Tahran ve Esed rejiminden Rusya’nın Ukrayna işgaline tam destek

İran’ın başkenti Tahran’da üst düzey yetkililerin katılımıyla ‘İran-Suriye Güvenlik Toplantısı’ yapıldı.

Suriye Cumhurbaşkanlığı Müsteşarı Luna eş-Şibl.
Suriye Cumhurbaşkanlığı Müsteşarı Luna eş-Şibl.
TT

Tahran ve Esed rejiminden Rusya’nın Ukrayna işgaline tam destek

Suriye Cumhurbaşkanlığı Müsteşarı Luna eş-Şibl.
Suriye Cumhurbaşkanlığı Müsteşarı Luna eş-Şibl.

İran’ın başkenti Tahran’da üst düzey yetkililerin katılımıyla ‘İran-Suriye Güvenlik Toplantısı’ yapıldı.
Suriye Cumhurbaşkanlığı Müsteşarı Luna eş-Şibl, Şam yönetiminin ‘Ortadoğu’daki bazı radikalizm yanlısı militanların Ukrayna ve Kazakistan’a geçiş yaptığı’ yönünde bilgi edindiğini söyledi. Rus Sputnik haber ajansına açıklamada bulunan Şibl, Suriye hükümetinin, “Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Luhansk Halk Cumhuriyeti’nin liderleriyle temas kurarak, bölgedeki gerginliğin azalmasının ardından çeşitli alanlarda iş birliğine hazır olduğunu” bildirdiğini kaydetti.  
Başkent Tahran’da, iki yılın ardından ilk defa duyurulan İran-Suriye güvenlik toplantısı düzenlendi. Toplantıya Suriye yönetimini temsilen Ulusal Güvenlik Büro Başkanı Ali Memlük, İran tarafını temsilen; Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Ali Şemhani katıldı. İran medyasında yer alan haberlere göre, Tahran yönetimi Şam’a olan desteklerini sürdüreceklerini belirtti ve ABD’nin bölgesel faaliyetlerine karşı iş birliğinin sürdürüleceğini teyit etti.  
IRNA haber ajansı, Şemhani’nin; “Suriye hükümetine ve halkına en zor koşullarda ve terörist faaliyetlerin zirvede olduğu bir dönemde destek verdiğimiz gibi, şimdi de bu desteğimizi sürdürme kararlığındayız” dediğini aktardı.  
Suriye resmi haber ajansı SANA’da yer alan habere göre, görüşmede uluslararası gelişmelerin Suriye’ye yansımalarının ele alındığı ve ABD’nin bölgede ‘terörü canlandırma’ faaliyetlerine karşı iş birliğinin pekiştirilmesi üzerinde durulduğu belirtildi. “Tahran ve Şam arasındaki terörle mücadele konusundaki iş birliğin bölge güvenliğine ve istikrarına katkı sağladığını’ ifade eden Ali Memlük, tüm ülkeleri ‘terörün kökünü kazımak için’ çabalarını birleştirmeye davet etti.
SANA’nın haberinde, Şemhani’nin şunları söylediği aktarıldı: ‘’ABD’nin Suriye’deki terör örgütlerine olan desteğinde artış görülüyor. Bunun sürdürülmesi sadece Suriye değil tüm bölgenin istikrarına zarar verecektir. ABD bölgesel krizleri körükleyerek ve yeni krizler yaratarak devletler üzerinde egemenlik kurup, servetlerini çalmak istiyor. ABD’nin Suriye’nin bazı bölgelerini işgal etmesi, ülkede istikrar ve güvenliğin sağlanamamasının en önemli nedenlerinden biridir.”   
Memlük'ün Tahran ziyareti, Rus güçlerinin Ukrayna'ya müdahalesinden günler sonra geldi. Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed cuma günü Rus mevkidaşı Vladimir Putin ile yaptığı telefon görüşmesinde, Rusya’nın Ukrayna müdahalesini desteklediğini belirtmişti. Esed Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısını ‘tarihin düzeltilmesi’ olarak değerlendirerek övgüde bulunmuş, Rusya’nın sadece kendisini değil ‘adalet ve insanlık ilkelerini’ koruduğunu iddia etmişti.  



Libya'daki ‘Rus nüfuzu’ ABD Özel Temsilcisi’nin güney ziyaretini gölgede bıraktı

ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)
ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)
TT

Libya'daki ‘Rus nüfuzu’ ABD Özel Temsilcisi’nin güney ziyaretini gölgede bıraktı

ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)
ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)

Libya'daki ‘Rus nüfuzu’, Libyalı analistlerin ABD Özel Temsilcisi Richard Norland'ın Libya'nın güneyine yaptığı benzeri görülmemiş ziyaretin sonuçlarına ilişkin değerlendirmelerini gölgede bıraktı.

Norland'ın bu hafta başında güneydeki Sebha kentinde Mareşal Halife Hafter'in oğlu Saddam Hafter ile yaptığı görüşmelerin ayrıntıları yeterince açıklanmadı. Ancak gözlemciler Norland'ın Sebha'ya yaptığı ziyaretin ‘sembolik’ olduğunu bildirdi. Derne Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü olan Yusuf el-Farisi, söz konusu ziyaretin ‘önceki güvensizlik dalgalarının ardından istikrarlı güvenlik koşulları ışığında bir ABD yetkilisinin güney kentine yaptığı ilk ziyaret’ olduğunu belirtti.

cdvfg
ABD'nin Libya Özel Temsilcisi Richard Norland, Sebha ziyareti sırasında gerçekleşen görüşmede konuşurken (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)

Johns Hopkins Üniversitesi Dış Politika Enstitüsü üyesi Hafız el-Guveyl'e göre, Libya'ya yönelik on yıllık stratejik planın ve Rus nüfuzunu sınırlama girişimlerinin gölgeleri, ABD Özel Temsilcisi’nin Güney Libya ziyaretinde de kendisini gösterdi. El-Guveyl'e göre Rusya'nın Libya'nın güneyindeki nüfuzunu arttırması, ABD'nin kırılgan bölgelere yönelik stratejisinden ve Norland'ın ziyaretinden daha uzak değil. Bu noktada, geçtiğimiz mart ayından bu yana Rus askeri kargo uçaklarının ülkenin güneyinde yer alan Brak eş-Şati Üssü’ne yönelik birden fazla hava ikmalinden söz eden sızıntıların ortaya çıktığını da belirtmek gerekir.

Xujık8
Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid ed-Dibeybe ile CIA Direktörü William Burns arasında Trablus'ta daha önce yapılan bir görüşmeden (UBH)

İki yıldan kısa bir süre önce Biden yönetimi, ‘Çatışmayı Önlemek ve İstikrarı Teşvik Etmek için ABD Stratejisi - Libya için On Yıllık Stratejik Plan’ olarak bilinen planı başlattı. Bu plan, diğer hususların yanı sıra, Libya'nın tarihsel olarak marjinalleştirilmiş güneyini ulusal yapılara entegre etmeyi, daha geniş bir birleşmeye yol açmayı ve güney sınırını güvence altına almayı amaçlıyor.

Norland, Hafter'le görüştükten sonra Libya'nın güneyinin istikrara kavuşturulması, Libya'nın egemenliğinin korunması ve bölünmelerin aşılmasında oynadığı hayati rol hakkında genel bir konuşma yapmakla yetindi. Trablus Üniversitesi’nde siyaset bilimi profesörü olan Dr. Ahmed el-Atraş'a göre söz konusu ziyaret Moskova'nın nüfuz mücadelesi ve Rusya'nın bölgedeki genişlemesini keşfetme bağlamının ötesine geçemeyebilir.

Diğer yandan Norland’ın Libya'nın güvenlik kurumlarını birleştirme çabalarını ülkenin dört bir yanından Libyalı askeri liderlerle ilişki kurarak desteklemekten bahsetmesi de dikkat çekiyor. El-Atraş Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, bu ziyaretin gerçekleri gizlemek için yapıldığını belirtti. El-Atraş’a göre bu ziyaret öncelikle Moskova'yı hedef alıyor ve ülkenin batısından sorumlu İçişleri Bakanı İmad et-Trablusi ile Saddam arasında daha önce yapılan ve tek taraflı bir eylem olan görüşmeye dayanan vizyonları önemsizleştiriyor.

 sc
Rusya Savunma Bakanı Yardımcısı ve Rus hükümetinden üst düzey bir heyetin daha önce Bingazi'ye yaptığı ziyaretten (Şarku’l Avsat)

Öte yandan bir grup analist, Çin'in Libya'daki faaliyetlerinin genişlemesine ilişkin ABD'nin güçlü endişelerinden bahsetti. Siyasi analist İzzeddin Akil'e göre güney Libya, Çin İpek Yolu'nun kesilmesinde önemli bir istasyon olabilir ve aynı zamanda Afrika'da Çinlileri rahatsız etmek ve onlara karşı koymak için bir üs olarak kullanılabilir.

Akil, Washington yönetiminin Trablus Büyükelçisi olarak atanması planlanan Amerikalı diplomat Jennifer Gavito'nun brifinginde Çin hakkında söylenenleri esas aldı.

Gavito geçtiğimiz haziran ayında Senato Dış İlişkiler Komitesi önünde yaptığı açıklamada, Çin'le bağlantılı şirketlerin Libya'da bilgi ve iletişim teknolojileri sektöründe gösterdikleri derin başarılar konusunda uyarıda bulundu.

Infra Global Partners Vakfı danışmanı Jonathan Bass, Pekin'in Mareşal Halife Hafter'e verdiği desteğe işaret ederek, Çin'in daha önce eski Libya Başbakanı Fethi Başağa döneminde çok cazip koşullarla ülkenin güneyinde Libya altını çıkarma hakkını elde ettiğini söyledi.

Sahel bölgesinin son iki yılda Fransa'ya sadık bazı yerleşik rejimlerin devrilmesine tanık olması ve Rusya'nın yeni rejimlerin müttefiki olarak bölgeye müdahil olması da dikkat çekiyor.

Norland'ın Sebha'yı ziyaretinden bir gün sonra Rusya'nın Libya Büyükelçisi Aydar Aganin'in Rus askeri kamyonu Ural'ın direksiyonuna geçmesi ve Ural’ın Libya pazarına girişini kutlaması da önemli bir noktaydı.