Yeni araştırmaya göre yaşamın küçük gezegenler ve uydularında gelişme olasılığı daha yüksek

(Zolt Levay)
(Zolt Levay)
TT

Yeni araştırmaya göre yaşamın küçük gezegenler ve uydularında gelişme olasılığı daha yüksek

(Zolt Levay)
(Zolt Levay)

Bilim insanları, uzaylı yaşamını destekleyebilen doğal uyduların sadece küçük gezegenlerin etrafında oluşabileceğini öne sürdü.
Dünya'nın Ay'ı, okyanus gelgitlerini ve dolayısıyla organizmaların biyolojik yaşam döngülerini kontrol ederek ve gezegenimizin dönüşünü istikrarlı kılarak canlılığın yaygınlaşmasında hayati bir rol oynuyor.
Bununla birlikte uydumuz, Dünya'nın boyutuna kıyasla epey büyük olması bakımından diğer uydulardan ayrılıyor. Diğer gezegenler benzer cisimlerin varlığını sürdürmesini sağlayamayabilir.
Araştırmayı yöneten Rochester Üniversitesi'nde yer ve çevre bilimleri alanında doktor öğretim üyesi Miki Nakajima, "Uyduların oluşumlarını anlayarak, Dünya benzeri gezegenler ararken nelere bakmamız gerektiğine dair daha iyi sınırlar çizebiliriz" dedi.
"Öteuyduları [Güneş Sistemimizin dışındaki gezegenlerin yörüngesinde dolaşan uydular] her yerde görmeyi bekliyoruz ama şu ana kadar bir tanesinin bile varlığını doğrulayamadık. Sınırlar çizmek gelecekteki gözlemler için faydalı olabilir."
Bilim insanları tarih boyunca Ay'ımızın yaklaşık 4,5 milyar yıl önce Mars büyüklüğündeki bir cismin Dünya'ya çarpışmasıyla oluştuğunu düşündü. Ancak Nakajima ve meslektaşları, benzer bir çarpışmanın Dünya benzeri kayalık gezegenlerde ve buzdan oluşan başka varsayımsal gezegenlerde de doğal uyduların oluşmasına neden olup olmayacağını incelemek istedi.
Araştırmacılar, Dünya'nın kütlesinin 6 katına çıkan kayalık gezegenlerin ve Dünya'yla aynı boyuttaki buzlu gezegenlerin uydu oluşturamadığını tespit etti.
Gezegenimizdeki çarpışma kısmen buharlaşmış bir disk oluşturdu ve bu da nihayetinde Ay'ı meydana getirdi. Bu gezegenler ise tamamen buharlaşan ve uydu oluşumuna sebebiyet vermeyen diskler üretti. Bunun nedeni, tamamen buharlaşan bir diskin oluşturduğu uyducukların hızla gezegene geri düşmesi. Zira kısmen buharlaşan diskler gezegene düşmüyor.
Nakajima, "Gezegen çok büyükse bu çarpışmaların tamamen buhardan oluşan diskler yarattığını fark ettik. Çünkü büyük gezegenler arasındaki çarpışmalar genelde küçük gezegenler arasındaki çarpışmalardan daha fazla enerji üretiyor" diyor.
Bilim insanı, "Sonuç olarak, tamamen buhardan oluşan disklerin nispeten büyük uydular oluşturamayacağı sonucuna vardık" diye ekliyor.
"Bu tür uyduların üretimi için gezegen kütlelerinin belirlediğimiz eşikten küçük olması gerekiyor."
Bu nedenle Nakajima, elverişli uydulara sahip gezegenlerdeki uzaylı yaşam arayışının büyük gezegenlere değil, daha küçük olanlara odaklanması gerektiğini çünkü bunların daha büyük uydulara ev sahipliği yapma olasılığının daha fazla olduğunu söylüyor. Araştırmacılar binlerce ötegezegen ve olası öteuydu tespit etse de henüz kendi Güneş Sistemimiz dışındaki bir gezegenin yörüngesinde dönen bir uydu tespit edemedi.
Independent Türkçe



Meta'nın spam temizliği iyi niyetli kullanıcıları da vurdu

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Meta'nın spam temizliği iyi niyetli kullanıcıları da vurdu

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Facebook, dünyanın en popüler sosyal ağında devam eden temizlik kapsamında 10 milyondan fazla hesabı sildi.

Facebook'un ana şirketi Meta bu hamlenin amacının "spam içerikleri engellemek" ve gerçek hesapları teşvik etmek olduğunu belirtse de bazı kullanıcılar, hesaplarının bir yanlış anlamayla silinmesinden şikayet ediyor.

Bir blog yazısında bu rakamı doğrulayan Facebook, 2025'in ilk yarısında her ay 1 milyondan fazla hesabın silindiğini açıkladı.

Şirket blog gönderisinde, "Çoğu zaman aynı mim ya da video, bazen bunun yaratıcısı gibi davranan hesaplarda, bazen de farklı spam hesaplarda tekrar tekrar ortaya çıkıyor" diye yazdı.

Bu durum kullanıcı deneyimini herkes için olumsuz etkiliyor ve yeni seslerin ortaya çıkmasını zorlaştırıyor. Facebook'taki orijinal olmayan içeriği azaltmak ve nihayetinde orijinal içerik paylaşan üreticileri koruyup desteklemek için daha güçlü önlemler alıyoruz.

Düzinelerce kullanıcı, sahte olmamasına rağmen hesaplarının kaldırıldığına dair benzer deneyimlerini sosyal medyada paylaşırken bazıları, hesaplarını yanlışlıkla sahte diye tanımlayan yapay zeka sistemlerini sorumlu tutuyor.

Bir kullanıcı Reddit forumu MetaLawsuits'te yazdığı bir gönderide "Görünüşe göre bağlantı kurma becerisi, anlayıştan yoksun bir algoritma tarafından elimizden alınıyor" diyor.

Müşterilerimize, iş bağlantılarımıza ulaşmaya ve ilişkilerimizi sürdürmeye çalıştığımız için işletmemiz şu anda sıkıntı içinde. Oğlumun otizm destek ağının da kesilmesi terk edilmiş hissetmemize neden oldu... Bu kopukluk insanlık dışı, adaletsiz ve son derece yürek parçalayıcı.

"Meta'nın engelleme dalgası" diye adlandırılan toplu silinmelerin, yine Meta'ya ait olan Instagram'daki kullanıcıları da etkilediği anlaşılıyor.

The Independent, silinen gerçek hesaplarla ilgili daha fazla yorum için şirketle temasa geçti.

Hesabı silinen tüm kullanıcılara bu işlemi bildiren bir e-posta gönderiliyor.

Şirketin destek sayfalarına göre Facebook kullanıcıları hesaplarının herhangi bir şekilde askıya alınmasına 180 gün içinde itiraz edebiliyor ve bu sürenin sonunda profil kalıcı olarak siliniyor.

Bu büyük ölçekli hesap silme işlemi, diğer teknoloji şirketlerinin de kendi platformlarını temizlemek üzere adımlar attığı bir dönemde yaşanıyor.

2023'te Google, milyonlarca kullanıcıyı etkilemeye devam eden bir hamleyle, etkin olmayan tüm Gmail, Fotoğraflar ve Drive hesaplarını sileceğini duyurmuştu.

Meta'nın patronu Mark Zuckerberg daha önce Facebook'ta etkileşimi artırmak amacıyla daha da aşırıya kaçan temizlikler yapılmasını önermişti.

2022'de şirket içi bir e-posta göndererek tüm Facebook kullanıcılarının arkadaşlarını silme planını açıkladığı bildirilmişti.

"Muhtemelen çılgınca bir fikir: Herkesin grafiklerini [bağlantılarını] silerek baştan başlamalarını sağlamayı düşünebiliriz" diye yazdığı şirket yöneticileri, bu fikri geri çevirmişti.

Independent Türkçe