Otizm veya DEHB olan bireylerde erken ölüm riski daha yüksek

ABD’li bir otistik çocuk (Arşiv-Reuters)
ABD’li bir otistik çocuk (Arşiv-Reuters)
TT

Otizm veya DEHB olan bireylerde erken ölüm riski daha yüksek

ABD’li bir otistik çocuk (Arşiv-Reuters)
ABD’li bir otistik çocuk (Arşiv-Reuters)

Yeni araştırmalar otizm veya dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğuna (DEHB) sahip olmanın normalden daha erken ölme riskini artırabileceğini gösteriyor.
CNN’in haberine göre, geçtiğimiz Pazartesi günü Jama dergisinde yayınlanan yeni bir meta-analiz ve önceki birkaç çalışmadan elde edilen verilere göre, bu nörogelişimsel bozuklukların erken ölüm riski ile ilişkili olabileceği öne sürüldü.
Meta-analiz, 1988 ve 2021 yılları arasında yayınlanan Kuzey Amerika ve Avrupa merkezli 27 çalışmayı (katılımcı sayısı 642 bin) inceledi.
Araştırmanın baş yazarlarından Ferrán Catalá-López, yeni araştırmayla, hem doğal hem de anormal nedenlerden kaynaklanan erken ölümlerin (meta-analizde çocukluk veya orta yaştaki ölüm) hem otistik hem de DEHB denekler için iki kat daha fazla olduğunu ortaya koyduğunu söyledi.
Doğal nedenler arasında kalp rahatsızlıkları ve nöbetler bulunurken, anormal nedenler arasında kasıtsız yaralanmalar, intihar ve cinayeti içeriyor.
Meta analize göre, DEHB'li kişiler arasında, doğal olmayan nedenlerden kaynaklanan erken ölümlerin sayısı (847) beklenenden daha yüksekti. Ulusal Halk Sağlığı Okulu ve Ruh Sağlığında Biyomedikal Araştırma Merkezi'nden bir bilim adamı olan Lopez, bulguların güçlü bir delil olarak algılanmaması gerektiğini söyledi.

Erken ölümü arttıran faktörler
Meta-analizin yazarları, katılımcıların yaşam tarzları, sosyoekonomik faktörleri veya belirli ölüm nedenleriyle ilgili ayrıntılara sahip değildi. Ancak önceki araştırmalar, otizmli veya DEHB'li çocuklar ve yetişkinler arasındaki daha yüksek erken ölüm oranını açıklayabilecek birkaç faktörü vurguladı.
Otizm Derneği ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre, dünya çapındaki insanların yaklaşık yüzde 1'inde otizm varken, insanların yaklaşık yüzde 5'inde DEHB bulunuyor. DEHB veya otizmli kişilerin, depresyon, anksiyete, maddeyi kötüye kullanım, yeme bozuklukları, epilepsi, davranış bozuklukları veya tikler gibi zihinsel bozukluklar ve nörolojik durumlar geliştirme riski daha yüksek bulunuyor.
Meta-analize göre, bu bozuklukların özelliği olan dürtüsel veya belirsiz davranışlar, istenmeyen yaralanmalara ve kazalara neden olan faktörler arasında yer alıyor.



İzleyiciler 4 yıldır yeni sezonu gelmeyen diziye kafayı taktı

Marcella'nın üç sezonu da halen Netflix'te izlenebilir (ITV)
Marcella'nın üç sezonu da halen Netflix'te izlenebilir (ITV)
TT

İzleyiciler 4 yıldır yeni sezonu gelmeyen diziye kafayı taktı

Marcella'nın üç sezonu da halen Netflix'te izlenebilir (ITV)
Marcella'nın üç sezonu da halen Netflix'te izlenebilir (ITV)

Netflix aboneleri, son sezonu 2020'de yayına giren Marcella'yı izlemekten bıkmadıklarını söylerken, polisiye yapımı birbirlerine tavsiye ediyor. 

Sürükleyici drama, evliliği yıkılan Londralı eski bir dedektif olan Marcella Backland'i merkezine alıyor. 

Durumu kabullenip hayata tekrar tutunmaya çalışan Marcella, bir seri katili yakalamak için 10 yıl önce ailesi uğruna bıraktığı işine geri dönüyor. 

Başrolde Anna Friel var

İsveçli senarist ve radyo programcısı Hans Rosenfeldt'ın yapımcılığını, yazarlığını ve yönetmenliğini üstlendiği dizi, eleştiri derleme sitesi Rotten Tomatoes'da 100 üzerinden 70 puana sahip.

Televizyon yazarları, Marcella'nın karanlık suç dizilerinden hoşlanan izleyicileri tatmin edeceğini belirtiyor.  

Başrolde Marcella'yı canlandıran BAFTA adayı aktris Anna Friel'e Ray Panthaki, Nicholas Pinnock, Jamie Bamber ve Harry Lloyd gibi isimler eşlik ediyor.

İlk sezonu 2016'da yayına giren dizi, Netflix forumlarında konuşulmaya devam ediyor.

Facebook'ta 3 milyonu aşkın üyesi bulunan Netflix Bangers grubundan izleyiciler, yeniden gündeme gelen Marcella'dan bahsetmeden edemiyor.

"Umarım 4. sezonu gelir"

Gruptaki bir kullanıcı, "O kadar iyiydi ki tekrar tekrar izleyebilirsin" diyerek Marcella'yı övdü. 

Dizinin hayranı olduğunu söyleyen başka bir izleyiciyse "Gelmiş geçmiş en iyisi" yorumunda bulundu.

Dizinin üçüncü sezonu eleştirmenlerce beğenilse de izleyicilerden hem olumlu hem de olumsuz yorumlar gelmişti.

"Marcella kesinlikle harikaydı" yorumunda bulunan bir izleyici, "4. sezon için de güzel bir açık kapı bıraktı, ki bunun bir an önce yapılması gerekiyor" diye eklemişti. 

Başka bir hayransa şöyle yazmıştı:

Umarım Marcella'nın 4. sezonu gelir. Bu şekilde bırakamazlar!

Dizinin yaratıcısı Rosenfeldt ise Digital Spy'a yaptığı açıklamada "Dürüst olmak gerekirse 4. sezon hakkında düşünmedim bile" demişti. 

Independent Türkçe, Unilad, Daily Mail, Digital Spy