Siyasi çevrelerden İsrail hava sahasında İHA uçuran Hizbullah’a tepki

Güçlü Cumhuriyet Bloku Milletvekili İmad Wakim, “Tıpkı uçaklar gibi, Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ın da İran’dan yönlendirildiğini” söyledi.

Bir İsrail askerin dün Lübnan sınırında devriye icra ederken (AFP)
Bir İsrail askerin dün Lübnan sınırında devriye icra ederken (AFP)
TT

Siyasi çevrelerden İsrail hava sahasında İHA uçuran Hizbullah’a tepki

Bir İsrail askerin dün Lübnan sınırında devriye icra ederken (AFP)
Bir İsrail askerin dün Lübnan sınırında devriye icra ederken (AFP)

Lübnan’da İlerici Sosyalist Partisi lideri Velid Canbolat, Hizbullah’ın ürettiğini duyurduğu insansız hava aracı (İHA) hakkında alaylı bir dil kullanırken, Güçlü Cumhuriyet Bloku Milletvekili İmad Wakim, “Tıpkı uçaklar gibi, Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ın da İran’dan yönlendirildiğini” söyledi.
Hizbullah önceki gün İsrail hava sahasında 70 kilometrelik mesafede bir İHA ile 40 dakika keşif uçuşu yaptıklarını duyurdu. Hizbullah, İHA'nın görevini başarıyla tamamlayarak tekrar geri döndüğünü aktardı. İsrail ordusu İHA nedeniyle alarm durumuna geçti. İsrail Hava Kuvvetleri, Hizbullah’ın bu adımına Beyrut sakinlerini paniğe sevk eden ses bombalarıyla yanıt verdi. Hizbullah 17 Şubat’ta İsrail hava sahasında İHA uçurduğunu açıklarken, İsrail 18 Şubat’ta bir İHA düşürdüğünü duyurdu. Hizbullah dün ise uzun bir süredir İHA ürettiklerini açıklamıştı.
İlerici Sosyalist Partisi lideri Velid Canbolat, Lübnan’ın elektrik üretiminde Hizbullah’ın da İHA üretiminde başarısız olduğunu alaylı bir dille ifade etti. Canbolat, Twitter hesabından paylaştığı mesajda, “Uluslararası Para Fonu (IMF) ile kalkınma planı netleşiyor. Lübnan ekibindeki kıdemli danışmanlar, Lübnan lirasının kullanılmasını ve ideal başarı için Lübnan elektrik şirketleri gibi ulusal şirketlere yatırım yapılmasını tavsiye etti. Mevduat sahiplerinin parasını yerli üretim İHA, füze veya patlayıcı sektörüne yatırmasını öneririm. Daha iyi getiri sağlar” dedi.
İHA uçuşu gerçekleştiren ve İHA ürettiğini ilan eden Hizbullah, Lübnan’daki siyasi hasımları tarafından eleştirildi. Lübnan’ın eski Cumhurbaşkanı Mişel Süleyman açıklamasında, “Umut, geçim, yerli ve alternatif enerji üretmede bocalamanın gölgesinde ‘Lübnan’da üretildi’ adı altında krizin yaşandığı ülkede İHA’ların, güdümlü füzelerin, Captagonun (uyuşturucu hap), geri dönüşüme girmeyen atıkların, vergilerin, sahte para basımının, vergilerin, hilkat garibesi seçim yasalarının üretimi ve dibe çöküşü hızlandıran her şey kol geziyor” dedi.
Süleyman, “Bununla birlikte, siyaset, yargı, muğlak kovuşturmalar ve deniz sınırının çizimi arasındaki karmaşanın gölgesinde, yedinci günde, İçişleri Bakanı'nın, özgürlükler başlığı altında Lübnan'ı eksen çatışmasına sokmak için yalvaran bir kamu grubunun desteğiyle Lübnan’ın saf dışı kalmasını engellemek isteyen Bahreynli aktivistlere karşı başlattığı adli kovuşturmalarda somutlaşan hatırlatıcı bir ışık noktası ortaya çıkıyor” ifadesini kullandı. Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ın İsrail’e İHA gönderme kararının aslında İran’ın kararı olduğuna işaret eden Güçlü Cumhuriyet Bloku Milletvekili İmad Wakim, Nasrallah’ın fotoğrafını paylaştığı tweet’inde, “Tıpkı uçaklar gibi, Nasrallah da İran’dan yönlendiriliyor. Lübnan’da İHA’larla olan hikayemiz bu” diye yazdı.
Lübnan Güçleri Partisi'nden Milletvekili Vehbi Katişa, Hizbullah İHA’larının stratejik oyun anlamına geldiğini, bu İHA’larla İsrail’i caydıracağı yalanına yalnızca safların inandığını belirterek, “Safları kandırmayı bırakın” dedi.
Muhalefet listesinden seçimlere aday olan ve Lübnan ordusundan emekli olan George Nadir, bir radyo kanalında yaptığı konuşmada “Devlet düştü. Ortada bir çöküş ve kayıtsızlık hali var. (Nasrallah’a hitaben) sınırların çizilmesi, Lübnan aleyhine olan anlaşma ve Lübnan’ı ve Lübnanlıları açlıktan ve yoksulluktan koruyanlarla ilgili pozisyonunuz nedir? Hizbullah, İsrail’e İHA göndererek kendi tabanını motive etmek istiyor” ifadesini kullandı.
Öte yandan Hizbullah, İsrail’e İHA gönderme adımını savundu. Hizbullah Milletvekili Ali Feyyaz, Hizbullah’taki güç birikmesinin karada, denizde ve havada caydırıcı unsur olduğunu, bu unsurun İsrail’e geri adım attıracağını, böylece Lübnan’ın deniz kaynakları üzerindeki egemenliğine yeniden kavuşacağını ve deniz egemenliğinin de Lübnan’ın geri kalan işgal edilmiş topraklarında İsrail için yenilgiyi getireceğini belirtti. Hizbullah ile ‘düşman İsrail’ arasındaki güç dengelerinden kaynaklı olarak bu durumun bir vakit meselesi olduğunu söyleyen Feyyaz, düşmanın kendi kurallarına ve mantığına uyum sağlayamaması nedeniyle güç dengelerinin her geçen gün direnişe doğru kaydığını söyledi.



Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından... Cep telefonlarımız uzaktan patlatılabilir mi?

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
TT

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından... Cep telefonlarımız uzaktan patlatılabilir mi?

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)

Lübnan genelinde Hizbullah çağrı cihazları ve telsizlerine yönelik eşi benzeri görülmemiş güvenlik ihlali ve salı ile çarşamba günleri binlerce eş zamanlı patlama, kişisel cep telefonlarının ne kadar tehlikeli olduğu ve nasıl uzaktan patlatılabildiği konusunda birçok soruyu gündeme getirdi.

Cep telefonu bataryaları son derece yanıcı kimyasallardan üretilir, ancak bir kontrol ünitesi doğrudan bataryaya bağlıdır ve bataryayı güvende tutmak için özel bir yazılımla donatılmıştır.

DeepSAFE Technology'nin kurucusu ve McAfee, Intel ve Nokia'da güvenlik ve koruma araştırmaları eski başkanı olan Ahmed Sallam'a göre bu kontrol ünitesi, en önemlisi tüm üniteyi bataryanın sıcaklığını ateşleme noktasına yükseltebilecek kötü amaçlı yazılım içeren başka bir ünite ile değiştirmek olan çok sayıda hackleme yöntemi ile kötü niyetli olarak manipüle edilebilir. Bu, Lübnan vakasında olduğu gibi belirli cihazları hedef almak için yapılabilir.

grbtny
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarında hayatını kaybedenler için düzenlenen cenaze töreninden (AFP)

Şarku’l Avsat'a konuşan Sallam, “Kötü niyetli bir şekilde üretilebilen bataryalar da var. Bunlar ya sıcaklığı belirli bir dereceye yükselterek ya da patlatma sistemini harekete geçiren bir ünite aracılığıyla ateşlenebilen patlayıcı maddeler içerirler. Tüm bunlar, radyo dalgaları ya da herhangi bir kablosuz elektrik dalgası yoluyla uzaktan sinyal alabilen harici bir iletişim ünitesi ile bataryaya içeriden bağlı çok küçük bir kontrol ünitesi yerleştirilerek yapılabilir” ifadelerini kullandı.

Sallam sözlerini şöyle sürdürdü: “Dış dünya ile iletişim olmasa da patlamalar senkronize edilebilir. Kötü amaçlı yazılım, tıpkı saatli bombaların çalıştığı gibi, tüm patlamaların aynı anda gerçekleşmesi için belirli bir anı bekleyebilir.”

Los Angeles'taki California Üniversitesi Kimya Bölümü'nde yardımcı doçent olan ve pil geliştirme ve üretiminde uzmanlaşmış bir ABD şirketi olan Nanotech Energy'nin bilim ve teknoloji şefi Maher el-Kady, “Lübnan'daki patlamalar tesadüfen değil, kasıtlı olarak meydana geldi. Büyük olasılıkla cihazlara uzaktan etkinleştirilen bir kontrol devresi yerleştirilmişti. Bu da patlamaların senkronizasyonunu açıklıyor” şeklinde konuştu.

cdvfgthy
Lübnan Ordusu tehlikeli gördüğü telsiz ve çağrı cihazlarını imha etmek üzere topluyor. (AFP)

Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan el-Kady, “Herhangi bir bataryanın patlamasına yol açabilecek birkaç mekanizma vardır. Bunlardan ilki, mobil cihazın ya da elektrikli otomobilin bataryaya metal bir cismin girmesine yol açan bir kazaya maruz kalması ya da batarya parçalarının sıkışmasına ve parçalarının tahrip olmasına yol açan yüksek orandaki basınç yahut da bataryanın yüksek bir yerden düşerek parçalarının tahrip olmasıdır. İki olasılık daha var: Birincisi bataryanın sıcaklığının çok yüksek oranlara çıkmasına neden olarak patlamasına yol açan harici bir katalizörün varlığı ve ikincisi de bataryanın içindeki pozitif terminalin negatif terminale bağlanmasına yol açan harici bir etkileyicinin varlığıyla ilgili” ifadelerini kullandı.

Uzmanlara göre cep telefonları hacklenebilir. Ayrıca üretim ya da tedarik aşamalarından herhangi birinde ya da internet üzerinden erişilerek patlatılmak üzere içlerine kötü niyetli yazılımlar entegre edilebilir.

El-Kady, kasıtlı bir dış neden olmaksızın, üretim hataları nedeniyle bir pilin patlama olasılığının 10 milyon pil başına bir pili geçmediği konusunda kamuoyuna güvence verirken, pillerin 150 santigrat derecenin üzerine çıkabilen yüksek sıcaklıklara dayanmasını sağlamak için titiz testler yapıldığını da belirtti. Ancak bu durum, çağrı cihazlarında ve modern mobil cihazlarda bulunan lityum-iyon pilleri ‘saatli bomba’ olarak tanımlamasına engel olmadı. “Pil patlamalarının neden olduğu hasar, pilin boyutuna ve kullanıcının konumuna veya insan vücudunun hayati organlarından herhangi birine ne kadar yakın olduğuna bağlıdır” diyen el-Kady, elektrikli arabalar söz konusu olduğunda durumun daha da kötüleşeceğini, çünkü batarya boyutlarının bir cep telefonu bataryasının 5 bin ila 7 bin katına ulaşabileceğini belirtti.

Tedarik zincirleri

Yaşananların tekrarlanmasının nasıl önlenebileceği konusunda ise Sallam, tedarik zincirinin güvence altına alınması gerektiğine işaret ederek, Lübnan'a gelen cihazlarda olası değişiklikleri kontrol etmenin ve içlerine yeni bileşenler yerleştirilip yerleştirilmediğini test etmenin birçok yolu olduğunu açıkladı.

 

ascdvrg
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)

Teknik olarak, hassas bir terazi kullanılarak, ne kadar küçük olursa olsun cihazın ağırlığındaki herhangi bir değişiklik tespit edilebilir, böylece üzerinde herhangi bir değişiklik yapılıp yapılmadığı anlaşılabilir. Bu hassas terazi, başta batarya olmak üzere her bir birimin ağırlığını doğru bir şekilde hesaplamak için kullanılmalıdır. X-ray ve CT Scan gibi radyolojik cihazların yanı sıra patlayıcılar için kimyasal tespit üniteleri de kullanılabilir ve tüm bu teknik araçlar genellikle havaalanlarının içinde kullanılır. “Lübnan örneğinde meselenin ele alınışında büyük bir güvenlik açığı olduğunu düşünüyorum” diyen Sallam, herhangi bir patlayıcı maddenin varlığını ya da yokluğunu teyit etmek için kullanılabilen teknolojilerin mevcut olduğunu vurguladı.

fvrbgty
Çağrı cihazı patlamalarının kurbanları (AP)

Medya kuruluşlarına göre, Lübnan'daki çağrı cihazları Tayvanlı bir şirket tarafından tasarlanmış ve Avrupa'da bilinmeyen başka bir şirkete üretim lisansı verilmişti. Bu nedenle üretim güvenliği ve uygulama kalitesi ile ilgili konular tespit edilememiş olabilir.

Genel olarak çağrı cihazları, ister alıcı uçta tek yönlü bir bağlantı olsun, ister alıcı ve verici uçta iki yönlü bir bağlantı olsun, iletişim sürecini kontrol etmek için bir sunucuya ihtiyaç duyar. Ancak Sallam'a göre bu sunucular veri tabanlarına sahip ve genellikle siber saldırılara ve hacklere karşı savunmasız olan dijital işletim sistemlerini çalıştırıyor.

“Çağrı cihazları tedarik zinciri boyunca değiştirilebilir, aynı şey sunucular için de geçerli olabilir” diyen Sallam, cihazların kendilerinin de değiştirilebileceğini ve üretim süreçleri ya da nakliye ve tedarik zincirleri sırasında ‘kötü niyetli’ yazılımlar eklenebileceğini açıkladı.