Otizm veya DEHB olan bireylerde erken ölüm riski daha yüksek

ABD’li bir otistik çocuk (Arşiv-Reuters)
ABD’li bir otistik çocuk (Arşiv-Reuters)
TT

Otizm veya DEHB olan bireylerde erken ölüm riski daha yüksek

ABD’li bir otistik çocuk (Arşiv-Reuters)
ABD’li bir otistik çocuk (Arşiv-Reuters)

Yeni araştırmalar otizm veya dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğuna (DEHB) sahip olmanın normalden daha erken ölme riskini artırabileceğini gösteriyor.
CNN’in haberine göre, geçtiğimiz Pazartesi günü Jama dergisinde yayınlanan yeni bir meta-analiz ve önceki birkaç çalışmadan elde edilen verilere göre, bu nörogelişimsel bozuklukların erken ölüm riski ile ilişkili olabileceği öne sürüldü.
Meta-analiz, 1988 ve 2021 yılları arasında yayınlanan Kuzey Amerika ve Avrupa merkezli 27 çalışmayı (katılımcı sayısı 642 bin) inceledi.
Araştırmanın baş yazarlarından Ferrán Catalá-López, yeni araştırmayla, hem doğal hem de anormal nedenlerden kaynaklanan erken ölümlerin (meta-analizde çocukluk veya orta yaştaki ölüm) hem otistik hem de DEHB denekler için iki kat daha fazla olduğunu ortaya koyduğunu söyledi.
Doğal nedenler arasında kalp rahatsızlıkları ve nöbetler bulunurken, anormal nedenler arasında kasıtsız yaralanmalar, intihar ve cinayeti içeriyor.
Meta analize göre, DEHB'li kişiler arasında, doğal olmayan nedenlerden kaynaklanan erken ölümlerin sayısı (847) beklenenden daha yüksekti. Ulusal Halk Sağlığı Okulu ve Ruh Sağlığında Biyomedikal Araştırma Merkezi'nden bir bilim adamı olan Lopez, bulguların güçlü bir delil olarak algılanmaması gerektiğini söyledi.

Erken ölümü arttıran faktörler
Meta-analizin yazarları, katılımcıların yaşam tarzları, sosyoekonomik faktörleri veya belirli ölüm nedenleriyle ilgili ayrıntılara sahip değildi. Ancak önceki araştırmalar, otizmli veya DEHB'li çocuklar ve yetişkinler arasındaki daha yüksek erken ölüm oranını açıklayabilecek birkaç faktörü vurguladı.
Otizm Derneği ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre, dünya çapındaki insanların yaklaşık yüzde 1'inde otizm varken, insanların yaklaşık yüzde 5'inde DEHB bulunuyor. DEHB veya otizmli kişilerin, depresyon, anksiyete, maddeyi kötüye kullanım, yeme bozuklukları, epilepsi, davranış bozuklukları veya tikler gibi zihinsel bozukluklar ve nörolojik durumlar geliştirme riski daha yüksek bulunuyor.
Meta-analize göre, bu bozuklukların özelliği olan dürtüsel veya belirsiz davranışlar, istenmeyen yaralanmalara ve kazalara neden olan faktörler arasında yer alıyor.



Hugh Jackman'dan Ryan Reynolds'a sitem

Ryan Reynolds ve Hugh Jackman (Reuters)
Ryan Reynolds ve Hugh Jackman (Reuters)
TT

Hugh Jackman'dan Ryan Reynolds'a sitem

Ryan Reynolds ve Hugh Jackman (Reuters)
Ryan Reynolds ve Hugh Jackman (Reuters)

Hugh Jackman, Deadpool ve Wolverine'de (Deadpool & Wolverine) Ryan Reynolds'la çalışmakla ilgili "küçük şikayetini" paylaştı.

Yüksek enerjili bir şakacı olarak tanınan 48 yaşındaki Reynolds, sık sık rol arkadaşları ve eşi Blake Lively de dahil sevdikleri hakkında iğneleyici ve alaycı yorumlar paylaşıyor. Jackman ise daha sabırlı ve ciddi olarak görülüyor ve genellikle daha yoğun roller oynuyor.

İkili geçen yıl Deadpool and Wolverine'de, alaycı süper kahraman Deadpool'un Marvel Sinematik Evreni'ne (MSE) ilk kez girmesiyle güçlerini birleştirmişti. Film gösterime girdiğinde gişe rekorları kırmış ve 24 saatte 365 milyonla tüm zamanların en çok izlenen fragmanlarından birine sahip olmuştu.

Daily Mail'in ulaştığı görüntülerde Jackman, New York City Hall'daki canlı gösterisinde sahnede planlı bir tavırla "Ryan'a söylemeyin" dedi. Muhteşem Showman'in (Greatest Showman) yıldızı, From New York, With Love adlı müzikalde oynuyordu.

Oyuncuların film boyunca ayrılmaz bir ikili olduğunu, Reynolds'ın süper kahramanının NSYNC'in "Bye Bye Bye" şarkısıyla daha sonra viral hale gelen dans gösterisi yaptığı açılış sahnesi hariç her sahnede birlikte göründüklerini anlattı. Jackman, Reynolds'la çalışmayı "çok sevdiğini" ve "hayatının en güzel zamanını" geçirdiğini söyledi ama kararın kendisini ihanete uğramış hissettirdiğini söyleyerek şaka yaptı.

"Sorun yok, filmdeki her sahnede olmak zorunda değilim" diye gerekçelendirdi.

Ama Ryan bir yazar. Senaryoyu gördüğümde, içinde olmadığım sahnenin Ryan'ın NSYNC şarkısı eşliğinde dans ettiği açılış sekansı olduğunu gördüm. 'İçinde olmadığım tek sahnede dans var' dedim. Ryan çok yetenekli ama dans etmek? Ryan'ın dans dublörü Nick Pauley'le aynı dansı yapmamın imkanı yok çünkü adam 25 yaşında.

Daha sonra kişisel koreografı Beth Lewis'i "elinden kaçan dansı" sergilemesi için sahneye çıkardı ve aynı 1990'lar klasiği eşliğinde dans etti.

Müzede Bir Gece'nin (Night at the Museum) yapımcısı Shawn Levy'nin yönettiği film, süper kahramanların kendi evrenlerine yönelik tehdidi bertaraf etmek için gönülsüzce bir araya gelmesini konu alıyor.

The Independent'tan Clarisse Loughrey etkilenmediği filmi "sıkıcı ve sinir bozucu bir kurumsal birleşme gibi" diye nitelemiş ve yapıma iki yıldız vermişti.

Independent Türkçe