Tunus Cumhurbaşkanı’ndan yargı yasasını değiştirme hamlesi

Kalkınma projeleri kapsamında ‘yolsuzluk yapan’ iş insanlarına yönelik af da bulunuyor.

Başkent Tunus, 10 Şubat’ta hakimlerin düzenlediği protestolara sahne oldu. (EPA)
Başkent Tunus, 10 Şubat’ta hakimlerin düzenlediği protestolara sahne oldu. (EPA)
TT

Tunus Cumhurbaşkanı’ndan yargı yasasını değiştirme hamlesi

Başkent Tunus, 10 Şubat’ta hakimlerin düzenlediği protestolara sahne oldu. (EPA)
Başkent Tunus, 10 Şubat’ta hakimlerin düzenlediği protestolara sahne oldu. (EPA)

Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, 10 Şubat’ta yaptığı açıklamayla Yüksek Yargı Konseyi’nin feshedildiğini ve yerine başka bir konsey getirileceğini duyurdu. Ülke genelindeki kalkınma projeleri kapsamında ‘yolsuzluk davalarına’ karışan iş insanlarıyla cezai uzlaşma hususunda bir cumhurbaşkanlığı kararnamesi taslağının hazırlandığını söyleyen Said konuya dair ayrıntı vermedi.
Onlarca hakim 10 Şubat’ta, söz konusu açıklamalarla eş zamanlı olarak Adalet Sarayı önünde protesto gösterisi düzenledi. Gösteride ‘yargı bağımsızlığının Cumhurbaşkanı tarafından açık bir şekilde ihlal edilmesi ve Anayasa Mahkemesi’nin feshedilmesi’ protesto edildi. Hakimler, konseyin mevcut şeklinin değiştirilmesini kabul etmediklerini belirterek mevcut yapının yargının tek temsilcisi olduğunu vurguladılar.
Tunus Cumhurbaşkanı Said geçen perşembe günü, sanayide önemli ilerlemelere imza atan yedi ülkenin büyükelçilerinin yaptığı açıklamayı ve Yüksek Yargı Konseyi’nin feshedilmesi kararıyla ilgili endişeslerini eleştirmişti. Tunus’un özgürlük ve adalete olan bağlılığına dikkat çeken Cumhurbaşkanı Kays Said tepkisini şu sözlerle dile getirdi:
“Bu ülkeler neden milyarlarla oynanırken Tunus devletindeki adalet eksikliğinden neden endişe duymadılar? Bu ülkeler, neden tüm suiistimaller, yağmalanan paralar, suikastlar ve gerçekleştiğini çok iyi bildikleri diğer konularla ilgili endişelerini dile getirmediler? Bu ülkeler halen kendilerini öğrencilerine ders veren bir öğretmen yerine koyuyorlar. Tunus egemen bir devlettir ve bir hukuk toplumu kurmaya çalışmaktadır. Kesinlikle kimsenin malikanesi veya bahçesi değildir.”
Ulusal Barolar Birliği, hakimlerin protestosuna karşı Yüksek Yargı Konseyi’nin ‘yargı ve hakimlerin bağımsızlığını sağlamada ve adalet tesisinin düzgün işleyişini sağlamada başarısız olduğunu’ bildirdi. Birlik açıklamasında “Konsey, her yıl yargı hareketinde sert eleştirilere maruz kaldı ve yargı makamının temsilcisi olmayı başaramadı” ifadelerini kullandı.
Barolar Birliği ayrıca yasayı ihlal eden, rastgele grevlerin yargı krizini derinleştireceğine ve vatandaşların yargıya olan güvensizliğini artıracağına dikkat çekti. Birlik, hakimlerin grevinin ‘uluslararası kriterlere göre yasa dışı ve adaletin inkârı’ olduğunu belirtirken bu durumun nedenleri ve arka planları hakkında birçok soru işareti olduğunu vurguladı.  
Diğer yandan Şükrü Beleyid ve Muhammed el-Brahmi suikastlarına bakan savunma makamı, 10 Şubat’ta Tunus’taki siyasi siyasi suikastlarla ilgili gerçekleri bulandıran yargıçlardan hesap sorulmasını talep etmek için Yüksek Yargı Konseyi binası önünde oturma eylemi düzenledi.
Eylemciler, Cumhurbaşkanı Said’i müdahale etmeye ve yargıda bekleyen davaları çözmeye çağırdı. Siyasi suikastlar dosyasının üzerini örtenlerden hesap sorulmasını talep edilirken  Nahda Hareketi lideri Raşid el-Gannuşi’nin ev hapsine alınması gerektiği vurgulandı.
Birlik tarafından bugün başkent Tunus’taki Temyiz Mahkemesi önünde ikinci bir protesto eylemi düzenlenmesi bekleniyor. Beleyid ve Brahmi’nin savunma komitesi üyelerinden Rıda er-Radavi’ye göre organ, Tunus Temyiz Mahkemesi Başsavcısı’nın Nahda Hareketi’nin gizli biriminin davalarının manipüle edilmesine karışması hakkında yeni veriler sunacak. Radavi, diğer planlanan eylemlerle ilgili olarak, Barolar Birliği’nin Nahda Hareketi liderinin ikametgahı önünde paralel gösteriler düzenleyeceğini ve başkent Tunus’taki ‘Montplaisir’ bölgesinde Nahda Hareketi binasını da kapsayan başka bir oturma eylemine gidileceğini duyurdu.
Diğer yandan Tunus Genç Hakimler Birliği, Dünya Yargıçlar Birliği’ne şikâyette bulunacaklarını ve ‘Tunus’ta yaşananların araştırılması için’ bir komite kurulmasını talep edeceklerini bildirdi. Birlik ayrıca, Yüksek Yargı Konseyi’nin çalışmalarını aksatmaya ve yargıyı hedef almaya çalışan herkese karşı ceza davası açmayı düşündüklerini vurguladı. 
Söz konusu birliğin başkanı olan Murad el-Mesudi, medya organlarına yaptığı açıklamada, Tunus yargısına karşı işlenen ihlallerin kanıtlandığı belgelerin yer aldığı bir dosya sunulacağı bilgisini verdi. Mesudi, “Mevcut rejim, bağımsızlıktan bugüne kadar onaylanan, yargının bağımsızlığına ilişkin uluslararası anlaşmaları reddetmeye çalışıyor” dedi.
Mesudi, birliğin Dışişleri Bakanı’nı ‘yayınladıklarının arka planına karşı adli, ahlaki ve tarihi sorumluluk sahibi’ olarak gördüğünü vurguladğı açıklamasında bakanlığın Tunus yargısını ve hakimlerini daha fazla rencide etmek için kasıtlı bir girişimde bulunarak büyükelçilerin karşısında yanlış bilgiler yaydığını savundu.



Lübnan açıkladı: Hamas İsrail'e roketli saldırı düzenleyenleri teslim etmeye hazır

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn cuma günü gerçekleşen Yüksek Savunma Konseyi toplantısına başkanlık etti (Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn cuma günü gerçekleşen Yüksek Savunma Konseyi toplantısına başkanlık etti (Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
TT

Lübnan açıkladı: Hamas İsrail'e roketli saldırı düzenleyenleri teslim etmeye hazır

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn cuma günü gerçekleşen Yüksek Savunma Konseyi toplantısına başkanlık etti (Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn cuma günü gerçekleşen Yüksek Savunma Konseyi toplantısına başkanlık etti (Lübnan Cumhurbaşkanlığı)

Lübnan’ın Hamas’a topraklarını ulusal güvenliğini etkileyecek ve egemenliğini ihlal edecek eylemler için kullanmaması yönünde yaptığı resmi uyarı, Lübnan-Filistin ilişkilerinin Kahire Anlaşması'nın iptaline yol açacak yeni bir aşamaya girmek üzere olduğu anlamına geliyor. Kahire Anlaşması 1987 yılında dönemin Cumhurbaşkanı Selim el-Hus hükümeti tarafından iptal edilmiş, ancak Filistin koalisyonu güçlerini kucaklayan eski Suriye rejiminin, dönemin Filistin Devlet Başkanı Yaser Arafat'a karşı savaşındaki baskısıyla yeniden yürürlüğe girmişti.

Lübnan hükümeti ile Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) arasında 1969 yılında Mısır'ın himayesinde imzalanan Kahire Anlaşması, Filistinli grupların her türlü silaha sahip olmasına izin verdiği için Lübnan’ın egemenliğinin ihlali anlamına geliyordu. Bu durum daha sonra 1975 baharında patlak veren iç savaşta Filistinli grupların Hıristiyan gruplara karşı ulusal hareketin yanında yer almasına izin vererek Lübnanlılar arasındaki uçurumu derinleştirdi.

Ancak Suudi Arabistan'ın himayesinde Taif Anlaşması'nın imzalanmasıyla siyasi koşullar değişti. Taif Anlaşması savaşın sona ermesinin bir sonucu olarak silahların meşru otoritenin elinde toplanmasını öngörüyordu. Bunu takiben, 2006 baharında Meclis Başkanı Nebih Berri'nin daveti üzerine düzenlenen ilk Ulusal Diyalog Konferansı'nda siyasi partiler Filistinlilere ait silahların kampların içinde ve dışında toplanması konusunda anlaştılar, ancak Suriye rejimi bu anlaşmanın uygulanmasını engelledi.

Yasadışı silahların toplanması ve bu silahların sadece devletin elinde bulunmasına ilişkin aynı tutum Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) 1701 sayılı kararının tüm hükümleri için de geçerli. Hizbullah'ın Gazze Şeridi’ne verdiği tek taraflı destek ve İsrail’in tepkisini yanlış hesaplaması sonucu ortaya çıkan daha önce eşi ve benzeri görülmemiş yıkımın ardından Lübnan ve İsrail arasında ateşkesin uygulanması için ABD ve Fransa tarafından desteklenen anlaşmaya verilecek bir yanıt olarak da uygulanmalı. Hizbullah'ın, Lübnan ordusunun Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Barış Gücü’nün (UNIFIL) desteğiyle uluslararası sınıra konuşlanmasının önünü açmak için Litani Nehri’nin güneyinden çekilme talebinin yanı sıra İsrail de ele geçirdiği birçok mevkiyi koruyarak bu konuşlanmayı engelledi.

Dolayısıyla Hamas dosyası durup dururken yeniden açılmadı. Aksine, Gazze'nin Lübnan'ın egemenliğini ihlal etmesine verdiği destek, son olarak Litani Nehri’nin kuzeyinden İsrail’in Metulla ve Kiryat Shmona yerleşim birimlerine roketli saldırı düzenlenmesi ve Lübnan ordusu tarafından basılan ve çok sayıda roket ve bunları fırlatmak için kullanılan rampalar bulunan deponun arkasında Hamas'ın olması nedeniyle ortaya çıktı.

Lübnan hükümetinin, Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın başkanlığında, Başbakan Nevvaf Selam'ın da katıldığı Yüksek Savunma Konseyi toplantısının tavsiyesine dayanarak Hamas'a yaptığı uyarı, istisnasız tüm Filistinli gruplar için geçerli bir uyarıydı. Uyarı, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın (Ebu Mazen) 21 Mayıs'ta Beyrut’a yapacağı ve Filistinlilere ait ağır ve daha hafif silahları kamplardan toplamayı amaçlayan ziyaretinin de önünü açıyor. Çünkü artık Hamas’ın Lübnan'ın güneyde istikrarı yeniden tesis etmek için savaşı sona erdirme çabalarıyla çelişen kendi gündemi çerçevesinde Lübnan’ın güneyini roket fırlatmak için kullanmasına artık izin verilmiyor.

Şarku’l Avsat'ın edindiği bilgiye göre Lübnan Devlet Güvenliği Başkan Yardımcısı Tuğgeneral Hasan Şakir, Hamas'ın Lübnan'daki temsilcisi Ahmed Abdulhadi'yi beraberinde Hamas yetkililerinden Eymen Şanaa ile birlikte Devlet Güvenliği Başkanlığı’ndaki ofisinde kabul etti. Tuğgeneral Şakir, Lübnan Askeri İstihbarat Başkanı Tuğgeneral Toni Kahveci’nin de hazır bulunduğu görüşmede, Abdulhadi'den Lübnan hükümeti tarafından Yüksek Savunma Konseyi’nin cuma günü yapılan toplantıdan çıkan tavsiyesi üzerine alınan kararları Hamas yönetimine bildirmesini istedi.

Tuğgeneral Şakir’in Abdulhadi'nin şahsında Hamas yönetimine iletilmesini istediği mesaj, Hamas'ı, Lübnan topraklarından egemenliği ve ulusal güvenliği ihlal eden herhangi bir saldırı gerçekleştirmekten kaçınması, mültecilerin ikamet koşullarına uyması, Lübnan yasalarına saygı göstermesi ve halen saklanmakta olan dört şüpheliyi teslim etmesi konusunda uyarı niteliğindeydi.

Öte yandan Hamas’ın mesaja yanıt verdiğini ve aranan dört kişiyi teslim etmeye hazır olduğunu ifade eden Abdulhadi, Hamas'ın Yüksek Savunma Konseyi'nin tavsiyelerine, hükümetin kararlarına ve ateşkes anlaşmasına atıfta bulunarak yaptığı tüm anlaşmalara uyduğunu ve Lübnan'ın ulusal güvenliğine zarar verecek eylemlerden kaçındığını söyledi.

Lübnan topraklarından gerçekleşen roketli saldırıların Hamas'ın merkezi bir kararı değil, bireysel bir eylemin sonucu olduğunu ve amaçlarının Lübnan'da onurlu bir şekilde yaşamak, geri dönüş hakkına sahip olmak, Lübnan yasalarına uymak ve ülkenin güvenlik ve istikrarını zayıflatacak herhangi bir eylemden kaçınmak olduğunu vurgulayan Abdulhadi, Hamas'ın roketli saldırılardan eyleme karışanların tutuklanmasından sonra haberdar olduğunu belirtti.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre aranan dört kişi de Filistin uyruklu ve bunlardan bazılarının Sayda yakınlarındaki Ayn el-Helva ve Miye Miye kamplarında saklanıyorlar. Gözaltına alınan ve iki Filistinli, birinin ise annesi Filistinli olan Lübnanlı üç kişiyle ilgili soruşturmalar ise devam ediyor.

Silah toplama kararının alındığını ve bundan geri dönülmeyeceğini vurgulayan kaynaklar, Lübnan güvenlik güçlerinin Filistinlilerin kampların dışına dağılma girişimlerine karşı koyacağını ve roket saklamak için bir sığınağa dönüştürüldüğünden şüphelenilen her yere baskın düzenleyeceğini aktardılar.

Kaynaklar, Filistinli mültecilerin yaşadığı kampların güvenliğinin Lübnan güvenlik güçlerine emanet edileceğini ve özellikle İran liderliğindeki direniş ekseninin gerilemesi ve içe kapanmasıyla birlikte bölgedeki rollerini kaybetmelerinin ardından silahların artık çatışmalarda kullanılmak ve komşu ülkelerin güvenlik ve istikrarına zarar vermekten başka bir işlevi kalmadığını belirttiler.

Hizbullah’ın silahlarının toplanması meselesinin Yüksek Savunma Konseyi toplantısında gündeme gelmediğini, ancak bunun tartışılmadığını düşünenlerin yanıldıklarını belirten kaynaklar, Filistinlilere ait silahların Hizbullah'ın silahlarıyla hiçbir bağlantısı olmadığına dikkati çekerek, Hizbullah’ın Litani Nehri’nin güneyinden çekilmeyi kabul ettiği sürece Cumhurbaşkanı Avn'ın silahların devletle sınırlandırılması konusundaki ısrarına olumlu yaklaşması, ateşkesi ihlal etmemesi, BMGK’nın 1701 sayılı kararının uygulanmasını desteklemesi ve karşılık vermekten kaçınması gerektiğini ifade ettiler. Tüm bunların İsrail'i geri çekilmeye zorlamak için devlet tarafından benimsenen diplomatik seçeneği desteklemek üzere Hizbullah’ın silahlarını müzakere masasına koymayı gerçekten istediğinin bir göstergesi olduğunu vurgulayan kaynaklar, bu yüzden Hizbullah'ın terör kartını ve angajman kurallarını kaybettikten sonra silahlarını elinde tutmaya çalışmasının yersiz olacağını söylediler.