Libya’da Dibeybe’nin görevinden uzaklaştırılması tartışılıyor

Menfi, Afrika Birliği’nden paralı askerlerin Libya’dan çıkarılması mekanizmasını desteklemesini istedi.

Bakanlar Kurulu dün Başbakan Abdulhamid Dibeybe başkanlığında, Trablus'ta toplandı. (UBH)
Bakanlar Kurulu dün Başbakan Abdulhamid Dibeybe başkanlığında, Trablus'ta toplandı. (UBH)
TT

Libya’da Dibeybe’nin görevinden uzaklaştırılması tartışılıyor

Bakanlar Kurulu dün Başbakan Abdulhamid Dibeybe başkanlığında, Trablus'ta toplandı. (UBH)
Bakanlar Kurulu dün Başbakan Abdulhamid Dibeybe başkanlığında, Trablus'ta toplandı. (UBH)

Libya Temsilciler Meclisi (TM), Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe’yi görevinden uzaklaştırma kapsamında, başbakanlık için aday isimlerin dosyalarını tartışmak amacıyla bugün toplanacak.
TM bugün Tobruk’ta, ülkedeki siyasi bölünmeyi artıracak bir hamleyle Başbakan Dibeybe henüz görevden alınmamışken yerine geçecek adayların dosyaları görüşeceği bir oturum gerçekleştirecek.
Ancak Dibeybe’ye yakın kaynaklara göre Başşbakan’ın TM’deki muhaliflerinin kendisini görevinden uzaklaştıracak yeter sayıya ulaşması kolay olmayacak. Dibeybe hükümetinin, TM’nin kararına açık bir şekilde meydan okuyarak çalışmalarını sürdürmeye devam edeceği belirtiliyor.
Batı ve güney bölgelerinden yaklaşık 40 milletvekili dün, TM Başkan Birinci Yardımcısı ve Başkan Vekili Fevzi en-Nuveyri’nin daveti üzerine başkent Trablus'taki bir otelde, hükümet değişikliği konusunu ve seçim sürecindeki sorunları görüşmek üzere gayri resmi bir toplantı gerçekleştirdiler.
Tüm bu gelişmeleri görmezden gelen Başbakan Dibeybe dün, Trablus'ta başkanlık ettiği Bakanlar Kurulu toplantısında siyasi, ekonomik ve vatandaşlara sunulan hizmetlerin yanı sıra geçtiğimiz yıl iki milyar dolar harcanan evliliği kolaylaştırmaya yönelik hibe projesi kapsamında üç milyar Libya dinarının dağıtılması gibi birçok konunun ve gelişmenin ele alındığını açıkladı.
Evlilikle ilgili hibe projesinin Libyalıların evlerine neşe ve mutluluk getirdiğini, ekonomik hareketliliği ve sosyal hayatı canlandırdığını savunan Dibeybe, hükümetinin, göreve geldiği günden bu yana sürdürdüğü şeffaflık ve açıklık çerçevesinde uygulanan tüm projelere ilişkin harcamalarının ayrıntılarını açıklayacağına söz verdi.
Ayrıca, tıp ve paramedikal alanlarında istihdama ilişkin yönetmeliğin bu ayın başlarından itibaren yürürlüğe girdiğini duyuran Dibeybe, hükümetinin tüm sağlık sektörü çalışanlarının haklarının sağlanması konusundaki isteğinin altını çizdi.
Diğer yandan Devlet Yüksek Konseyi (DYK) Başkanı Halid el-Mişri, Başkanlık Konseyi’nin olağanüstü hal ilan etme ve DYK ve TM’yi feshetme olasılığına ilişkin söylentileri yalanladı.
Bununla birlikte Mişri dün başkent Trablus’ta düzenlediği basın toplantısında, TM Başkanı Akile Salih ile Fas'ta gizli bir görüşme gerçekleştirdiğini duyurarak sürpriz yaptı. Son zamanlarda, hükümetin düşürülmesi kararının riskli olduğunu belirten Mişri, “Eğer TM, hükümeti tek taraflı olarak değiştirmeye karar verirse, yerine kuracağı hükümet ölü doğar ve Trablus'tan çalışamaz” ifadelerini kullandı.
Mişri sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bizim için bir öncelik olmasa da hükümeti değiştirmek konusunda prensipte anlaştık. Siyasi olarak hükümete veya bazı bakanlara yöneltilen yolsuzluk suçlamalarına ilişkin bir takım gözlemlerimiz var.”
TM oturumunda seçimlerin yapılmasıyla ilgili bir yol haritasının belirlenmesini umduğunu belirten Mişri, TM’nin Tobruk kentindeki binasına dün gerçekleştirmesi planlanan ziyaretini, TM’den ‘olumlu sinyaller’ alana kadar ertelediğini açıklarken ‘devletin militarize edilmesini, aileler üzerindeki hakimiyeti ve despotizmi’ reddettiğini söyledi.

Menfi’den AfB’ye çağrı
Şarku’l Avsat’ın elde ettiği bilgilere göre Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa'da düzenlenen 35. AfB Zirvesi öncesinde yaptığı konuşmada, Başkanlık Konseyi'nin Libya'da topraklarındaki tüm paralı askerleri ve yabancı güçleri sınır dışı etme mekanizması ve planları için AfB’nin desteğini istedi.
Libya'nın iç işlerine karışılmaması çağrısında da bulunan Menfi, bu tür müdahalelerin ülkesindeki krizi daha da derinleştirdiğine dikkat çekti. Menfi, geçtiğimiz aylarda ülkede kapsamlı bir ulusal uzlaşı ve sürdürülebilir bir istikrar sağlamak amacıyla Libya halkının tüm kesimlerini kapsayan ulusal bir konferans düzenlenmesi için Ulusal Uzlaşı Yüksek Komisyonu’nun kurulduğuna işaret etti.
Menfi konuşmasını şöyle sürdürdü:
“AfB’nin üst düzey komitesi aracılığıyla Libya'da uzlaşı konferansının düzenlenmesine destek vermesini ve Afrika’da benzer durumlardaki deneyimlerinden faydalanmayı bekliyoruz.”
Menfi’nin yardımcısı Abdullah el-Lafi de Sabratha'da bazı milletvekilleri, belediye başkanları tarafından temsil edilen batı yakasındaki bölgelerin bileşenleri ve bölge güvenlik müdürlükleri ile görüştü. Özellikle Cenzur’dan Ras Ecdir sınır geçişine kadar uzanan batı bölgesinde güvenliği sağlamak ve vatandaşların bölgeler arasında herhangi bir güvenlik engeli olmaksızın seyahat edebilmelerinin kolaylaştırılmak için ülke genelinde askeri ve güvenlik kurumlarının birleşmesinin önemini vurguladı.
Lafi, güvenlik birimleri ve ordu arasında ortak bir operasyon odasının oluşturulmasının, vatandaşların bölgelerinde ve şehirlerinde güvenliğin sağlanması taleplerine karşılık verme şansını artıracağına işaret etti.

Cumhuriyet Savcılığı’ndan gözaltı kararı
Libya Cumhuriyet Savcılığı, ülkenin doğusundaki Bingazi'de bulunan Askeri Kuveyfiye Cezaevi'deki bazı güvelik görevlileri ve gardiyanları için ‘ihmal, görevi kötüye kullanma ve yetkili makama rapor vermemek’ suçlamasıyla gözaltına alınması emri çıkardığını duyurdu.
Savcılık tarafından yapılan açıklamada, Bingazi'deki Cumhuriyet Savcılığı'nın firarilerin aranması, gözaltına alınması ve savcılığa getirilmesi için işlemlerin başlatılmasına karar verildiği belirtildi. Açıklamada, soruşturmanın dördü ölüm cezasına çarptırılan, diğerleri ise hapis cezası alan 8 mahkûmun firar etmesi ve hangi koşullarda firar ettikleriyle ilgili olduğuna işaret edildi.
Açıklamada ayrıca kararın, cezaevi yöneticilerinin ve çalışanlarının bir kısmının sorgulanması, firari mahkumların kaçmak için kullandıkları araçların incelenmesi, cezaevindeki diğer mahkumların ifadelerinin alınması ve güvenlik kameraları kayıtlarının incelenmesi sonrası verildiği vurgulandı.

Norland’dan ulusal uzlaşı çağrısı
ABD'nin Trablus Büyükelçisi Norland, Libya'da yıllardır devam eden çatışmaların ardından kalıcı barışı desteklemek için yerel arabuluculuk girişimlerine ihtiyaç duyulduğuna işaret ettiği açıklamasında Libya’nın güney bölgesi Fizan'daki istikrarın ulusal uzlaşı için çok önemli olduğunu vurguladı.
Cumartesi akşamı Tebu kabilesinden ve Murzuk sakinlerinden oluşan heyetletle görüştüğünü belirten Norland, Ulusal Arabulucular Ağı tarafından Libya'daki en büyük yerinden edilme krizlerinden birini çözmeye yönelik barış sürecini başlatmak için düzenlenen diyalog girişimi için kendilerini tebrik ettiğini söyledi. ABD’li diplomat, “Tebu kabilesi temsilcileri ve bu girişim için toplanan herkes, Libyalıların iyiliği için aralarında diyalog ve uzlaşının nasıl yürütülebileceği konusunda tüm Libya'ya gösterilecek iyi bir örnektir” ifadelerini kullandı.
Diğer yandan Libya Ulusal Ordusu (LUO) Manevi Rehberlik İdaresi Başkanı Tuğgeneral Halid el-Mahcub yaptığı açıklamada, ülkenin güneyinde yer alan Sebha kentindeki Menşiye bölgesindeki beton blokların kaldırılmasına övgüde bulundu. Mahcub, cumartesi akşamı yaptığı açıklamada, bu adımın Güney Harekat Odası ve Sebha Askeri Bölgesi Komutanı’nın bölgenin akil adamları ve ileri gelenleriyle yaptığı görüşmenin ardından atıldığına dikkat çekti.



Gazze'de ateşkes için ihtiyatlı iyimserlik… ABD'nin oynayacağı role güven

İsrail'in Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’na düzenlediği saldırı nedeniyle, yerinden edilen insanların barındığı UNRWA okulunun enkazını arayan Filistinliler (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’na düzenlediği saldırı nedeniyle, yerinden edilen insanların barındığı UNRWA okulunun enkazını arayan Filistinliler (AFP)
TT

Gazze'de ateşkes için ihtiyatlı iyimserlik… ABD'nin oynayacağı role güven

İsrail'in Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’na düzenlediği saldırı nedeniyle, yerinden edilen insanların barındığı UNRWA okulunun enkazını arayan Filistinliler (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’na düzenlediği saldırı nedeniyle, yerinden edilen insanların barındığı UNRWA okulunun enkazını arayan Filistinliler (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump'ın önümüzdeki günlerde gerçekleştireceği bölge turu, Gazze Şeridi'nde bir ateşkes anlaşmasına varılması olasılığı açısından merakla bekleniyor. İsrail'de savaşın sona erdirilmesi yönünde büyük gösteriler düzenlenirken, Kahire temasların varlığını, öneri ve fikir alışverişinde bulunulduğunu teyit ediyor ve Washington'un rolüne güveniyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanlara göre Trump'ın Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri'ni (BAE) kapsayan turu öncesindeki bu büyük ivme, ABD'nin İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'ya açık bir şekilde baskı yapması halinde bir anlaşmayla sonuçlanabilir. Hamas'ın ABD'nin kapsamlı bir çözüm garantisi vermesi halinde, ateşkesi kabul etmesi muhtemel.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre Papa 14. Leo, 8 Mayıs'ta seçildikten sonra Aziz Petrus Meydanı'nda düzenlediği ilk pazar ayininde Gazze Şeridi'nde ateşkes sağlanması ve tüm esirlerin serbest bırakılması çağrısında bulundu.

‘Askeri çözüm yok’

Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul dün Kudüs'te yaptığı açıklamada, ‘ateşkes için ciddi müzakerelere geri dönülmesi’ çağrısında bulunarak, ‘Gazze Şeridi'ndeki çatışmanın askeri yollarla çözülemeyeceğini ve siyasi bir çözümün odak noktası olması gerektiğini’ vurguladı.

Görsel kaldırıldı.İsrail'in Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’na düzenlediği saldırı nedeniyle, yerinden edilen insanların barındığı UNRWA okulunun enkazı arasında oturan protez bacaklı bir Filistinli (AFP)

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati, dün Dışişleri Bakanlığı tarafından yayınlanan bir televizyon röportajında, Gazze konusunda günlük temasların ve karşılıklı önerilerin varlığını teyit ederek, gerilimin sona erdirilmesi için baskı yapılmasında ABD'nin rolünden yararlanmanın önemini vurguladı. Trump yönetiminin göreve gelmeden önceki tutumunun ateşkesin istikrar kazanmasına yardımcı olduğunu ve mevcut ABD yönetiminin de aynı güçle mevcut çabaların başarısına katkıda bulunacağını umduğunu ifade etti. Abdulati, “Kapsamlı bir ateşkese ulaşmak için ABD ve Katar'ın başını çektiği uluslararası ortaklarla iş birliği içinde Mısır'ın yoğun girişimleri devam ediyor” dedi.

ABD Dışişleri Bakanlığı Bölge Sözcüsü Samuel Warburg dün Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, Trump'ın ziyaretinin, Gazze Şeridi'ndeki gelişmeler de dahil olmak üzere çeşitli dosyalarda ‘koordinasyonu artıracağını’ doğruladı, ancak bir ateşkes anlaşmasına varılıp varılmayacağı konusunda bilgi vermedi.

Baskılar artıyor

Mısırlı strateji uzmanı Tümgeneral Semir Ferec, Trump'ın ziyaretinden önce ya da ziyaretiyle birlikte bir anlaşmaya varılacağı beklentisiyle savaşın sona erdirilmesi için büyük beklentiler, baskılar ve uluslararası taleplerin arttığını söyledi. Mısır'ın Trump'ın rolüne güvenmesinin doğru bir tutum olduğunu ve özellikle Gazze dosyasının yaklaşan tur sırasında güçlü bir şekilde masada olacağı için anlaşmanın sağlanmasına önemli ölçüde katkıda bulunabileceğini belirtti.

Hamas'a yakın bir Filistinli siyasi analist olan İbrahim el-Medhun'a göre ise ‘tüm olasılıklar halen masada, ancak İsrail ateşkesi garanti eden ya da Filistin halkına karşı devam eden soykırımı durduran herhangi bir anlaşmayı reddetmekte ısrar ediyor.’

Görsel kaldırıldı.İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları nedeniyle yerlerinden edilen Filistinlilerin kaldığı çadırlar (Reuters)

Öte yandan Hamas, maliyeti ne olursa olsun herhangi bir kısmi anlaşmaya girmeyi reddediyor. Kapsamlı bir anlaşmaya varmak istediğini vurguluyor, ancak aşılamayacak net koşullar ve kırmızı çizgiler belirliyor.

El-Medhun'a göre kırmızı çizgiler üç yönlü; ‘İlk olarak hiçbir koşul altında silahların teslim edilmesinden söz edilmiyor, zira direniş için silahlar hayatta kalmanın garantisi ve caydırıcılık aracıdır. İkinci olarak ister liderler ister sıradan insanlar olsun, Filistinlilerin yerinden edilmesi reddediliyor. Son olarak, saldırganlığın kapsamlı bir şekilde durdurulmasına, kuşatmanın kaldırılmasına ve esirlerin serbest bırakılmasına yol açmayan her türlü kısmi anlaşmaya karşı çıkılıyor.’

El-Medhun, “Hamas kısa süre önce İsrail'in değiştirilmiş bir teklifini reddetti. Çünkü bu teklif kabul edilemeyecek kırmızı çizgilere dokunan noktalar içeriyordu. Ancak hareket diyaloğa açık olmakla birlikte silahları teslim etmeyecek, mevcut koşullar altında gelecekteki herhangi bir hükümette yer almayacak ve herhangi bir kısmi anlaşmayı kabul etmeyecek” ifadelerini kullandı.

İsrail Kanal 12 televizyonuna göre cumartesi akşamı binlerce İsrailli, savaşın sona erdirilmesi ve tüm esirlerin geri dönmesi talebiyle Savunma Bakanlığı yakınlarında gösteri yaptı. Bu gelişme, cumartesi günü Gazze Şeridi'nde hayatta olan iki İsrailli esirden birinin Gazze Şeridi'nde devam eden savaşın sona erdirilmesi çağrısında bulunduğu videonun Hamas’ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları tarafından yayınlanmasıyla aynı zamanda gerçekleşti.

Hamas'ta iyimserlik

Hamas kaynakları dün Şarku’l Avsat'a yaptıkları açıklamada, Katar ve Mısır'ın katıldığı, ABD'li ve İsrailli yetkililerin yakından takip ettiği görüşmelerde ‘bu kez bir anlaşmaya varılabileceğine dair iyimserliğe tanık olunduğunu’ belirterek, ‘şu anda önerilenler üzerinde anlaşmaya varılması halinde önümüzdeki 48 saat içinde bir anlaşmanın ilan edileceğini’ öne sürdü.

Kaynaklar, ‘ABD tarafının kısmi bir anlaşmaya varmaya odaklandığını, hareketin liderliğinin ise anlaşmanın açık ve net bir metin taşımasını, Başkan Trump'ın garantisini içermesini, İsrail'in ilk aşamada olduğu gibi anlaşmaları ihlal etmeden savaşı sona erdirecek ikinci bir aşamaya geçilmesini talep ettiğini’ açıkladı.

Görsel kaldırıldı.İsrail'in dün Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'a düzenlediği saldırıda öldürülen bir çocuğun cenazesini taşıyan Filistinli (Reuters)

‘Hamas'ın ateşkesi hızlandırmak ve Trump yönetimine net bir mesaj göndermek için ABD vatandaşı İsrailli asker Edan Alexander da dahil olmak üzere tüm esirleri serbest bırakmaya istekli olduğunu’ belirten el-Medhun, “Şimdi parola, soykırımı durdurmak, insani yardımın girişine izin vermek ve savaşın kapsamlı bir şekilde durdurulması için işgal hükümetine gerçek bir baskı yapma sorumluluğuna sahip olan ABD yönetiminin elinde” dedi.

Trump'ın bölgeye yapacağı ziyaret sırasında Gazze Şeridi'ndeki savaşı sona erdirmenin yollarını açıklayacağı bir anlaşmanın çerçevesini duyurmasını bekleyen Ferec, önümüzdeki saatlerin ABD'nin tutumunu, takas anlaşmasının tamamlanma şansını ve yardım girişini duyurmak açısından belirleyici olacağını öne sürdü.