عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

Bilim insanları, dinozorların da solunum rahatsızlığı yaşadığını tespit etti

AA
AA
    Ankara/AA
TT
TT

Bilim insanları, dinozorların da solunum rahatsızlığı yaşadığını tespit etti

AA
AA

ABD'de bilim insanları, Dolly olarak bilinen dinozorun fosillerinden dinozorların solunum rahatsızlığı yaşadığını tespit etti.
Dolly'nin boyun kemikleri üzerinde yapılan bir araştırmada, dinozorda kemik ve eklem enfeksiyonuna yol açabilen "solunum" rahatsızlığı olduğuna dair bulgulara rastlandı.
Montana eyaletindeki Büyük Dinozor Müzesi'nden Dr. Cary Woodruff, bulgularının ilk kez bir dinozor türünde solunum rahatsızlığına işaret ettiğini belirtti.
Woodruff, zaman makinasıyla Dolly'nin dönemine gidilebilse dinozorun muhtemelen görünüşünden hasta olduğunun anlaşılabileceğini kaydetti.
Dolly'nin solunum rahatsızlığına bakteri ya da mantar kaynaklı enfeksiyonların yol açabileceği üzerinde durduklarını vurgulayan Woodruff, bunun "hava kesesi yangısı" olduğunu tahmin ettiklerini ve enfeksiyon türünün günümüzde dinozor türlerinden gelen bazı kuş türlerinde de sıklıkla görüldüğünü bildirdi.
Araştırmada, teşhisin doğru olması halinde Dolly'nin akciğer iltihabına benzer öksürük, tıksırık, baş ağrısı ve ateş gibi belirtilerinin bulunabileceği belirtiliyor.
Yaklaşık 18 metre boyundaki Dolly, devasa uzunlukta boyunlarıyla bilinen ve otçul bir dinozor türü olarak öne çıkıyor.
Yaşadığı rahatsızlıklardan ötürü Dolly'nin ömrünün kısa sürdüğü ve 15 yaşında öldüğü belirtiliyor.
Bilim insanları, sauropod türü dinozorların kuşlarla benzeri bir solunum sistemlerine sahip olduklarını düşünüyor.
Araştırmanın sonuçları Scientific Reports dergisinde yayımlandı.

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

"Esrarengiz" kehribarda 116 milyon yıllık tsunaminin izleri keşfedildi

Japonya'nın Minamisoma kıyılarına 2011'de tsunami dalgaları vurmuştu (AFP)
Japonya'nın Minamisoma kıyılarına 2011'de tsunami dalgaları vurmuştu (AFP)
TT
TT

"Esrarengiz" kehribarda 116 milyon yıllık tsunaminin izleri keşfedildi

Japonya'nın Minamisoma kıyılarına 2011'de tsunami dalgaları vurmuştu (AFP)
Japonya'nın Minamisoma kıyılarına 2011'de tsunami dalgaları vurmuştu (AFP)

Rachel Clun 

Bilim insanları 116 milyon yıllık bir tsunaminin kanıtını bir kehribar içinde bulduklarını ve bunun muhtemelen bu doğa olayına dair en eski kayıt olduğunu düşünüyor.

Japonya'nın kuzeyindeki Hokkaido Adası'nda derin deniz tortularını inceleyen araştırmacılar Aya Kubota, Yusuke Takeda, Keewook Yi, Shin-ichi Sano ve Yasuhiro Iba, erken Kretase dönemine ait tortularda 114 ila 116 milyon yıl öncesine tarihlenen "olağanüstü zengin kehribar konsantrasyonları" keşfetti.

Nature'ın Scientific Reports'unda yayımlanan bulgulara ilişkin raporda araştırmacılar, kehribarın bir veya daha fazla tsunami tarafından okyanusa sürüklenerek havayla çok az temas etmiş olabileceğini öne sürüyor.

Fosilleşmiş ağaç reçinesi olan kehribar, nispeten hızlı kuruyan bir madde. Araştırmacılar, kehribarın havaya maruz kaldığında genellikle bir hafta gibi kısa bir sürede katılaştığını söylüyor.

Ancak araştırmacıların incelediği tortularda, "belirgin şekilde deforme olmuş" kehribar birikintileri bulundu. Bazıları reçinenin akan su tarafından değiştirildiğini gösteren, alev yapıları denen bir şekilde deforme olmuşken, diğerleri yumuşak reçinenin "akarak deniz tabanına kıvamlı bir şekilde yayıldığına" işaret eden düz kehribar şeritlere sahipti.
 

Araştırmacılar, eski okyanus tortularını inceleyerek tsunamiye dair olası kanıtlar buldu (Aya Kubota/Yusuke Takeda/Keewook Yi/Shin-ichi Sano/Yasuhiro Iba)Araştırmacılar, eski okyanus tortularını inceleyerek tsunamiye dair olası kanıtlar buldu (Aya Kubota/Yusuke Takeda/Keewook Yi/Shin-ichi Sano/Yasuhiro Iba)

Araştırmacılar, "Bu esrarengiz kehribarın derin deniz ortamında bulunmasının en muhtemel nedeni, büyük çaplı tsunamiler" diyor.

Bu reçine deformasyonlarının su altında meydana gelmesi, ormandan pelajik deniz tabanına doğrudan taşındıklarını ima ediyor. Karadan okyanusa bu kadar hızlı ve doğrudan bir taşıma, bir tsunamiyle tetiklenmiş olabilir.

Araştırmacılar, antik tortulardaki diğer kanıtların da bu teoriyi desteklediğini belirtiyor. Bunlar arasında, karadan gelen büyük miktarda bitki kalıntıları ve büyük dalgaların sürüklediği odun parçaları da vardı ve bunların çok az çürüme izi taşıması, açık okyanusa "hızla taşındıklarına" işaret ediyor.

Makalede, "Kiltaşındaki kütüklerin varlığı, çok sayıda odunun bulanık akıntılarla taşınmak yerine kopup sürüklenerek pelajik deniz tabanına battığını gösteriyor" ifadeleri kullanılıyor.

Bilim insanları açık okyanuslardaki diğer tortuların, büyük ölçekli eski tsunamiler veya benzer olaylar hakkında daha fazla kanıt sağlayabileceğini öne sürüyor.

Araştırmacılar, Holosen döneminden, yani yaklaşık 4 bin 200 yıl öncesinden daha eski bir tarihten kalma tsunami tortularının normalde tespit edilmediğini ve bunun da kısmen, yol açtıkları geniş çaplı yıkımdan geriye net belirtilerin kalmamasından kaynaklandığını söylüyor.

Independent Türkçe,independent.co.uk/news