Pakistan’da gerçekleşen linç toplumdaki radikalliğin boyutlarını gözler önüne serdi

Pakistan'ın doğusundaki Pencap’ta dine hakaret iddiasıyla öldürülen 41 yaşındaki Muhammed Muştak’ın cenazesine ailesinin yanı sıra emniyet güçleri ve halktan da yoğun katılım vardı. (AP)
Pakistan'ın doğusundaki Pencap’ta dine hakaret iddiasıyla öldürülen 41 yaşındaki Muhammed Muştak’ın cenazesine ailesinin yanı sıra emniyet güçleri ve halktan da yoğun katılım vardı. (AP)
TT

Pakistan’da gerçekleşen linç toplumdaki radikalliğin boyutlarını gözler önüne serdi

Pakistan'ın doğusundaki Pencap’ta dine hakaret iddiasıyla öldürülen 41 yaşındaki Muhammed Muştak’ın cenazesine ailesinin yanı sıra emniyet güçleri ve halktan da yoğun katılım vardı. (AP)
Pakistan'ın doğusundaki Pencap’ta dine hakaret iddiasıyla öldürülen 41 yaşındaki Muhammed Muştak’ın cenazesine ailesinin yanı sıra emniyet güçleri ve halktan da yoğun katılım vardı. (AP)

Pakistan’ın en büyük eyaleti Pencap’ta bir adamın dine hakaret ettiği gerekçesiyle öfkeli kalabalık tarafından linç edilmesi, ülkede radikalliğin önlenemez bir şekilde arttığını gözler önüne serdi.
Akli rahatsızlığı bulunduğu belirtilen Muhammed Muştak adlı vatandaşın bir camide Kur’an-ı Kerim'i tahrif etmekle suçlanması öfkeli kalabalığı harekete geçirdi. Muştak sopalarla darp edilerek öldürüldü. Muhammed Muştak’ın ailesi tarafından olay öncesinde polise verilen bilgide kendisinin günlerdir evde olmadığı bildirilmişti. Pakistan toplumunu dehşete düşüren bu olay, medyada ve siyasi çevrelerde toplumun yönelimine ilişkin sorgulamalar yapılmasına neden oldu.
Bu, Pencap’ta son dört ay içinde dine hakaret iddiasıyla işlenen ikinci cinayet oldu Pencap’taki sanayi şehri Sialkot'taki Sri Lankalı bir fabrika müdürü de aralık ayında öfkeli kabalık tarafından darp edilerek öldürülmüştü. Polis pazar günü Haneval ilçesine bağlı bir kasabada, cinayetin baş failler olduğuna inanılan 21 kişi de dahil olmak üzere 102 şüpheliyi tutukladı. Pencap polisi, kimlik tespitinin kayıtlı görüntüler yardımıyla yapılabildiğini bildirdi.

Tartışmalar arttı
Yaşanan son olayda Muştak Rajput adlı bir adamın Kur’an-ı Kerim'e saygısızlık ettiği iddiasıyla akşam namazı sonrasında toplanan yüzlerce kişi saldırıyı Jungle Dera köyünde gerçekleştirdi. Görgü tanıklarının ifadelerine göre olay yerine gelen polis adamı tutukladı ancak öfkeli kalabalık Rajput’u polisin elinden aldı. Akli dengesizliği bulunan orta yaşlı adam ağaca bağlandı ve taşlanarak öldürüldü.
Olayı şiddetle kınayan Başbakan İmran Han polise söz konusu cinayetlere karışanlara sıfır tolerans gösterilmesi ve en ağır cezanın uygulanması talimatını verdi. Pakistan Başbakanı, Twitter hesabından yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“Hukuku kendi eli ile uygulamaya çalışanlara sıfır tolerans göstereceğiz. Kalabalık tarafından işlenen yargısız infazlar, katı yasalar ile ele alınacaktır. Pencap polisinden, Mian Channu'daki yargısız infazların failleri ve görevlerini yerine getirmeyen polisler aleyhindeki işlemler hakkında bir rapor istedim.”
İnsan Hakları Komisyonu’nun Pakistan ofisi tarafından yapılan açıklamada, başıboş kalabalığın talihsiz kurbana uyguladığı zulmün küfür iddialarının bir hukuk ve güvenlik meselesi olmaktan çıktığını gösterdiğine değinildi. İlgili yetkililer benzer bir olayı duygu patlaması olarak değerlendirirken hükümetin faillere karşı sıfır tolerans göstereceğini açıklamasının yeterli olmadığını vurgulayan ofis’in açıklamasında şu ifadelere yer verildi:
“Devlet, dini hoşgörüsüzlüğü teşvik etmekten çekinmeyen siyasi ve dini grupların dostluğunu kazanmaya çalışmayı alışkanlık haline getirdi.”
Öfkeli kalabalığın korunmasının endişe ile takip edildiği vurgulanan açıklamada ayrıca hükümetin bağnazlığa direnmediği takdirde bunun bedelini sıradan vatandaşların ödeyeceği uyarısında bulunuldu.



Ukrayna’da patlatılan baraj ormana dönüştü: Zehirli bir saatli bomba

Barajın patlamasıyla yaşanan afette büyük bir alan sular altında kalmıştı (AP)
Barajın patlamasıyla yaşanan afette büyük bir alan sular altında kalmıştı (AP)
TT

Ukrayna’da patlatılan baraj ormana dönüştü: Zehirli bir saatli bomba

Barajın patlamasıyla yaşanan afette büyük bir alan sular altında kalmıştı (AP)
Barajın patlamasıyla yaşanan afette büyük bir alan sular altında kalmıştı (AP)

Ukrayna savaşında bombalanan Nova Kahovka barajının olduğu yer devasa bir bitki örtüsüyle kaplandı.

Herson kentinin yaklaşık 30 kilometre doğusunda bulunan Nova Kahovka barajı, Haziran 2023'te düzenlenen saldırıyla patlatılmıştı. Kiev yönetimi, Zaporijya Nükleer Santrali'nin yaklaşık 150 kilometre güneyinde yer alan barajın Ruslar tarafından patlatıldığını öne sürmüştü. New York Times'ın haberinde de barajın Rus ordusu tarafından kurulan bir düzenekle içten patlatıldığı savunulmuştu.

Olay yaşandığı sırada barajın kontrolü Rus ordusundaydı. Kremlin ise iddiaları reddederek olayı "terör saldırısı" diye nitelemiş ve Ukrayna askerlerinin baraja sabotaj düzenlediğini ileri sürmüştü. Su baskınları nedeniyle en az 60 kişi yaşamını yitirmiş, binlerce kişi evinden olmuştu.

Guardian'ın aktardığına göre, Dinyeper nehri üzerindeki barajın patlamasıyla yaşanan selin yok ettiği köylerin yerinde sulak alan ekosistemi oluştu.

Çevrecilerin, aktivistlerin ve bilim insanlarının kurduğu Ukrayna Savaşının Çevresel Sonuçları Çalışma Grubu'nun (UWEC) raporunda, son iki yılda ekosistemin nasıl geliştiği inceleniyor.

Rezervuarın artık söğüt ve kavak ağaçlarına ve geniş sulak alanlara ev sahipliği yaptığı, bölgede yaklaşık 40 milyar ağaç tohumunun filizlendiği belirtiliyor.

Ayrıca nesli tükenmekte olan mersin balıklarının geri döndüğü, yaban domuzu ve bazı memelilerin ormanlarda tekrar görüldüğü aktarılıyor.

Diğer yandan uzmanlar, doğanın bu tekrar canlanışının ciddi riskleri de beraberinde getirebileceğine dikkat çekiyor.

Tatlı su sistemlerini inceleyen çevrebilimci Oleksandra Şumilova şu uyarıları yapıyor:

İnce tortu tabakaları, sanayi bölgelerinden gelen ağır metalleri sünger gibi emdi. Yaklaşık 1,5 kilometreküp kirli tortu birikti.

Bu tortuların dağılmasıyla kansere neden olabilecek ağır metallerin yayılmasından endişelendiklerini söyleyen bilim insanı, "Bu zehirler gıda zincirinde yukarı taşındığında, büyük hayvanlarda ve etçil türlerde daha fazla yoğunlaşır" diyor.

Akademisyenin ortak yazarlığını yaptığı ve hakemli dergi Science'ta bu yıl yayımlanan araştırmaya göre bölge "zehirli bir saatli bomba" niteliğinde.

Diğer yandan aynı çalışmada, kirlenmeye bir yenilenmenin de eşlik edebileceği belirtiliyor. Barajın varlığı nedeniyle kaybedilen ekosistem işlevlerinin yüzde 80'inin 5 yıl içinde geri kazanılabileceği, biyolojik çeşitliliğin de iki yıl içinde önemli ölçüde iyileşebileceği ifade ediliyor.

Şumilova, bölgedeki ekosistemin sürekli değiştiğini vurgulayarak şunları söylüyor:

İnsanlar açısından elbette bu bir felaketti. Ancak bilimsel açıdan bakıldığında, bu çok nadir görülen bir olay. Bir ekosistemin nasıl yeniden kurulabildiğini görüyoruz. Bu büyük bir doğal deney ve hâlâ devam ediyor.

Independent Türkçe, Guardian, New York Times