si çocuk yaklaşık bin Filistinli öldürüldü, 7 bine yakın kişi de yaralandı (Reuters)

Batı Şeria'daki Filistinli aşiret liderleri İsrail'le çatışmaları sonlandırmak için "alternatif barış planı" sundu. 

İsrail işgali altındaki Batı Şeria'nın en büyük şehri El Halil'deki şeyhler, Filistin Ulusal Yönetimi'nden ayrılarak İsrail devletini tanımayı ve İbrahim Anlaşmaları'na katılmayı öneriyor.

El Halil'in en güçlü aşiret liderlerinden Şeyh el-Caabari'nin de aralarında bulunduğu 4 Filistinli şeyh, İsrail'le tam işbirliği isteyen bir mektuba imza attı. Mektupta, Batı Şeria'da Filistin Ulusal Yönetimi'nden bağımsız bir "El Halil Emirliği" kurulması teklif ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, bölgedeki Arapların lideri olarak bu "emirliği" tanıması ve Batı Şeria'daki işgalini sonlandırması isteniyor. 

Ayrıca uzun vadede 50 bin Filistinliye İsrail'de çalışma izni sağlanması talep ediliyor.

Batı Şeria'da 204 bin kişiyi temsil eden 8 şeyh ve 350 bin kişiyi temsil eden 13 şeyh de plana destek veriyor. Filistinli aşiret liderleri, bölgede Filistin Ulusal Yönetimi'nin iktidarına son verileceğini de ileri sürüyor.

Şeyhler, Oslo Anlaşmaları'nın geçersiz kılınması gerektiğini savunuyor. Dönemin İsrail Başbakanı İzak Rabin ve Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) lideri Yaser Arafat arasında 1993'te imzalanan ilk anlaşma, 1999'a kadar bağımsız Filistin Devleti'nin kurulmasını öngörüyordu. 

sdfrgty
48 yaşındaki Şeyh Caabari, Filistin Ulusal Yönetimi'nden ayrılma teklifinin mimarı (Caabari/WSJ)

İkincisi 1995'te imzalanan anlaşma kapsamındaysa işgal atındaki Batı Şeria A, B ve C bölgelerine ayrılmıştı. Batı Şeria'nın yüzde 18'ini kapsayan "A bölgesi"nin yönetimi idari ve güvenlik olarak Filistin'e, yüzde 21'lik "B bölgesi"nin idari yönetimi Filistin'e, güvenliği ise İsrail'e devredilirken, yüzde 61'ini kapsayan "C bölgesi"nin idare ve güvenliği İsrail'e bırakılmıştı.

Caabari, iki devletli çözümün özellikle Hamas'ın 7 Ekim 2023'teki Aksa Tufanı'yla başlayan savaşın ardından imkansız hale geldiğini iddia ederek, Wall Street Journal'a (WSJ) şunları söylüyor: 

Filistin devleti kurulmayacak, 1000 yıl geçse de kurulamayacak. 7 Ekim'den sonra İsrail bunu kabul etmeyecek.

Mektubun gönderildiği İsrail Ekonomi Bakanı Nir Barkat bu süreci destekliyor. WSJ'nin aktardığına göre şubattan bu yana Barkat ve Filistinli aşiret liderleri arasında pek çok görüşme düzenlendi. 

Diğer yandan İsrail'in iç istihbarat teşkilatı Şin-Bet ve İsrail Savunma Kuvvetleri'nden (IDF) bazı kesimlerin teklife temkinli yaklaştığı aktarılıyor. Emekli Tümgeneral Gadi Şamni, "Her biri silahlı, onlarca farklı aileyle nasıl başa çıkacaksınız? Bu bir kaos ve felaket yaratır" diyor. 

Tel Aviv Üniversitesi'nde Filistinli aşiretler üzerine çalışma yapan Harel Chorev de teklifin uygulanabilir olmadığını belirterek, bunun "Filistin Yönetimi'ni düşman olarak gören bazı radikal sağcı İsraillilerin fantezisinden ibaret olduğunu" söylüyor.

Gazze Şeridi, 1996-2006'da Filistin Ulusal Yönetimi'ne bağlıydı. Ancak Hamas, 2006'da yapılan seçimlerde, Fetih'i geçerek 132 sandalyeli mecliste 74 koltuk kazanmış, Fetih ise 45 sandalyede kalmıştı. Daha sonra taraflar arasında yaşanan anlaşmazlık nedeniyle 2007'de Gazze'de patlak veren çatışmalarda, Hamas bölgenin kontrolünü ele geçirmişti.

Independent Türkçe, Jewish Telegraphic Agency, Times of Israel, Wall Street Journal