UNESCO ve AB’den Yemen’e kültür desteği

UNESCO ile Avrupa Birliği arasında imzalanan anlaşma ile Yemen kültürünü destekleyecek proje 8 bin yeni iş fırsatı yaratacak

UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Sana’daki bir tarihi alanın karşısındaki sokakta yürüyen Yemenli bir çocuk (EPA)
UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Sana’daki bir tarihi alanın karşısındaki sokakta yürüyen Yemenli bir çocuk (EPA)
TT

UNESCO ve AB’den Yemen’e kültür desteği

UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Sana’daki bir tarihi alanın karşısındaki sokakta yürüyen Yemenli bir çocuk (EPA)
UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Sana’daki bir tarihi alanın karşısındaki sokakta yürüyen Yemenli bir çocuk (EPA)

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) ve Avrupa Birliği (AB), Yemen'de 8 bin genç erkek ve kadına iş imkanı yaratacak kültür sektörüne desteği artırmak için 20 milyon avro değerinde bir anlaşma imzalandığını duyurdu. Yemen'deki eşsiz kültürel çeşitliliği korumayı amaçlayan proje, önümüzdeki Haziran ayında başlayacak, dört yıl sürecek ve Yemen'in birçok farklı vilayetinde uygulanacaktır.
AB Yemen Misyonu Başkanı Gabriel Munwera Viñales, "Kültür, geçmişe ait olan ve geleceğe hizmet eden, uyum, istikrar, diyalog ve barış için ortak bir faktör ve sembolik bir güçtür" dedi.
Viñales konuşmasına şöyle devam etti: "Kültürel miras aynı zamanda istihdam sağlayarak ve ekonomik geçim kaynaklarını destekleyerek sürdürülebilir kalkınmayı teşvik etmek için bir fırsat. Avrupa Birliği de kültürün, Yemen gibi bir ülkenin ekonomik kalkınmasına, barışın, uzlaşmanın ve gelişmenin desteklenmesine katkıda bulunabileceğine kesinlikle inanmaktadır.”
Avrupa Birliği Yemen heyeti dün yaptığı açıklamada, projenin Yemen'deki miras ve kültür yoluyla gençleri istihdam etmeye, tarihi alanlarda iş fırsatları yaratmaya, önemli kültürel varlıkların korunması ve muhafazası yoluyla ailelerinin ekonomik direncini artırmaya odaklanacağını söyledi.
Proje ayrıca birçok Yemenli genç için karlı bir gelir kaynağı olarak barış ortamında kültürü ve yaratıcılığı birleştiricek bir faktör olması hasebiyle küçük ölçekli işletmeleri ve kültürel sivil toplum kuruluşlarını destekleyecek. Yerel topluluklar kültürel programlar tasarlayacak, barış inşası ve sosyal uyumu teşvik etmek için proje yerel kurumlarla işbirliği içinde uygulanacak.
Diğer taraftan UNESCO'nun Arap Körfezi ülkeleri ve Yemen'deki temsilcisi Anna Paolini, "AB ile UNESCO ortaklığı, Yemenlilerin kültürlerini korumalarını ve onurlu bir şekilde yaşamalarını sağlanmasında insan odaklı, sürdürülebilir kalkınmada kültürün rolünün kullanılabilmesi için yenilikçi yöntemlerden yararlanacak" diye konuştu.
Uzun süredir devam eden çatışmalardan Yemen'deki kültür sektörünün önemli ölçüde etkilendiği hatırlatılarak bu durumun, genç işsizlik oranlarının yüksek olmasına, kültürel programların ciddi şekilde kıt olmasına ve krizlerin şehirlerde, tarihi köylerde ve arkeolojik alanlarda yan hasarların meydana gelmesine neden olduğu ifade edildi.  Uzun süre bakım yapılmaması nedeniyle durum daha da kötüleşmiş, teknik ve mali kaynakların eksikliği nedeniyle de kültürel varlıkların idaresi zayıflamıştır.
UNESCO ve AB, Yemen'deki kentsel genç sınıfın geçim fırsatlarını iyileştirmek amacıyla, acil insan ihtiyaçlarına ve Dünya Mirası'ndaki kentsel miras ortamlarına yönelik tehditlere yanıt vermek için 2018'de 12 milyon dolar değerinde dört yıllık iş karşılığı fon desteği projesi başlattı. Yemen'deki yerler arasında Aden kentindeki tarihi yapıların yanı sıra Sana, Şibam ve Zabid yer alıyor. Proje, 3 bin 300'den fazla genç erkek ve kadına istihdam sağlarken bu kapsamda 180'den fazla tarihi binayı restore edildi; 18 bin binanın incelemesi ve 13 kültürel kuruluş aracılığıyla 800 sanatçı ve kültür işçisine destek sağlandı.



Sudan'ın kuşatma altındaki el-Faşir kentinde ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle ilk yardım

Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
TT

Sudan'ın kuşatma altındaki el-Faşir kentinde ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle ilk yardım

Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)

Sudan'ın batısındaki el-Faşir kentinde yaşayan 8 yaşındaki Muhammed, kolu şarapnel parçalarıyla delik deşik olmasına rağmen tedavi edilebildiği için şanslı kişilerden biri. Diğer savaş yaralıları ise kentin kuşatılmış olması ve tıbbi ekipman eksikliği nedeniyle tedavisi zor olan daha ciddi yaralanmalardan mustarip.

İki yıldır orduya karşı savaşan Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) geçtiğimiz hafta, sağlık sisteminin de çöktüğü Kuzey Darfur'un başkenti ve çevresinde kanlı bir saldırı başlattı. HDK'nin geniş Darfur bölgesinin başkentine yönelik tekrarlanan saldırıları sivillerin her türlü hareketini riskli hale getirdi. Ayrıca tüm sağlık tesisleri bombalandı ya da saldırıya uğradı.

cdfrgt
Hartum Uluslararası Havalimanı'nda hasarlı bir uçak (AFP)

Muhammed'in babası 27 yaşındaki İsa Said, bölgedeki iletişim tamamen kesildiği için Starlink aracılığıyla AFP'ye yaptığı açıklamada, “Eski bir hemşire olan komşumuzun yardımıyla kanamayı durdurduk, ancak Muhammed’in eli şişti ve ağrı nedeniyle geceleri uyuyamıyor” dedi.

Mayıs 2024'ten bu yana HDK tarafından kuşatma altında bulunan el-Faşir'in diğer sakinleri gibi İsa da oğlunu hiçbir hastanenin acil servisine götüremiyor. Bu hafta el-Faşir'e kaçan insani yardım koordinatörü Muhammed, yüzlerce yaralının şu anda şehirde mahsur kaldığını bildirdi.

Tedavi için şifalı bitkiler

Muhammed, HDK'nin el-Faşir'in 15 kilometre güneyindeki Zemzem Kampı’na düzenlediği ölümcül saldırı sırasında kalçasından vuruldu. Güvenlik nedeniyle tam adını açıklamaktan kaçınan Muhammed, “İnsanlar evlerinde özel olarak tedavi görüyor” dedi.

İnsani yardım kaynaklarına göre yüz binlerce insan Birleşmiş Milletler (BM) tarafından kıtlık yaşandığı ilan edilen Zemzem Kampı’ndan kaçarak el-Faşir şehrine sığındı.

El-Faşir'de insanlar, ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle, kurşun ve mermi parçalarından kaynaklanan yanık ve yaraları tedavi etmeye ve ilk yardım sağlamaya çalışıyor.

29 yaşındaki Muhammed Ebkar, bacağından vurulduğunda ailesi için su getirmeye çalıştığını anlattı. Ebkar, “Komşularım beni evin içine taşıdı. Yine komşularım, vücudumdaki kırıkları tedavi etmesi için tahta ve bez parçaları kullanarak atel tedavisi yapan diğer komşumuzu aradı. Sorun şu ki, kırık tedavi edilse bile kurşun halen bacağımda” ifadelerini kullandı.

Muhammed, şehirde tıbbi malzeme son derece sınırlı olsa da, parası olsaydı gazlı bez veya ağrı kesici almak için birini göndermenin mümkün olabileceğini, ancak genellikle malzeme bulunmadığını, bu nedenle tedavinin mevcut imkanlarla yapıldığını söyledi.

Dezenfektan olarak tuz

Birleşmiş Milletler (BM) pazartesi günü, HDK’nin el-Faşir ve çevresindeki göçmen kamplarına yönelik son saldırılarında 400'den fazla kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu'na (UNICEF) göre en az 825 bin çocuk dünyadaki cehennemde sıkışıp kaldı. UNICEF, el-Faşir’i kuşatmış olan HDK tarafından gerçekleştirilecek geniş çaplı bir saldırının yıkıcı sonuçlar doğurabileceğini kaydetti.

dfgrthy
El-Faşir'deki insani durum felaket boyutuna ulaştı. (Arşiv – Şarku’l Avsat)

11 ay süren kuşatma ve iki yıl süren savaşın ardından el-Faşir sakinlerinin çoğu, bombardımandan korunmak için genellikle aceleyle çukurlar kazıp üzerlerini kum torbalarıyla örterek doğaçlama barınaklar inşa etti.

Çarşamba günü Hana Hamad'ın evine isabet eden bir top mermisi kocasını karnından yaraladı. AFP'ye konuşan 34 yaşındaki kadın, “Komşumuzun yardımıyla kanamayı durdurmaya ve yarayı antiseptik olarak sofra tuzuyla tedavi etmeye çalıştık. Ama ertesi sabah kocam öldü” dedi.

Yatalak olan bir başka hasta ise ‘insanları kurtarabilecek herkesin acil müdahalede bulunması’ çağrısında bulundu.

Sınır Tanımayan Doktorlar, insani yardım çağrısında bulundu. Misyon Başkanı Rasmani Kabore, “El-Faşir'e giden yollar kapalı. Ne olursa olsun orada mahsur kalarak açlık çeken bir milyon insana gıda ve ilaç ulaştırmak için hava operasyonları başlatılmalıdır” şeklinde konuştu.