Roland Emmerich imzalı ve 140 milyon dolar bütçeli Hollywood filmi Moonfall vizyona girerken, bilim insanları filmin işlediği konunun gerçekte yaşanıp yaşanmama ihtimalini araştırdı.
Emmerich'in 4 Şubat'ta vizyona giren Moonfall'u, Ay'ın yörüngesinden çıkıp Dünya'ya çarpmasının nasıl bir felakete yol açabileceğini ve bunu engellemek isteyen bir grup bilim insanının çabalarını konu ediniyor.
Dünya'ya yakın cisim (near-Earth object -NEO) olarak bilinen asteroid ve kuyrukluyıldız gibi gökcisimlerinin teorik olarak her zaman Dünya veya Ay'la çarpışma ihtimali söz konusu.
ABD'nin Kaliforniya eyaletindeki NASA Jet İtki Laboratuvarı'nda yer alan Dünya'ya Yakın Cisim Çalışmaları Merkezi (Center for Near Earth Object Studies -CNOAS) yöneticisi Paul Chodas, Ay'ın üstünde farklı boyutlarda kraterler bulunduğunu ve bunların milyarlarca yıl önceki asteroid çarpışmaları nedeniyle oluştuğunu söyledi.
Chodas, bu çarpışmaların gerçekleştiği dönemde Güneş Sistemi'nde çok fazla sayıda serbest dolaşan gökcismi olduğunu fakat şimdi bunların sayısının ciddi ölçüde azaldığını söyledi. Bilim insanı, "Dolayısıyla çarpışma sayısı artık epey azaldı. Dünya'yı ya da Ay'ı etkileyecek çok daha az gökcismi var" dedi.
CNEOS, şimdiye dek Dünya'ya yakın, yani gezegenimize 194,5 milyon kilometre mesafede bulunan yaklaşık 28 bin gökcismi keşfetti.
"Herhangi bir gezegenle asteroid arasında ve Ay'la gerçekleşebilecek çarpışmaları kontrol ediyoruz" diyen Chodas, asteroidlerin Ay'dan ziyade Dünya'ya çarpma ihtimalinin çok daha yüksek olduğunu belirtti. Bilim insanı, bunun Dünya'nın yer çekiminin çok daha fazla, boyutunun da çok daha büyük olmasından kaynaklandığını söyledi.
NASA'ya göre NEO'ların Dünya'ya tehdit oluşturması için en az 140 metre çapında olması gerekli. Aynı şekilde NEO'ların Ay'ın yörüngesinde bir tehlike arz etmesi içinse en az Ay kadar, yani yaklaşık 1740 kilometre yarıçapa sahip olması lazım.
Chodas, "Ay büyük, o yüzden çarpacak gökcisminin devasa ve çok yüksek hızda olması gerekli" dedi.
Fakat böyle bir senaryo en azından yakın gelecekte pek mümkün görünmüyor çünkü Güneş Sistemi'nde bilinen asteroidlerden hiçbiri Ay'ın boyutlarına yaklaşacak büyüklükte değil.
NASA'ya göre bilinen en büyük asteroid Ay'dan 70 kat daha ufak ve Dünya'dan yaklaşık 180 milyon kilometre uzakta, Mars'la Jüpiter arasında yörüngede yer alıyor.
Galler'deki Aberystwyth Üniversitesi'nden fizikçi Dr. Tony Cook, Dünya'yla Ay arasındaki hareket dengesinin bozulmasının şimdilik mümkün olmadığını belirtti.
Cook, böyle bir şeyin gerçekleşmesi ve Ay'ın Dünya'ya doğru ilerlemesi söz konusu olursa "En başta devasa gelgitler oluşur. Çok sayıda sahil şeridinde sel meydana gelir" dedi. Fizikçi aynı zamanda böyle bir senaryoda yerçekimi nedeniyle Dünya'da yanardağ hareketliliğinin ve depremlerin de ciddi şekilde artacağını söyledi.
Peki uzaydaki gökcisimlerinden olmasa bile insanlardan kaynaklanan nedenlerden ötürü Ay yörüngesinden çıkabilir mi?
Geçen ay Elon Musk'ın SpaceX şirketi tarafından yaklaşık 7 yıl önce fırlatılan bir roketin yakıtı bittiği için Ay'ın yörüngesine çekildiği ve 4 Mart'ta Dünya'nın uydusuna çarpmasının beklendiği haberleri ortaya çıktığında, bu soru da akla gelmişti.
Ancak bilim insanlarına göre saatte yaklaşık 9 bin kilometre hızla giden 4,4 ton ağırlığındaki roketin çarpması, Ay'ın yörüngesini etkileyecek kadar güçlü olmayacak.
Independent Türkçe, Live Science, Science Focus, New York Times
Önde gelen yapay zeka şirketlerine temel güvenlik konularında verilen puanlar (Future of Life Institute)
