Beyrut Sanat Müzesi’nin temeli atıldı

Temelinin atılan müze faaliyetlerine 2026 yılında başlanacak

Beyrut'taki Levant Yolu üzerindeki BeMA Müzesi'nin modeli
Beyrut'taki Levant Yolu üzerindeki BeMA Müzesi'nin modeli
TT

Beyrut Sanat Müzesi’nin temeli atıldı

Beyrut'taki Levant Yolu üzerindeki BeMA Müzesi'nin modeli
Beyrut'taki Levant Yolu üzerindeki BeMA Müzesi'nin modeli

Lübnanlılar, Sandra Ebu Nader ve Rita Nammour tarafından kurulan Beyrut Sanat Müzesi’nin (BeMA - Beirut Museum of Art)  açılışını 2017'den beri bekliyor. O tarihten bugüne dek müzenin tamamlanması için gayret gösteren BeMA kurucuları projenin duyurulmasından 5 yıl sonra temel atılmasını kutladı.
Fırtınalı ve yağmurlu bir havada gerçekleşen törende Medya ve basın mensupları Ulusal Müze'nin karşısına yapılacak geleceğin müzesinin arazisinde toplandı. Levant yolu bölgesinde bulunan alan, savaş sırasında iletişim ve temas noktası olarak biliniyordu. Şimdi ise, kültürlerin buluşması ve diyalog alanına dönüşecek. BMA Müzesi, akademik araştırmalarla ilgili forumlarda ve tartışmalarda, sivil toplumla iş birliğine kendini adamış bir kamu kültür merkezi olarak hizmet verecek.
Müzenin temel atma törenine Lübnan Başbakanı Necip Mikati, Kültür Bakanı Muhammed Murtaza, eski meslektaşı Roni Araiji, ABD Büyükelçisi Dorothy Shea ile siyaset, kültür ve sanat camiasından çok sayıda kişi katıldı.
Müzenin kurucu ortağı Sandra Ebu Nader, Şarku'l Avsat'a müzenin, Lübnanlıların farklı şekillerde maruz kaldığı şiddet ve zulümle yüzleşmek için bir umut projesi olacağını söyledi. Ebu Nader, bu noktadan hareketle Lübnanlılar için diyalog ve sivil toplum platformu görevi görecek bir müze kurmak istediklerini belirtti.
Ebu Nader, 2026 yılında hizmete girmesi hedeflenen müzeyi farklı kılan özellikleri hakkında ise şöyle konuştu:
“Kültür Bakanlığı tarafından 3000 plastik boya tabloya ev sahipliği yapmak da dahil olmak üzere birçok şey onu kültürel bir yapı ve sanatsal bir işaret olarak ayırt edebilecek. Saint Joseph Üniversitesi'nin bizleri cesaretlendirmek ve ülkede kültürün yayılmasına katkıda bulunmak amacıyla hediye ettiği arazi üzerine inşa edilen müzede bu resimler sergilenecek.”
“Birçok şey onu kültürel ve sanatsal açıdan farklı kılacak. Kültür Bakanlığı tarafından restore edilip sergilenmeleri için bize verdiği yaklaşık 3.000 tablo Saint Joseph Üniversitesi'nin ülkede kültürün yayılmasına katkıda bulunmak amacıyla hediye ettiği arazi üzerine inşa edilen bu müzede yer alacak.
BeMA Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Joe Sadi ise, müzenin temel atma töreninin zamanlamasının tesadüf olmadığını belirterek, “Beyrut Sanat Müzesi, yalnızca dünyaya daha açık bir Lübnan adına bir direniş ve kararlılık eylemi değil, aynı zamanda kültürel temelde şiddete, karamsarlığa ve hayal kırıklığına meydan okuyan bir projedir” dedi.

Müzenin inşaatı 2026’da tamamlanacak
Müze binası, New York'taki Columbia Üniversitesi Mühendislik Fakültesi eski dekanı ve başkanının özel danışmanı olan Amale Andraos tarafından tasarlandı. Dış formu ve iç mimarisi ile hem sanatı hem de kültürü tasvir eden ve simgeleyen çağdaş bir tasarıma sahip olacak. Birinci katı resepsiyon olarak kullanılacak olan müzede kafe ve butik de yer alacak. İkinci katta ise enstitü, resim restorasyon laboratuvarı ve sanat eğitimi bölümü bulunacak. Resim ve diğer plastik sanatlar sergileri ise üç kata dağıtılacak. Altıncı ve son kat, partiler ve sergiler için restoran ve salon olarak hizmet verecek.
Cumhurbaşkanı Mikati törende, çocukken ziyaret ettiği ilk lunaparkın merkezi olan müzenin konumundan bahsettiği bir konuşma yaptı.
Ulusal Müze'ye baktığı, bize tarihimizi ve Lübnan'ın üstesinden geldiği tuzakları hatırlattığı için buranın birçok anlam taşıdığını vurgulayarak, "Savaş sırasında temas hattı olarak bilinen bir yol üzerinde bulunuyor, ancak Lübnanlılar herhangi bir bölünmeyi kabul etmediklerini ve sadece birlik olmak istediklerini gösterdiler" dedi.
Kültür Bakanı Muhammed Murtaza, siyasetçilerin ve tüm Lübnanlıların güzel bir Lübnan kimliğine sarılmaları gerektiğini belirtti. Beyrut Sanat Müzesi'nin (BeMA) Lübnan'nın kültürel yaşamında bir kilometre taşı olduğunu ve Lübnan’ın sahip olduğu çeşitliliğin, Lübnanlı sanatçıların yaratıcılıklarını anlatmasına katkı sağlayacağına inandığını söyledi.
Cizvit Üniversitesi rektörü Peder Salim Dakkaş yaptığı konuşmada, müzenin kurulmasının çeşitli üniversitelerin ortak iradesinin sonucu olduğunu belirterek, Lübnan’daki tüm sanatseverlerin çatısı altında toplanacağı ve ziyaret edip buluşabileceğı bir yer olduğunu ifade etti.
Eski Kültür Bakanı Roni Araiji, projeyi “her zaman ihtiyacımız olan bir kültürel girişim" olarak nitelendirdi. Araiji Şarku'l Avsat’a verdiği ropörtajda şu değerlendirmede bulundu:
“Churchill'e savaş sırasında Kültür Bakanlığı'nın bütçesini kesip kesmeyeceği sorulduğunda, Kültürümüzü korumak istemiyorsak neden savaşa girelim?” demiş.
Bu inançla yola çıkarak BeMA projesine imza attım. BeMA Derneği ve Lübnan için çaba, yorgunluk ve finansal imkanlar sunan herkes büyük övgüyü hak ediyor. Elbette Kültür Bakanlığı destek olmak ve arkalarında durmak ve tebrik etmekle görevlidir. Kültür, hayatımızın temelidir ve bir ulusun, halkın özelliği ve direniş eylemidir.”



Hizbullah ateşkes sonrası döneme siyasi olarak hazırlanıyor

Hizbullah Genel Sekreteri Şeyh Naim Kasım, 20 Kasım 2024 (Reuters)
Hizbullah Genel Sekreteri Şeyh Naim Kasım, 20 Kasım 2024 (Reuters)
TT

Hizbullah ateşkes sonrası döneme siyasi olarak hazırlanıyor

Hizbullah Genel Sekreteri Şeyh Naim Kasım, 20 Kasım 2024 (Reuters)
Hizbullah Genel Sekreteri Şeyh Naim Kasım, 20 Kasım 2024 (Reuters)

Her türden siyasi güç, Hizbullah Genel Sekreteri Şeyh Naim Kasım'ın kendisini bir kez daha Taif Anlaşması şemsiyesi altında konumlandırdığını yinelemesiyle uğraşıyor. Çünkü Kasım, 1701 sayılı Birleşmiş Milletler (BM) kararının uygulanmasına hazırlık olarak İsrail'in girdiği bölgelerden çekilmesiyle birlikte Güney Lübnan'a sükunetin geri dönmesinden sonraki aşamaya yaklaşımında yol haritasının ana başlıklarını tanımlayarak ABD'nin ateşkese ulaşma vaatlerinin önüne geçmek istedi.

Siyasi kaynakların Şarku’l Avsat'a aktardığına göre Kasım'ın ateşkes sonrası sahneye yaklaşımında tanımladığı maddeler, Hizbullah'ın yönelimlerine Lübnanlılığı siyasi faaliyette bulunma noktasına kadar ekleme arzusuna işaret ediyor. Buna karşılık, Lübnanlılar arasında bölünmeye neden olan tek taraflı Gazze Şeridi'ni destekleme kararının yol açtığı tepkilere ilişkin değerlendirmeleri ışığında bölgede olup bitenlerle ilgilenme düzeyi azalıyor.

Kaynaklar, Hizbullah'ın Gazze Şeridi'ni destekleme kararının dayattığı gerçekleri görmezden gelemeyeceğine inanıyor. Bunların başında direniş eksenindeki müttefiklerinin desteğinden yoksun olması geliyor. Bu çatışmada Hizbullah neredeyse tek başınaydı. Hizbullah'ın Meclis Başkanı Nebih Berri'ye Amerikalı arabulucu Amos Hochstein ile müzakere yetkisi vermesi ve güneyi sükûnete kavuşturacak bir taslak üzerinde anlaşmaya varmaları, kaçınılmaz olarak Gazze Şeridi ve Güney Lübnan cephelerini birbirine bağlayacak ve Hamas'ı destekleyecek bir taslağa yer olmadığı anlamına geliyor.

Hizbullah'ın geri çekilişi

Aynı kaynaklar Hizbullah'ın taslağa itiraz etmemesinin, Litani'nin güneyindeki konuşlanma alanını boşaltmayı ve geri çekilmeyi zımnen kabul ettiği anlamına geldiğine işaret ediyor. Buna ek olarak, Ağustos 2006'da 1701 sayılı kararın kabul edilmesinden bu yana yürürlükte olan angajman kuralları ve bu kuralların uygulanmasını kontrol altında tutan terör dengesi de iptal edilmiş oldu.

Aynı kaynaklar Hizbullah'ın içe çekilmekten başka çaresi olmadığını ve şu ana kadar elde edilenlerin ABD'nin vaatlerine bağlı bir ateşkese varmakla sınırlı kaldığını söylüyor. Lübnan-Suriye sınırı, ordunun Refik Hariri Uluslararası Havaalanı'nda uyguladığı modele uygun olarak kontrol edilmesine ve Lübnan'a ve Lübnan'dan her türlü kaçakçılığın önlenmesine karar verilmesinin ardından artık Hizbullah'a silah sevkiyatına açık değil. Diğer yandan Suriye rejimi, uluslararası toplumla ilişkilerini düzeltmek ve ABD'nin Sezar Yasası kapsamında kendisine uyguladığı yaptırımların kaldırılmasını sağlamak amacıyla bu eksenden çekildiği için direniş ekseni aktif bir varlık gösteremedi.

Laricani

Bu bağlamda kaynaklar, İran Dini Lideri’nin kıdemli danışmanı Ali Laricani'nin Beyrut ziyareti sırasında kendisiyle görüşen direniş ekseninden bir heyete söyledikleri üzerinde duruyor: “İran Lübnan'a yardım ulaştırmak istiyor, ancak kara, deniz ve havadan bize uygulanan abluka yardım göndermemizi engelliyor. Yeniden inşada ortak olduğumuzu vurgulamaktan başka çaremiz yok.”

Hizbullah'ın Lübnan'ı güvenli bir liman haline getiren Taif Anlaşması'na katılmasının, direniş ekseninin yanında yer alması nedeniyle bozulan Lübnan-Arap ilişkilerinin düzeltilmesi ve Lübnan'ın bölgede yaşanan çatışmalardan uzak tutulması yerine mesajların verildiği bir platform haline getirilmesi bağlamında eleştirel bir gözden geçirme olup olmadığı soruluyor. İsrail geniş alanları tahrip etmeye devam ederken ateşkesi kabul etmekteki isteksizliğine rağmen ateşkese varmaktan başka çaresi olmadığına mı ikna oldu? Bu da Amerikan vaatlerinin akıbeti sorusuna kapı açıyor. Peki savaşın sona erdiğini ilan etmek için doğru zamanı seçmek Tel Aviv'in mi elinde?

Taif Anlaşması çatısı altında konumlanma

Kaynaklar, Berri'nin Hizbullah’a, içe dönmesi ve kendisini Taif Anlaşması çatısı altında konumlandırması tavsiyesinde bulunma rolünü de göz ardı etmedi. Özellikle de uluslararası toplum tüm bileşenleriyle muhalefete Lübnan'ın birikmiş krizlerinden kurtulması için iş birliği yapması yönünde el uzatmasını tavsiye ederken…

Hizbullah'ın Gazze Şeridi'ne verdiği destekle aynı döneme denk gelen gelişmelere karşı temkinli olduğunu söyleyen kaynaklar, Hizbullah’ın İran'ın müdahalesine oynadığı bahsin yanlış olduğu gerçeği ışığında hesaplarını yeniden gözden geçirmeye karar verip vermediğini soruyor. İran, bölgedeki konumunun zayıflaması ihtimalini göz önünde bulundurarak rejimi korumak ve muhafaza etmekle ilgileniyor.

Dolayısıyla Hizbullah'ın Taif Anlaşması’nı restore etme kararı, kaynaklara göre sahip olduğu artı gücün siyasi denklemde harcanmayacağını anladıktan sonra Lübnan'ı kurtarmak için çözüm arayışında siyasi harekete katılmaya istekli olduğu anlamına geliyor. Ateşkes sağlanır sağlanmaz ülkenin yeni bir siyasi aşamaya girmeye hazır olmasıyla birlikte, 1701 sayılı kararın uygulanması için üzerinde anlaşmaya varılanları hayata geçirmeyi üstlenecek cumhurbaşkanının seçilmesine öncelik verecek şekilde, başta muhalefet olmak üzere ülkedeki ortaklarıyla iletişime geçecek kanalların aranmasına ihtiyaç var.

Bu nedenle, Kasım'ın Hizbullah'ı yeni bir siyasi aşamaya taşımaya hazırlanırken çizdiği yol haritasına muhalefetten ya da merkezcilerden gelebilecek tepkilere yer açmak için sabırlı olmak gerekiyor. Bunun için de muhaliflerine kabadayılık taslamaması, cumhurbaşkanının seçimini durgunluktan çıkarmak ve Taif Anlaşması’nın uygulanmasını tamamlamak için açık, esnek ve gerçekçi olması gerekiyor. Bunun karşılığında da kendisine aynı şekilde davranılmalı ve Gazze Şeridi'ni destekleme tekelinden önceki gücünün artık geçmişteki gibi olmadığı bahanesiyle ülkenin kurumlarını restore etme konusunda kendisini zayıflatmak istediklerini düşündürecek şekilde hareket edilmemelidir. Öyle ki İran'ın etkisinin azalması, direniş ekseninin vurucu gücünü oluşturan ve bölgedeki en güçlü kolu olduğu için Hizbullah'a destek sağlamada mütevazı sınırlarda bile olsa bir rol oynamayan arenaların birliğinin etkisizliği ile bağlantılı olarak ortaya çıktı. Dolayısıyla, devlet projesine yeniden kazandırmak için İran'ı kucaklamaya ihtiyaç var.