Hizbullah ve rakipleri, Lübnan’ın doğusundaki ‘Sünni oylarına’ göz dikti https://turkish.aawsat.com/home/article/3518891/hizbullah-ve-rakipleri-l%C3%BCbnan%E2%80%99%C4%B1n-do%C4%9Fusundaki-%E2%80%98s%C3%BCnni-oylar%C4%B1na%E2%80%99-g%C3%B6z-dikti
Hizbullah ve rakipleri, Lübnan’ın doğusundaki ‘Sünni oylarına’ göz dikti
Fotoğraf (Reuters)
Baalbek / Şarku’l Avsat
TT
TT
Hizbullah ve rakipleri, Lübnan’ın doğusundaki ‘Sünni oylarına’ göz dikti
Fotoğraf (Reuters)
(Şii) Hizbullah ve rakipleri, (Sünni) Müstakbel Hareketi’nin seçimleri boykot kararı almasının ardından, ülkenin doğusundaki Bekaa Bölgesindeki Sünni oylarını cezbetmeye yönelik hamlelerde bulundu.
Son seçimlerde Bekaa Bölgesinden Bekir el-Huceyri ve Toni Habeşi Müstakbel Hareketi’nin desteğiyle milletvekili olarak seçilmişti.
Bekaa bölgesindeki Sünni seçmenler, başta Arsal ve Baalbek ilçeleri olmak üzere bölgedeki köylere yayılmış durumda. Arsal’da 21 bin Sünni seçmenin bulunduğu ve Huceyri aşiretinin tek başına 10 bin oyu olduğu biliniyor. Sünnilerin temsilcisi olarak değerlendirilen Müstakbel Hareketi lideri Saad Hariri’nin seçimleri boykot ederek kimseyi desteklemeyeceğini açıklamasının ardından, Hizbullah ve rakipleri Baalbek ve Hermel seçim bölgesindeki Sünni oyları almak için, aşiret reisleri ve kanaat önderleriyle temasa geçti. Doğu Lübnan’daki kaynaklar, Hizbullah ve diğer partilerin, bölgede Sünni bir aday göstermek için girişimlerde bulunduğunu aktardı.
Arsal Belediye Başkanı Basil el-Huceyri Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Arsal herkes için olanaklar barındırıyor, kimseyi siyasi olarak veto etmiyoruz. Partiler şehir sakinlerinden aday göstermek için iletişime geçiyor, adeta Arsal’a bir hücum var, seçmenlerimizde her türlü eğilim var, hangi partinin başarılı olacağını kestirmek zor” dedi.
Arsal Bekaa’nın merkezinde Hermel ve Baalbek arasında yer alıyor. Stratejik konumu ve Suriye sınırına yakın olması hasebiyle Hizbullah ve Emel güçleri tarafından kontrol ediliyor. Son belediye ve genel seçimlere katılım oranı yüzde 52 olarak gerçekleşmiş ve 12 binin üstünde vatandaş oy kullanmıştı.
2018 seçimleri dışında bölgeden genelde Hizbullah-Emel ikilisinin ortak adayları seçilmekteydi.
2018’de Müstakbel Hareketi’nin desteğiyle, Hizbullah’a muhalif olan Maruni ve Sünni iki aday oyların büyük çoğunluğunu alarak meclise gitti. Hizbullah yeniden bu bölgeden aday çıkarmak istiyor.
Yeni seçim yasasıyla birlikte bölgenin temsil gücü yükselmiş durumda ve alınacak oylar eskiye nispetle çok daha fazla önem taşıyor. Beka bölgesi toplamda 10 milletvekili çıkarabiliyor.
Daha önce Sünni seçmenin büyük çoğunluğu Müstakbel Hareketi’nin adayını desteklemekteydi. Bazıları Baas Partisini, bazıları Cemaati İslamiye’yi, bazıları ise aile büyüklerinin kararları uyarınca oy kullanmaktaydı. 2018 seçimlerinde Müstakbel Hareketi’nin desteklediği Bekir el-Huceyri 5 bin 994 oy, Müstakbel ve Lübnan Kuvvetleri’nin ortak adayı Toni Habeşi ise 14 bin 850 oy almıştı.
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan genelinde Hizbullah çağrı cihazları ve telsizlerine yönelik eşi benzeri görülmemiş güvenlik ihlali ve salı ile çarşamba günleri binlerce eş zamanlı patlama, kişisel cep telefonlarının ne kadar tehlikeli olduğu ve nasıl uzaktan patlatılabildiği konusunda birçok soruyu gündeme getirdi.
Cep telefonu bataryaları son derece yanıcı kimyasallardan üretilir, ancak bir kontrol ünitesi doğrudan bataryaya bağlıdır ve bataryayı güvende tutmak için özel bir yazılımla donatılmıştır.
DeepSAFE Technology'nin kurucusu ve McAfee, Intel ve Nokia'da güvenlik ve koruma araştırmaları eski başkanı olan Ahmed Sallam'a göre bu kontrol ünitesi, en önemlisi tüm üniteyi bataryanın sıcaklığını ateşleme noktasına yükseltebilecek kötü amaçlı yazılım içeren başka bir ünite ile değiştirmek olan çok sayıda hackleme yöntemi ile kötü niyetli olarak manipüle edilebilir. Bu, Lübnan vakasında olduğu gibi belirli cihazları hedef almak için yapılabilir.
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarında hayatını kaybedenler için düzenlenen cenaze töreninden (AFP)
Şarku’l Avsat'a konuşan Sallam, “Kötü niyetli bir şekilde üretilebilen bataryalar da var. Bunlar ya sıcaklığı belirli bir dereceye yükselterek ya da patlatma sistemini harekete geçiren bir ünite aracılığıyla ateşlenebilen patlayıcı maddeler içerirler. Tüm bunlar, radyo dalgaları ya da herhangi bir kablosuz elektrik dalgası yoluyla uzaktan sinyal alabilen harici bir iletişim ünitesi ile bataryaya içeriden bağlı çok küçük bir kontrol ünitesi yerleştirilerek yapılabilir” ifadelerini kullandı.
Sallam sözlerini şöyle sürdürdü: “Dış dünya ile iletişim olmasa da patlamalar senkronize edilebilir. Kötü amaçlı yazılım, tıpkı saatli bombaların çalıştığı gibi, tüm patlamaların aynı anda gerçekleşmesi için belirli bir anı bekleyebilir.”
Los Angeles'taki California Üniversitesi Kimya Bölümü'nde yardımcı doçent olan ve pil geliştirme ve üretiminde uzmanlaşmış bir ABD şirketi olan Nanotech Energy'nin bilim ve teknoloji şefi Maher el-Kady, “Lübnan'daki patlamalar tesadüfen değil, kasıtlı olarak meydana geldi. Büyük olasılıkla cihazlara uzaktan etkinleştirilen bir kontrol devresi yerleştirilmişti. Bu da patlamaların senkronizasyonunu açıklıyor” şeklinde konuştu.
Lübnan Ordusu tehlikeli gördüğü telsiz ve çağrı cihazlarını imha etmek üzere topluyor. (AFP)
Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan el-Kady, “Herhangi bir bataryanın patlamasına yol açabilecek birkaç mekanizma vardır. Bunlardan ilki, mobil cihazın ya da elektrikli otomobilin bataryaya metal bir cismin girmesine yol açan bir kazaya maruz kalması ya da batarya parçalarının sıkışmasına ve parçalarının tahrip olmasına yol açan yüksek orandaki basınç yahut da bataryanın yüksek bir yerden düşerek parçalarının tahrip olmasıdır. İki olasılık daha var: Birincisi bataryanın sıcaklığının çok yüksek oranlara çıkmasına neden olarak patlamasına yol açan harici bir katalizörün varlığı ve ikincisi de bataryanın içindeki pozitif terminalin negatif terminale bağlanmasına yol açan harici bir etkileyicinin varlığıyla ilgili” ifadelerini kullandı.
Uzmanlara göre cep telefonları hacklenebilir. Ayrıca üretim ya da tedarik aşamalarından herhangi birinde ya da internet üzerinden erişilerek patlatılmak üzere içlerine kötü niyetli yazılımlar entegre edilebilir.
El-Kady, kasıtlı bir dış neden olmaksızın, üretim hataları nedeniyle bir pilin patlama olasılığının 10 milyon pil başına bir pili geçmediği konusunda kamuoyuna güvence verirken, pillerin 150 santigrat derecenin üzerine çıkabilen yüksek sıcaklıklara dayanmasını sağlamak için titiz testler yapıldığını da belirtti. Ancak bu durum, çağrı cihazlarında ve modern mobil cihazlarda bulunan lityum-iyon pilleri ‘saatli bomba’ olarak tanımlamasına engel olmadı. “Pil patlamalarının neden olduğu hasar, pilin boyutuna ve kullanıcının konumuna veya insan vücudunun hayati organlarından herhangi birine ne kadar yakın olduğuna bağlıdır” diyen el-Kady, elektrikli arabalar söz konusu olduğunda durumun daha da kötüleşeceğini, çünkü batarya boyutlarının bir cep telefonu bataryasının 5 bin ila 7 bin katına ulaşabileceğini belirtti.
Tedarik zincirleri
Yaşananların tekrarlanmasının nasıl önlenebileceği konusunda ise Sallam, tedarik zincirinin güvence altına alınması gerektiğine işaret ederek, Lübnan'a gelen cihazlarda olası değişiklikleri kontrol etmenin ve içlerine yeni bileşenler yerleştirilip yerleştirilmediğini test etmenin birçok yolu olduğunu açıkladı.
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Teknik olarak, hassas bir terazi kullanılarak, ne kadar küçük olursa olsun cihazın ağırlığındaki herhangi bir değişiklik tespit edilebilir, böylece üzerinde herhangi bir değişiklik yapılıp yapılmadığı anlaşılabilir. Bu hassas terazi, başta batarya olmak üzere her bir birimin ağırlığını doğru bir şekilde hesaplamak için kullanılmalıdır. X-ray ve CT Scan gibi radyolojik cihazların yanı sıra patlayıcılar için kimyasal tespit üniteleri de kullanılabilir ve tüm bu teknik araçlar genellikle havaalanlarının içinde kullanılır. “Lübnan örneğinde meselenin ele alınışında büyük bir güvenlik açığı olduğunu düşünüyorum” diyen Sallam, herhangi bir patlayıcı maddenin varlığını ya da yokluğunu teyit etmek için kullanılabilen teknolojilerin mevcut olduğunu vurguladı.
Çağrı cihazı patlamalarının kurbanları (AP)
Medya kuruluşlarına göre, Lübnan'daki çağrı cihazları Tayvanlı bir şirket tarafından tasarlanmış ve Avrupa'da bilinmeyen başka bir şirkete üretim lisansı verilmişti. Bu nedenle üretim güvenliği ve uygulama kalitesi ile ilgili konular tespit edilememiş olabilir.
Genel olarak çağrı cihazları, ister alıcı uçta tek yönlü bir bağlantı olsun, ister alıcı ve verici uçta iki yönlü bir bağlantı olsun, iletişim sürecini kontrol etmek için bir sunucuya ihtiyaç duyar. Ancak Sallam'a göre bu sunucular veri tabanlarına sahip ve genellikle siber saldırılara ve hacklere karşı savunmasız olan dijital işletim sistemlerini çalıştırıyor.
“Çağrı cihazları tedarik zinciri boyunca değiştirilebilir, aynı şey sunucular için de geçerli olabilir” diyen Sallam, cihazların kendilerinin de değiştirilebileceğini ve üretim süreçleri ya da nakliye ve tedarik zincirleri sırasında ‘kötü niyetli’ yazılımlar eklenebileceğini açıkladı.
