İsrail’de koalisyon krizi: Bennett ve Gantz uzlaştı

İsrail Başbakanı Bennett, Savunma Bakanı Gantz'a taleplerini yerine getirme ve koalisyon krizini sona erdirme sözü verdi

Gantz, Lapid ve Bennett, 16 Şubat'ta ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin de katıldığı bir Knesset oturumu sırasında (AFP)
Gantz, Lapid ve Bennett, 16 Şubat'ta ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin de katıldığı bir Knesset oturumu sırasında (AFP)
TT

İsrail’de koalisyon krizi: Bennett ve Gantz uzlaştı

Gantz, Lapid ve Bennett, 16 Şubat'ta ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin de katıldığı bir Knesset oturumu sırasında (AFP)
Gantz, Lapid ve Bennett, 16 Şubat'ta ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin de katıldığı bir Knesset oturumu sırasında (AFP)

İsrail hükümetinin Knesset'e sunduğu 13 yeni yasanın düşmesine neden olan bir koalisyon krizine girmesinin ardından dün Başbakan Naftali Bennett ve alternatif Başbakan Dışişleri Bakanı Yair Lapid, hükümet koalisyonunda yer alan partilerin liderlerini telefonla aradı. Hükümet yasa tasarılarını oylamayı boykot etmeye karar veren Mavi-Beyaz İttifakı (Kahol Lavan) lideri ve Savunma Bakanı Benny Gantz’ı memnun etmeye karar verdiler. Gelecek Pazartesi taleplerinin karşılanacağına söz verdiler.
Gantz, sorunun gerçekten çözülüp çözülmediğini görmek için Pazartesi gününe kadar beklemeye hazır olduğunu söyledi. Ardından protesto prosedürlerini durduracak, hükümet ve yasalarıyla oy kullanmaya dönecek. Ancak boykot kararından artık geri adım atmayı reddedip, “Önce bize yapılan yanlış düzeltilir sonra karar veririz” dedi.
Gantz ile görüşmeden önce bunun tesadüfi bir kriz olduğunu ve birkaç gün içinde çözüm bulacağını vurgulayan Bennett'e yakındı. Ancak Gantz'a yakın olanlar, bunun radikal çözümler gerektiren ciddi bir kriz olduğunu belirttiler. Hükümetin performansına öfkelerini ifade etmeye başladılar. "Koalisyon liderlerinin eylemleri bize Binyamin Netanyahu'nun bizimle olan politikasının sakıncalarını hatırlatıyor" diyorlar. Knesset'in iki hafta sonra başlayacak olan kış tatilinden önce sorunun çözülememesinin krizin daha da ağırlaşmasına yol açacağını ima ediyorlar.
Muhalefetteki Likud Partisi’nin Başkanı Binyamin Netanyahu, ‘Mavi-Beyaz İttifakı’ ile ittifak kurmanın kapısını açmak için bu krizden yararlanmaya çalıştı. Partisinin Knesset'e sunduğu ve Gantz'ın Savunma Bakanı olarak konumunu zayıflatacak bir tasarıyı iptal etti. Likud’a yakın bir kaynak, Gantz oturumları boykot ettiği için yasanın kolayca çoğunluk bulabileceğini söyledi. Netanyahu'nun adamları, Gantz'ın koalisyondan çekilme ve Netanyahu'nun yardımcısı olduğu sağ partilerle başbakanlığı devralma çağrısını yinelediler. Ancak Gantz, bu teklifleri tekrar reddetti. Bir gazetecinin kendisine bu teklif hakkında soru sorması üzerine öfkelenerek; “Netanyahu ile koalisyona katılmamaya karar verdiğimi ne zaman anlayacaksınız? Daha önce defalarca denedim, bana yetti” dedi.
Gantz, geçtiğimiz Pazartesi akşamı aniden, bloğunun, gensoru önergeleri dışında, hükümet tarafından önerilen yasa tasarıları üzerindeki Knesset (Parlamento) oylamasına katılmayacağını duyurdu. Bunun nedeni, ‘koalisyon anlaşmalarını ihlal etmek ve parti tarafından kabul edildikten sonra öne sürülen yasaları öne sürmekten kaçınmak’ olarak nitelendirdiği durumdu.
Bu yasa tasarılarının esas olarak, görevden alınan ordu subaylarının gelirlerinin artırılması ve subaylara kişisel ayrıcalıkların verilmesi ile ilgili olduğu tespit edildi. Maliye Bakanlığı'nın muhalefeti nedeniyle devre dışı bırakıldı.
Maliye Bakanı Avigdor Lieberman, bu yasaların çıkarılmasının orduya, onun itibarına zarar vereceğini ve para hırsını göstereceğini söyledi. Lieberman’a yakın bir isim şunları söyledi: “Ordunun liderleri ve Savunma Bakanlığı, özellikle bu dönemde kamuoyu eleştirilerine karşı duyarlı olmalıdır. Kamuoyu yoklamaları ordunun popülaritesinde bir düşüşe işaret ediyor.” Ancak Gantz bu tutumu önemsiz gördü. “Hükümet içinde kötü niyetli ve popülist fikirler öne sürerek devletin güvenliğini tehlikeye atmayı kendine görev edinenler var. Ordunun yanlış izlerini düzeltmeye çalışıyoruz ve güvenlik güçleri mensuplarının emekli maaşlarında yapılacak artışın onaylanmamasına izin vermeyeceğiz” dedi. Gantz, ‘hükümetin kararlarına uymayan herkesin onu tehlikeye atacağı’ tehdidinde bulundu. Bunun mevcut koalisyonun dağılmasına yol açmayacağına dair umudunu dile getirdi.
Bu konum nedeniyle, hükümet koalisyonu, Knesset'in çeşitli yasa tasarıları ve kararları için yaptığı oylama sırasında yenilgi üstüne yenilgiye uğradı. Muhalefet 13 hükümet yasasını düşürmeyi ve hükümet koalisyonu tarafından reddedilen 7 yasayı geçirmeyi başardı. Sonuç olarak, Knesset Sözcüsü Mickey Levy Çarşamba öğleden sonra Knesset'i kapatmaya karar verdi. Temsilciler ile yardımcılarını binayı terk etmeye ve ancak önümüzdeki Pazartesi günü geri dönmeye çağırdı.
Likud'un, Netanyahu hükümeti döneminde kullanılan tarzda, hükümetin devrilmesini talep etmek için sokaklarda birçok günlük gösteriyi onaylaması dikkat çekicidir. Ancak bu girişim başarısız oldu. Yaklaşık 1000 ila 1500 göstericinin katıldığı gösteriler Perşembe akşamı haftada bir güne indirildi.



Şarku'l Avsat'a konuşan kaynaklar: Filistinli gruplar İsrailli esirlerle ilgili planı değerlendiriyor

Pazar günü Gazze Şehrinde çadırlarda yerinden edilmiş insanlar (Reuters)
Pazar günü Gazze Şehrinde çadırlarda yerinden edilmiş insanlar (Reuters)
TT

Şarku'l Avsat'a konuşan kaynaklar: Filistinli gruplar İsrailli esirlerle ilgili planı değerlendiriyor

Pazar günü Gazze Şehrinde çadırlarda yerinden edilmiş insanlar (Reuters)
Pazar günü Gazze Şehrinde çadırlarda yerinden edilmiş insanlar (Reuters)

Şarku'l Avsat'a konuşan kaynaklara göre, Gazze'ye yönelik bombardıman ve kuşatma artarken İsrail'in şehri ve mahalleleri kontrol altına alma çabalarını hızlandırdığı bir dönemde, Filistinli silahlı gruplar, şehrin işgalini önlemek için İsrail'e baskı yapmalarını sağlayacak ellerindeki esirlerle ilgili bir plan üzerinde çalışıyor.

Çeşitli silahlı gruplardan kaynakların Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamaya göre plan, Gazze'de geniş çaplı bir askeri operasyon başlatılmasına rağmen İsrailli esirlerin Gazze'den çıkaralıması ya da Gazze'de tutulması meselesi etrafında şekilleniyor.

Kaynaklar, bu adımın henüz çalışma aşamasında olduğunu ve henüz kararlaştırılmadığını, amacın İsrail üzerinde baskı oluşturmak ve yaşayan bazı rehinelerin hayatlarının kaderini Gazze Şeridi'ni işgal etmeyi amaçlayan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hükümetinin kararlarına bağlamak olduğunu belirtti.

Kaynaklar Bu önerinin günlerdir Gazze Şeridi içinde ve dışındaki üst düzey gruplar tarafından incelendiğine dikkat çekti.

Mevcut savaşın başlangıcından bu yana alınan kararın, esirlerin hayatlarının mümkün olduğunca korunması, Filistinli esirlerle takas edilmesi ve savaşın durdurulması için bir anlaşmaya varılması gerektiğine işaret eden kaynaklar, bunun herkes için bağlayıcı olduğunu, ancak mevcut değişiklikler ışığında, Filistinlilerin hayatlarının ve mallarının bu rehinelerin hayatlarına bağlı olduğuna dair açık bir mesaj göndermek için yeni bir karar alınabileceğini vurguladı.

yuı
Filistinliler İsrail'in Pazar günü Gazze'ye düzenlediği saldırıda ölenlerin cesetlerini taşıyor (DPA)

Kaynaklardan biri Şarku'l Avsat'a şu değerlendirmelerde bulundu: “İsrail'in küstahlığı ve sivilere karşı işlenen suçların durdurulması ve evlerinin sistematik olarak yıkılması karşısında, Filistinlilerin kanının yerde kalmayacağını teyit etmek için olağanüstü kararlar almaktan başka seçenek kalmadı ve bunun bedeli sadece şehre girecek askerlerin canından değil, halkımızın kanından daha önemli olmadığına inandığımız İsrailli fidyecilerin canından da yüksek olmalı. İsrail'in halkımıza karşı işlediği bu suçların devam etmesi ve Gazze Şehri ve kuzeyini kontrol etmek ve geleceklerine yeni bir gerçeklik dayatmak için onları yeniden yaşadıkları yerlerden sürmeye zorlama girişimi karşısında boş duramayız.”

“En zor koşullarda bile”

İsmini vermek istemeyen silahlı gruplara yakın bir  kaynak da şunları söyledi: “Netanyahu ve bakanlarının kendilerini kaçıranların hayatlarını önemsemediklerine inanıyoruz ancak vatandaşlarımızın hayatlarının feda edilmesini ya da bedelinin sadece onlara ödetilmesini de kabul edemeyiz.”

Kaynaklar, mahkumların bir kısmının nakledilmesi ya da Gazze'de tutulması yönünde bir karar alınması halinde bunun, güvenliklerini denetleyenlere, kendilerini tehdit altında hissetmeleri halinde, onları bir yerden başka bir yere nakletme seçenekleri olmadığı sürece, herhangi bir İsrail gücünün onları canlı olarak geri almasına izin vermeyecek hareket özgürlüğü de dahil olmak üzere çeşitli yansımaları olacağına dikkat çekti.

scdfgt
Pazar günü Gazze Şeridi'ne yardım taşıyan Ürdün askeri uçağından Gazze Şehri'nin görünümü (Reuters)

Kaynaklar, en zor koşullarda bile, esirlerin hayatlarını korumak ve İsrail'in bazı baskınlarında veya operasyonlarında yaralandıktan sonra onlara gerekli tedaviyi sağlamak için büyük özen gösterildiğini doğruladı.

Kaynaklar ayrıca esirlerin hayatlarını korumak için esir alanların sık sık kendilerini yiyecekten mahrum bıraktıklarını vurguladı.

Netanyahu ve hükümetinin rehineler ve yaşamları konusundaki kayıtsızlığı nedeniyle, İsrail'in Gazze Şeridi'ndeki yeni operasyonuyla dayatmaya çalıştığı yeni gerçeklik ışığında, grupların bazılarını transfer etmek ya da Gazze Şehri'nde tutmak konusunda hiçbir sorun yaşamayacağını da sözlerine ekledi.

Rehinelerin de Filistin vatandaşları gibi özellikle İsrail'in uydurma gerekçelerle sivillere karşı uyguladığı aç bırakma politikası ışığında çok zor koşullara maruz kaldıklarını belirtti.

Kaynaklar, Gazze vatandaşları için geçerli olanın, “bu tür askeri operasyonlarda hayatlarını feda eden hükümetlerinin politikalarının bir sonucu olarak” açlıktan trajik bir şekilde acı çeken rehineler için de geçerli olduğunu söyledi.

Neden şimdi?

Kaynaklar bu önerinin Han Yunus gibi İsrail'in girdiği diğer şehir ve bölgelerde masada olmadığına, çünkü Gazze Şehri'ne ilişkin mevcut planın en tehlikelisi olduğuna ve nüfusu yerinden etmeyi ve içinde hiçbir Filistinli kalmadan işgali yıllarca sürdürmeyi amaçladığına dikkat çekerek, grupların ne pahasına olursa olsun bu planı engellemeye çalışacağını vurguladı.

Hamas'ın silahlı kanadı Kassam Tugayları sözcüsü Ebu Ubeyde, iki hafta önce yaptığı açıklamada tugayların İsrailli rehineleri kasıtlı olarak aç bırakmadığını, üyelerinin ve tüm Filistinlilerin yediklerini yediğini ve kendi deyimiyle açlık ve kuşatma suçu kapsamında herhangi bir özel ayrıcalığa sahip olmayacaklarını belirtti.

Gazze Şeridi'nin tüm bölgelerindeki Filistinlilere gıda ve ilaç ulaştırılması için insani yardım koridorlarının doğal ve kalıcı bir şekilde açılması koşuluyla Kızılhaç'ın İsrailli esirlere gıda ve ilaç ulaştırılması yönündeki her türlü talebine olumlu yanıt vermeye hazır olduklarını vurguladı.

defr
Gazze'de yetersiz beslenme nedeniyle beyin felci geçiren 16 yaşında bir çocuk - 16 Ağustos 2025 (DPA)

Netanyahu'nun yanı sıra İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog da İsrail ve İşgal Altındaki Topraklar'daki Kızıl Haç Başkanı Julian Lerison'dan Gazze Şeridi'ndeki rehinelere gıda ve tıbbi bakım sağlanmasına katılmasını istedi. Kızıl Haç, rehinelere ve Gazze Şeridi sakinlerine ilaç ve gıda ulaştırmak için tüm taraflarla temas halinde olduğunu doğruladı.

Hamas ve İslami Cihad'ın kısa bir süre önce Gazze Şeridi'ni kasıp kavuran kıtlık koşulları nedeniyle sağlık durumlarının kötü olduğu görülen iki İsrailli rehinenin görüntülerini yayınlamasının ardından bu adım geldi.