Yemen’den enerji ve yakıt ihtiyaçlarını karşılamak için ek önlemler

BM insani yardımı bu hafta içinde Hudeyde’ye vardı. (EPA)
BM insani yardımı bu hafta içinde Hudeyde’ye vardı. (EPA)
TT

Yemen’den enerji ve yakıt ihtiyaçlarını karşılamak için ek önlemler

BM insani yardımı bu hafta içinde Hudeyde’ye vardı. (EPA)
BM insani yardımı bu hafta içinde Hudeyde’ye vardı. (EPA)

Yemen’in büyük bir kısmı yakıt ve elektrik enerjisi üretiminde ciddi bir kriz yaşıyor. Yemenli resmi kaynaklar Enerji Yüksek Konseyi’nin Aden’de Başbakan Muin Abdulmelik başkanlığında düzenlenen toplantıda elektrik ve yakıt alanlarındaki ihtiyaçları karşılamak ve mevcut zorlukların üstesinden gelmek için bir dizi önlem aldı.
SABA haber ajansına göre konsey, ana elektrik santralinin deneme işletmesinin başarıyla tamamlanmasının yanı sıra önceki kararların uygulanmasına ilişkin de değerlendirmelerde bulundu. Ayrıca başta üretim kapasitelerinin güçlendirilmesi ve en ucuz enerji üretim araçlarının hayata geçirilmesi olmak üzere elektrik sektöründe gerekli başarıyı elde etmek için çalışmaların tamamlanmasına yönelik mekanizmaları görüştü.
Başbakan Muin Abdulmelik, özellikle Aden’de elektrik kapasitesinin yükseltilmesi, sorumluluk üstlenilmesi ve mevcut santrallerin üretim kapasitelerinin artırılması için hızlı çözümler geliştirilmesi ve bu konuda yardımcı olacak alternatifleri benimsenmesi başlıklarının önemini vurguladı.
Abdulmelik elektrik sektöründe, özellikle Yemen için Suudi Kalkınma ve Yeniden Yapılanma Programı  (SDRPY) aracılığıyla Suudi  Arabistan Krallığı tarafından sağlanan petrol türevlerinin hibesine atıfta bulunarak, gerekli reformların gerçekleştirilmesini tamamlamak için Enerji Yüksek Konseyi'nin kararlarının yürütme planına dikkat çekti. Geçmiş dönemde satın alınan enerji şirketlerinin haklarına ilişkin yapılan değerlendirmelere işaret eden Abdulmelik, motorin, gaz ve kömür gibi en ucuz yakıtlara yönelik yeni nesil projelere ağırlık verilmesi gerektiğini belirtti. Gelecekte enerji alanında ‘yap, işlet, devret’ sisteminin benimseneceği bilgisini paylaştı.
Petrol türevleri hibesinin uygulanmasındaki ilerleme, öngörülen taahhütler ve koşulların uygulanmasının kapsamı ve gerekli reformlar hakkında entegre bir rapor sunmaya konusuna işaret eden Başbakan, merkezi ve yerel düzeyde sorumlu tarafların tespiti için gerekli önlemlerin alınacağını söyledi. Başbakan ayrıca yüksek maliyet göz önüne alındığında, elektrik üretmek için dizel yakıta olan bağımlılığı azaltmak da dahil olmak üzere enerji üretimi için gerekli alternatiflerin yanı sıra uygulanabilir ve stratejik çözümlerin uygulanması gerektiğini bildirdi.
Elektrik ve Enerji Bakanı'nın 2022 yazında Aden elektrik sisteminde istikrarı sağlamaya dönük olarak hazırlanan elektrik enerjisi projeleri için gerekli ihtiyaçların bir listesini sağlamaya yönelik bir plan sunuldu. Planla Mansur ve Warsila tesisleri, Çin türbini, el Hesva tesisi ve Fransız damıtıcılarının bakımına ek olarak çeşitli yedek parça, yağ ve benzeri  malzemelerin sağlanması öngörülüyor.
Enerji Yüksek Komisyonu, planın Aden'deki elektrik sisteminde istikrarın sağlanmasına ve vatandaşların mağduriyetlerinin hafifletilmesine yardımcı olacak şekilde uygulanması için gereken harcamalara dikkat çekti. Elektrik Bakanı da Katar fonu SDRPY ile iş birliğinde, 60 MW kapasiteli el Hesva Benzin İstasyonu 2’nin bakım projesi ve mevcut planları hakkında rapor sundu.
Resmi kaynaklara göre toplantıda Aden, Abyan ve Lahic enerji nakil hatlarının restorasyonuna ek olarak Bakanlar Kurulu kararına göre ana istasyondan üretilen enerji tahliye projesi ve Taiz elektrik tedariki konuları masaya yatırıldı.
Konsey ayrıca PetroMasila Şirketi tarafından sunulan ve 2022 operasyonlarını içeren planla 264 MW kapasiteli ana istasyonun işletilmesi  hakkındaki plana ilişkin bilgi aldı. Şirket planında, illetim hatlarının tamamlanması, istasyondan enerji tahliyesi, iletim ve dağıtım şebekesi için malzeme tedarikinin dağıtımı ile ilgili onaylanmış mali bütçeye ek olarak tesisin iki yıl boyunca rutin bakımı için gerekli malzemelerin ve yedek parçaların tahmini maliyetine değinildi.
Konsey, Aden, Lahic, Abyan ve Taiz valilerinin katıldığı toplantıda elektrik enerjisi üretimindeki mevcut açığın giderilmesine yönelik bir dizi öneri ve bunu düşük maliyetli alternatifler ile çözmek için uygulanabilir mekanizmalar üzerinde de bilgi alışveriinde bulundu.



Sudan'ın kuşatma altındaki el-Faşir kentinde ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle ilk yardım

Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
TT

Sudan'ın kuşatma altındaki el-Faşir kentinde ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle ilk yardım

Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)

Sudan'ın batısındaki el-Faşir kentinde yaşayan 8 yaşındaki Muhammed, kolu şarapnel parçalarıyla delik deşik olmasına rağmen tedavi edilebildiği için şanslı kişilerden biri. Diğer savaş yaralıları ise kentin kuşatılmış olması ve tıbbi ekipman eksikliği nedeniyle tedavisi zor olan daha ciddi yaralanmalardan mustarip.

İki yıldır orduya karşı savaşan Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) geçtiğimiz hafta, sağlık sisteminin de çöktüğü Kuzey Darfur'un başkenti ve çevresinde kanlı bir saldırı başlattı. HDK'nin geniş Darfur bölgesinin başkentine yönelik tekrarlanan saldırıları sivillerin her türlü hareketini riskli hale getirdi. Ayrıca tüm sağlık tesisleri bombalandı ya da saldırıya uğradı.

cdfrgt
Hartum Uluslararası Havalimanı'nda hasarlı bir uçak (AFP)

Muhammed'in babası 27 yaşındaki İsa Said, bölgedeki iletişim tamamen kesildiği için Starlink aracılığıyla AFP'ye yaptığı açıklamada, “Eski bir hemşire olan komşumuzun yardımıyla kanamayı durdurduk, ancak Muhammed’in eli şişti ve ağrı nedeniyle geceleri uyuyamıyor” dedi.

Mayıs 2024'ten bu yana HDK tarafından kuşatma altında bulunan el-Faşir'in diğer sakinleri gibi İsa da oğlunu hiçbir hastanenin acil servisine götüremiyor. Bu hafta el-Faşir'e kaçan insani yardım koordinatörü Muhammed, yüzlerce yaralının şu anda şehirde mahsur kaldığını bildirdi.

Tedavi için şifalı bitkiler

Muhammed, HDK'nin el-Faşir'in 15 kilometre güneyindeki Zemzem Kampı’na düzenlediği ölümcül saldırı sırasında kalçasından vuruldu. Güvenlik nedeniyle tam adını açıklamaktan kaçınan Muhammed, “İnsanlar evlerinde özel olarak tedavi görüyor” dedi.

İnsani yardım kaynaklarına göre yüz binlerce insan Birleşmiş Milletler (BM) tarafından kıtlık yaşandığı ilan edilen Zemzem Kampı’ndan kaçarak el-Faşir şehrine sığındı.

El-Faşir'de insanlar, ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle, kurşun ve mermi parçalarından kaynaklanan yanık ve yaraları tedavi etmeye ve ilk yardım sağlamaya çalışıyor.

29 yaşındaki Muhammed Ebkar, bacağından vurulduğunda ailesi için su getirmeye çalıştığını anlattı. Ebkar, “Komşularım beni evin içine taşıdı. Yine komşularım, vücudumdaki kırıkları tedavi etmesi için tahta ve bez parçaları kullanarak atel tedavisi yapan diğer komşumuzu aradı. Sorun şu ki, kırık tedavi edilse bile kurşun halen bacağımda” ifadelerini kullandı.

Muhammed, şehirde tıbbi malzeme son derece sınırlı olsa da, parası olsaydı gazlı bez veya ağrı kesici almak için birini göndermenin mümkün olabileceğini, ancak genellikle malzeme bulunmadığını, bu nedenle tedavinin mevcut imkanlarla yapıldığını söyledi.

Dezenfektan olarak tuz

Birleşmiş Milletler (BM) pazartesi günü, HDK’nin el-Faşir ve çevresindeki göçmen kamplarına yönelik son saldırılarında 400'den fazla kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu'na (UNICEF) göre en az 825 bin çocuk dünyadaki cehennemde sıkışıp kaldı. UNICEF, el-Faşir’i kuşatmış olan HDK tarafından gerçekleştirilecek geniş çaplı bir saldırının yıkıcı sonuçlar doğurabileceğini kaydetti.

dfgrthy
El-Faşir'deki insani durum felaket boyutuna ulaştı. (Arşiv – Şarku’l Avsat)

11 ay süren kuşatma ve iki yıl süren savaşın ardından el-Faşir sakinlerinin çoğu, bombardımandan korunmak için genellikle aceleyle çukurlar kazıp üzerlerini kum torbalarıyla örterek doğaçlama barınaklar inşa etti.

Çarşamba günü Hana Hamad'ın evine isabet eden bir top mermisi kocasını karnından yaraladı. AFP'ye konuşan 34 yaşındaki kadın, “Komşumuzun yardımıyla kanamayı durdurmaya ve yarayı antiseptik olarak sofra tuzuyla tedavi etmeye çalıştık. Ama ertesi sabah kocam öldü” dedi.

Yatalak olan bir başka hasta ise ‘insanları kurtarabilecek herkesin acil müdahalede bulunması’ çağrısında bulundu.

Sınır Tanımayan Doktorlar, insani yardım çağrısında bulundu. Misyon Başkanı Rasmani Kabore, “El-Faşir'e giden yollar kapalı. Ne olursa olsun orada mahsur kalarak açlık çeken bir milyon insana gıda ve ilaç ulaştırmak için hava operasyonları başlatılmalıdır” şeklinde konuştu.