‘Sahte bayrak operasyonu’ korkuları Ukrayna krizinde gerilimi artırıyor

Yedek askerler bir muharebe tatbikatına katıldı (Reuters)
Yedek askerler bir muharebe tatbikatına katıldı (Reuters)
TT

‘Sahte bayrak operasyonu’ korkuları Ukrayna krizinde gerilimi artırıyor

Yedek askerler bir muharebe tatbikatına katıldı (Reuters)
Yedek askerler bir muharebe tatbikatına katıldı (Reuters)

Ukrayna’daki Rus yanlısı ayrılıkçılar, Kiev’in ülkenin doğusunda kontrol ettikleri toprakları zorla ele geçirmek için bir plan tasarladığını öne sürerek, Ukrayna casusu olduğunu iddia ettikleri bir kişiyi ifşa etti.
Ukraynalı yetkililer ise, iddia edilen planın gerçek olmadığını dile getirerek, casusluk iddialarını görmezden geldi.
Ancak bu tür haberler Rusya-Ukrayna arasındaki krizin tırmanmasına katkıda bulunuyor.
Ukrayna ve Batılı ülkelerin, Ukrayna’nın doğusunda bir ‘sahte bayrak operasyonu’ düzenleneceği ve Rusya’nın bunu bir saldırı başlatmak için bahane olarak kullanacağı yönündeki endişeleri artıyor.
Ukrayna’dan tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Donetsk Halk Cumhuriyeti’ndeki ayrılıkçılar, Kiev’in bölgeyi zorla almak için beş günlük bir operasyonun parçası olarak, Rusya yanlısı bölgeyi Rusça konuşanlardan ‘temizleme’ planını ortaya çıkardıklarını iddia etti.
Ayrılıkçılar, Donetsk şehrinde bir kişi kişiyi gözaltına aldı.
Ukrayna casusu olmakla itham edilen bu kişi, Rusya’nın devlete ait Channel One televizyon kanalına konuşarak, Ukrayna’nın ayrılıkçı bir komutanın cipini havaya uçurmasına yardım ettiğini, silah ve patlayıcı kaçakçılığı yaptığını söyledi.
Söz konusu kişi, “2018’de işe alındım. Amirim Donetsk şehrindeki yüksek apartmanlardan uzak durmamı söyledi. Çünkü burasının topçu ateşleri tarafından hedef alınacağını ve öldürülme riski olduğunu bildirdi” dedi.
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) gözlemcileri dün, 24 saat içinde bu yılki en yüksek sayı olan, bin 500’den fazla ateşkes ihlali kaydettiklerini duyurdu.
Gözlemciler, Perşembe akşamı ile Cuma akşamı arasında, Moskova destekli ayrılıkçıların kontrolü altındaki iki bölge olan Donetsk’te 591 ve komşu Lugansk’ta 975 ihlal kaydettiklerini söyledi.



Cannes'ın galibi İranlı yönetmen, Oscar yarışına dahil olabilecek mi?

İran Yeni Dalgası'nın en etkili isimlerinden 64 yaşındaki Cafer Penahi, daha önce Altın Aslan ve Gümüş Ayı ödüllerini de kazanmıştı (Reuters)
İran Yeni Dalgası'nın en etkili isimlerinden 64 yaşındaki Cafer Penahi, daha önce Altın Aslan ve Gümüş Ayı ödüllerini de kazanmıştı (Reuters)
TT

Cannes'ın galibi İranlı yönetmen, Oscar yarışına dahil olabilecek mi?

İran Yeni Dalgası'nın en etkili isimlerinden 64 yaşındaki Cafer Penahi, daha önce Altın Aslan ve Gümüş Ayı ödüllerini de kazanmıştı (Reuters)
İran Yeni Dalgası'nın en etkili isimlerinden 64 yaşındaki Cafer Penahi, daha önce Altın Aslan ve Gümüş Ayı ödüllerini de kazanmıştı (Reuters)

İranlı muhalif yönetmen Cafer Penahi, Cannes Film Festivali'nin en büyük ödülü Altın Palmiye'nin bu yılki kazananı oldu.

Penahi, İran hükümeti tarafından hapse atıldığı dönemde yaşadıklarından ilham alan Yek Tasadef Sadeh (Sadece Bir Kazaydı) adlı filmiyle bu ödüle layık görüldü. Film, 2023'te cezaevinden tahliye edilmesinin ardından çektiği ilk yapım olma özelliğini taşıyor. Yönetmen, yasaklara rağmen yıllardır film çekmeye devam ediyordu.

En kişisel filmi 

Penahi'nin şimdiye kadarki en kişisel filmi diye nitelendirilen İran-Fransa-Lüksemburg ortak yapımı Sadece Bir Kazaydı, cezaevinde işkenceye maruz kalan 5 karakterin, kendilerine bu işkenceyi yapan kişiyi teşhis ettiğine inanmasıyla gelişen olayları konu alıyor.

Geçen hafta yaptığı açıklamada Penahi, "İlk kez hapse girdiğimde hücremde tek başımaydım. Beni gözleri bağlı şekilde, önümde bir duvarın olduğu ve arkamdan bir sesin geldiği o yere götürürlerdi. Saatlerce süren sorgularda, o adamın sesini dinleyerek onun kim olduğunu hayal ederdim. Bir gün bu sesi bir filmde ya da yazıda yeniden var edeceğimi biliyordum" dedi.

Altın Palmiye'yi aldıktan sonra ailesine ve çalışma arkadaşlarına teşekkür eden Penahi, "Şu an tüm İranlılara, farklı görüşte olan herkese bir şey söylemek istiyorum. Bütün sorunlarımızı ve fikir ayrılıklarımızı bir kenara bırakalım. En önemli şey ülkemiz ve onun özgürlüğüdür" ifadelerini kullandı.

Oscar yarışına katılabilir mi?

Bu zafer, Amerikan yapım ve dağıtım şirketi Neon için de art arda 6. Cannes zaferi anlamına geliyor. Stüdyo, daha önce Anora, Bir Düşüşün Anatomisi (Anatomy of a Fall), Hüzün Üçgeni (Triangle of Sadness), Titane ve Oscar'da büyük başarı yakalayan Parazit (Gisaengchung) filmleriyle Altın Palmiye'yi kazanmıştı.

Penahi'nin Cannes'daki bu büyük zaferi sonrası, birçok sinema çevresinde "Bu film Oscar yarışına katılabilir mi?" sorusu gündeme geldi. Son yıllardaki Cannes birincilerinin Oscar'da da ses getirmesi bu beklentiyi güçlendiriyor. Ancak İran yönetiminin, Penahi'nin ödüllü dramasını En İyi Uluslararası Film kategorisinde aday göstermek üzere Oscar'a göndermesi pek olası görünmüyor.

Penahi'nin ülkesindeki antidemokratik baskılara karşı açık tavrı ve filmde İran ceza sistemiyle ilgili sert eleştiriler, resmi kurumların böyle bir adım atmasını neredeyse imkansız kılıyor.

"İnsanlık adına güçlü bir söz"

Deadline eleştirmeni Pete Hammond tarafından "insanlık adına güçlü bir söz" diye tanımlanan film, haksız yere hapse atılmış işçi sınıfı karakterlerin kendilerine işkence eden gardiyana karşı intikam arayışını anlatıyor.

İran, geçmişte Bir Ayrılık (Jodaeiye Nader az Simin) ve Satıcı (Forooshande) filmleriyle yönetmen Asgar Ferhadi'ye iki Oscar kazandırmıştı. 

Muhalif yönetmenler İran'ın Oscar aday belirleme sürecinde hiçbir zaman değerlendirmeye alınmıyor. Geçen yıl Cannes'da Jüri Özel Ödülü'nü kazanan Kutsal İncirin Tohumu'nun (Dane-ye anjir-e ma'abed) yönetmeni Muhammed Resulof, Oscar yarışına Almanya adına katılmıştı. 

Fransa ihtimali

Penahi'nin filminin Fransa tarafından aday gösterilmesiyse pek mümkün görünmüyor. Çünkü Fransa'da bu kategori için yarışan çok sayıda güçlü yapım var ve bu hakkın Fransızca olmayan bir filme ayrılması zor. Yapımcılar arasında Lüksemburg merkezli Bidibul Productions'ın da olması ise farklı bir seçenek yaratabilir.

Ayrıca Akademi'nin, Uluslararası Olimpiyat Komitesi'nin mülteci sporcular için oluşturduğu özel takım benzeri, sürgündeki sinemacılara özel bir En İyi Uluslararası Film kategorisi oluşturması gerektiği de tartışılıyor.

Her ne kadar Penahi, Paris'te yaşayan kızının yanında yaşamayı düşünmediğini, ülkesini terk etmek istemediğini daha önce açıklamış olsa da Sadece Bir Kazaydı'nın ödül sezonunda önemli yapımlardan biri olacağı şimdiden konuşuluyor.

Independent Türkçe, Deadline, Guardian