Otizm veya DEHB olan bireylerde erken ölüm riski daha yüksek

ABD’li bir otistik çocuk (Arşiv-Reuters)
ABD’li bir otistik çocuk (Arşiv-Reuters)
TT

Otizm veya DEHB olan bireylerde erken ölüm riski daha yüksek

ABD’li bir otistik çocuk (Arşiv-Reuters)
ABD’li bir otistik çocuk (Arşiv-Reuters)

Yeni araştırmalar otizm veya dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğuna (DEHB) sahip olmanın normalden daha erken ölme riskini artırabileceğini gösteriyor.
CNN’in haberine göre, geçtiğimiz Pazartesi günü Jama dergisinde yayınlanan yeni bir meta-analiz ve önceki birkaç çalışmadan elde edilen verilere göre, bu nörogelişimsel bozuklukların erken ölüm riski ile ilişkili olabileceği öne sürüldü.
Meta-analiz, 1988 ve 2021 yılları arasında yayınlanan Kuzey Amerika ve Avrupa merkezli 27 çalışmayı (katılımcı sayısı 642 bin) inceledi.
Araştırmanın baş yazarlarından Ferrán Catalá-López, yeni araştırmayla, hem doğal hem de anormal nedenlerden kaynaklanan erken ölümlerin (meta-analizde çocukluk veya orta yaştaki ölüm) hem otistik hem de DEHB denekler için iki kat daha fazla olduğunu ortaya koyduğunu söyledi.
Doğal nedenler arasında kalp rahatsızlıkları ve nöbetler bulunurken, anormal nedenler arasında kasıtsız yaralanmalar, intihar ve cinayeti içeriyor.
Meta analize göre, DEHB'li kişiler arasında, doğal olmayan nedenlerden kaynaklanan erken ölümlerin sayısı (847) beklenenden daha yüksekti. Ulusal Halk Sağlığı Okulu ve Ruh Sağlığında Biyomedikal Araştırma Merkezi'nden bir bilim adamı olan Lopez, bulguların güçlü bir delil olarak algılanmaması gerektiğini söyledi.

Erken ölümü arttıran faktörler
Meta-analizin yazarları, katılımcıların yaşam tarzları, sosyoekonomik faktörleri veya belirli ölüm nedenleriyle ilgili ayrıntılara sahip değildi. Ancak önceki araştırmalar, otizmli veya DEHB'li çocuklar ve yetişkinler arasındaki daha yüksek erken ölüm oranını açıklayabilecek birkaç faktörü vurguladı.
Otizm Derneği ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre, dünya çapındaki insanların yaklaşık yüzde 1'inde otizm varken, insanların yaklaşık yüzde 5'inde DEHB bulunuyor. DEHB veya otizmli kişilerin, depresyon, anksiyete, maddeyi kötüye kullanım, yeme bozuklukları, epilepsi, davranış bozuklukları veya tikler gibi zihinsel bozukluklar ve nörolojik durumlar geliştirme riski daha yüksek bulunuyor.
Meta-analize göre, bu bozuklukların özelliği olan dürtüsel veya belirsiz davranışlar, istenmeyen yaralanmalara ve kazalara neden olan faktörler arasında yer alıyor.



ABD'li belediye başkanından evsizlik sorununa kan donduran çözüm

ABD'de 800 bine yakın kişinin evsiz olduğu tahmin ediliyor (AP)
ABD'de 800 bine yakın kişinin evsiz olduğu tahmin ediliyor (AP)
TT

ABD'li belediye başkanından evsizlik sorununa kan donduran çözüm

ABD'de 800 bine yakın kişinin evsiz olduğu tahmin ediliyor (AP)
ABD'de 800 bine yakın kişinin evsiz olduğu tahmin ediliyor (AP)

Donald Trump fentanil yapımında üretilen malzemelerin Çin'den geldiğini öne sürerek dünyayı sarsan bir ticaret savaşı başlatırken ABD'deki bir belediye başkanı bu ölümcül uyuşturucuyu tuhaf bir bağlamda zikretti. 

ABD'nin Kaliforniya eyaletinde yer alan Lancaster'ın Cumhuriyetçi Partili yöneticisi Rex Parris, belediye meclisi toplantısında evsizlik sorunu görüşülürken şöyle dedi:

Onlara bedava fentanil vermekten başka bir şey istemiyorum. Onlara istedikleri kadar fentanil vermek istiyorum.

Evsizleri eski bir golf sahasında toplamanın ne kadar insani olduğunu sorgulayan bir yurttaşa yanıt veren Belediye Başkanı, federal yönetimin bölgeyi evsizlerden "arındırmasını" da desteklediğini vurguladı.  

Adı açıklanmayan kent sakini, bu yaklaşım için "Nazik değil" dedi. 

fgthy
2008'den beri belediye başkanlığını sürdüren Parris, beyne kan akışını engellediği gerekçesiyle işyerlerindeki kravat zorunluluğunu 2018'de kaldırmıştı (Lancaster Belediyesi)

Cuma günü Fox'a konuşan Rex Parris, sözlerinden pişman olmadığını ve yardım almayı reddedip suç işleyen evsizlerden bahsettiğini söyledi:

Artık evsiz nüfus diye bahsedilenlerin yüzde 40-45'i hapisten çıkan suç unsurları ve ben de net bir şekilde onlardan bahsettim. Soygun, tecavüz ve cinayetlerin çoğundan onlar sorumlu. Bu kişiler için yapabileceğimiz hiçbir şey yok.

Bu iddiaları rakamla desteklemeyen Parris, tartışma yaratan ifadelerinin motamot anlaşılmasını beklemediğini de sözlerine ekledi.

ABD'de yalnızca 2023'te 107 bin 543 kişinin yüksek dozdan öldüğü tahmin ediliyor.

Bunlardan 74 bin 702'sinin ölümünde fentanil gibi sentetik opioidler rol oynadı.

Son 10 yılda 450 bini aşkın ABD yurttaşının bu uyuşturucular yüzünden öldüğü, milyonlarcasının da bağımlı olduğu tahmin ediliyor. 

Washington, Meksika ve Kanada'ya da fentanil üzerinden gümrük vergisi tehdidi savuruyor. 

Independent Türkçe, Fox News, New York Post