UNESCO ve AB’den Yemen’e kültür desteği

UNESCO ile Avrupa Birliği arasında imzalanan anlaşma ile Yemen kültürünü destekleyecek proje 8 bin yeni iş fırsatı yaratacak

UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Sana’daki bir tarihi alanın karşısındaki sokakta yürüyen Yemenli bir çocuk (EPA)
UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Sana’daki bir tarihi alanın karşısındaki sokakta yürüyen Yemenli bir çocuk (EPA)
TT

UNESCO ve AB’den Yemen’e kültür desteği

UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Sana’daki bir tarihi alanın karşısındaki sokakta yürüyen Yemenli bir çocuk (EPA)
UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Sana’daki bir tarihi alanın karşısındaki sokakta yürüyen Yemenli bir çocuk (EPA)

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) ve Avrupa Birliği (AB), Yemen'de 8 bin genç erkek ve kadına iş imkanı yaratacak kültür sektörüne desteği artırmak için 20 milyon avro değerinde bir anlaşma imzalandığını duyurdu. Yemen'deki eşsiz kültürel çeşitliliği korumayı amaçlayan proje, önümüzdeki Haziran ayında başlayacak, dört yıl sürecek ve Yemen'in birçok farklı vilayetinde uygulanacaktır.
AB Yemen Misyonu Başkanı Gabriel Munwera Viñales, "Kültür, geçmişe ait olan ve geleceğe hizmet eden, uyum, istikrar, diyalog ve barış için ortak bir faktör ve sembolik bir güçtür" dedi.
Viñales konuşmasına şöyle devam etti: "Kültürel miras aynı zamanda istihdam sağlayarak ve ekonomik geçim kaynaklarını destekleyerek sürdürülebilir kalkınmayı teşvik etmek için bir fırsat. Avrupa Birliği de kültürün, Yemen gibi bir ülkenin ekonomik kalkınmasına, barışın, uzlaşmanın ve gelişmenin desteklenmesine katkıda bulunabileceğine kesinlikle inanmaktadır.”
Avrupa Birliği Yemen heyeti dün yaptığı açıklamada, projenin Yemen'deki miras ve kültür yoluyla gençleri istihdam etmeye, tarihi alanlarda iş fırsatları yaratmaya, önemli kültürel varlıkların korunması ve muhafazası yoluyla ailelerinin ekonomik direncini artırmaya odaklanacağını söyledi.
Proje ayrıca birçok Yemenli genç için karlı bir gelir kaynağı olarak barış ortamında kültürü ve yaratıcılığı birleştiricek bir faktör olması hasebiyle küçük ölçekli işletmeleri ve kültürel sivil toplum kuruluşlarını destekleyecek. Yerel topluluklar kültürel programlar tasarlayacak, barış inşası ve sosyal uyumu teşvik etmek için proje yerel kurumlarla işbirliği içinde uygulanacak.
Diğer taraftan UNESCO'nun Arap Körfezi ülkeleri ve Yemen'deki temsilcisi Anna Paolini, "AB ile UNESCO ortaklığı, Yemenlilerin kültürlerini korumalarını ve onurlu bir şekilde yaşamalarını sağlanmasında insan odaklı, sürdürülebilir kalkınmada kültürün rolünün kullanılabilmesi için yenilikçi yöntemlerden yararlanacak" diye konuştu.
Uzun süredir devam eden çatışmalardan Yemen'deki kültür sektörünün önemli ölçüde etkilendiği hatırlatılarak bu durumun, genç işsizlik oranlarının yüksek olmasına, kültürel programların ciddi şekilde kıt olmasına ve krizlerin şehirlerde, tarihi köylerde ve arkeolojik alanlarda yan hasarların meydana gelmesine neden olduğu ifade edildi.  Uzun süre bakım yapılmaması nedeniyle durum daha da kötüleşmiş, teknik ve mali kaynakların eksikliği nedeniyle de kültürel varlıkların idaresi zayıflamıştır.
UNESCO ve AB, Yemen'deki kentsel genç sınıfın geçim fırsatlarını iyileştirmek amacıyla, acil insan ihtiyaçlarına ve Dünya Mirası'ndaki kentsel miras ortamlarına yönelik tehditlere yanıt vermek için 2018'de 12 milyon dolar değerinde dört yıllık iş karşılığı fon desteği projesi başlattı. Yemen'deki yerler arasında Aden kentindeki tarihi yapıların yanı sıra Sana, Şibam ve Zabid yer alıyor. Proje, 3 bin 300'den fazla genç erkek ve kadına istihdam sağlarken bu kapsamda 180'den fazla tarihi binayı restore edildi; 18 bin binanın incelemesi ve 13 kültürel kuruluş aracılığıyla 800 sanatçı ve kültür işçisine destek sağlandı.



Yemen'de taraflar arasında ‘ABD yıkımını ülkenin başına kim musallat etti?’ tartışması

ABD'nin Husilere yönelik saldırıları Yemen'de tartışmaya yol açtı (X platformu)
ABD'nin Husilere yönelik saldırıları Yemen'de tartışmaya yol açtı (X platformu)
TT

Yemen'de taraflar arasında ‘ABD yıkımını ülkenin başına kim musallat etti?’ tartışması

ABD'nin Husilere yönelik saldırıları Yemen'de tartışmaya yol açtı (X platformu)
ABD'nin Husilere yönelik saldırıları Yemen'de tartışmaya yol açtı (X platformu)

Tevfik eş-Şenvah

Yemen’in meşru hükümeti ve Husiler, on yılı aşkın bir süredir Yemen'in başına bela olan yıkımın sorumlusu olarak birbirlerini suçlamaya devam ediyor. Yemen Enformasyon Bakanı Muammer el-Eryani dün yaptığı açıklamada, İran destekli Husilerin 2014 yılındaki darbeden bu yana ‘Yemen'in altyapısı ve ekonomisindeki yıkımın başlıca nedeni olmakla’ suçladı.

Aynı zamanda uluslararası meşruiyete sahip Yemen hükümetinin sözcüsü olan Eryani, Husilerin kurtarılmış bölgelerdeki hayati tesislere sistematik saldırılar düzenlediğini, örneğin 30 Aralık 2020 tarihinde Aden Uluslararası Havalimanı'na İran yapımı balistik füzelerle düzenledikleri saldırıda 25 kişinin öldüğünü, 110 kişinin de yaralandığını ve havalimanının altyapısının zarar gördüğünü söyledi. Husilerin 2022 yılında da Hadramut ve Şebva'daki petrol ihracat edilen limanlara yönelik saldırılarda bulunduklarını belirten Eryani, bunlar arasında insansız hava araçları (İHA) ve balistik füzeler kullanılarak ed-Debba ve Neşime limanlarına yönelik saldırıların da olduğunu ifade etti.

Yemenli Bakan, söz konusu saldırıların Husilerin iddia ettiği gibi Yemen'i ya da Gazze'yi savunmak için değil, Yemen'i yok etmeyi, halkını yoksullaştırmayı ve bölgenin güvenliğini baltalamayı amaçlayan İran gündemini uygulama stratejisinin bir parçası olduğunu söyledi.

Husilerin Kızıldeniz'deki uluslararası gemilere yönelik saldırıları da dâhil olmak üzere çeşitli maceraperestliklerinin, ABD ve İngiltere tarafından ‘Refahın Muhafızı Operasyonu’ kapsamında geçtiğimiz yıl ocak ayında başlayan askeri saldırılarını tetiklediğini söyleyen Eryani, bu saldırıların yıkımın birincil nedeni olmadığını, daha ziyade Husilerin saldırılarına karşı bir yanıt olduğunu vurguladı.

Öte yandan Husiler, Yemen halkının çektiği acılardan başta Yemen’in meşru hükümeti olmak üzere ABD ve müttefiklerinin sorumlu olduğunu söyledi. ABD merkezli haber kanalı NBC tarafından aktarılan Husilere bağlı medya organlarının haberlerine göre Husiler, 17 Mart 2025 tarihinde 53 kişinin ölümüne ve 98 kişinin yaralanmasına neden olan ABD’nin son saldırılarını ‘suç teşkil eden saldırganlık’ olarak nitelendirdi. Kızıldeniz’deki gemilere ve askeri hedeflere yönelik saldırılarının dış müdahaleye ve Gazze'ye uygulanan kuşatmaya karşı savunma amaçlı bir yanıt olduğunu vurgulayan Husiler, Filistinlilerle dayanışma içinde olduklarını açıkladılar.

Medyada yer alan haberlere göre Husilerin Kızıldeniz’de uluslararası gemilere yönelik saldırıları ülke içindeki popülariteleri ve saflarına savaşçı çekme hızını arttırdı. Uluslararası toplumu kendileriyle etkileşime girmeye zorladılar ve Yemen'in resmi hükümeti olarak tanınmamalarına rağmen popüler bir yankı uyandırdılar. Nüfuzları zayıf olmasına rağmen İsrail'e füze atmalarının ardındaki gizli amaçlarından biri de buydu.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan çevirdiği habere göre Yemen hükümeti, İran'ı, ‘Birleşmiş Milletler (BM) silah ambargosunu ihlal ederek Husileri İHA ve balistik füzeler gibi çeşitli silahlarla desteklemekle’ suçluyor. Buna karşın İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) Genel Komutanı Hüseyin Selami, İran medyasına yaptığı açıklamada, Tahran'ın Husilerin kararlarını doğrudan kontrol ettiği iddialarını reddederek Husilerin kararlarını bağımsız bir şekilde aldıklarını vurguladı. Ancak Yemen hükümeti çevreleri İran'ın desteğinin Husilerin eylemlerinin ana kaynağı olduğunda ısrar ediyor.

Yemen hükümeti, ABD'nin hava saldırıları sonucunda Husilerin kontrolündeki limanlarda meydana gelen ağır kayıpların ardından ‘Husiler Yemen'e yıkım getiriyor’ etiketiyle (hashtag) bir sosyal medya kampanyası başlattı. Kampanyanın amacının ‘Husilerin suçlarını ifşa etmek ve ülke kaynaklarına verdikleri zararın boyutlarını ortaya koymak, altyapı ile ekonomik ve sivil tesislerin tahrip edilmesinden ve bunların savaş amacıyla kullanılmasından onları tamamen sorumlu tutmak’ olduğu belirtildi.

Husiler cuma günü, ABD'nin Yemen'in batısındaki Hudeyde ilinde bir petrol ihracatı limanına gece boyunca düzenlediği saldırılarda ölenlerin sayısının 80'e yükseldiğini ve bu sayının Washington'ın bir ay önce başlattığı yoğun hava saldırılarının en ölümcülü olduğunu açıkladılar.

Bu arada saldırılar şiddetlenmeye devam ederken, ABD ile İran arasındaki müzakereler Umman’ın başkenti Maskat'ın ardından Roma'da tüm hızıyla devam ediyor. Basında yer alan haberlerde, İran’ın Dini Lideri Ali Hamaney’in Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman'la bölgedeki birçok karmaşık meseleyi görüşmek üzere bir araya gelmesinin ardından gerilimin azalacağına dair umutlar ifade edildi.